Aoaoga a Peresitene
Chapter 16: O Matuatausi i le Ekalesia


Mataupu 16

O Matuatausi i le Ekalesia

“Tau ina ia avea nei tausaga faaauro ma tausaga e sili ona matagofie ia te outou, a o outou soifua atoatoa, alolofa, ma auauna atu. Ma ia faamanuia le Atua ia i latou o e tali atu i o outou manaoga—o outou aiga, a outou uo, ma o outou uso a tagata ma taitai o le Ekalesia.”

Mai le Soifuaga o Ezra Taft Benson

O le 86 o tausaga o le soifua o Ezra Taft Benson na avea ai o ia ma Peresitene o le Ekalesia. Sa malamalama o ia i le olioli ma luitau lea e oo mai i tausaga faai’ui’u o le olaga. O se tasi o fiafiaga mo ia o ana fegalegaleaiga faifai pea ma lona faletua o Flora. Sa faamanatu e le ulugalii le 60 tausaga talu ona la faaipoipo i le tausaga muamua na avea ai ma Peresitene. Sa la fiafia i le faatasi ai o le tasi ma le isi ma auai faatasi atu i le malumalu na toetoe lava o taeao uma o Aso Faraile. I le patī o le 87 o tausaga o lona soifua, na fesili ai se tasi ia Peresitene Benson po o le a le mealilo i lona soifuaga umi ma le fiafia. “A o le’i tali ane o ia, sa faapea atu Tuafafine Benson, i se agaga taufaalili ae ‘anoa, ‘O loo ia te ia se avā lelei.’”1

I tausaga o lo la soifua matutua, sa fiafia ai lava Peresitene ma Tuafafine Benson e faaalu o la taimi faatasi ma a laua fanau ma fanau a le la fanau, ma sa faaauau pea ona aoao lo latou aiga mai a laua faataitaiga. “O se tasi o tama teine a se la tama na nofo faatasi ma ona matua matutua i le tele o le taimi o le sefuluvalu masina muamua na avea ai ma peresitene, ma o le la talosagaina o ia na masani ai ona latou malaga faatasi ina ia fesoasoani atu i o la manaoga patino. Ma sa ia vaaia patino ai ona matua matutua i le fale—o a la tafaoga i se fale aisa kulimi; nofonofoga i luga o se nofoa ma uulima a o la talatalanoa i aso ua mavae, pepese, talie faatasi; o a latou asiasiga matagofie ma faiaoga o aiga ma isi na asiasi atu.”2

Sa iloa e fanau a le la fanau o se faamanuiaga le i ai o faatosinaga a ni matua matutua atamamai ma agaalofa. “Sa tusia e se tama teine a se la tama sana tusi faafetai ina ua uma ona fautuaina i laua ma lona toalua e Peresitene Benson e uiga i se filifiliga faigata. ‘Sa ma fesili atu ia te oe po o le a sou manatu, ae e fai mai, “Tatalo e uiga i ai. Ou te faatuatua o le a oulua faia le faaiuga sa’o.” O lou faatuatua ia i ma’ua na ma maua ai se isi talitonuga maumaututu.’”3

Mo le konafesi aoao lea na sosoo tonu ma lona aso soifua lona 90, sa saunia ai e Peresitene Benson se saunoaga sa tuusao atu “i matuatausi i le Ekalesia ma i o latou aiga ma i latou o e auauna atu i o latou manaoga.” I le folasaga, sa ia faailoa atu ai lona fesootai patino tonu i le autu: “O loo ia te a’u ni lagona faapitoa mo matuatausi—mo lenei vaega ofoofogia o alii ma tamaitai. Ou te lagona i nisi o itu, ou te malamalama ia i latou, aua o a’u o se tasi o i latou.”4

Ata
President Ezra Taft Benson smiling. Photographed at the October 1982 general conference.

“O loo ia te a’u ni lagona faapitoa mo matuatausi. … Ou te lagona i nisi o itu, ou te malamalama ia i latou, aua o a’u o se tasi o i latou.”

Aoaoga a Ezra Taft Benson

1

E silafia ma alofa le Alii i matuatausi ma tuuina mai i ai le tele o Ona tiutetauave aupito silisili i o latou luga.

E silafia ma alofa le Alii i matuatausi o loo i Lona nuu. Na i ai pea i taimi uma e le aunoa, ma i o latou luga sa Ia tuuina i ai le tele o Ona tiutetauave aupito silisili. I le tele o tisipenisione eseese, na Ia taitaia ai Ona tagata e ala i perofeta o e na loa o latou soifua. Sa ia manaomia le atamai ma le potomasani lea e o mai faatasi ma le soifua tulu’i, le taitaiga musuia mai ia i latou o e ua loa tausaga ma ua faamaonia lo latou faamaoni i Lana talalelei.

