Mataupu 15

Ola i le Faatuatua

Tatou te savavali i le faatuatua ae le o le tino mai o mea, faatasi ai ma le mautinoa o le a faamalosia i tatou e le Alii i a tatou taumafaiga e atiina ae Lona malo i luga o le fogaeleele.

Mai le Soifuaga o Wilford Woodruff

ONovema 1834, sa faauuina ai Wilford Woodruff o se ositaulaga i le Perisitua Arona ma tuuina atu i ai lona valaauga muamua lava o se faifeautalai. Sa nofo o ia i le taimi lena i le Itumalo o Clay, Misuri, lea sa nofo ai ina ua uma ona auauna i le Tolauapiga a Siona. A o lei amataina lana misiona, sa ia talanoa ma lona epikopo, o le sa tuuina atu ia te ia le valaauga. Sa fesili o ia e uiga i le ala e tatau ona ia uia e oo atu ai i le nuu e galue ai o ia. Sa ia fesili foi pe tatau ona malaga atu i laua ma lana soa e aunoa ma se tupe po o se ato, e pei ona poloaiina ai faifeautalai i le taimi lea (tagai MFF 24:18; 84:78, 86). O le malaga ai e aunoa ma se tupe po o se ato o lona uiga e alu e aunoa ma se tupe, ae faalagolago lava i le agalelei o tagata o le Ekalesia ma isi e maua ai meaai ma se mea e nofo ai. Sa toe manatua mulimuli ane e Peresitene Woodruff lana talanoaga ma lona epikopo:

“Sa matua le saogalemu lava i lena taimi mo soo se isi lava o le matou usoga e ui atu i le Itumalo o Jackson [Misuri]. Sa manao o ia ou te alu i Arkansas, ma sa ui atu le auala faasasao lelei lava i le Itumalo o Jackson. Sa ou fesili ia te ia pe tatau ona ou ui atu iina (sa i ai sa’u soa sa ma faatasi—o se toeaina).

“Sa fai mai o ia, ‘Afai o ia te oe le faatuatua e fai ai, e mafai; E leai so’u faatuatua faapena.’

“Sa ou mafaufau o se faaupuga uigaese lena mai se epikopo.

“ ‘Ia,’ sa ou fai atu ai, ‘ua fai mai le Alii e tatau ona matou malaga atu e aunoa ma se ete tupe po o se ato, e tatau ea ona matou faia?’

“Sa fai mai o ia, ‘O le tulafono lena mai le Atua, afai e i ai ia te oe le faatuatua e faia ai, e mafai ona e faia.’ ”¹

Na uma loa le talanoaga, ona o ai lea o Wilford Woodruff ma lana soa i le la misiona, ma sa ui atu i le Itumalo o Jackson e aunoa ma se tupe po o se ato. Sa faapea mai Peresitene Woodruff mulimuli ane: “Sa ma tuuina ni Tusi a Mamona ma nai lavalava i a ma ato, nonoa i o ma’ua tua, ma amata loa ona ma savavali. Sa ma kolosi i le vaa agai atu i le Itumalo o Jackson, ma ui atu ai. I nisi o taimi sa faasaoina i ma’ua e le Alii mai le au fouvale e ala i vavega.”²

I le faaopoopo atu i le puipuiga o faifeautalai e toalua mai le au fouvale i le Itumalo o Jackson, sa puipuia foi e le Alii i laua mai isi mala i le ala. Sa faamatalaina e Peresitene Woodruff le tasi o na aafiaga. A o agai atu i laua ma lana soa i se togalaau, sa agai mai ia i laua se urosa uliuli tele lava. “Ma te le i fefefe ia te ia,” o lana tala lea, aua na ma o i le feau a le Alii, ma e ma te lei tauemu i le perofeta a le Atua e pei o tamaiti leaga e fasefululua o e na fai atu ia Elisaia ‘Le ulu tula e, alu ae ia,’ lea na ala ai ona saeia i latou e urosa [tagai i le 2 Tupu 2:23–24]. … Ina ua oo mai le urosa po o le fasefulu mita le mamao ma ma’ua, sa nofo ifo o ia i ona vae ma tilotilo mai ia i ma’ua mo sina taimi puupuu, ona tamoe ese atu ai lea; ona ma o ai lava lea i lo ma ala ma le olioli.”³

