2022
Ko e Ivi Tākiekina ʻo ha Kaungāmeʻa
Sānuali 2022


“Ko e Ivi Tākiekina ʻo ha Kaungāmeʻa,” Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú, Sānuali 2022.

Ko e Ivi Tākiekina ʻo ha Kaungāmeʻa

Naʻe faingataʻa ʻeku kei ʻi he toʻu hongofulu tupú, ka naʻe ʻomi ʻe he ʻOtuá haku kaungāmeʻa ke tokoniʻi au ke u ikunaʻi ia.

ʻĪmisi
tamaiki fefine

Tā fakatātā ʻa Judy Bloomfield

Ne u faʻa ongoʻi tuenoa maʻu pē ʻi he māmaní. Naʻe māvae ʻeku ongomātuʻá ʻi heʻeku kei pēpeé, pea hili ha ngaahi taʻu siʻi mei ai naʻe toe mali ʻeku fineʻeikí pea mau hiki ʻi ha maile ʻe 4,000 mei Siosiā, USA, ki ʻOlikoni, USA. Ko ha fuʻu liliu lahi ia ki ha kiʻi taʻahine taʻu hiva ke ne foua, tautautefito ko ha taha ʻoku tō fakasaute ʻene tōʻonga leá (accent) ʻa ia naʻe ʻikai ke feohi lelei mo e fānau kehé.

Ka ʻi heʻeku hiki ki he ako lotolotó, naʻá ku fetaulaki ai mo Nikola.* Naʻá ku maʻu he taimi pē ko iá ha ongo lelei mo nonga kau kiate ia—ko ha meʻa kuo fuoloa ʻene mole meiate aú. Naʻá ku ʻiloʻi kuo pau ke u kaungāmeʻa mo e taʻahine ko ʻení!

ʻI he lahi ange ʻema feohí, ne tokoni ʻa Nikola ke u ongoʻi malu pea siʻisiʻi ange ai ʻeku ongoʻi tuenoá. Naʻe hangē ʻa e hū ki honau ʻapí ha hū ki ha moʻui matuʻaki makehe moʻoní: naʻe fakafonu ʻe he Laumālie ʻo e ʻOtuá ʻa e tapa kotoa pē ʻo e falé. Naʻe ʻi ai ha ʻū tā ʻo e Fakamoʻuí mo ha ʻū fale lalahi he feituʻu kotoa pē. (Naʻá ku toki ʻilo kimui ko ha ngaahi temipale ʻeni.) Naʻe kamata e ngāue fakafaifekau ʻa Nikolá ʻaki haʻane fakaafeʻi pē au, pea naʻe ʻikai ke ne teitei ʻiloʻi ʻe ia.

Fakakaungāmeʻá mo e Tuí

Naʻe ngāue fakaetauhi mai ʻa Nikola kiate au ʻaki pē ʻene hoko ko hoku kaungāmeʻá. Naʻá ne ʻomi ʻa e Tohi ʻa Molomoná kiate au, peá ma kamata lau fakataha ia ʻi heʻene kaá he tuku ʻa e akó.

ʻĪmisi
tamaiki fefine mo e Tohi ʻa Molomoná

Naʻe kamata ke fakafonu ʻe he Tohi ʻa Molomoná ʻa ʻeku moʻuí. Ka naʻá ku kei ongoʻi tuenoa pē. Naʻe ʻikai ko ha mēmipa au ʻo e siasi ʻa Nikolá, ka naʻe ʻikai foki ke u kau kakato ki he tui fakalotu ʻa ʻeku ongomātuʻá.

Naʻe ueʻi au ʻe Nikola ʻi he angaʻofa ke u lotu ʻo fehuʻi ki he ʻOtuá pe ʻoku moʻoni nai ʻa e Tohi ʻa Molomoná. Naʻe teʻeki ʻaupito ke u lotu leʻolahi, ko ia naʻe ʻikai ke u ʻilo pe ko e hā e meʻa te u lea ʻakí. Ka naʻá ku hū pē ki tuʻa ʻo kamata ke lotu. Naʻá ku fehuʻi ki he ʻOtuá pe ko e siasi ʻo Nikolá ʻa e siasi totonu maʻakú. ʻI he ʻosi pē ʻeku fehuʻí, ne u ongoʻi tuʻutuʻukina ʻi hoku sinó kotoa. Naʻe ʻikai toe veiveiua ʻeku ʻiloʻi ʻoku moʻoni ʻa e Tohi ʻa Molomoná pea ko e Siasi totonu ʻeni moʻokú.