Sa faamanuia e le Alii ia Sarai, ae ua matua lona soifua, e fanauina se suli o Aperaamo. Atonu foi o le lauga maoae a le Tupu o Peniamina na tuuina atu ina ua toeaina o ia, na lata ina oti. O ia moni lava o se meafaigaluega i aao o le Alii, ona na mafai ona ia taitaia ma faatuina le filemu i lona nuu.

E toatele isi alii ma tamaitai mai le talafaasolopito o le lalolagi na ausia ni mea maoae a o latou o atu e auauna i le Alii ma Ana fanau, e oo lava i le matutua o o latou soifua.

I la tatou tisipenisione, o [na] perofeta o e ua valaauina e le Alii, o le toatele na valaauina ae o tausaga o o latou soifua na i ai o le fitusefulu ma ona tupu po o le valusefulu ma ona tupu foi, po o le matutua atu foi. Ua silafia lelei e le Alii ma alofa i Ana fanau o e ua tuuina atu ni auaunaga e tele e ala i o latou tausaga o aafiaga ma potomasani!

Matou te alolofa ia te outou o matuatausi o le Ekalesia. O outou o le vaega aupito televave le faatupulaia o lo tatou faitauaofai i le lalolagi i aso nei, faapea foi ma totonu o le Ekalesia.

O o matou faanaunauga ia avea o outou tausaga faaiuiu o ni tausaga fiafia ma tauia. Matou te tatalo ia outou lagona le olioli i se olaga e faaaluina lelei ma se olaga e tumu i mea matagofie e manatua pea ma ni faamoemoega e sili atu e ala i le togiola a Keriso. Matou te faamoemoe o le a outou lagonaina le toafilemu lea na folafola mai e le Alii ia i latou o e e faaauau pea ona taumafai e tausi Ana poloaiga ma mulimuli i Ana faataitaiga. Matou te faamoemoe ia faatumulia o outou aso i mea e fai ma auala e mafai ai ona outou tuuina atu ni auaunaga i isi o e e le o faamanuiaina e pei o outou. O le matutua atu e toetoe lava o taimi uma e faauigaina ai o le lelei sili atu, aua o lo outou tamaoaiga i le atamai ma le potomasani e mafai ona faalauteleina ma faateleina pea a o outou aapa atu i isi.5

2

E mafai ona tatou faaaogaina lelei tausaga o le soifua matutua.

Sei o matou fautuaina atu ni vaega se valu ia e mafai ona tatou faaaogaina lelei ai o tatou tausaga o le soifua matutua:

1. Faigaluega i le malumalu ma auai atu i ai e le aunoa. O i tatou o e ua matutua atu e tatau ona faaaoga lo tatou malosi e le gata e faamanuia ai i latou na muamua atu ia i tatou, ae ia mautinoa foi, i le gafatia e mafai ai, ia maua e a tatou fanau uma sauniga o le faaeaga i le malumalu. Galulue faatasi ma o outou aiga; fefautuaai ma tatalo mo i latou o e atonu e le o naunau e saunia i latou lava.

Matou te uunaia i latou uma o e e mafai ona auai atu i le malumalu e le aunoa ma talia valaauga e auauna atu i totonu o le malumalu pe a faatagaina ai e lo outou soifua maloloina ma le malosi ma le mamao. Matou te faalagolago atu ia te outou e fesoasoani i auaunaga i le malumalu. Faatasi ai ma le faateleina o le aofai o malumalu, matou te manaomia ai le toatele o o tatou tagata auai ia saunia i latou lava mo lenei auaunaga matagofie. Ma te faafetai lava ma Tuafafine Benson ona e toetoe lava o vaiaso uma e mafai ai ona ma auai atu faatasi i le malumalu. O se matuai faamanuiaga lenei mea i o ma’ua olaga!

2. Ao mai ma tusi talafaasolopito o aiga. Matou te talosagaina outou ia galulue malolosi i le aoina mai ma le tusiaina o talafaasolopito faaletagata lava ia ma le aiga. O le tele lava o le taimi, e na o oe lava e te iloa faamatalaga e uiga i le talafaasolopito, o ni mea e manatua ai tagata e pele ia te oe, o aso ma mea na tutupu ai. I nisi o tulaga, o oe o le talafaasolopito lea o le aiga. E laiti lava ni auala o le a sili atu ona faasaoina lelei ai lou tupuaga nai lo o lou aoina lava e oe ma lou tusiaina o lou lava talafaasolopito.

3. Ia auai i auaunaga faafaifeautalai. Tatou te manaomia se numera faateleina o faifeautalai matutua i le auaunaga faamisiona. Pe a tusa ai ma le soifua maloloina po o tulaga tautupe, matou te valaau atu ai i le faitau selau o o tatou ulugalii ina ia faatulaga tatau o latou olaga ma fuafuaga ina ia mafai ai ona o i ni misiona. Oka so matou matuai manaomiaina o outou i le galuega faamisiona! E mafai ona outou faatinoina le galuega faafaifeautalai i auala ia e le mafai e o tatou faifeautalai talavou ona faia.

