“Ang Gakos alang kang José,” Higala, Agosto 2024, 30–31.
Ang Gakos alang kang José
Nasayod si Adam nga kinahanglan gayod niyang magmaisogon.
Kini nga istorya nahitabo sa Bolivia.
“Ha! Wala gayod kay nahibaloan nga bisan unsa!” Si Fabricio mitulisok ni José ug mikatawa.
Si Adam nagmug-ot. Si José bag-o lang nangutana sa maestra. Dili maayo ang gibuhat ni Fabricio nga manungog niya tungod niana.
“Fabricio, hunonga na kana,” miingon ang maestra.
Si Adam mitan-aw ni José. Nagtutok siya sa iyang notebok, nga mura ba og wala siya makadungog ni Fabricio.
Si José bag-o sa ilang eskwelahan. Sa sinugdanan, walay makig-istorya niya. Dayon pipila sa ubang bata ang misugod sa pagpanungog niya. Sila kanunay nga motawag niya og mga ngalan ug kataw-an siya. Gibati ni Adam nga kinahanglan niyang tabangan si José, apan wala gayod siya kahibalo kon unsay isulti.
Gawas pa, morag okay ra man si José. Mura og wala ra man makaapekto niya ang mga pagpanungog.
Mibalik si Adam og tutok sa iyang libro. Aduna silay importante nga eksamin sa math sa dili madugay, ug kinahanglan niya nga mopokus.
Sa adlaw sa eksamin, gihimo ni Adam ang iyang labing maayo, apan lisod kini! Gikulbaan siya sa iyang grado. Unsa kaha kon mahagbong siya?
Pagkasunod adlaw, ang ilang maestra mibarog sa atubangan sa lawak nga adunay hinapnig nga mga papel.
“Naa nako ang inyong mga grado sa eksamin,” siya miingon nila. “Daghan ninyo ang adunay oportunidad nga molambo, apan ang pipila maayo kaayo ang gibuhat.”
Nagsugod siya sa pagbasa og kusog sa mga grado sa matag estudyante. Kadaghanan sa mga grado medyo ubos. Gikulbaan si Adam nga naghulat sa iyang ngalan.
“Adam,” miingon ang maestra. “Otsenta.”
Dili makatuo si Adam niini. Nakapasar siya! Mipahiyom siya nga madasigon.
Dayon ang maestra mibasa sa grado ni José.
“Usa ka gatos,” miingon siya, lanog ug klaro. “Perpekto nga grado.”
Mibarog si Fabricio. “Dili na tinuod!” misinggit siya. “Nanikas si José!”
“Oo!” miingon ang laing batang lalaki. “Wala siyay nahibaloan. Tingali nangopya siya sa uban.”
Ang ubang mga estudyante miapil. Misulay si José sa pagsulti nila nga wala siya manikas, apan dili sila maminaw. Misulay ang maestra sa pagsulti nila nga mohilom, apan dili sila maminaw niya.
“Tikasan!” may usa nga misinggit.
“Bakakon!” miingon ang lain pang usa.
Ang kasingkasing ni Adam paspas nga nagpitik-pitik. Wala siya kahibalo unsa ang buhaton. Iyang gitan-aw si José. Ma-OK ra siya, dili ba? Si José kanunay nga kalma.
Si José mitutok sa iyang desk sama sa kanunay niyang buhaton. Dayon misugod siya sa paghilak.
Ang ubang mga bata mihunong sa pagsinggit, ug nahilom ang lawak. Ang madungog lang ni Adam mao lamang ang tingog ni José nga naghilak. Nakahibalo siya nga dili na siya pwede nga magpabiling hilom niining higayona nga walay buhaton. Kinahanglan siyang magmaisogon. Ang Espiritu Santo nagsulti niya nga tabangan si José.
Mibarog si Adam. Mitan-aw niya ang ubang mga bata samtang naglakaw siya padulong ni José. Wala gihapon siya kahibalo unsa ang isulti. Mao nga miduko lang siya ug gigakos og hugot si José.
“OK ra kana,” mihunghong siya samtang gipikpik ang likod ni José. “OK lang.”
Sa wala madugay ang ubang mga bata miduol ug gigakos usab si José. Bisan si Fabricio miduol ug nangayo og pasaylo. Sa wala madugay ang tibuok klase nagbarog nga nagpalibot ni José aron mangayo og pasaylo ug mopalipay niya.
“Gihigugma ka namo, José!” miingon ang usa.
“Ikaw ang labing maayo sa math!” miingon ang usa pa.
Gipahiran ni José ang iyang mga luha ug mipahiyom. Mipahiyom usab si Adam. Ang pagkamabination nagkinahanglan og kaisog, apan makalipay kini.