Mataupu 19

O Faamanuiaga Faaletino ma le Tulafono o le Sefuluai

Ua aoaoina i tatou e totogi a tatou sefuluai ina ia tatou faailoa atu ai i le Atua o i tatou o lona nuu, ma afai na te aumaia mea uma tatou te ole atu ai, o le a tatou toe faafoi atu ia te ia le tasi vaesefulu, ma o le faia o lena mea tatou te manatua ai lona aao.¹

Mai le Soifuaga o Ioane Teila

Etalitonu Ioane Teila ua saunia e le Atua mea faaletino tatou te manaomia, e faaopoopo i o tatou faamanuiaga faaleagaga. O lea sa ia uunaia ai le Au Paia e saili ma faailoa atu le aao o le Atua i mataupu faaletino, ma aoao atu “e tatau ona tatou tutu i se tulaga e taitaia ai ma faatonutonu e le Alii i mea faaletino faapea foi ma mea faaleagaga, a leai, o le a tatou le maua lava lena mamalu o loo faatalitali atu i ai le toatele o i tatou.”²

E ui ina silafia e Peresitene Teila le taua o mea faaletino mo le tausiga o le ola, ae sa na ia tausisia foi se vaaiga tonu e tusa ai ma mea o le lalolagi. Na tusia e Elder B. H. Roberts o le Fitugafulu e faatatau i manatu o Peresitene Teila i oa faaletino e faapea: “Na te le’i gauai atu lava i le sailia o tupe. …Ae o le aofaiga o meatotino sa ia faaputuputuina i Navu, ma lea foi na ia ositaulagaina ina ia sola ese atu ai i le vao faatasi ma le Ekalesia a Keriso, sa lava e faamaonia ai na lava ma totoe ana tupe. Peitai, sa tulimatai atu ona fofoga i oa e sili atu, o oa e le mafai e mogamoga ma le ‘ele ona faaleagaina, e leai foi ni tagata gaoi e o atu ma gaoia [tagai Mataio 6:19–20]. O mea nei sa faatumulia ai lona agaga, sa gauai atu i ai lona loto ma sa leai sona taimi e faananau atu ai i oa o lenei lalolagi. O lana mau e faapea—‘E itiiti le taua o le tupe i le mea e i ai le upumoni.’”³

Ia Peresitene Teila lava ia, o le tausia o le tulafono o le sefuluai, o se vaega taua lea o le faataunuuina o tiutetauave faaletino ma manatua ai le aao o le Atua i faamanuiaga uma. I se taimi sa totogi ai le tele o le sefuluai i oloa po o fua o faatoaga ae le o tupe, sa ia aoaoina ai lana fanau i le taua o le foai atu na o mea silisili i le Alii e faafetai atu ai mo mea uma ua latou maua. “Pe a tau fua o laau i le tautoulu,” sa tusia ai e lona atalii o Mose W. Teila, “e sau tama ma asiasi ato ma filifili fua aupito sili ma faapea mai: ‘Ave le sefuluai mai mea ia ma ia mautinoa e totogi atoa.’”⁴

O Aoaoga a Ioane Teila

Tatou te nofo aitalafu i le Alii mo mea uma ua tatou maua.

O ai na faia i tatou? O ai na faatulagaina i tatou ma elemene o loo siomia ai i tatou ma tatou manavaina? O ai na faatulagaina paneta ua tatou vaaia? O ai e aumaia ai taumafataga o le taeao, ma taumafataga o le aoauli ma le afiafi mo le miliona ma miliona o loo ola i le lalolagi? O ai na te faalavalavaina i latou, e pei ona ia faia i lautalotalo o le vao? O ai na aumaia i le tagata le manava, ola, malosi, o tomai e fegaooiai ai, mafaufau, ma uiga uma faaleatua ua faamanuiaina ai o ia? O fea na aumai ai? O ai na faatonutonuina ma pulea tulaga o le lalolagi mai lona foafoaga seia oo mai i le taimi nei? O A’u Le Silisili, o le Elohima Silisili, o le Atua Silisili o lo tatou Tama lea.⁵

