2023
Ngaahi Fakapulipuli ʻe 7 ʻo ha Moʻui Fakapotopoto—Kuo Fakahaaʻi
ʻOkatopa 2023


“Ngaahi Fakapulipuli ʻe 7 ʻo ha Moʻui Fakapotopoto—Kuo Fakahaaʻi,” Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú, ʻOkatopa 2023.

Tokoniʻo e Moʻuí

Ngaahi Fakapulipuli ʻe 7 ʻo ha Moʻui Fakapotopoto—Kuo Fakahaaʻi

ʻE lava ke ke fakatupulaki lelei ha moʻui ʻoku fakapotopoto. Ko ha ngaahi meʻa ʻeni ʻe niʻihi ʻe ala tokoni.

ʻĪmisi
toʻu tupu

Tā fakatātaaʻi ʻe Guev Design

ʻOku kehe e moʻui ʻa e kakai lalahí meiate kimoutolu. Pea ko hono moʻoní, ʻe ʻi ai e ʻaho te ke moʻui fakamatuʻotuʻa ai. Ko ha konga ʻo e moʻui fakamatuʻotuʻá ko e moʻui fakapotopotó—ko hono tokangaʻi koe, maʻu ha paʻangá, mo e ngaahi meʻa peheé. Ko ha fakapulipuli ʻeni ʻe fitu ki he moʻui fakapotopotó.

ʻĪmisi
talavou ʻoku sio atu ki he ngataʻanga ʻo e langí

Fakapulipuli 1: Te ke lava ʻo fakaʻaongaʻi ha maʻuʻanga mālohi fakalaumālie ʻe tolu ʻi hoʻo fonongá.

ʻOkú ke lava ʻo maʻu ha maʻuʻanga mālohi fakalaumālie ʻe tolu ʻi hoʻo fonongá:

Tui kia Sīsū Kalaisi—maʻu ai pē pea ʻi he meʻa kotoa pē. Tui ki he Fakamoʻuí. Feinga ke tauhi ʻEne ngaahi fekaú mo tauhi ʻa e ngaahi fuakava ʻokú ke fakahokó. Lotu fakaʻaho ki he Tamai Hēvaní ʻi he huafa ʻo Sīsū Kalaisí. ʻE faitāpuekina leva koe ʻi he tafaʻaki kotoa pē ʻo hoʻo moʻuí. ʻOua naʻá ke teitei veiveiua ai. (Vakai, Mōsaia 2:41.)

Tauʻatāina ke filí—ko e mālohi ke fili mo ngāué. ʻOkú ke tauʻatāina ke fili. Te ke lava ʻo fili ke muimui ki he ngaahi akonaki ʻa Sīsū Kalaisí. ʻOku finangalo ʻa e Tamai Hēvaní ke ke ngāue ʻiate koe pē kae ʻikai fakamālohiʻi ʻe ha ngaahi meʻa mei tuʻa (vakai, 2 Nīfai 2:14, 16). Neongo pe ko e hā ho tūkungá, ʻoku ʻi ai maʻu pē ha meʻa lelei te ke lava ʻo fakahoko.

Ngaahi holi māʻoniʻoní—ko hono ʻiloʻi ʻa e meʻa ʻokú ke fiemaʻú pea mo hono ʻuhingá. Kapau ʻokú ke fiemaʻu ha ngaahi meʻa lelei koeʻuhí ko ha ngaahi ʻuhinga lelei, te ke lava ʻo hoko ko ha tokotaha lelei. Hangē ko e fakamatala ʻa Palesiteni Tāleni H. ʻOakesí, ko e Tokoni ʻUluaki ʻi he Kau Palesitenisī ʻUluakí: “ʻOku puleʻi ʻe he meʻa ʻoku tau holi ki aí ʻa e meʻa ʻoku tau fakamuʻomuʻá, pea fakafōtunga ʻe he meʻa ʻoku tau fakamuʻomuʻá ʻa ʻetau ngaahi filí, pea fakapapauʻi ʻe he ngaahi filí ʻa e meʻa ʻoku tau faí. ʻIkai ko ia pē, ka ko ʻetau ngaahi ngāué mo e ngaahi holi hotau lotó ʻoku nau fakatupu ʻa e tuʻunga te tau aʻu ki aí” (konifelenisi lahi ʻEpeleli 2011 [Ensign pe Liahona, Mē 2011, 45]).

