Matuto—Maximum na Oras: 45 Minuto

Talakayan Ngayon:

Badyet

Financial Stewardship Success Map

Talakayin:Sa palagay mo bakit isang pader ang “badyet” sa Financial Stewardship Success Map sa halip na isang layer?

Basahin:Ngayo’y tatalakayin natin ang isa sa pinakamahahalagang kasangkapan sa pagkakaroon ng pinansyal na seguridad at pagiging self-reliant: ang paggawa at epektibong paggamit ng badyet. Ang badyet ay isang plano. Gamit ang isang badyet, nagpaplano ka kung paano mo gagamitin ang pera mo para sa isang partikular na panahon.

Ang pagsunod sa badyet ay tutulungan ka at ang iyong pamilya na kontrolin ang inyong temporal na buhay, hubarin ang likas na tao (tingnan sa Mosias 3:19), at anyayahan ang Espiritu sa inyong tahanan. Ang pagbabadyet ay tutulungan ka ring protektahan ang iyong pamilya laban sa kahirapan kapag ginamit mo ito upang maglaan ng pera para makabuo ng emergency fund, makabayad ng utang, at makapag-impok para sa mga gastusin sa hinaharap.

Ang paggawa at pagsunod sa badyet ay pagpapakita ng pananampalataya. Hindi natin mahuhulaan ang hinaharap, at madalas ay biglang tumataas ang halaga ng mga bilihin. Mahalagang tandaan na ang isang badyet ay kailangang maging flexible—patuloy na naa-adjust at napapaganda. Kapag gumawa ka ng budget sa linggong ito, tandaan na kailangan itong palaging repasuhin at baguhin sa inyong mga regular family council. Kung lalampas ka sa badyet, huwag sumuko! Maaaring tumagal nang ilang buwan ang pag-a-adjust bago ka magkaroon ng epektibong badyet.

Aktibidad (5 minuto)

Step 1: Mag-ukol ng ilang minuto para tahimik na marepaso ang mga talatang kababasa mo pa lang tungkol sa paggamit ng badyet. Salungguhitan ang partikular na mga pagpapala ng paggamit ng badyet.

Step 2: Pagkatapos ay ikutin ang grupo at ibahagi ang nakasalungguhit na mga pagpapala na lubhang makahulugan sa iyo.

1. Bumuo ng Badyet

Basahin:Sa sumusunod na mga aktibidad, magpapraktis tayo ng paggawa ng badyet.

Sa ngayon, tatantiyahin mo ang hinihinging mga halaga batay sa nalalaman at natutuhan mo mula sa pagmo-monitor sa iyong kinikita at mga gastusin. Ang isa sa mga ipinangako mong gawin sa linggong ito ay ulitin ang exercise na ito na may totoong mga numero gamit ang table sa dulo ng kabanatang ito.

Para makabuo ng badyet, magsimula sa iyong kinikita.

Aktibidad (3 minuto)

Sa sample budget sa pahina 60, isulat sa unang cell ng “Income” column ang iyong tinantiyang monthly net income. Ang ibig sabihin ng net ay halagang iuuwi mo.

Basahin:Ang susunod na hakbang sa paglikha ng badyet ay uriin at tantiyahin ang mga gastusin mo. Imino-monitor mo na ang mga gastusin mo at inilalagay ang mga ito sa mga kategoryang nilikha mo sa kabanata 1. Ngayo’y hahatiin natin ang ating mga gastusin sa dalawang uri: “Fixed” at “Variable.” Nasa ibaba ang ilang halimbawa.

Fixed na mga Gastusin (F)	Variable na mga Gastusin (V)
Mortgage/upa	Utility bills
Bayad sa kotse	Mga grocery
Bayad sa insurance	Pagkain sa labas
Ikapu	Gasolina at transportasyon
Emergency fund	Mga supply sa bahay
Iba pang mga bayarin	Libangan

Fixed na mga Gastusin

Basahin:Ang fixed na mga gastusin ay para sa isang tiyak na halaga at hindi nagbabago. Karamihan sa mga gastusing ito ay buwanan, pero maaaring may ilan na humigit-kumulang ay madalas mangyari. Ang fixed na mga gastusin ay hindi direktang makokontrol ng mga gawi sa paggastos; sa halip, ang fixed na mga gastusin ay kontrolado ng pag-assess sa iyong sitwasyon at paggawa ng mga pagbabago. Ang isang mabuting paraan para matukoy ang fixed na mga gastusin ay itanong, “Regular bang nangyayari ang gastusing ito, at ang gastusin bang ito ay pareho ang halaga sa tuwina?” Kabilang sa mga karaniwang halimbawa ang mortgage, upa, bayad sa kotse, at ilang gastusin tulad ng internet, cable, o cell phone bills.

