Քարտեզ 10
Քանանը Հին Կտակարանի Ժամանակներում
-
Դան (Լայիս) Հերոբովամը ոսկե հորթ շինեց, որպեսզի Հյուսիսային Թագավորությունը երկրպագի նրան (Գ Թագ. ԺԲ.26–33): Դանը հնագույն Իսրայելի հյուսիսային սահմանն էր:
-
Կարմեղոս սար Եղիան մարտակոչ արեց Բահաղի մարգարեներին և բացեց երկինքները, որ անձրև գա (Գ Թագ. ԺԸ.17–46):
-
Մակեդդով Բազում պատերազմների վայր (Դատ. Դ.13–16; Ե.19; Դ Թագ. ԻԳ.29; Բ Մն. ԼԵ.20–23): Սողոմոնը մարդահարկ հավաքեց Մակեդդովը կառուցելու համար (Գ Թագ. Թ.15): Հուդայի Հովսիա թագավորը սպանվեց Եգիպտոսի Նեքավով Փարավոնի հետ մենամարտում (Դ Թագ. ԻԳ.29–30): Տիրոջ երկրորդ գալստի ժամանակ մեծ և վերջին ընդհարումը տեղի կունենա Հեզրայելի հովտում, որպես Արմագեդոնի պատերազմի մի մաս (Հովել Գ.14; Հայտ. ԺԶ.16; ԺԹ.11–21): Արմագեդոն անունը եբրայերեն Հար Մեգիդդոն, կամ Մակեդդովի լեռ արտահայտության գրադարձությունն է:
-
Հեզրայել Այն քաղաքի անունը, որը գտնվում է Իսրայելի ամենամեծ և ամենաբարեբեր համանուն հովտի վրա: Այստեղ Հյուսիսային Թագավորության թագավորները պալատ էին կառուցել (Բ Թագ. Բ.8–9; Գ Թագ. ԻԱ.1–2): Ամբարիշտ Հեզաբել թագուհին ապրել և մահացել է այստեղ (Գ Թագ. ԻԱ; Դ Թագ. Թ.30):
-
Բեթսան Այստեղ Իսրայելացիներն ընդհարվեցին Քանանացիների հետ (Հես. ԺԷ.12–16): Սավուղի մարմինը կախեցին այս պարսպի պատերից (Ա Թագ. ԼԱ.10–13):
-
Դոթայիմ Հովսեփը ստրկության վաճառվեց իր եղբայրների կողմից (Ծն. ԼԷ.17, 28; ԽԵ.4): Եղիսեն տեսավ հրեղեն ձիերով ու կառքերով լիքը սարի տեսիլքը (Դ Թագ. Զ.12–17):
-
Սամարիա Հյուսիսային թագավորության մայրաքաղաքը (Գ Թագ. ԺԶ.24–29): Աքաաբ թագավորը տաճար կառուցեց Բահաղի համար (Գ Թագ. ԺԶ.32–33): Եղիան և Եղիսեն ծառայեցին այստեղ (Գ Թագ. ԺԸ.2; Դ Թագ. Զ.19–20): Ք.ծ.ա. 721 թվականին Ասորեստանցիները նվաճեցին այն՝ ավարտելով 10 ցեղերի գերությունը (Դ Թագ. ԺԸ.9–10):
-
Սյուքեմ Աբրահամը զոհասեղան կառուցեց (Ծն. ԺԲ.6–7): Հակոբն ապրել է այստեղ մոտակայքում: Շմավոնը և Ղևին կոտորեցին այս քաղաքի բոլոր տղամարդկանց (Ծն. ԼԴ.25): Հեսուի քաջալերանքը՝ «ընտրեցեք այսօր.…» Աստծուն ծառայելը, Սյուքեմում էր (Հես. ԻԴ.15): Այստեղ Հերոբովամը հիմնեց Հյուսիսային Թագավորության առաջին մայրաքաղաքը (Գ Թագ. ԺԲ):
-
Գարիզին և Գեբաղ սարերը Հեսուն այս երկու սարերի վրա բաժանեց Իսրայելը՝ Գարիզին սարի վրայից օրհնություններ հռչակվեցին, մինչդեռ Գեբաղ սարի վրայից անեծքներ եկան (Հես. Ը.33): Ավելի ուշ Սամարացիները Գարիզինի վրա տաճար կառուցեցին (Դ Թագ. ԺԷ.32–33):