Ou te faafetai ona na mafai e o’u tuafafine e toalua ua maliliu a la tane ona auauna atu faatasi o se soa faifeautalai i Egelani. Sa onosefulu valu ma fitusefulu tolu o la tausaga i le taimi na valaauina ai i laua, ma sa la taufai maua uma ni aafiaga ofoofogia.

O se faataitaiga ma se faamanuiaga matagofie i le fanauga a se aiga le auauna atu o ni matua matutua i misiona. O le toatele o ulugalii matutua e o [i misiona] e faamalolosia ma maua le malosi faafouina i le auaunaga faamisiona. E ala atu i lenei ituaiga auaunaga paia, e faapaiaina ai le toatele ma lagona ai le olioli i le aumaia o isi i le malamalama o le atoatoaga o le talalelei a Iesu Keriso. …

4. Tuuina atu le taitaiga e ala i le fausiaina o le vavalalata o aiga. Matou te uunaia tagata matutua uma, pe a mafai ai, e faapotopoto faatasi o latou aiga. Faatulaga i latou i ni iunite tuufaatasi. Ia tuuina atu le taitaiga i faatasiga faaleaiga. Faavae ni mafutaga faaleaiga lea e mafai ona lagonaina ma aoaoina ai le feoeoea’i ma tupuaga o le aiga. O nisi o mea e sili ona matagofie ou te manatua pea o a matou mafutaga ma faatasiga faaleaiga. Fatu ni tu masani matagofie faaleaiga ia o le a fusia faatasi ai outou e faavavau. O le faia o lea mea, e mafai ona tatou fatuina ai sina vaega o le lagi iinei lava i luga o le fogaeleele i totonu o aiga taitasi. Aua foi, o le faavavau o le a avea o se faaauauga o le olaga amiotonu faaleaiga.

5. Talia ma faataunuu valaauga o le Ekalesia. Matou te faamoemoe o tagata matutua uma o e e mafaia, o le a taliaina valaauga i totonu o le Ekalesia ma faataunuuina i le mamalu. Ou te faafetai lava i le iloaina patino o ni usoga o e ua tai fitusefulu ma tai valusefulu ma ona tupu tausaga o o latou soifua ae o loo galulue pea o ni epikopo ma ni peresitene o paranesi. Tatou te matuai manaomia fautuaga ma faatosinaga a outou o e ua lava le silafia ma tele aafiaga o le olaga! Matou te fia faalogologo uma i lo outou faamanuiaina ma auala na outou manumalo ai i le lotonutimomoia, tiga, po o le le fiafia, ma avea ai ma ni tagata malolosi atu ona o nei mea na outou oo i ai.

E anoanoai avanoa mo outou e auauna atu ai i le tele o faalapotopotoga o le Ekalesia. O loo i ai lo outou taimi ma le faavae mausali o le talalelei lea e mafai ona outou faia ai se galuega maoae. E tele ni auala tou te taitai ai i auaunaga faamaoni i le Ekalesia. Matou te faafetai atu mo mea uma ua outou faia ma tatalo ia faamalolosia outou e le Alii e faia nisi mea se tele atu.

6. Ia fuafua lou lumanai o mea tautupe. A o outou faasolosolo i le olaga e agai atu i le litaea ma le tele o tausaga o le a sosoo mai ai, matou te valaaulia ai outou uma o tagata matutua ia fuafua tatau mo tausaga pe a ma’ea se galuega tumau. Ia tatou aloese mai aitalafu e le manaomia. Matou te fautua atu foi ina ia faaeteete i le sainia faatasi ma se isi tagata o ni siaki ma mea tautupe, e tusa lava po o ni tagata o aiga, a o ono lamatia tupe maua mai litaea.

Ia atili faaeteete foi pe a faasolo matutua atili i faiga “ia mauoloa” ai, mokesiina o fale, po o le saofaga i ni taumafaiga e le mautinoa. Ia faagasolo ma le faaeteete ina ia aua ne’i afaina le fuafuaga mo le olaga atoa i se faaiuga le lelei se tasi pe tele atu foi o mea tautupe. Ia vave fai se fuafuaga o lou lumanai o mea tautupe, ona mulimuli ai lea i lena fuafuaga.

