Moʻui Fakafalala a Pē Kiate Kitá
Ako


“2: Ako,” Ko Hono Maʻu ha Mālohi ʻi he ʻEikí: Ivi Matuʻuaki Fakaelotó (2020)

“2: Ako,” Ko Hono Maʻu ha Mālohi ʻi he ʻEikí: Ivi Matuʻuaki Fakaelotó

Ako—Taimi Lōloa Tahá: Miniti ʻe 60

1. ʻOku Tākiekina Heʻetau Ngaahi Fakakaukaú ʻEtau Ngaahi Ongo Fakaelotó

Laukonga:

ʻOku mahuʻinga hoʻo ngaahi fakakaukaú. ʻOku tākiekina hoʻo ongó mo e ivi matuʻuakí mei he anga hoʻo talanoa kiate koé mo e anga hoʻo fakakaukau ki ha meʻá. ʻOku ʻi ai foki ha fatongia maʻongoʻonga mei ho ʻatamaí ʻi he anga hoʻo feohi mo e niʻihi kehé mo hoʻo vakai ki ho ʻātakaí. ʻOku akoʻi mai ʻe he folofolá, “He ko e ngaahi mahalo ʻo hono lotó, ko ia ai pē ia” (Lea Fakatātā 23:7).

ʻOku feinga e Fakamoʻuí mo e filí ke tākiekina hoʻo fakakaukaú, koeʻuhi ko hono ʻiloʻi e mālohi hoʻo fakakaukaú mo e ongo fakaelotó. ʻOku kole mai e Fakamoʻuí ke tau “sio pē kiate [Ia] ʻi he fakakaukau kotoa pē” ʻi he tui, kae ʻikai ko e tālaʻa pe manavahē (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 6:36).

Mamata ʻi he:

Am I Good Enough?” ʻoku maʻu ʻi he https://churchofjesuschrist.org/study/video/self-reliance-videos [3:28].

Aleaʻi:

ʻE lava fēfē ʻe he “sio pē [ki he Fakamoʻuí] ʻi he fakakaukau kotoa pē” ʻo fakamanatu atu ʻoku feʻunga pē hoʻo leleí?

2. ʻIloʻi e Ngaahi Sīpinga Fakakaukau Taʻetotonú

Laukonga:

Mahalo te tau fakatokangaʻi ʻoku lahilahi hono tukutaha ʻetau fakakaukaú ʻi he meʻa ʻoku halá pe koví. ʻE lava ke tataki kitautolu ʻe he ngaahi sīpinga fakakaukau taʻetotonú ke tau vakai ki he ola kovi taha ʻe lava ke hoko ʻi ha tūkunga. ʻE fakatupu ʻe he ngaahi fakakaukau kovi ko ʻení haʻatau ongoʻi taʻefiemālie ʻiate kitautolu mo e niʻihi kehé. ʻOku tau foua kotoa pē ha ngaahi fakakaukau ʻoku ʻikai ke lelei, pea tau ʻefihia ai he taimi ʻe niʻihi ʻo ʻikai fakatokangaʻi hono fakalaveaʻi ʻe he sīpinga fakakaukau taʻetotonú ʻetau moʻui lelei fakaelotó. Lau ʻa e lisi “Ngaahi Sīpinga Angamaheni ʻo e Fakakaukau Taʻetotonú,” hili iá pea aleaʻi leva ʻa e fehuʻi ʻoku hoko atu he lisí. Sio ke ʻiloʻi e sīpinga fakakaukau ʻe taha pe ua ʻokú ke fakaʻaongaʻi lahi tahá.

Ngaahi Sīpinga Angamaheni ʻo e Fakakaukau Taʻetotonú

Ngaahi Sīpinga ʻo e Fakakaukaú

Fakamatala

Sīpinga

Ngaahi Sīpinga ʻo e Fakakaukaú

Kātoa Pē pe Halaʻatā

Fakamatala

Vakai ki ha meʻa pe ko ha taha ʻoku lelei hono kotoa pe kovi kotoa pē. Fekumi ki he ngaahi kupuʻi lea ʻoku ʻi ai e ngaahi foʻi lea hangē ko e maʻu pē mo e ʻikai ʻaupito.

Sīpinga

“ʻOku ou lea ʻaki maʻu pē ʻa e meʻa ʻoku halá.”

Ngaahi Sīpinga ʻo e Fakakaukaú

Fakahingoa Halá

Fakamatala

Ko hono fakaʻaongaʻi ha meʻa naʻe hoko pea fai ha fakamatala lahi pe fakamatala hala ki ai.