[Na fetalai mai Iesu], “Ia outou mafaufau i lautalotalo o le vao, pe faapefea ona tupu; latou te le galulue, latou te le milo foi, a ou te fai atu ia te outou, o Solomona ma lona matagofie tele na le ofu o ia pei o se tasi o na mea.” [Tagai Mataio 6:28–29.] Na ia toe fetalai foi, ia outou matamata i manu felelei; latou te le lulu saito, pe selesele, pe faaputu i fale saito, ae fagaina i latou e lo outou Tama o i le Lagi, pe na te le tausia ea foi la outou, Outou o e faatuatua iti? [Tagai Mataio 6:26.] …

Afai ua i ai lo tatou ola, po o le malosi, po o le tamaoaiga; afai ua i ai ni a tatou fanau, o uo ma aiga, afai ua ia i tatou le malamalama o le upumoni, o faamanuiaga o le talalelei e faavavau, o faaaliga mai le Atua, le perisitua paia, ma ona faamanuiaga uma ma le malo ma tulafono, o nei mea uma ma mea tonu ua tatou sapi ai, e mai le Atua. Tatou te le iloaina i taimi uma lenei mea, ae e moni lava, ua tatou nofo aitalafu i le Atua mo mea lelei uma lava ma meaalofa mama atoatoa [tagai Iakopo 1:17]. Na ia faatulagaina o tatou tino e pei ona i ai i lo latou atoatoa, foliga ma le matagofie. O Ia, e faapei ona ta’ua ai e le tusi solo,

“Na faia le vao ua ufitia ai mauga
Ma faaofuina laufanua i sana.
O ona aao foi e fagaina ai manu,
Ma meaai foi a oreva pe a fetagisi mai.”

E alofa mutimutivale, ma agalelei i meaola uma, ma o le ala lea e tatau ai ona tatou mafaufau i nei mea i nisi taimi, aua e tatau ona tatou iloa tatou te faalagolago i le Silisiliese.

Pe a ta’ua mea o le lalolagi, e masani ona fesili le toatele—“Pe tatau ea ona tatou mafaufau i mea i le lalolagi?” Ioe, e tatau. Pe tatou te le o tautala ea e uiga i le fausiaina o Siona? Ioe, o lea tatou te faia. Pe tatou te le o tautala ea i le fausia o aai ma le faamatagofieina o mea tatou te nonofo ai, o togalaau faiteu ma togalaau ‘aina suamalie, ma tuuina i tatou lava i se tulaga e mafai ai e i tatou ma o tatou aiga ona olioli i faamanuiaga o le olaga? Ioe, o lea tatou te faia. Ua tuuina mai e le Atua ia i tatou le laueleele ma elemene talafeagai uma mo lenei faamoemoe, ma ua ia tuuina mai foi ia te i tatou le malamalama e faaaoga ai. Peitai, o le mea tele i lona finagalo, a o tatou faaaogaina le malamalama ua ia aumai mo i tatou e faataunuu ai faamoemoega eseese o loo manaomia mo lo tatou soifua solo lelei ma le fiafia, e le tatau ona tatou faagaloina o ia o le punavai o o tatou faamanuiaga uma, pe o faatatau i le taimi nei po o le lumanai foi.⁶

O le Atua o lo tatou Atua ua tuu i ai lo tatou faatuatuaga; e leai ni a tatou lava mea tatou te mitamita ai. O i ai ni a tatou oa? O ai na aumai ai? O le Alii. O i ai ni a tatou meatotino? O ai na aumaia mo i tatou? O le Alii. O a tatou solofanua, o povi ma mamoe, o a tatou lafu manu ma mea uma ua tatou maua, o ana meaalofa ia. O auro ma siliva ma mea taua uma o le fogaeleele, ma lafumanu i atumauga e le mafaitaulia, o ana ia, e ona ia foi i tatou, ma ua i ona aao foi, o nuu uma foi o i ona aao ia, ma na te faia foi le mea e lelei ia te ia. Ma ona o ia o le Tama agalelei, ma le poto, o lea na te mata’ituina ai mea latou te fiafia i ai; ma a oo mai le taimi o le faamasinoga, o le a le taofia lava. E ao ina tatou manatua e le aunoa o i le Atua lo tatou malosi; e leai ni a tatou mea tatou te mitamita ai ia i tatou lava, e leai so tatou malamalama e le’i tuuina mai e le Atua ia i tatou; e leai ni a tatou mea i le olaga, po o ni meatotino, ua na o mea na tuuina mai e le Alii. O mea uma lava ua tatou maua mo le olaga nei ma le faavavau, na tuuina mai ia te ia.⁷