ʻĪmisi
toʻu tupu ʻi ha veʻe hina ʻoku ʻi ai ʻa e paʻanga lahi

Fakapulipuli 2: ʻUluaki totongi ʻa e vahehongofulú—tatau ai pē pe ko e hā.

ʻI he taimi ʻokú ke maʻu ai ha paʻangá, totongi hoʻo vahehongofulú. ʻOua naʻa toe ʻi ai ha fakaʻatā makehe, pea ʻoua naʻa toe taimi. ʻI hoʻo tauhi ʻa e tukupā ko ʻení, ʻe hanga ʻe he ʻEikí ʻo “fakaava ʻa e ngaahi matapā ʻo e langí” maʻau (Malakai 3:10). ʻE lava ke kau heni ʻa e ngaahi tāpuaki kehekehe kotoa pē—fakalaumālie, fakatuʻasino, fakaeloto, pea ope atu ai.

ʻĪmisi
finemui mo ha ngahau takai ʻiate ia ʻoku tuhu ki he ngaahi feituʻu kehekehe

Fakapulipuli 3: ʻOku lahi ʻa e ngaahi founga ki ha moʻui fakapotopotó.

ʻOku ʻikai fakangatangata ʻa e ngaahi meʻa ke ke fili mei aí ki ha pōtoʻi ngāue pē ʻe taha, ʻapiako pē ʻe taha, mataʻitohi pē ʻe taha, mo e ngāue pē ʻe taha. Tui ki he meʻá ni, pea te ke sio ki ha ngaahi fakafeʻātungia siʻisiʻi ange mo ha ngaahi faingamālie lahi ange.

Kapau ʻoku ʻikai ke ke ʻiloʻi ʻa e ngaahi meʻa ke ke fili mei aí, kumi ha kakai ʻoku nau maʻu ʻa e taukei mo e ʻilo te nau lava ʻo ʻoatu ha faleʻi lelei. ʻE malava pē ko e mātuʻá, kau faifaleʻi ʻi he akó, kau taki ʻo e Siasí, pe ko ha mēmipa ho koló ʻokú ne fai ha meʻa ʻokú ke fie fakahoko. Fehuʻi ange ʻa e founga ʻenau aʻu ki he tuʻunga ʻoku nau ʻi aí pe ko e ngaahi maʻuʻanga tokoni ʻoku lava ke ke maʻú.

ʻĪmisi
ko ha finemui mo ha fineʻeiki toulekeleka ʻi ha saliote teketeke

Fakapulipuli 4: Mahalo kuó ke ʻosi maʻu ʻa e meʻa ʻoku fiemaʻu ʻe he kakaí.

Ki he tauʻatāina fakapaʻangá, ʻokú ke fiemaʻu ha “ngaahi taukei manakoa”—ko e ngaahi meʻa te ke lava ʻo fai kae totongi ai koe ʻe he kakaí. Ko e fakapulipulí ʻeni: kuó ke ʻosi maʻu ha niʻihi. Hangē ko ʻení, ko e fika, tuitui, mālohi fakatuʻasino, ngaahi ʻulu, tā fakatātā, fakaʻuli meʻalele, fokotuʻutuʻu ha ngaahi meʻa, fakaleleiʻi ʻa e ngaahi palopalemá, fakaʻaongaʻi ʻa e komipiutá, lava ke talanoa mo e kakaí pea maʻu ʻenau falalá, falalaʻangá, mo ha ngaahi meʻa lahi ange.

Kapau ʻoku ʻikai ke ke ʻiloʻi hoʻo ngaahi taukeí, kole ki ha taha lahi ke ne talaatu ʻa e meʻa ʻokú ke lelei aí. Pea kapau ʻokú ke fie fakatupulaki ha taukei pau ʻoku teʻeki ke ke maʻu, te ke lava ʻo ako ia.

ʻĪmisi
finemui ʻoku laukonga

Fakapulipuli 5: Laukonga!

Ko e laukongá ko ha kī ia ki he ako lelei angé, ngāue lelei angé, mo ha mahino lelei ange ki he founga ngāue ʻa e māmaní. Tatau ai pē pe ʻoku sai hoʻo laukongá, laukonga lahi ange. Lau ʻa e ngaahi folofolá. Lau ʻa e meʻa naʻe vahe atu ke ke lau ʻi he akó. Kumi leva ʻa e ngaahi meʻa ʻokú ke saiʻia ke lau ʻiate koe peé.