7. Tuu atu ni auaunaga faaKeriso. O auaunaga faaKeriso e faaeaina ai. O le iloaina o lenei mea, ua matou valaau atu ai i o tatou tagata matutua o e e mafai ona sasau atu a latou selesaito i auaunaga i isi. E mafai ona avea lenei mea ma vaega o le faagasologa o le faapaiaina. Ua folafola mai e le Alii, o i latou e faamaumau o latou ola i le auauna atu i isi, o le a maua e i latou. Ua ta’u mai e le Perofeta o Iosefa Samita ia i tatou, e tatau ona “faaaoga ai ia uma o tatou olaga” i le faataunuuina o faamoemoega o le Alii (MF&F 123:13).

O le a mulimuli mai le filemu ma le olioli ma faamanuiaga ia i latou o e tuuina atu auaunaga i isi. Ioe, matou te viia auaunaga faaKeriso i tagata uma, ae e faapitoa le matagofie i soifuaga o matuatausi.

8. Ia tumau le malosi faaletino, ola maloloina, ma le aumalosi. Ua faagaeetia lava i matou i taumafaiga o loo faia e le toatele o matuatausi ina ia mautinoa ai le soifua maloloina lelei i tausaga o mulimuli mai. …

E ese lo matou fiafia e vaavaai atu i o tatou matuatausi o tumau pea le tiotio ma le aumalolosi! O le faatumauina o le aumalosi, e galulue lelei ai uma le mafaufau ma le tino.6

Ata
A Brazilian man reading the scriptures. He is sitting on a bus.

“Tau ina ia avea nei tausaga faaauro ma tausaga e sili ona matagofie ia te outou, a o outou soifua, alolofa, ma auauna atu atoatoa ai.”

3

O le auauna atu i isi e fesoasoani ai e faamalolo i latou o e ua maliliu ē pele ia i latou po o e ua fā’atu e nonofo toatasi.

Ia i latou ua maliliu o o outou taitoalua, matou te mananao foi e faailoa atu i ai lo matou alolofa. O nisi taimi e i ai i nisi o outou se lagona o le leai o ni aogā ma le tuuatoatasi lea e toetoe lava a lofituina. I le tele o faataitaiga, e le tatau ona i ai sea tulaga faapea. E faaopoopo atu i fautuaga e valu na faatoa ta’ua nei, o ni faataitaiga lenei o ni gaoioiga ua faamaonia le fesoasoani tele i isi.

O nisi o loo nonofo toatasi e faapisi i latou lava i le su’iina o palanikeke soosoo mo fanau taitasi o a latou fanau o le a faaipoipo po o pepe fou taitasi foi e fananau mai i le aiga. O isi e tusia ni tusi i aso fanau pe auai i fuafuaga a aoga ma afeleti a fanau a o latou fanau pe a latou mafai ai. O nisi e tuufaatasia ni tusiata o fanau taitoatasi a o latou fanau e tuu atu i ai i o latou aso fanau. …

Ua matou vaaia le toatele o isi o o tatou tina ua maliliu a latou tane o e ua ofo atu e galulue fua … i falema’i pe tuu atu isi ituaiga o auaunaga i le alalafaga. E toatele lava ua latou maua le faamalieina o le loto i le fesoasoani atu i itu nei.

O le ki lava e faatoilalo ai lagona o le tuua toatasi ma le lagona o le leai o se aogā mo se tagata o loo malosi faaletino, o le faaitiitia lea o le popole mo oe lava e ala i le fesoasoani atu i isi e le o tagolima moni. Matou te folafola atu ia i latou o e faia lenei ituaiga o auaunaga, i nisi itu, o le a faamaloloina oe i le maliliu ai o e pele ia te oe po o le fā’atu i le nofo toatasi. O le auala e te lagona ai lagona lelei i lou oe lava tulaga, o le faaleleia atili lea o le tulaga o se isi tagata.7

4

I taimi o gasegase ma tiga, e mafai ona tatou tumau malolosi i le faato’ato’a ma le agaga.

Ia i latou o e o gasegase ma mafatia i tiga ma tulaga fesuisuia’i o lenei olaga, matou te faaloaloa atu le alofa patino ma le popole. Matou te popole alofa mo outou ma tatalo mo outou. Manatua le upu a le tama o Liae i lana faamanuiaga i lona atalii o Iakopo, o le na puapuagatia i le sauā o ona uso matutua o Lamana ma Lemuelu. Fai mai o ia, “Ua e iloa le silisiliese o le Atua; ma o le a ia faapaiaina ou puapuaga mo ou manuia” (2 Nifae 2:2). Ma o le a faapena foi ona ia faia mo outou.

Matou te tatalo ina ia faaauau pea ona outou taumafai e tumau malolosi i le faato’ato’a ma le agaga. Matou te iloa e le o taimi uma e faigofie ai. Matou te tatalo mo i latou o e o loo faia i le taimi nei mo oe galuega ua le toe mafai ona e faia mo oe lava, ina ia latou faia i le alofa, i le agavaivai, ma i se agaga popole.