Sa masani ona saunoa Peresitene Woodruff e uiga i lana uluai misiona, ma manatua ai faamanuiaga sa ia mauaina a o ia auauna i le Alii ma le faatuatua: “E lei i ai lava se taimi i lo’u olaga, o se aposetolo, o se fitugafulu, po o se toeaina, ua sili atu le puipuiga a le Alii ia te a’u nai lo le taimi na ou umia ai le tofi o le ositaulaga. Sa faaalia mai e le Alii ia te a’u e ala i miti, e ala i faaaliga, ma ala i le Agaga Paia, mea e tele sa taatitia mai i o’u luma.”⁴

Aoaoga a Wilford Woodruff

I le taimi o o tatou olaga i luga o le fogaeleele, e tatau ona tatou savavali i le faatuatua ae le o mea e vaaia.

O le faatuatua o le uluai mataupu faavae lea o le Talalelei. O le a le faatuatua? O Paulo, i lana tusi ia Eperu, o loo ia faamalamalamaina mai ai. Fai mai a ia faapea “o le faatuatua o le faalagolago lea i mea ua faamoemoe i ai, o le mautinoa lea o mea e le o vaaia,” ma ina ia faamaonia lenei mea ua ia faamatalaina mea e faataunuuina e tagata eseese e ala i le faatuatua [tagai i le Eperu 11]. Ou te vaai i le faatuatua o se tasi o mataupu faavae silisili ona taua ua faaalia mai e le Atua i le tagata.⁵

Pe ana ia i tatou le malamalamaaga sa’o ua tatau ia i tatou uma lava ona tatou vaai e pei ona silasila le Alii, ma tatau ai ona malamalama pe faapefea ona faataunuuina ona faamoemoega; ae tatau ona tatou savavali i le faatuatua ae le o mea e vaaia.⁶

A tatou oo atu i le isi itu o le veli, o le a tatou iloaina se mea. O loo tatou galulue nei i le faatuatua. Ua ia i tatou le mautinoa o mea e le vaaia. O le toe tu, o le faamasinoga faavavau, o le malo selesitila, ma faamanuiaga sili ua tuuina mai e le Atua e ala i faauuga paia ma faaeega paia i malumalu, e mo le lumanai uma lava, ma o le a faataunuuina i latou, aua o upumoni faavavau i latou. O le a le mafai lava a o tatou i ai i la le tino, faatasi ai ma lenei veli i luga o i tatou, ona tatou malamalama atoatoa i na mea o loo tuu mai i o tatou luma i le lalolagi a sau. O le a aoga ai i soo se tagata le auauna i le Atua ma tausia Ana poloaiga i nai aso o loo ola ai o ia i luga o le fogaeleele.⁷

Uso e ma tuafafine, e tatau ona outou ola i le faatuatua, ma iloa ai i aso uma o mana uma lava e a le Atua ia, ma e ui mai ia te ia o le a mafai ai ona tatou ola i le filemu ma faateleina le fiafia.⁸

E manaomia e le Talalelei a Keriso le faatuatua i le aso atoa lava.⁹

E faaalia lo tatou faatuatua e ala i a tatou galuega.

E ese le lelei o le … faalogo i le afioga a le Alii, ma o se mea ese foi le lelei o le talitonu i ai, ae e matua sili atu lava le lelei o le ola ai.¹⁰

O le uluai mataupu faavae o [le] Talalelei o le faatuatua. Ia, e mafai ona faapea mai tagata o le lalolagi, tatou te talitonu uma lava ia Iesu Keriso. Ioe, ae e i ai lava le mea e ao ina fai e ese mai i le talitonu ia Keriso. E tatau ona tatou salamo ia tatou agasala, ia papatisoina mo le faamagaloina o i tatou, ma taliaina le Agaga Paia. O le mataupu faavae lenei sa aoaoina e Keriso ma Ana Aposetolo.¹¹

E manaomia le faatuatua o le vaega a le Au Paia ina ia ola ai i lo latou talitonuga, faia lo latou tiute, savavali tonu i luma o le Alii ma atiina ae lana Siona i luga o le fogaeleele. Ona manaomia foi lea o galuega e talafeagai ma lo tatou faatuatua. … O lo tatou tiute i le avea ai ma se nuu le lotogatasi faatasi ma aua le faatamala i le faia o mea lelei.¹²

E tatau ona faaaogaina le faatuatua a o tatou fesoasoani e atiina ae le malo o le Atua.