ʻOku tokoniʻi koe ʻe he laukongá ke ke maʻu ʻa e ʻiló pea fakakaukau mo e fetuʻutaki mahino ange. ʻE ʻaonga lahi ʻeni kiate koe ʻo tatau ai pē pe ko e hā te ke fili ke fakahoko ʻi he kahaʻú.

ʻĪmisi
kato paʻanga mo e paʻanga

Fakapulipuli 6: ʻE lava ke mole ʻa e ngaahi meʻa ʻoku ʻikai ke ke tokangaʻí.

Kapau ʻoku ʻikai ke ke tokangaʻi hoʻo fakaʻaongaʻi hoʻo paʻangá, mahalo te ke toki ʻilo ʻi ha ʻaho kuo mei ʻosi ia. Ko e patisetí ko ha palani ia ke muimuiʻi ʻa e lahi ʻo e paʻanga ʻoku hū maí, lahi ʻo e paʻanga ʻoku hū ki tuʻá, mo e lahi ʻokú ke fakahaofí. ʻOku tokoni foki ia ke ke fakangatangata hoʻo fakamole ki ha ngaahi meʻa kehekehé.

ʻOku ʻi ai ha faʻahinga kehekehe ʻo e founga fakapatisetí: ngaahi tohi fakatauhitohi mo e ngaahi kōlomu, polokalama fakakomipiuta, sila paʻanga ʻoku hiki ai ʻa e ngaahi kulupú. Kumi ha founga ʻe lelei kiate koé.

(ʻOku ʻikai ʻuhinga ʻa e ʻi ai ha patisetí ʻoku ʻikai te ke teitei fakamoleki ha paʻanga ki ha ngaahi meʻa fakafiefia. ʻOkú ke muimuiʻi pē hoʻo paʻangá pea fakaʻaongaʻi fakapotopoto ia.)

ʻĪmisi
talavou, pepa, fale, kā

Fakapulipuli 7: Ko e moʻuá ko ha foʻi luo ia ʻoku ʻikai ke ke fie hokohoko atu hono kelí.

Ko e moʻuá ko e taimi ia ʻoku fiemaʻu ai ke ke totongi fakafoki ʻa e paʻanga naʻá ke kolé. Ko e angamahení ʻokú ke tātā fakafoki ʻa e paʻanga naʻe kolé ʻi ha vahaʻataimi fakataha mo e tupú—ko ha peseti ia ʻo e lahi ʻo e paʻanga naʻá ke kolé ʻoku toe tānaki atu ki ai.

ʻOku ʻikai lava ke mapuleʻi ʻa e fakamoʻuá ʻi he taimi ʻokú ke nō ai ʻo lahi ange ʻi he meʻa te ke lava ʻo totongí pea tātānaki atu pē ʻa e tupú ki he meʻa kuo pau ke ke totongí.

Mahalo ʻe fiemaʻu ke ke fakamoʻua ke maʻu ha ngaahi meʻa pau ʻoku ʻikai ke ke maʻu ha paʻanga feʻunga ke totongi ʻaki, hangē ko e akó, maʻu ha ʻapí, pe ko ha meʻalele. Ka ke tokanga. Kumi ha ngaahi founga ʻe tokoni atu ke ke fakaʻehiʻehi ai mei he fakamoʻuá ʻi he lahi taha te ke ala lavá.

ʻOku fakaʻatā ʻe he ngaahi kaati fakamoʻuá ke ke fakatau ha meʻa ʻi he taimí ni pea toki totongi ia ʻamui ange. Ko e moʻua foki ʻeni—mo ha tupu lahi ʻaupito. Kapau ʻokú ke ongoʻi ʻoku fiemaʻu ke ʻi ai haʻo kaati fakamoʻua, totongi kakato ia ʻi he taimi kotoa pē ʻoku fiemaʻu ke ʻosi ki ai ha moʻuá. Kapau ʻokú ke totongi maʻu pē ʻa e totongi siʻisiʻi tahá, ʻoku faingataʻa ange ke ke mavahe mei he moʻuá.

Paaki