May fixed na mga gastusin ding hindi naman buwanan; kung minsa’y nangyayari ang mga gastusin nang taunan, dalawang beses sa isang taon, o quarterly. Halimbawa, kung patuloy kayong magbabayad ng car insurance kada 6 na buwan o ng life insurance kada 12 buwan, ito ay fixed na gastusin. Para mabago itong fixed na gastusin para magkasya sa badyet mo, hatiin ang halagang binabayaran mo sa bilang ng mga buwan sa pagitan ng mga pagbabayad. Bagama’t maaaring hindi mo buwanang binabayaran ang bayaring ito, itatabi mo ang kaukulang halaga bawat buwan para mabayaran mo ang bayarin kapag kailangan na itong bayaran.

Aktibidad (10 minuto)

Isulat ang iyong fixed na mga gastusin sa sample budget sa kasunod na pahina. Isulat ang F sa “Type” column, at tantiyahin ang halaga ng gastusin sa pangatlong column. Habang nagdaragdag ka ng mga gastusin, bantayan ang running balance ng natitirang suweldo sa kaliwa sa “Balance” column. Tingnan ang halimbawa ng badyet para sa tulong.

Variable na mga Gastusin

Basahin:Ang variable na mga gastusin ay hindi pareho ang halaga bawat buwan. May ilang variable na mga gastusin na hindi direktang kontrolado ng iyong mga gawi sa paggastos. Halimbawa, ang mga gastusing tulad ng iyong utility bills (tubig, gas, kuryente, at iba pa) ay pabagu-bago batay sa paggamit. Gayunman, kahit maaaring mag-iba-iba ang buwanang halaga, maaari mo pa ring badyetin ito.

Pagdating sa pagbabadyet, ang pinakamahalagang variable na mga gastusin ay ang pinaka-kaya mong kontrolin. Ito ay direktang kontrolado ng iyong gawi sa paggastos. Ang isang mabuting paraan upang matukoy ang marami sa mga gastusing ito ay itanong sa iyong sarili, “Bibilhin ko ba ito sa tindahan (o online)?” Para sa maraming variable na mga gastusin, maaari kang magpasiya kung gagastos ka nang mas malaki o mas maliit sa mga aspetong ito. Kabilang sa mga halimbawa ang mga grocery, gasolina, pagkain sa labas, mga cell phone, at libangan.

Aktibidad (10 minuto)

Isulat ang iyong variable na mga gastusin sa sample budget. Isulat ang “V” sa “Type” column, at tantiyahin ang halaga ng gastos sa pangatlong column. Habang nagdaragdag ka ng mga gastusin, bantayan ang running balance ng natitirang suweldo sa kaliwa sa “Balance” column. Tingnan ang halimbawa ng badyet para sa tulong.

Aktibidad sa Sample Budget (Gamit ang Tinantiyang mga Halaga)

Deskripsyon	Uri	Kinita	Ginastos	Balanse
Kinita	(NA)
Balanse

Halimbawa ng Badyet

Deskripsyon	Uri	Kinita	Ginastos	Balanse
Kinita	(NA)	1,000
Mga ikapu at mga handog	F		110	890
Isang-buwang emergency fund	F		50	840
Insurance	F		80	760
Upa	F		300	460
Utilities	V		30	430
Mga grocery at pagkain	V		230	200
Mga hulog sa utang	V		80	120
Transportasyon	V		50	70
Libangan	V		30	40
Miscellaneous	V		40	0
Balanse				0

2. Magbalanse ng Badyet

Basahin:Sa pagbubuo mo ng iyong badyet, maaaring makita mo na mas malaki ang mga gastusin kaysa sa kita. Kung ito ang iyong sitwasyon, hindi ka nag-iisa. At ito ay isang problemang maaari mong malutas. May dalawang paraan para ayusin ang problemang ito: Kumita ng mas malaki, o bawasan ang paggastos. Sa ngayon, pag-usapan natin kung paano natin magagamit ang isang badyet para tulungan tayong bawasan ang paggastos sa pamamagitan ng pagkatutong kontrolin ang paggastos para sa mga gusto natin.

