2023
Ko e Founga ki he Liliu Moʻoní
ʻAokosi 2023


“Ko e Founga ki he Liliu Moʻoní,” Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú, ʻAokosi 2023.

Ko e Founga ki he Liliu Moʻoní

ʻOku malava pē ʻa e liliu ʻoku moʻoni mo tuʻuloá, ka he ʻikai ke tau lava ʻo fakahoko toko taha ia.

ʻĪmisi
talavou ‘oku ʻaʻalo

ʻI heʻeku kei ʻi he ako māʻolungá naʻá ku ʻahiʻahiʻi ʻa e ʻaʻaló. Naʻe ongo faingofua feʻunga ia—tangutu ʻi ha vaka ʻo ueʻi ʻa e fohé ke ngaʻunu vave ʻi he fukahi vaí. Naʻe ʻikai ke u teitei ʻilo ʻe faingataʻa ia.

Naʻe ʻikai ke u lava ʻo ʻaʻalo lelei ʻa e vaká ʻi ha vahaʻataimi, pea ko ʻeku fakaʻaongaʻi ʻa e ongo fohé naʻe tuʻumaʻu ai ʻa e vaká kae ʻikai ke folau lelei ʻi he fukahi vaí.

ʻI he hili ha ngaahi taimi, naʻá ku liliu ʻa e founga ne u fakapalanisi ʻa e vaká mo fakaʻaongaʻi e fohé. Naʻá ku fakahoko māmālie mo ha ngaahi liliu kehe peá u fakalakalaka—ʻo ʻikai ke u faʻa fakatokangaʻi. Naʻe fakalata leva ʻa e ʻaʻaló! Naʻá ku saiʻia ʻi he moulu fakafiemālie e ʻaʻaló ʻi heʻeku ngaʻunu vave mo fakalongolongo ʻi he fukahi vaí.

ʻOku ʻikai ngata pē ʻi he tokoni ʻa hono fakahoko ha ngaahi liliu ʻoku lelei—ʻo aʻu pē ki he fanga kiʻi liliu iiki tahá—ki he sipoti hangē ko e ʻaʻaló ka ʻoku toe tokoni foki ia ke tau aʻusia ai e tuʻunga ʻoku totonu ke tau aʻusiá.

Ka ʻoku ʻikai faingofua maʻu pē ʻa e liliú.

ʻOku Tau ʻi Hení ke Liliu

Kuó ke maʻu nai ha taha ʻo e ngaahi fakakaukau ko ʻení lolotonga hoʻo feinga ke fakahoko ha ngaahi liliu ʻi hoʻo moʻuí:

“ʻOiauē, naʻá ku toe fakahoko pē ʻa e fehalaaki tatau! Ko e hā ʻoku ou fuʻu vaivai aí?”

“ʻOku ʻikai haʻaku mahuʻinga.”

“Kuo fuʻu tōtuʻa ʻeku faiangahalá ke fakamolemoleʻi au.”

ʻE lava ke hanga ʻe he ngaahi fakakaukau pehení ʻo ʻai ke ngali taʻemalava ʻa e liliú. Ka ʻoku tau ʻi heni ʻi he moʻuí ni ke liliu mo fakalakalaka. Ko e liliu ʻoku moʻoni mo tuʻuloá ʻoku malava pē ia, ka he ʻikai ke tau lava ʻo fakahoko toko taha ia.

Naʻe pehē ʻe Palesiteni M. Lāsolo Pālati, ko e Palesiteni Leʻoleʻo ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, “ʻOkú ke fakatokangaʻi nai ha meʻa ʻi hoʻo moʻuí ʻoku ʻikai ke ʻi he tūkunga ʻokú ke loto ki aí? … Kapau ʻokú ke ʻiloʻi ha ngaahi meʻa ʻi hoʻo moʻuí ʻoku ʻikai ke ke saiʻia ai, kole tokoni ki hoʻo Tamai Hēvaní pea te ke ʻiloʻi ʻa e mālohi ʻi ho lotó ke liliú.”1

ʻOku maʻu ʻa e mālohi ke liliú ʻia Sīsū Kalaisi mo ʻEne Fakaleleí.

