Matuto—Maximum na Oras: 45 Minuto

Talakayan Ngayon:

3 Alisin ang Utang

Basahin:Noong isang linggo tinalakay natin ang tatlong alituntuning natukoy natin sa pag-ahon sa pagkakautang:

1. Unawain ang mga realidad ng utang mo.

2. Hangaring makaahon sa pagkakautang.

3. Paglabanan ang tendensiya ng “likas na tao” na aakay sa iyo sa pangungutang.

Ngayo’y tatalakayin natin ang dalawa pang alituntunin:

1. Itigil ang pangungutang.

2. Bayaran ang iyong mga utang.

Talakayin:Ano ang ilan sa mga pinakamakabuluhang bagay na natutuhan mo noong nakaraang linggo?

Itigil ang pangungutang.

Basahin:Hindi ka makakaasang makaahon sa utang hangga’t hindi ka tumitigil sa pangungutang. May dalawang simpleng hakbang para matigil ka na sa pangungutang:

1. Bumuo ng isang emergency fund.

2. Itigil ang paggamit ng mga credit card at consumer loan.

Una, patuloy na bumuo ng isang emergency fund hanggang sa may matipid kang tatlo- hanggang anim-na-buwang halaga ng mga gastusin. Gamitin ang perang ito kapag kailangan sa halip na mangutang. Ngunit tandaang gamitin lang ito sa aktwal na mga emergency at magbadyet para sa iba pa.

Pangalawa, itigil ang pag-asa sa consumer debt at mga credit card. Iminungkahi ni Elder Jeffrey R. Holland ang financial “plastic surgery.” Sabi niya, “Hindi masakit ang operasyong ito: Gupitin lang ang mga credit card ninyo. … Walang kaginhawahang alam ang modernong tao na nailagay sa panganib ang katatagan ng kabuhayan ng mga pamilya, lalo na ng mga bata pang pamilya na naghihirap, na tulad ng credit card” (Jeffrey R. and Patricia T. Holland, “Things We Have Learned—Together,” Ensign, Hunyo 1986, 30). Ang pagtigil sa paggamit ng iyong mga credit card ay tutulungan kang tumigil sa patuloy na pangungutang.

Talakayin:Ano ang handa mong gawin para matigil ka na sa pangungutang?

2. Bayaran ang Iyong mga Utang

Basahin:Pinayuhan na tayo na bayaran kaagad ang ating mga utang sa lalong madaling panahon: “Kapag nagkautang kayo, … magtrabaho upang mabayaran ito kaagad at palayain ang sarili ninyo sa pagkaalipin sa utang” (Tapat sa Pananampalataya [2004], 223).

Narito ang apat na hakbang na tutulong sa iyo na buuin at sundin ang plano para makaahon sa pagkakautang.

1. Magdesisyon na magbayad ng ekstra sa iyong mga utang.

2. Magpasiya kung saan magbabayad ng ekstra.

3. Gamitin ang rollover method.

4. Gumawa ng iba pang mga hakbang kung kailangan.

Magdesisyong Magbayad ng Ekstra sa Iyong mga Utang

Basahin:Isa sa pinakamahal na paraan para makaahon sa utang ay ang pagbabayad nang minimum. Kadalasan ang minimum na ibinabayad ay porsyento ng balanse. Kapag bumababa ang balanse, gayon din ang minimum na bayad. Pinalalawig nito ang panahong kailangan para mabayaran ang balanse at mas malaki ang magagastos mo sa interes. Para mas mabilis na makaahon sa utang, kailangang mas malaki kaysa sa minimum ang ibayad mo.

Deskripsyon	BALANSE	Interest Rate	Buwanang Bayad
Credit card #1	4,000	17%	97
Credit card #2	6,500	19%	168
Kotse	5,000	3.00%	145
Student loan	18,000	5.50%	300
Mortgage	170,000	4.50%	1,050

Halimbawa, kung ginamit natin ang debt inventory [imbentaryo ng utang] (itaas) mula sa huling kabanata at minimum lang ang ginawang pagbabayad sa credit card #1, sa palagay mo gaano katagal bago ka makaahon sa utang? Magkano kaya ang magiging interes nito? Sa pagbabayad lamang ng minimum:

• Aabutin ng 20 taon at 9 buwan para mabayaran ito!

• Aabot ng 5,107.62 ang interes.

Pero paano kung binayaran mo ang kasalukuyang minimum na 97, at may ekstrang 100 kada buwan?

• Mababayaran mo ito sa loob ng 2½ taon—18 taong mas maaga!

• Makatitipid ka ng 4,357.49 sa interes!.

Talakayin:Bakit gusto ng mga pinagkakautangan mo na minimum lang ang bayaran mo?