Matou te faamoemoe o le a faaauau pea ona outou faaosofia mafaufauga ma lagona lelei i o outou loto ma mafaufau ma ia vave faate’a ese na mea e leaga ma mea e faatamaia ai oe. Matou te faamoemoe o loo faia i aso uma a outou tatalo, po o itula uma foi, pe a manaomia ai. E pei ona aoao mai le Tusi a Mamona, “ola i le faafetai i aso uma, mo le alofa mutimutivale ma faamanuiaga e tele ua to mai e le [Atua] i o outou luga” (Alema 34:38).

O le a outou iloa o le faitauina i aso uma o le Tusi a Mamona o le a siitia ai o outou agaga, latalata atili atu ai i lo outou Faaola, ma fesoasoani ia te oe e avea ma se tagata aoaoina o le talalelei e mafai ona faasoa atu upumoni maoae i isi.8

5

E taua i aiga ona tuuina atu i o latou matuatausi ma matua matutua le alofa, tausiga, ma le faaaloalo e tatau ai ia i latou.

Mo ni nai minute ou te fia talanoa atu ai i aiga o matuatausi. Matou te toe ta’u atu se mau mai le Salamo: “Aua e te lafoai ia te au i ona po ou te toeaina ai; aua e te tuulafoai mai ia te au pe a mavae atu lo’u malosi” (Salamo 71:9).

Matou te uunaia aiga ia tuu atu i o latou matuatausi ma matua matutua le alofa, tausiga, ma le gauaiga e tatau ai mo i latou. Ia tatou manatua le poloaiga faatusi paia e faapea, e tatau ona tatou tausia i latou o o tatou lava aiga ina ne’i “sili foi [lo tatou] leaga i lē ua le faalogo” (1 Timoteo 5:8). Ou te matuai faafetai lava mo lo’u lava aiga pele mo le tausiga agalelei ua latou tuuina mai i o latou matua i le tele o tausaga.

Ia manatua o matua ma matua matutua o o tatou tiutetauave ia, ma e ao ona tatou tausia i latou i le mea sili e gata ai lo tatou mafai. A leai ni aiga o matuatausi e tausia i latou, e tatau i taitai perisitua ma le Aualofa ona faia taumafaiga uma e taulima ai o latou manaoga i lea lava auala agalelei e tasi. Matou te tuuina atu ni nai fautuaga i aiga o matuatausi.

Talu mai lava ona vaneina e le Alii ia Tulafono e Sefulu i papa maa, ua faapea ona faasolo mai lava i seneturi o ta’ua mai ia “ava i lou tama ma lou tina” (Esoto 20:12).

O le ava ma le faaaloalo i o tatou matua, o lona uiga, tatou te matua faamemelo tele ia i latou. Tatou te alolofa ma talisapaia i latou ma popole mo lo latou fiafia ma soifua manuia. Tatou te tausia i latou ma le migao ma le manatu loloto i ai. Tatou te taumafai ia malamalama i o latou finagalo faaalia. E moni lava o le usiusitai i manaoga ma faanaunauga amiotonu o matua o se vaega lea o le ava ia i latou.

Ma le isi, ua tatau ma onomea lo tatou ava ma faaaloalo i o tatou matua mo le tuuina mai ia i tatou o le ola lava ia. I tua atu o lenei mea, e toetoe lava o taimi uma latou te faia ai ni osigataulaga le mafaitaulia a o latou tausi ma faafaileleina i tatou mai lava i lo tatou fananau mai ma a’o tatou laiti, tuuina mai ia i tatou mea e manaomia o le olaga, ma tausi i tatou i taimi o ma’i faaletino ma lagona atuatuvale o le tuputupu a’e. O le tele lava o tulaga, latou te tuuina mai ai ia i tatou ni avanoa e a’otauina ai, ma, i se fuataga tele, latou te aoaoina ai i tatou. O le tele o mea ua tatou iloa ma faia, na tatou aoaoina mai i a latou faataitaiga. Tau ina ia tatou maua pea le agaga faafetai ia i latou ma faaali atu lena agaga faafetai.

Ia tatou aoao foi e faamagalo i o tatou matua, o e, atonu na faia ni measese a o latou tausia i tatou, ae toetoe foi o taimi uma lava sa latou faia ai le mea sili na latou iloa ona fai. Ia tatou faamagalo i latou e pei foi ona tatou mananao ai ia faamagaloina i tatou e a tatou lava fanau mo measese tatou te faia.

E tusa lava pe oo ina avea o tatou matua ma ni matuatausi, e tatau lava ona tatou ava ia i latou e ala i le faatagaina o lo latou saolotoga e filifili ai ma avanoa e tutoatasi ai i le umi latou te mafaia ai. Ia aua ne’i o tatou aveesea mai ia i latou a latou filifiliga ia e mafai lava ona latou faia. O nisi o matua e mafai ona nonofo ma tausi i latou lava, seia oo ina pulapula lagoto o latou soifua, ma latou te finagalo foi e fai lena mea. Pe a latou mafaia, ia tuu i latou e fai.