O lenei meaalofa ma le aoaoga faavae o le faatuatua e matua manaomia lava mo le Au Paia o augatupulaga uma o le lalolagi ina ia mafai ai e i latou ona atiina ae le malo o le Atua ma faatinoina le galuega o loo manaomia mai ia i latou.¹³

Faitau le mataupu e sefulutasi o le Eperu ma o le a e iloa ai e amata mai lava i le foafoaga o le lalolagi, o loo faataunuuina mea uma i le faatuatua. O le atoaga o le galuega a peteriaka ma perofeta uma anamua sa faataunuuina i le faaaogaina lea o lenei aoaoga faavae; ma e faapena foi i le augatupulaga faaiu o le atoatoaga o taimi.¹⁴

E oo lava foi i galuega a Iesu, mai lava i le fale povi e oo i le satauro, i lona soifuaga atoa o tiga, faanoanoaga, puapuaga, mafatiaga, sauaga ma tauemuga, sa faia uma lava i le faatuatua. Na auala i le mana o le Tama o le ana le galuega sa Ia afio mai e faatinoina, lea sa lagolagoina ai o Ia. Sa ia matua talitonu o le a mafai ona ia faataunuuina mea uma sa auina mai o Ia e faatinoina. O luga o lenei aoaoga faavae lea sa Ia faataunuuina ai tulaga manaomia uma ma usitaia ai tulafono uma, e oo lava i le papatisoga. … O aposetolo, i a latou galuega, sa manaomia le galulue i luga o lea lava aoaoga faavae e tasi lea sa manaomia foi ona galulue ai i luga le Au Paia sa i ai muamua ma le Au Paia o aso e gata ai—ua taua o le mataupu faavae o le faatuatua.

Sa manaomia e Iosefa Samita le galue e ala i le faatuatua. E moni sa ia te ia se malamalamaaga i le tele o mea, e pei ona sa i ai i le Au Paia o aso anamua, ae i le tele o mea sa manaomia le faaaogaina o lona faatuatua. Sa ia talitonu o loo ia faataunuuina valoaga a perofeta anamua. Sa ia silafiaina sa valaauina o ia e le Atua, ae i le faavaeina o Lona malo sa tatau ai ona galue pea lava pea e ala i le faatuatua. Sa faavaeina le ekalesia i le aso 6 o Aperila, 1830, e toaono tagata, ae sa i ai le faatuatua o Iosefa o le a amataina, e pei o se fatu o le sinapi, o le a avea o se ekalesia ma se malo maoae i luga o le fogaeleele; ma e mai i lena aso seia oo atu i le aso sa ia faamau faailogaina ai lana molimau i lona toto, o lona soifuaga atoa sa faapei o le tauasa atu i vai loloto o sauaga ma le pule saua, na oo mai i lima o ona uso a tagata. Sa ia onosaia nei mea uma e ala i le faatuatua, ma sa faamaoni, faatuatua ma filiga o ia i le molimau ia Iesu e oo mai i le aso o lona maliu. …

… I a tatou galuega e atiina ae le Ekalesia ma le Malo o le Atua i luga o le fogaeleele, sa tatou galulue e ala i le faatuatua. O loo manaomia pea lava lo tatou galulue e ala i le faatuatua.¹⁵

E faitau fia selau tagata o loo galulue i [malumalu]. Aisea? E mo e o loo ola ma e ua oti. Aisea latou te galulue ai mo e ua oti? Ua latou vaai ea i le toetu mai o e ua oti? E leai, vagana ai e ala i miti po o faaaliga. Ae o loo i ai lo latou faatuatua, ma o se faailoga o lena faatuatua o loo latou faatinoina ai lenei galuega. Latou te tulimataia le toetutu ma le faamasinoga faavavau, i le malo selesitila ma faamanuiaga maoae ia ua faaalia mai e le Atua mo le faaolataga ma le faaeaga o le fanauga a tagata. Latou te faia lenei mea e ala i le faatuatua, ma o le mana lea ua mafai ai ona faataunuuina mea ua latou faia. … E ala i le faatuatua ua fausiaina ai le tapeneko [i Sate Leki]. … ua faatutuina ai malumalu, ma… ua faapotopotoina ai tagata mai atunuu o le lalolagi.