Sīpinga

“Kuo ngata homa vaá, he ʻoku ʻikai ke feʻunga ʻeku leleí.

Ngaahi Sīpinga ʻo e Fakakaukaú

Fakavave ki he Aofangatukú

Fakamatala

Ko e kovi tahá ʻa hono fakaʻuhingaʻi e ngaahi fakakaukau pe fakamahamahalo ʻa e niʻihi kehé.

Sīpinga

“ʻOku ou tui ʻoku kataʻi au ʻe he taha kotoa pē.”

Ngaahi Sīpinga ʻo e Fakakaukaú

Fakaʻuhinga Fakatāutahá

Fakamatala

Ko hono tukuakiʻi koe pe ko ha taha kehe ki ha meʻa ne hoko kae hili ko iá ʻoku lahi e ngaahi meʻa kehe ne makatuʻunga mei ai ʻene hokó.

Sīpinga

“Naʻe ʻikai ke nau toe tā mai, pau pē ʻoku nau ʻita ʻiate au.

Ngaahi Sīpinga ʻo e Fakakaukaú

Fakaʻuhinga Fakaelotó

Fakamatala

Ko hono fakamāuʻi ha tūkunga ʻo makatuʻunga mei hoʻo ongó.

Sīpinga

“ʻOku ou ongoʻi halaia. Pau pē naʻá ku fai ha meʻa ʻoku kovi.”

Ngaahi Sīpinga ʻo e Fakakaukaú

Tōtuʻa e Vakai Fakalūkufuá

Fakamatala

Ko hono fakaʻaongaʻi ha aʻusia ʻe taha ke fakahoa ki ai e aʻusia kotoa pē.

Sīpinga

“Naʻe ʻikai ola lelei ʻeku kalasi ko ʻení, ko e hā leva hano ʻaonga ke u toe hoko atu?”

Ngaahi Sīpinga ʻo e Fakakaukaú

Meʻasivi Fakaʻatamai ʻoku Koví

Fakamatala

Ko hono tukutaha e tokangá ʻi he fakamatala fakaikiiki halá mo tuku lotoʻi iá.

Sīpinga

“ʻOku hangē ne ʻikai ola lelei ha meʻa he ʻaho ní. Ko e hokohoko pē ʻa e ʻikai ke siaʻa ha meʻa ia ʻe taha.

Ngaahi Sīpinga ʻo e Fakakaukaú

Fakataʻeʻaongaʻi e Meʻa Leleí

Fakamatala

Ko hono fakafisingaʻi e ngaahi aʻusia lelei kotoa pē koeʻuhí he ʻoku ʻikai te ke mahuʻingaʻia ai.

Sīpinga

“ʻOku ʻikai ke mahuʻiga ia pe naʻe kai pongipongi hoku ʻofefiné pe ʻikai. Naʻe fuʻu ʻita lahi pē ia he ʻahó kakato!”

Ngaahi Sīpinga ʻo e Fakakaukaú

Fakalahi

Fakamatala

Ko hono fakalahi ho ngaahi vaivaí pe fakafehoanaki ia ki he mālohinga ʻo e niʻihi kehé.

Sīpinga

“ʻOku tātātaha haʻaku feimeʻatokoni efiafi maʻa hoku fāmilí, pea ko e taimi ʻoku ou kuki aí, ʻoku ʻikai ofiofi ia ki heʻene feimeʻatokoni efiafí.”

Ngaahi Sīpinga ʻo e Fakakaukaú

Foʻi Lea ko e “ʻOku Totonu”

Fakamatala

Ko hoʻo fakakaukau ki he meʻa ʻoku totonu pe ʻikai totonu ke hokó.

Sīpinga

“Naʻe ʻikai totonu ke u fai ha fehalaaki pehē.”

Aleaʻi:

Ko e hā ʻoku tau faʻa fakakaukau peheni ai he taimi ʻe niʻihí?

3. Ko Hono Talia e Ngaahi Fakaʻaiʻaí

Laukonga:

ʻOku fakatupu ʻe he fakaʻaiʻaí hano talia fakahangatonu heʻetau fakakaukaú, ongó, mo e ʻulungāngá e meʻa ʻoku hokó. ʻE lava ke kau ki ai e ngaahi meʻa ʻokú ke mamata, fakakaukau, ongoʻi, mo aʻusiá. ʻE lava ke hoko mei hoʻo ongó, taimi ʻo e ʻahó, tuʻunga ʻo e iví, vā fetuʻutakí, feituʻú, ngaahi meʻa ʻoku hokó, pe ngaahi tūkunga kehé. ʻI he taimi ʻoku ʻikai ke tonu ai hoʻo tali ha meʻa he taimi pē ko iá, te ke lava ʻo ako ha ngaahi founga lelei ange ke talia ʻaki.