O mea uma ua tatou maua, o meaalofa mai le Atua. E ao ona tatou manatua o ia i mea uma. O nisi taimi tatou te talanoa ai e uiga i aia tatau a lea tagata ma lea tagata. E leai ni a tatou aia tatau, ua na o aia tatau e aumai e le Atua ia i tatou. Ma o le a ou faamatalaina atu le mea na te faaali mai i le Au Paia o Aso e Gata Ai. O le a ia faamaonia lava ia te i latou o auro ma siliva o ana mea ia, e faapea foi lafu manu i atumauga e le mafaitaulia, ma na te tuu atu foi i le tagata e tuu atu i ai, na te taofia foi mai le tagata e finagalo ai. O le a ia faaalia foi ia te outou o le mea tonu lea. O lo tatou saogalemu ma le fiafia ma lo tatou tamaoaiga e faalagolago i lo tatou usiusitai i le Atua ma ana tulafono, ma o le mea lava lea e tasi e faalagolago i ai lo tatou faaeaga i le olaga nei ma le faavavau.⁸

Ia malamalama o o tatou faamanuiaga faaletino ma o tatou tiutetauave o se vaega o le talalelei.

Ou te fiafia e talanoa atu e uiga i mea e faatatau i le Malo o le Atua, faapea foi isi mataupu e manatu nisi e leai se sootaga tuusa’o ma le Malo o le Atua, ae e i ai; aua o mea uma faaletino ma mea uma faaleagaga, o mea uma e fesootai ma o tatou tino ma o tatou agaga, o mea uma e fuafua e siitia ai lo tatou fiafia ma le soifua solo lelei i luga o le fogaeleele ma tatou maua ai se faaeaga i le malo o le lagi, o mea ia e fesootai ma le Talalelei ma o mea foi ia a i tatou o le Au Paia o Aso e Gata Ai.⁹

O le faamoemoega o a tatou fonotaga e le na o faamoemoega faalelotu, ae ia talanoaina ai mataupu e tatau ai mo le ekalesia ma le malo o le Atua i le fogaeleele. …Tatou te potopoto foi e talanoaina ai le ala sili e tulimatai e tusa ai ma mea faaletino faapea foi mea faaleagaga; aua talu ai ua i ai o tatou tino faapea foi ma agaga, ma e tatau ona tatou aai ia ola, tatou te feinu ma lavalava, o lea ua tatau ai foi ona tatou mafaufau i mataupu faaletino ma talanoaina i a tatou konafesi, ma e tatau ona tatou mafaufau ma le faaeteete i mea uma ua fuafua e aoga, faamanuia ai, ma faaeaina ai le Au Paia a le Atua, pe o faatatau i a tatou mataupu faaleagaga po o a tatou galuega ma tiute o le olaga o ni tane ma ava, o matua ma fanau, o matai ma auauna. …O le manatu faapea na o o tatou lagona faalelotu, ae leai lava se isi mea, e le mafai; ae tatou te faia mea uma lava ona o le mata’u i le Atua. E sili atu ona lavelave o tatou talitonuga faalelotu nai lo le lalolagi; e le uuna’ia ai [ona tagata] ma se faanaunauga e “gaua’i atu tau o mea faaleagaga ae faatuatuana’i i mataupu faaletino lea foi e tauave ai la tatou pitolaau, ae e opoopo ai mea uma e moomia e le tagata i soo se itu, ma e oo mai ai foi ma upumoni uma i le lalolagi.¹⁰

E naunau le Alii ina ia tatou lelei, ia faamalamalamaina o tatou mafaufau, aoao i tatou ina ia tatou faamasino ma le poto, ia faailoa mai ia i tatou Lona finagalo, ma faamalolosia ma saunia i tatou mo mea tetele o le a tutupu i nei aso mulimuli. E finagalo o Ia e faailoa mai le ala e laveaiina ai i tatou lava, o le ala e faamanuiaina ai i tatou lava i la le tino ma la le agaga, o le mafaufau, amioga mama, o tulaga faaupu fai, ma ala uma e mafai ona Ia liligi mai ai Ana faamanuiaga i luga o le tagata pau.¹¹

O le sefuluai, tatou te manatua ai le Atua, e faaali atu ai lo tatou faamaoni, ma sauniuni ai mo faamanuiaga e sili atu.