-
Փանուել Այստեղ Հակոբը ողջ գիշեր գոտեմարտեց Տիրոջ սուրհանդակի հետ (Ծն. ԼԲ.24–32): Գեդեոնը կործանեց Մադիանացիների ամրոցը (Դատ. Ը.5, 8–9):
-
Հոպպե Հովնանն այստեղ նավ նստեց դեպի Թարսիս, որպեսզի փախչի Նինվեի իր առաքելությունից (Հովն. Ա.1–3):
-
Սելով Դատավորների ժամանակ Իսրայելի մայրաքաղաքը և խորանը գտնվում էին այստեղ (Ա Թագ. Դ.3–4):
-
Բեթել (Լուզ) Այստեղ Աբրահամը բաժանվեց Ղովտից (Ծն. ԺԳ.1–11) և տեսիլք տեսավ (Ծն. ԺԳ; Աբր. 2.19–20): Հակոբը տեսիլքում սանդուղք տեսավ, որը հասնում էր երկնքին (Ծն. ԻԸ.10–22): Որոշ ժամանակ Խորանը գտնվում էր այստեղ (Դատ. Ի.26–28): Հերոբովամը ոսկե հորթ շինեց, որպեսզի Հյուսիսային Թագավորությունը երկրպագի նրան (Գ Թագ. ԺԲ.26–33):
-
Գաբավոն Խևացիները՝ այստեղի ժողովուրդը, խաբեությամբ դաշինք արին Հեսուի հետ (Հես. Թ): Արեգակը կանգնեց մինչև Հեսուն հաղթանակեց պատերազմում (Հես. Ժ.2–13): Այս տեղը նաև խորանի ժամանակավոր տեղն էր (Ա Մն. ԺԶ.39):
-
Գազա, Ասեդովթ, Ասկաղոն, Ակկարոն, Գեթ (Փղշտացիների հինգ քաղաքները) Այս քաղաքների Փղշտացիները հաճախ պատերազմում էին Իսրայելի դեմ:
-
Բեթլեհեմ Ռաքելը թաղվել է այստեղ մերձակայքում (Ծն. ԼԵ.19): Հռութը և Բոոսն ապրել են այստեղ (Հռութ Ա.1–2; Բ.1, 4): Այն կոչվել է Դավթի քաղաք (Ղուկ. Բ.4):
-
Քեբրոն Աբրահամը (Ծն. ԺԳ.18), Իսահակը, Հակոբը (Ծն. ԼԵ.27), Դավիթը (Բ Թագ. Բ.1–4) և Աբիսողոմը (Բ Թագ. ԺԵ.10) ապրել են այստեղ: Դավիթ թագավորի օրոք այն Հուդայի առաջին մայրաքաղաքն էր (Բ Թագ. Բ.11): Հավատամք կա, որ Աբրահամը, Սարրան, Իսահակը, Ռեբեկան, Հակոբը և Լիան թաղվել են այստեղ՝ Մաքփելայի քարայրում (Ծն. ԻԳ.17–20; ԽԹ.31, 33):
-
Ենգադդի Դավիթը թաքնվեց Սավուղից և խնայեց Սավուղի կյանքը (Ա Թագ. ԻԴ.1–23):
-
Գերարա Աբրահամը և Իսահակը որոշ ժամանակ ապրել են այստեղ (Ծն. Ի–ԻԲ; ԻԶ):
-
Բերսաբե Աբրահամն այստեղ մի ջրհոր էր փորել և ուխտ արեց Աբիմելեքի հետ (Ծն. ԻԱ.31): Իսահակը տեսավ Տիրոջը (Ծն. ԻԶ.17, 23–24), և Հակոբն ապրում էր այստեղ (Ծն. ԼԵ.10; ԽԶ.1):
-
Սոդոմ և Գոմոր Ղովտն ընտրեց ապրել Սոդոմում (Ծն. ԺԳ.11–12; ԺԴ.12): Ամբարշտության պատճառով՝ Աստված կործանեց Սոդոմը և Գոմորը (Ծն. ԺԹ.24–26): Հետագայում Հիսուսն օգտագործեց այս քաղաքները որպես ամբարշտության խորհրդանիշ (Մատ. Ժ.15):