Aleaʻi:

ʻE tokoniʻi fēfē kitautolu heʻetau ʻiloʻi e ngaahi meʻa fakaʻaiʻaí ke lelei ange ai ʻetau talí?

4. Ko Hono Faʻu ha Ngaahi Sīpinga Fakakaukau ʻOku Tonu Angé

Laukonga:

Hili hoʻo ʻiloʻi hoʻo ngaahi sīpinga fakakaukau taʻetotonú, ko e sitepu hokó ko e feinga ke liliu ia ki ha ngaahi fakakaukau ʻoku totonu mo moʻoni angé. Te ke lava ʻo fakaafeʻi e ivi tākiekina ʻo e Fakamoʻuí ʻaki hano siofi hoʻo ngaahi fakakaukaú mo fehuʻia pe ʻoku tonu nai ia (vakai, Sione 8:32). Ko ha ngaahi fehuʻi ʻeni te ke lava ʻo fakaʻaongaʻi ke fakafepakiʻi ʻaki hoʻo ngaahi fakakaukau taʻetotonú:

  • ʻI heʻeku fakakaukau ki he ngaahi fakamoʻoni kotoa pē, ʻoku tonu pēseti ʻe 100 nai ʻeku fakakaukaú?

  • Ko ha faʻahinga meʻa nai ʻeni ʻe finangalo e Fakamoʻuí ke u fakakaukau ki ai pe ongoʻi?

  • Ko e kakato ʻeni ʻo e foʻi fakakaukaú pe ʻikai—lelei kotoa pe kovi kotoa, mālohi pe foʻi, tonu pe hala?

  • ʻOku tokoni pe ʻoku fakamamahiʻi au heʻeku fakakaukau pehení?

  • Ko e hā e ongo ʻoku ou maʻu ʻi he taimi ʻoku ou fakakaukau peheni aí?

  • Ko e hā ʻeku ʻilo fekauʻaki mo au mo ha niʻihi kehe ʻoku nau talamai ʻoku ʻikai ke moʻoni ʻení?

  • Ko e hā te u talaange ki hoku kaungāmeʻa mamaé pe ko ha taha ʻoku ou fakaʻapaʻapaʻi kapau te nau maʻu e faʻahinga fakakaukau ko ʻení?

Aleaʻi:

Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke fakafepakiʻi e fakakaukau halá kae fakatupu ha ngaahi fakakaukau ʻoku tonu angé?

Aleaʻi:

Ko e hā te tau lava ʻo fai ke fakamanatu ai kiate kitautolu ke fakafepakiʻi mo fetongi ʻetau ngaahi sīpinga fakakaukau ʻoku taʻetotonú ʻaki ha ngaahi fakakaukau ʻoku tonu angé?

5. ʻOku Fiemaʻu ke Fai ha Akoako ki Hono Liliu ʻEtau Fakakaukaú

Laukonga:

Ko e sitepu fakaʻosi ki hono liliu ʻetau fakakaukaú ko hono akoako fakahoko ia. ʻOku fiemaʻu ki heni ha taimi mo ha faʻa kātaki.

Neongo ʻoku haʻi kitautolu ʻe he ngaahi fakakaukau halá pea fakangatangata ʻetau fiefiá mo e malava ke tupulakí, ka ʻe hanga ʻe hono fakafepakiʻi e ngaahi fakakaukau hala ko iá mo hono fetongi ia ʻaki ha ngaahi fakakaukau ʻoku tonu angé ʻo “fakatauʻatāinaʻi [kitautolu]” (Sione 8:32). ʻE tokoni hono fakatupu ha ngaahi fakakaukau ʻoku tonu angé ke fakatupulaki ʻetau loto-falalá ʻi heʻetau vakai kiate kitautolu mo e niʻihi kehé ʻi ha founga ʻoku moʻui lelei angé.

Te ke lava ʻo akoako he uiké ni ʻa e ngaahi sīpinga fakakaukau ʻoku moʻui leleí ʻaki hano fakakakato ʻa e “Saati Mapuleʻi e Fakakaukaú” ʻi he fakaʻosinga ʻo e vahe ko ʻení. Fakakaukau ke vahevahe hoʻo saati kuo kakató mo ha mēmipa hoʻo fāmilí pe ko hoʻo hoa ngāué.

Paaki