E faitau afe Toeaina ua valaauina, e le mai ni iunivesite, ae mai galuega eseese o le olaga, ma auina atu i le lalolagi e talaiina le Talalelei e aunoa ma se tupe ma e aunoa ma se tau. … Ua faalogo tagata ia i latou, ma o nisi agaga po o mana ua talitonu ai i latou o le molimau ua tuuina atu e nei Toeaina e moni. … O le a la le taunuuga o lenei mea? E faitau afe ma afe ua talitonuina lena molimau ma ua faamaonia e moni. O nei Toeaina sa auauna i le faatuatua; sa latou faimalaga i le faatuatua; sa latou galulue i le faatuatua. O le faatuatua lea sa lagolagoina i latou i le galuega atoa. Sa latou faimalaga e aunoa ma se tupe ma se ato, ma e ala i lo latou faatuatua sa fafagaina ma faalavalavaina ai i latou e le Atua o le lagi, ma tatalaina le ala i o latou luma. … Ma e tele tagata sa talitonu i molimau a nei alii faatauvaa. Sa latou salamo i a latou agasala, sa papatisoina mo le faamagaloina o i latou, i le suafa o le Tama ma le Alo, ma le Agaga Paia, ma sa molimau atu ia te i latou i upumoni o le Talalelei.¹⁶

I soo se augatupulaga ma augatupulaga uma o le lalolagi ina ua valaauina e le Atua pe poloaiina se tagata po o se nuu e faatinoina se galuega faapitoa, sa mafai ona latou faataunuuina e ala i lo latou filiga ma le naunautai, ma le faatuatua ia te ia.¹⁷

A o tatou tausia a tatou feagaiga ma usitaia poloaiga, e faateleina e le Alii le mana o le faatuatua i totonu ia i tatou.

O galuega uma lava ua tatou faatinoina… sa faia e ala i le faatuatua, ma o i tatou, i le avea ai ma Au Paia o Aso e Gata Ai, e tatau ona saili e faatauaina ma ola ai i lenei aoaoga faavae.¹⁸

O lo tatou tiute le faaauauina pea lava pea ona faateleina le faatuatua, ina ia mafai ai ona tatou valaau atu pea i le Alii ma taliaina i tatou.¹⁹

Ou te manatu o loo manaomia e le Alii lenei mea ai lima o alii ma tamaitai uma taitoatasi o Isaraelu, tagata uma taitoatasi o le Au Paia o Aso e Gata Ai, ina ia muamua ona tatou maua le Agaga Paia [ma] oo ai ina maua fua mai le Agaga Paia e taunuu ai i le faaolataga. Ona outou vaai ai lea i lenei nuu o tausia a latou feagaiga ma usitaia poloaiga a le Atua; o le tiute lenei o i tatou uma lava, ma e tatau ona tatou ola i lo tatou faatuatuaga ma mulimuli i ana faatonuga. A oo ina maea ona outou vaai lea i lenei nuu ua ala mai ma aumaia galuega o le amiotonu, ona latou maua lea o le faatuatua ma o le a latou maua le mana, ma tulai mai ma o le a faailoa mai ai le mana ma le mamalu o le Atua e ala mai na ituaiga o meafaigaluega e pei ona filifilia e le Alii i lenei augatupulaga i luga o le fogaeleele, ai lima o e ua ia faatuatuaina e tuuina atu i ai le Perisitua Paia.²⁰