O i tatou o ni tagata ua iloa o le tulafono o le sefuluai e mai le Alii; ae pe aisea lava la e manaomia ai le tautalagia soo o le sefuluai. Afai tatou te le o faamaoni ia i tatou lava, ma faamaoni i lo tatou Atua, se a la le aoga o lo tatou faapea atu o tatou o sui o le Atua, o toeaina o Isaraelu, ua faaofuina i tatou i le perisitua paia, ma o faiaoga o le ala i le ola. O Iutaia anamua, o le au Faresaio ma a latou amioleaga uma ma mea pi’opi’o, e mafai ona latou mitamita i le totogiina o a latou sefuluai mai mea uma ua latou maua. Tatou te faapea e sili i tatou i lo Faresaio o anamua, ae e foliga mai e ese le faigata i o tatou tagata ona faamaoni ia i latou lava ma lo latou Atua e tusa ai ma se mataupu faavae matua faigofie tele e pei o lenei. …

O le mea muamua e finagalo ai [le Alii], o le manatua lea e tagata o le Atua [i] se mataupu faavae itiiti i le lalolagi, e finagalo o ia ia latou manatua o ia, e ala i le avatu ia te ia o se vaega itiiti patino, po o le tasi vaesefulu o mea na te avatu ia i latou ina ia iloa ai pe latou te faamaoni i lenei mea itiiti, ia iloa ai pe latou te faia o ni tagata e faamamalu ma mafaufau mamafa i ai pe leai, pe o le a latou taumafai e taufaavalea ia te ia. Afai tatou te faia lenei mea ma le faamaoni ma le maelega atoatoa seia iu ina tatou faataunuuina o tatou tiute, o lona uiga ua tatou saunia mo soo se isi mea. O le mataupu faavae ae e le o le sefuluai tatou te totogia e manatu maualuga i ai le Alii; e le fia manao o ia i a tatou sefuluai, ae e manatu i lo tatou faia sa’o. Afai e le mafai ona tatou faamaoni i nai mea itiiti, e le mafai ona faamoemoe e fai i tatou ma pule i mea e tele [tagai Mataio 25:21].¹²

[O le tulafono o le sefuluai] o se tofotofoga i le nuu o le Atua, po o i tatou foi ua fai mai [o tagata o le Atua], ina ia tatou iloa ai pe o le a tausia e tagata se tulafono patino na tuuina mai e le Silisiliese pe leai, ma maua ai se faamaoniga o lo latou faamaoni ma le usiusitai. O lenei, afai tatou te ola ai, o le a lelei mea uma; afai e leai, ua tusia, “E le tatau ai ona latou faatasi ma outou.” [MFF 119:5.] …

O loo tatou talanoa i le fausiaina o Siona. O i lea e faatatau tonu mai ai ma le malosi ia te au lea mea faapea foi ma outou, pe afai tou te malamalama i ai e ala i le malamalama o le Agaga o le Upumoni. Aua ua tusia: “Ou te fai atu foi ia te outou, afai e le tausia e lo’u nuu lenei tulafono, e tausia ia pa’ia ma faapaiaina le laueleele o Siona ia te au i lenei tulafono, ina ia tausia i lea nuu a’u tulafono ma a’u faamasinoga, ina ia matua pa’ia, faauta, e moni ou te fai atu ia te outou, o le a le avea ma laueleele o Siona ia te outou.” [MFF 119:6.] Ia, o lenei tatou te talanoa e uiga i le fausiaina o Siona, o se tasi lea o mea ua tatou o mai ai iinei. Ma ua fetalai mai le Atua, afai tatou te le usitai i lenei tulafono, o le a le avea ma laueleele o Siona ia te i tatou. …