ʻĪmisi
Ko Sīsū Kalaisi mo e fefine

Tā fakatātā ʻo Kalaisí ʻe Judith A. Mehr

Ngaahi ʻUlungaanga Faka-Kalaisí: Ko ha Fakahinohino ki he Liliú

Kuo fakahā mai ʻe he Fakamoʻuí ʻa e founga lelei taha ke tau moʻui aí. ʻOkú Ne kole mai ke tau muimui ʻiate Ia pea hoko ʻo hangē pē ko Iá (vakai, 3 Nīfai 27:27). Te tau lava ʻo fai ʻeni ʻaki ʻetau ako ʻEne moʻuí mo e ngaahi ʻulungāngá.

ʻOku fakamatalaʻi ʻe he folofolá ʻa e ngaahi ʻulungaanga faka-Kalaisí, kau ai ʻa e tuí, ʻamanaki leleí, manavaʻofá mo e ʻofá, angamaʻá, ʻiló, faʻa kātakí, loto-fakatōkilaló, faivelengá, mo e talangofuá.2 Naʻe akoʻi mai ʻe ʻEletā Tieta F. ʻUkitofa ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, ʻi heʻetau fekumi faivelenga mo faʻa lotu ke fakatupulaki e ngaahi ʻulungaanga faka-Kalaisí, “ʻe tāpuakiʻi kitautolu ʻe he Fakamoʻuí ʻo ope atu ʻi hotau ivi malava ke aʻusia e tuʻunga ʻokú Ne finangalo ke tau aʻusiá.”3

Tali ʻa e Faingamālie ke Liliú

Naʻe pau ke u fai ha ngaahi liliu kapau naʻá ku fakaʻamu ke toe lelei ange ʻeku ʻaʻaló. Ko e toki taimi pē ia te u lava ai ʻo aʻusia ʻa e fiefia ʻo e poto ʻi he ʻaʻaló.

Ke tau aʻusia ʻa e meʻa ʻoku foaki mai ʻe he moʻuí—ʻo aʻu ki he moʻui taʻengatá—ʻoku ʻikai kole mai ʻe he Fakamoʻuí ke tau siʻaki hotau ʻulungāngá koeʻuhí pē ka tau liliu. ʻOkú Ne kole maí ke tau liliu ʻa e meʻa ʻoku fiemaʻu ke liliú kae lava ke tau ofi ange kiate Ia.

Ko e taumuʻa ʻeni ʻo e fakatomalá. Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni ʻo pehē: “Ko e taimi ʻoku tau fili ai ke fakatomalá, ʻoku tau fili ke liliu! ʻOku tau fakaʻatā ke liliu kitautolu ʻe he Fakamoʻuí ki hotau tuʻunga lelei tahá. … [ʻI he] taimi ʻoku tau fili ai ke fakatomalá, ʻoku tau fili ke tatau ange mo Sīsū Kalaisi!”4

Naʻe foaki ʻe he Fakamoʻuí ʻEne moʻuí koeʻuhí ke Ne lava ʻo tokoniʻi koe ke ke tali ʻa e faingamālie fakaʻofoʻofa ʻokú ke maʻu ke liliú pea aʻusia ʻa e meʻa kotoa ʻokú Ne finangalo ki aí mo ʻafioʻi te ke lava ʻo aʻusiá.

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. M. Russell Ballard, “Keep the Commandments—Beginning Right Now!” (Brigham Young University fireside address, Sept. 6, 1987), 2, speeches.byu.edu.

  2. Vakai, Preach My Gospel: A Guide to Missionary Service (2019), 121–132.

  3. Dieter F. Uchtdorf, konifelenisi lahi ʻo ʻOkatopa 2005 (Ensign pe Liahona, Nōvema 2005, 102).

  4. Russell M. Nelson, “Te Tau Lava ʻo Fai Lelei Ange pea Toe Lelei Ange,” konifelenisi lahi ʻo ʻEpeleli 2019 (Ensign pe Liahona, Mē 2019, 67).

Paaki