Ou te matua lagona le alofa tunoa o le Alii ia i tatou, ma e tatau ia i tatou ona faasili atu le faatauaina o upu o le ola e faavavau o loo tuuina mai ia i tatou nai lo mea uma o loo i ai i luga o le fogaeleele. Afai lava e pulea i tatou e le Agaga Paia o le a faamalosia o tatou mafaufau, ma o lo tatou faatuatua ua faateleina o le a matua faateleina lava. Ma o le a tatou galulue mo le atiina ae o le malo o le Atua.²¹

Le Tama Silisiliese, ia faateleina i totonu ia te i matou mana o le faatuatua ua tuuina mai ma umia e lau Au Paia. Ia faamalosia i matou e ala i le manatuaina o lavea’iga mamalu ua mavae, e ala i le manatuaina o feagaiga paia ua tatou osia, a oo mai le tiapolo e ufitia i matou, a siomia i matou e faalavelave, a matou ui atu foi i le vanu o le faalumaina, o le a matou le pauu, o le a le masalosalo, ae i le malo o lou suafa paia ia faataunuuina uma au fuafuaga tonu ua faasaga ia i matou, ia faataunuuina le atoaga o o matou fausaga, ma manumalo ai ma le mamalu i agasala uma lava, e ala i lou alofa tunoa, ma ia togiolaina mai amioleaga uma, ma ia faitauina i le malo o le lagi i le lotolotoi o i latou o e o le a ola i ou luma e faavavau.²²

Fautuaga mo Suesuega ma le Aoaoina Atu

Mafaufau i manatu nei a o e suesueina le mataupu po o lou sauniuni foi e aoao atu. Mo fesoasoaniga faaopoopo, tagai i itulau v–ix.

O le a le faatuatua? (Tagai i le itulau 159); tagai foi i le Eperu 11:1, footnote b; Alema 32:21.) E faapefea ona tatou mauaina “le mautinoa lea o mea e le vaaia”? O le a le uiga ia te oe o le “savali i le faatuatua ae le o mea e vaaia”?
E faapefea e le faatuatua ia Iesu Keriso ona uunaia o tatou olaga i aso uma? E faapefea e le faatuatua ia Iesu Keriso ona uunaia lo tatou faamoemoe mo le ola e faavavau? (Tagai i le Moronae 7:41–42.)
A o e suesueina aoaoga a Peresitene Woodruff i lenei mataupu, o le a se fesootaiga o e vaaia i le va o lo tatou faatuatua ma a tatou galuega? (Tagai foi i le Iakopo 2:17–26.)
Sa faapefea ona faaalia e Wilford Woodruff lona faatuatua ina ua valaauina o ia e auauna atu i lana uluai misiona? (Tagai i itulau 157, 159.) O a ni ou aafiaga sa e manaomia ai le faaaogaina o le faatuatua?
O a ni mea e mafai ona tatou aoaoina mai e uiga i le faatuatua mai faataitaiga a Iesu Keriso? mai faataitaiga a le Perofeta o Iosefa Samita? mai faataitaiga a faifeautalai ma tagata faatoa liliu mai i aso nei? (Tagai i itulau 161–162.)
O a ni auala ua faamanuiaina ai oe e le Alii a o e faaaogaina lou faatuatua ia te Ia?
Matau le upu meaalofa i le parakalafa muamua i le itulau 161. Mafaufau pe talanoaina le taua o le manatuaina o le faatuatua o le meaalofa mai le Atua. O le a le mea e ao ina tatou faia e maua ai lenei meaalofa?

Mau E Faatatau I Ai: Roma 10:17; 2 Korinito 5:7; Helamana 15:7–8; Eteru 12:2–27; Moronae 7:20–33

Christ healing a man — “E oo lava foi i galuega a Iesu, mai lava i le fale povi e oo atu i le satauro, i lona soifuaga atoa o tiga, faanoanoaga, puapuaga, mafatiaga, sauaga ma tauemuga, sa faia uma lava i le faatuatua.”

missionaries sharing the gospel — Sa saunoa mai Peresitene Woodruff e faapea o faifeautalai “sa auauna atu i le faatuatua; sa latou faimalaga i le faatuatua; sa latou galulue i le faatuatua. O le faatuatua lea sa lagolagoina ai i latou.”