Basahin:Ang pagbabayad ng mahigit sa minimum ay magpapaikli sa panahon ng pagbabayad ng utang at makatitipid ka nang malaki sa interes. Imino-monitor mo na ang mga gastusin mo at nakabuo ka na ng badyet. Paano ka makapagtatabi ng kaunting pera sa panggastos mo para makapagbayad ka ng ekstra sa mga utang mo? Isa sa mga ipinangako mong gawin sa linggong ito ay magpasiya kung magkanong ekstrang pera ang maitatabi mo para ipambayad sa utang mo. Habang iniisip ang utang na uunahin mong bayaran, pumili ng fixed na halaga na may kasamang ekstra na lampas sa minimum na hulog, at iyon na muna ang bayaran hanggang sa mabayaran nang buo ang utang.

Aktibidad (15 minuto)

Step 1: Makipagpares sa action partner mo. Repasuhin ang badyet mo, at tingnan kung makakakita ka ng 100 o higit pa na maaari mong ipambayad sa mga utang mo. Isulat sa ibaba ang iyong mga ideya.

Step 2: Bilang isang grupo, ibahagi ang inyong mga ideya.

Magpasiya Kung Saan Ibabayad ang Ekstra

Basahin:Narito ang ilang opsiyon sa pagdedesisyon kung aling mga utang ang dapat unahing bayaran. Maaari mong:

• Unahing bayaran ng ekstra ang utang na may pinakamalaking interes.

• Unahing bayaran ng ekstra ang utang na may pinakamaliit na balanse.

Sa dalawang opsiyon, pareho kang makikinabang at mawawalan, ngunit kapwa ito magpapalaya sa iyo sa utang. Ang isa sa mga ipinangako mong gawin sa linggong ito ay tukuyin kung aling utang ang uunahin mong bayaran.

Paraan	Mga Pakinabang	Mga Mawawala
Unahin ang may pinakamalaking interes	Mas maagang inaalis ang utang na may pinakamalaking interes	Maaaring mas matagal na mababawasan ang bilang ng mga creditor Matatagalan bago makita ang mga resulta
Unahin ang may pinakamaliit na balanse	Mas mabilis na mababawasan ang bilang ng mga creditor Mas mabilis na mababawasan ang bilang ng mga minimum na hulog Mas makikita kaagad ang mga resulta	Maaaring mas magastos dahil hindi mo inuunang bayaran nang buo ang mga utang na may pinakamalaking interes

Aktibidad (5 minuto)

Gamitin ang halimbawa ng debt inventory [imbentaryo ng utang] sa ibaba para gawin ang mga sumusunod:

Step 1: Maglagay ng tsek sa tabi ng loan na may pinakamalaking interes.

Step 2: Bilugan ang loan na may pinakamaliit na balanse.

Deskripsyon	Balanse	Interest Rate	Buwanang Hulog
Credit card #1	4,000	17%	97
Credit card #2	6,500	19%	168
Kotse	5,000	3%	145
Student loan	18,000	5.5%	300
Mortgage	170,000	4.5%	1,050

Aktibidad (5 minuto)

Gamitin ang sarili mong debt inventory (pahina 123) para gawin ang mga sumusunod:

Step 1: Maglagay ng tsek sa tabi ng loan na may pinakamalaking interes.

Step 2: Bilugan ang loan na may pinakamaliit na balanse.

Step 3: Magpasiya kung aling loan ang uunahing bayaran ng ekstra, at ipakita iyan sa iyong debt inventory.

Gamitin ang Rollover Method

Basahin:Ang rollover method ay isang mahusay na paraan para mabayaran nang buo ang mga utang mo. Sabihin nating maaari kang magbayad ng ekstrang 100 kada buwan sa mga utang mo. Kapag binayaran mo na nang buo ang utang, ano ang dapat mong gawin sa perang dating napupunta sa loan na iyon? I-roll over ito para mabayaran mo ang iba pang mga loan! Dito ka talaga nagsisimulang makaahon sa pagkakautang nang mas mabilis.

Halimbawa, sa halimbawang debt inventory [imbentaryo ng utang], kung nagbayad ka ng ekstrang 100 kada buwan sa credit card #1, ang buwanang hulog mo ay naging 197. Kapag nabayaran na ito nang buo, magkakaroon ka ng ekstrang 197 na maaari mong gamitin para bayaran nang buo ang isa pang utang. Kung inilagay mo ang ekstrang 197 na iyon sa balanseng 6,500 para sa credit card #2, maaari kang:

• Makabayad nang buo sa credit card na iyon nang mas maaga ng 23 taon kaysa kung binayaran mo ang mga minimum na hulog!