Afai e oo ina tau le mafai ona latou nonofo toatasi, ona mafai lea ona manaomia le fesoasoani atu a le aiga, Ekalesia, ma le afioaga ia i latou. A le mafai e matuatausi ona vaaia i latou lava, e tusa lava pe i ai se fesoasoani faaopoopo, e mafai ona tausia i se maota o se tagata o le ekalesia pe a mafai ai. E mafai foi ona manaomia ia punaoa a le Ekalesia ma le alalafaga i le tulaga lenei.

O le matafaioi a le tagata e tausia [matuatausi] e taua tele. E tele naua le manaomia o le lagolago ma le fesoasoani e tuuina atu i se tagata faapena. E masani lava o se toalua ua matua foi le soifua, po o se afafine ua faamatuātagata ma e i ai foi lana ia lava fanau e tausi, faapea ai ma le tausiga o se matuatausi.9

6

O i latou o e ua faamanuiaina i se mafutaga vavalalata i matua matutua ma isi matuatausi, e mauoa lava la latou mafutaga ma fegalegaleaiga.

Matou te faamoemoe foi o le a outou faaaofia ai matuatausi i gaoioiga faaleaiga pe a mafai ai. O se fiafiaga tele le vaaia o fanau a fanau tiotio ma le lelei o faatasitasi ai ma se matua o matua agaalofa. E fiafia tele tamaiti i faatasiga faapena. Latou te fiafia i le asiasi atu o o latou matua matutua e asi i latou ma faatasi atu i ni taumafataga o le afiafi, mo afiafi faaleaiga, ma mo isi mea faapitoa e tutupu. O lenei mea e maua ai avanoa e aoao ai auala e ava, alolofa, faaaloalo, ma tausi ai i latou o e ua pulapula lagoto o latou soifua.

E mafai ona i ai se aafiaga loloto a matua o matua i fanau a o latou fanau. O o latou taimi e masani lava ona tele ina avanoa ai ma e le pisi tele e pei o matua, o lea e maua ai taimi e susue ma faitau ai ni tusi, mafai ona faamatala ai ni tala, ma mafai ona aoaoina ai le faaaogaina o mataupu faavae o le talalelei. Ona mafai ai lea ona maua e fanau se vaaiga i le olaga, lea e le gata ina tauia ae e mafai foi ona aumaia ai ia i latou le puipuiga, filemu, ma le malosi. E mafai ona auina atu ni tusi, [ni mea na pu’eina], ma ni ata, ae maise lava pe a taumamao nofoaga, ma le mafai ai ona fevaaia’i soo. O i latou o e ua faamanuiaina i se vavalalata i matua matutua, ma isi matuatausi e mauoa a latou mafutaga ma fegalegaleaiga. Atonu e i ai taimi e mafai ona latou auai atu ai i faauuga, faaipoipoga, ma malaga i le malumalu, … ma isi mea faapitoa e tutupu i tagata o le aiga.

Ma te fiafia tele e vaavaai atu i a ma fanau ma fanau a fanau o tutupu a’e ma ausia ni mea i ni auala faapitoa, a o matou fefaasoaa’i i le anoanoa’i o lo latou olioli ma patipatia mea ua latou manumalo ai. O le fiafia e faamanuiaina ai o tatou olaga a o tauivi ma ausia e a tatou fanau ni mea i o latou lava olaga. I le 3 Ioane 1:4 tatou te faitau ai, “E leai so’u fiafia e sili i lenei, pe a ou faalogo ua savavali la’u fanau i le upu moni.” Ma o le iloaina o lenei mea e aumaia ai se faafouga o le alofa ma le lototele e faaauau ai i a matou lava tauiviga.10

Ata
A young woman visting with an elderly woman in a wheelchair.

“E mafai ona i ai se aafiaga loloto a matua o matua i fanau a o latou fanau.”

7

E tatau i taitai o le Ekalesia ona saili ma le agaga tatalo le Agaga e fesoasoani atu ai i le au paia e taulima manaoga o matuatausi.

Matou te … uunaia taitai perisitua o matuatausi ina ia nofouta i le Agaga o lo tatou Tama oi le Lagi i le iloiloina ma le faafetaia’ia o manaoga faaleagaga, faaletino, faalelagona, ma faaletupe o matuatausi. Matou te faatuatuaina outou o le a outou faaaogaina o outou fesoasoani, taitai o korama o le Perisitua Mekisateko, ma taitai o le Aualofa, faiaoga o aiga, ma faiaoga asiasi i lenei tiutetauave tele, aua e ao lava ona tatou faataunuuina nei tiute e aunoa ma le musuā po o le faatuai.