ʻĪmisi
fānau fefine ʻi he lokiakó

Naʻá ku taʻu 15 ʻi he taimi naʻá ku maʻu ai e fakamoʻoni ko ʻení. Naʻá ku tui ki he Siasí ʻi he ngaahi taʻu hono hokó, neongo naʻe ʻikai tokanga mai ʻeku ongomātuʻá ki he Siasí. Ka naʻe ʻikai ke u tuenoa ʻi heʻeku tuí, he naʻe kei ʻi ai pē ʻa Nikola ke poupouʻi au.

Tui Foʻou, Ngaahi Fehuʻi Foʻou

ʻĪmisi
fānau fefine mo e kau faifekau

Hili ʻeku ʻosi mei he ako māʻolungá, ne u hiki ki ʻIutā, USA. Naʻe ʻosi ʻi ai ʻa Nikola, pea naʻá ne tatali loto-vēkeveke mai ke u aʻu ange kae lava ke kamata akoʻi kiate au ʻa e lēsoni fakafaifekaú. Naʻe ʻi ai ʻeku palani ke u papitaiso ʻi hoku taʻu 19—ko ha uike pē ia ʻe ono mei ai—pea naʻe fakapapauʻi mai ʻe Nikola te ne ʻi ai pē mo au he taimi kotoa.

ʻI he taimi naʻe kamata akoʻi ai au ʻe he ongo faifekaú, naʻe vave ʻeku fakatokangaʻi ʻa e siʻisiʻi ʻeku ʻilo ki he Siasí. Naʻá ku ʻosi lau mo saiʻia he Tohi ʻa Molomoná, ka naʻe fakafokifā pē kuo nau fakamatala mai kau ki he meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní, ko e palani ʻo e fakamoʻuí, hoko ʻo tatau mo e ʻOtuá, mo ha ngaahi meʻa lahi kehe ne foʻou. Naʻe fakamafasia ia ke mahino fakaʻangataha pē.

ʻĪmisi
fānau fefine ʻi ha sea

Ka naʻe ʻiloʻi lelei au ʻe Nikola. Naʻá ne tokoni ke fakamatalaʻi e meʻa naʻe akoʻi ʻe he ongo ʻeletaá ʻi ha founga naʻá ne ʻilo ʻe mahino kiate aú. ʻI he ngaahi ʻuluaki lēsoni ko iá, ko ʻene fakamatala ʻi he faʻa kātakí ʻa e ʻuhinga naʻá ku kei hoko atu ai peé.

Faifai Pea Kau Atu

ʻĪmisi
papitaiso

Naʻe poupouʻi fakalaumālie au ʻe Nikola ʻo aʻu ki he ʻaho naʻe papitaiso ai aú—mo e hili iá. Naʻá ne tokoniʻi e kāingalotu ʻo e uōtí mo e kau faifekaú ke palani hoku papitaisó ʻi hoku taʻu 19. ʻI heʻeku tuʻu hake mei he vaí ʻo sio ki ha kakai tokolahi ʻoku nau malimali mai kiate aú, naʻe ʻikai ke u toe ongoʻi tuenoa. He ʻikai teitei ngalo ʻiate au ʻa e ongo ko ia ʻo ʻeku kau ki he ʻEikí mo Hono Siasí.

ʻOku ou kei ako pē mei he tui mo e anga fakakaumeʻa tuʻu maʻu ʻa Nikolá. Naʻá ne fakahaaʻi mai kiate au mei he kamataʻangá ʻoku ʻikai fie maʻu ha pine hingoa ia ki he ngāue fakafaifekaú. Naʻe kamata e ngāue fakafaifekau ʻa Nikolá mei hono lotó, ʻi he taimi naʻá ne tokoni ai ki ha taʻahine mei he sauté naʻá ne fie maʻu ha kaungāmeʻá.

ʻOku nofo ʻa e tokotaha naʻá ne faʻú ʻi ʻIutā, USA.

  • Kuo liliu ʻa e hingoá.

Paaki