• Makatipid ng mahigit 8,500 sa interes!

Sa sandaling mabayaran mo ang credit card na iyon, magkakaroon ka ng ekstrang 365 na ipambabayad sa iba pang mga utang, at iba pa. Mainam gamitin ang rollover method para mabilis na maalis ang utang.

Talakayin:Paano ka matutulungan ng rollover method para mas mabilis kang makaahon sa pagkakautang?

Gumawa ng Karagdagang mga Hakbang

Basahin:Kung nahihirapan kang maghulog ng minimum sa utang, maaaring kailangan mong gumawa ng karagdagang mga hakbang (tingnan sa ibaba).

Aktibidad (10 minuto)

Maghati-hati sa mga grupo ng tigdadalawa o tig-aapat na tao at talakayin ang karagdagang mga hakbang sa ibaba. Pag-isipang mabuti kung makakatulong sa iyo ang alinman sa mga hakbang na ito.

Step 1: Maghanap ng ekstra o mas magandang trabaho: Naaalala mo ba ang halimbawa ng garapon? Maaaring kailangan mo ng mas malaking garapon! Ang dagdag na kita mula sa pangalawang trabaho o iba pang negosyo ay magpapabilis sa plano mong makabayad ng utang. Malamang ay hindi mo kakailanganin ng pangalawang trabaho sa habampanahon. Gayunman, kung nahihirapan kang pabilisin ang pagbabayad nang buo sa utang mo, malaki ang maitutulong ng ekstrang kita para makatayo kang muli sa sarili mong mga paa.

Step 2: Ipagbili ang ilang bagay na hindi mo kailangan.

Step 3: Magbawas: Kung minsan ang pinakamainam na gawin ay lumipat—literal na lumipat. Ang mas murang bahay, apartment, o kotse ay maaaring magandang opsiyon.

Step 4: I-refinance ang utang: Sa ilang sitwasyon posibleng i-refinance ang iyong mga loan sa mas mababang interes o i-consolidate ang ilan sa mga ito sa iisang loan na may mas mababang interes. Maaari kang magastusan sa refinancing o consolidating, kaya’t tiyaking nauunawaan mo ang mga gastusin bago ito gawin.

Step 5: Humingi ng tulong mula sa mga mentor o financial counselor: Sa maraming lugar sa mundo makaka-access ang mga tao sa financial counseling sa pamamagitan ng local non-profit services o financial institutions. Humanap at humingi ng payo sa isang pinagkakatiwalaang advisor.

Talakayin sa Inyong Family Council ang Pag-aalis ng Utang

Basahin:Sa inyong family council sa linggong ito, talakayin kung magkano ang perang maitatabi mo bawat buwan para makabayad ng ekstra sa mga utang mo. Bukod pa riyan, talakayin kung aling loan ang gusto mong simulang unahing mabayaran (ang may pinakamalaking interes o ang may pinakamaliit na balanse). Maaari mong gamitin ang “Sample Family Council Discussion” outline sa ibaba.

Sample Family Council Discussion

Tiyaking magsimula at magtapos sa isang panalangin para maanyayahan ang Espiritu.

Part 1: Magrepaso

• Nangungutang ka pa rin ba?

• Magkano ang makakaya mong ilagay sa mga ekstrang paghuhulog? (Repasuhin ang iyong kinita at mga gastusin, at isaad ang halaga ng maibabayad mong ekstra sa iyong debt inventory sheet sa pahina 123.)

Part 2: Magplano

• Ano ang handa mong gawin para tiyakin na matigil na ang pangungutang mo? Habang magkakasama, isiping gupitin ang mga credit card mo.

• Anong mga gastusin ang mababawasan mo para makabayad ka ng ekstra sa utang mo?

• Anong loan (o mga loan) and dapat mong unahing bayaran nang buo? (Isaad ang pagkakasunod-sunod sa iyong debt inventory sa pahina 123.)

Mahigit Dalawang Porsiyento

Gustung-gusto ko dati ang credit card ko! Minsan sa isang quarter nababalik sa akin ang 2% ng lahat ng pinamili ko. Pero nang seryosohin naming mag-asawa ang pagbabadyet, talagang nahirapan kaming ikumpara ang balanse sa credit card namin sa balanse sa checking account namin. Natanto ko na palagi kaming gumagastos nang higit kaysa rati. Ginupit namin ang mga credit card namin, tulad ng ipinayo ni Elder Holland! Alam ko na nakakatipid na kami ngayon ng mahigit 2% sa pagkakaroon ng malinaw na mga hangganan at sa pag-alam kung magkano talaga ang pera sa account namin anumang oras.