Panoorin:“Continue in Patience” makukuha sa srs.lds.org/videos. (Walang video? Basahin ang pahina 66.)

Talakayin:Paano ka katulad ng mga batang ito kung minsan? Aling bata ka?

Aktibidad (7 minuto)

Step 1: Suriin ang bawat isa sa kasalukuyan mong mga pattern ng paggastos sa pamamagitan ng pag-tsek sa mga box sa sumusunod na chart. Maaari mo bang i-adjust ang paggastos mo para mas maiuna mo ang mga pangmatagalang pangangailangan kaysa mga panandaliang kagustuhan?

Ano ang Pakiramdam Ko tungkol sa Paggastos Ko?	Hindi ako magastos	Maganda ang pakiramdam ko sa paggastos ko	Masyado akong magastos
Pagkain sa mga restawran	□	□	□
Mga grocery	□	□	□
Mga meryenda at inumin	□	□	□
Libangan	□	□	□
Upa o mortgage	□	□	□
Utilities	□	□	□
Damit	□	□	□
Mga gamit sa bahay	□	□	□
Transportasyon	□	□	□
Insurance	□	□	□
Cell phone	□	□	□

Step 2: Makipagpares sa iyong asawa o action partner. Tukuyin kung saan ka maaaring magbawas ng gastos sa badyet mo, at isulat sa ibaba ang iyong mga ideya.

Ang Problema sa Komisyon

Kumikita ang asawa ko sa komisyon, kaya hindi pare-pareho ang sahod niya. At kung minsa’y may agwat pa nga ang pagtanggap ng sahod! Natutuhan naming gawin na lang ito nang ‘sunud-sunod’: unahing bayaran ang pinakamahalagang bayarin, at saka bayaran ang susunod na pinakamahalaga. Lahat ay kailangang magpasiya kung ano ang ibig sabihin ng ‘pinakamahalaga’ sa kanila.

Talakayin sa Inyong Family Council ang Pagbabadyet

Basahin:Itinuro ni Elder Robert D. Hales na, “Ang [isang] mahalagang paraan ng pagtulong natin sa ating mga anak na matutong maging masisinop na tagapaglaan ay sa pagkakaroon ng badyet ng pamilya. Dapat nating regular na repasuhin sa mga family council meeting ang kita, savings, at planong gastusin ng ating pamilya. Tuturuan nito ang ating mga anak na matukoy ang kaibhan ng mga gusto sa mga kailangan at magplano nang maaga para magamit nang makabuluhan ang kinita ng pamilya” (“Pagiging Masisinop na Tagapaglaan sa Temporal at sa Espirituwal,” Ensign o Liahona, Mayo 2009, 9).

Sa inyong family council sa linggong ito, makipagtulungan sa iyong asawa sa paggawa ng badyet ng inyong pamilya. Kung wala kang asawa, o kung gusto mo ng karagdagang tulong, humingi ng payo sa isang kaibigan, magulang, kapamilya, mentor, o miyembro ng grupo. Maaari mong gamitin ang “Sample Family Council Discussion” outline sa ibaba.

Sample Family Council Discussion

Tiyaking magsimula at magtapos sa isang panalangin para maanyayahan ang Espiritu.

Part 1: Magrepaso

• Magkano ang ginagastos mo sa bawat kategorya?

• Paano nagiging pagpapakita ng pananampalataya ang pagbabadyet?

Part 2: Magplano

• Bumuo ng isang badyet gamit ang mga tagubilin sa kabanatang ito. Punan ang table na “Ang Aking Badyet” sa pahina 67.

• Makatotohanan ka ba tungkol sa bawat kategorya ng badyet?

• Kung kailangan, saan ka maaaring magbawas ng gastos sa iyong badyet para maging balanse ito o para mas umayon ang iyong paggastos sa mga pangangailangan o pinahahalagahan mo?