Matou te faamoemoe o le a faaauau pea ona tuuina atu e taitai perisitua ma ausilali i matuatausi ni valaauga e mafai ona faaaoga ai a latou atoponapona o le atamai ma fautuaga. Matou te faamoemoe, i tulaga e mafai ai, e mafai ona avea i latou taitoatasi ma se faiaoga o aiga, po o se faiaoga asiasi. E oo lava foi ia i latou o e o fai sina faatapulaaina i o latou tofaga ma maota, e i ai taimi e mafai i nisi taimi ona latou lagolago i lenei tiutetauave [o le vaaiga o isi tagata] e ala i valaau i le telefoni, tusiga o ni faamatalaga pupuu, po o isi tofiga faapitoa.

E tele ni mea e mafai ona faia e se taitai perisitua e lagolago ai ma uunaia ai tagata taitoatasi ma ulugalii a o latou sauniuni e auauna atu i ni misiona. Ua matuai faamanuiaina polokalama o le aveeseina mai o igoa a le malumalu [lea ua ta’ua nei o le faavasegaga o igoa o talafaasolopito o aiga] ma le uelefea, e i latou ua matutua o latou soifua ma maua avanoa e auauna atu ai i nei eria.

Matou te faamoemoe o i ai ni faiaoga o aiga ma ni faiaoga asiasi mataala ma le agalelei o matuatausi taitoatasi ma ulugalii, ua atofa atu ia i latou. E mafai ona oo mai le faamafanafanaga tele ma le toafilemu mai ia i latou o e ua silafia o loo i ai se tasi e mafai ona latou liliu atu i ai i taimi o ni mea e tutupu faafuasei po o le manaomia o se fesoasoani. E taua le mautinoa lelei o loo i ai le iloatino, feutaga’iga, ma le faamaoni i le iloiloina ma le faailoaina o ia manaoga faapea.

Matou te faamoemoe o le a outou faaaafia ia matuatausi tutoatasi i tofiga o auaunaga agaalofa. Faaaofia foi i latou i gaoioiga faaleagafesootai a le siteki ma le uarota, ae maise lava o tagata nofofua ma i latou o i ai ni taitoalua o faalagolago ia i latou [le tausiga ma le vaaiga]. O le tele lava o taimi e galo ai i latou. Ae maise lava i le taimi o le maliu o se toalua, e mafai ona tuuina atu i ai se tausiga agalelei. O se taimi sili lea ona māaleale mo le toatele.

E i ai taimi e matuai manaomia ai ma talisapaia ai se toomaga mo se taimi le tumau, e tagata o le aiga o loo tuuina atu se tausiga faifaipea faaletino ma faalelagona ia i latou e i ai manaoga faapitoa. E taua le fesoasoani i le aiga ia faatumauina ona faamoemoega o se aiga, faatasi ma ni malologa mai lea taimi i lea taimi mai tiutetauave mamafa lea e mafai ona tutupu mai ona gasegase faaumiumi po o gasegase tigaina. E manaomia e tagata uma le lagolago alofa ma le faamamaavega mai tiute lofituina o se gasegase po o faafitauli tugā.

O feoaiga e masani ona avea o se faafitauli tele i matuatausi. E mafai ona tatou lagolago atu e ala i le tuuina atu o se auala mo i latou ia auai atu ai i sauniga o le Aso Sa, aiasi i e pele ia i latou, faatau, ma o atu ai i le fomai po o le falemai.

E toe faapea atu, e tatau ona tatou sailia ma le agaga tatalo ni musumusuga ma taitaiga i le tausiga o matuatausi. O loo i ai lava le toatele o tagata eseese ma o latou manaoga taitoatasi.11

8

O tausaga o le pulapula lagoto o o tatou olaga e mafai ona avea ma o tatou tausaga e sili ona matagofie.

Ia faamanuia le Atua i matuatausi i le Ekalesia. Ou te alofa ia te outou ma lo’u loto atoa. O a’u o se tasi o outou.

O loo anoanoai ni mea e fai e ao ai ona outou soifua pea. Tau ina ia avea nei tausaga faaauro ma tausaga e sili ona matagofie ia te outou, a o outou soifua atoatoa ai, alolofa, ma auauna atu. Ma ia faamanuia le Atua ia i latou o e tali atu i o outou manaoga—o o outou aiga, a outou uo, ma o outou uso a tagata ma taitai o le Ekalesia.

Ou te tuu atu ia te outou la’u molimau e uiga i le olioli i le soifua—o le olioli i le soifua atoatoa i le talalelei ma e uiga i le ūia o le afi a le Tunu Auro ma le faagasologa o le faapaiaina e faia ai. E pei ona saunoa lelei i ai le Aposetolo o Paulo, “Ua tatou iloa foi e galulue faatasi mea uma e lelei ia i latou o e ua alolofa atu i le Atua” (Roma 8:28).