O le [sefuluai] o se mataupu faavae ua pulea ai i tatou. Ou te le’i sau iinei, e te le’i sau foi iinei, e faia ai a tatou lava fuafuaga, ma lagona, ma faamoemoega. Aisea, aua e le’i sau foi Iesu lava ia e faia lena mea. E tusa ai ma Ana lava afioga, e le’i sau o Ia iinei e faia lona loto, ae o le finagalo o Lona Tama o le na auina mai o Ia [tagai Ioane 5:30]. Tatou te lei o mai foi iinei e faia o tatou lava loto, ae o le finagalo o le Tama o le na auina mai i tatou, ma o le na tofia i tatou i o tatou valaauga paia ma le faaeaina. …

O mataupu nei faaletino, e manatu [nisi] e itiiti se taua, e itiiti le taua ona o le vaai mai i le ala o loo galulue ai le toatele o i tatou; ae e matua taua tele pe a fua i le fuafaatatau o le upumoni, o mataupu faavae o le ola faavavau ua faaalia mai e le Atua e matua maualuga lona taua i le Au Paia, e le gata i e o ola ae faapea foi i e ua oti, o tagata e le mafaitaulia sa ola ma o le a ola mai, e matua tele lona taua. …

Ou te manao i tagata ia latou tausia lenei tulafono o le sefuluai aua o se poloaiga manino ma le tuusa’o mai ia te i tatou. Ou te le popole lava au pe totogi e tagata a latou sefuluai pe leai, ma ou te le manatu foi e popole i ai le Alii lava Ia. O auro ma siliva o Ana ia, e faapena foi i lafu manu i atumauga e fia afe; ma o ia foi e ona ia le mana e poloaiina ai mea uma. Ma o oa o le lalolagi ua tatou maua, ua tuuina mai tatou te faaaogaina ma le poto, aua e le mafai ona tatou o ma ave pe a valaauina i tatou. E tatau ia i tatou, o le Au Paia a Le ua Sili, ona faamaoni ma amiotonu ma ui i se ala sa’o, ia tumu i le faamaoni ma ia tausisia mataupu faavae sa’o i soo se mea i taimi uma.¹³

Fautuaga mo Suesuega ma Talanoaga

O a ni faamanuiaga faaletino ua tuuina mai e le Atua ia i tatou? Aisea e taua ai le manatua o nei faamanuiaga uma ua aumai o ni meaalofa mai le Atua? O a ni mea e mafua ai ona galo i tagata o le Atua o le punavai o nei faamanuiaga?
O le a le sootaga o lo tatou faaaogaina o oa faalelalolagi ma lo tatou ola solo lelei faaleagaga? (Tagai foi MFF 104:13–18.) E mafai faapefea ona tatou faaaogaina lelei ia faamanuiaga ua tuuina mai e le Atua ia i tatou?
E faapefea ona faaalia lo tatou alofa ma le faafetai i le Alii pe a totogi sefuluai? E mafai faapefea ona tatou atinaeina se lagona o le loto faafetai pe a tatou avatu le sefuluai ma taulaga?
O le a se mea e mafai ona e fai e aoao ai lau fanau ma a latou fanau e totogi se sefuluai faamaoni?
Aisea e faigata ai i nisi taimi ona totogi le sefuluai? O le a se mea e mafai ona tatou fai e foia ai lena faigata?
Aisea e taua ai le totogi o le sefuluai tusa lava pe tatou te feagai ma tulaga faigata o mea tau tupe i lo tatou olaga atoa? O a faamanuiaga faaleagaga pe faaletino foi ua e maua ona o lou usiusitai i le tulafono o le sefuluai?

O Mau e Faatatau I Ai: Levitiko 27:30; Isaia 45:12; Malaki 3:8–12; Mosaea 2:20–22; MFF 59:21; 104:13–18; 119:1–7; 120

Deseret Store — O le Faleoloa o le Tesareta, e sosoo ma le Faleoloa o le Sefuluai Aoao. Sa aoao mai e Peresitene Teila “o mea uma i la le tino ma mea uma i la le agaga…e fesootai ma le Talalelei.”

woman and daughter paying tithing — Pe a totogi a tatou sefuluai, ua tatou manatua faamanuiaga a le Alii mo i tatou ma faaalia lo tatou naunautai e tausi Ana poloaiga.