E tuuina atu a’u faamanuiaga i o outou luga. O loo soifua le Faaola. O Lana Ekalesia lenei. E moni le galuega, ma i le fetalaiga a lo tatou Alii ma le Faaola, “Ia outou vaavaai mai ia te a’u, ma tumau e oo i le iuga, ma o le a outou ola ai; aua o ia o le e tumau e oo i le iuga o le a ou tuuina atu i ai le ola faavavau” (3 Nifae 15:9).12

Fautuaga mo Suesuega ma le Aoaoina Atu

Fesili

  • O a ni auala ua faamanuiaina ai oe mai le “atamai ma le potomasani” o tagata e matutua atu ia te oe? (Tagai i le vaega 1.)

  • I le vaega 2, ua lisi ai e Peresitene Benson ni mea se valu e mafai e matuatausi ona fai e “faaaogaina lelei ai o [latou] tausaga o le soifua matua.” Mafaufau i fautuaga taitasi. E mafai faapefea e nei fautuaga ona faatamaoaigaina o tatou olaga e tusa lava pe o le a lo tatou matutua?

  • Aisea e te manatu ai o le auauna atu “o le ki lea e faatoilalo ai lagona o le tuua toatasi ma le lagona o le leai o se aogā”? (Tagai i le vaega 3.) O le a se taimi na e vaaia ai le sa’o o lenei mea?

  • Mafaufau loloto i le fautuaga a Peresitene Benson mo i tatou pe a tatou aafia i gasegase po o tiga (tagai vaega 4). E mafai faapefea ona fesoasoani lenei fautuaga ia tatou “tumau malolosi i le faato’ato’a ma le agaga”?

  • Mafaufau i le aoaoga a Peresitene Benson i le vaega 5. O a ni auala e mafai ai e fanau ma fanau a fanau ona ava i o latou matuatausi ma matua matutua?

  • O le a se taimi na e vaaia ai ni tagata talavou ma ni matuatausi o fiafia i le faatasi ai ma le tasi ma le isi? (Tagai vaega 6.) O a ni mea e mafai ona tatou faia i o tatou aiga ma i le Ekalesia e faafailele ai mafutaga faapena?

  • O a nisi o auala e mafai ai ona fesoasoani atu taitai o le Ekalesia ma tagata o le uarota po o le paranesi, e taulima manaoga o matuatausi? (Mo nisi o faataitaiga, tagai i le vaega 7.)

  • O le a le uiga ia te oe o le maua “o le olioli i le ola atoatoa i le talalelei”? (Tagai vaega 8.) O a ni faataitaiga ua e vaaia o ni tagata o tumau faamaoni seia oo i le iuga?

Mau Fesootai

Faataoto 20:29; Isaia 46:3–4; Luka 2:36–38; Efeso 6:1–3; Tito 2:1–5; Iakopo 1:27; MF&F 121:7–8

Fesoasoani mo Suesuega

“O le galue e tusa ai ma mea na e aoaoina, o le a aumaia ai se malamalama faaopoopo ma le tumau (tagai Ioane 7:17)” (Tala’i La’u Talalelei [2004], 19). Mafaufau e fesili ifo ia te oe lava po o a ni auala e mafai ona e faaaogaina ai aoaoga o le talalelei i le aiga, i le galuega, ma i ou tiutetauave i le Ekalesia.

Faamatalaga

  1. Sheri L. Dew, Ezra Taft Benson: A Biography (1987), 502.

  2. Sheri L. Dew, Ezra Taft Benson: A Biography 504.

  3. Sheri L. Dew, Ezra Taft Benson: A Biography 504–5.

  4. I le Conference Report, Oct. 1989, 3; tagai foi i le Liahona, Ian. 1990, 4.

  5. I le Conference Report, Oct. 1989, 3; tagai foi i le Liahona, Ian. 1990, 4.

  6. I le Conference Report, Oct. 1989, 3–5; tagai foi i le Liahona, Ian. 1990, 4–6.

  7. I le Conference Report, Oct. 1989, 5; tagai foi i le Liahona, Ian. 1990, 6.

  8. I le Conference Report, Oct. 1989, 5–6; tagai foi i le Liahona, Ian. 1990, 6.

  9. I le Conference Report, Oct. 1989, 6–7; tagai foi i le Liahona, Ian. 1990, 6–7.

  10. I le Conference Report, Oct. 1989, 7; tagai foi i le Liahona, Ian. 1990, 7.

  11. I le Conference Report, Oct. 1989, 7–8; tagai foi i le Liahona, Ian. 1990, 7–8.

  12. I le Conference Report, Oct. 1989, 8; tagai foi i le Liahona, Ian. 1990, 8.

Lolomi