Ħielsa għal Dejjem, biex Jaġixxu minn Rajhom

Mill-Presbiteru D. Todd Christofferson

Tal-Kworum tat-Tnax-il Appostlu

Hija r-rieda ta’ Alla li aħna nkunu rġiel u nisa ħielsa li kapaċi nilħqu l-potenzjal sħiħ tagħna, kemm temporali kif ukoll spiritwali.

Id-dramm ta’ William Shakespeare The Life of King Henry V jinkludi fih xena matul il-lejl fil-kamp tas-suldati Ingliżi ġewwa Agincourt ftit qabel il-battalja tagħhom mal-armata Franċiża. F’ dawl mill-aktar baxx u liebes b’ mod biex ma jintebħux min hu, is-Sultan Henry idur qalb is-suldati mingħajr ħadd ma jagħrfu. Huwa jkellimhom, jipprova jqawwi l-moral tas-suldati tiegħu li kienu jammontaw ferm anqas mill-għadu tagħhom, u peress li huma ma jirrealizzawx min kien, huma jirrispondu b’ mod onest. Waqt diskursata minnhom huma jiffilosofizzaw dwar min kien responsabbli għal dak li ġara lis-suldati fil-battalja—is-sultan jew kull suldat individwali.

F’ ħin minnhom is-Sultan Henry jiddikjara, ”Għalija mkien ma nista’ mmut kuntent daqs li kieku kelli mmut fil-kumpanija tas-sultan; għax il-kawża tiegħu hija waħda ġusta.”

Michael Williams iwieġeb demmu spont, ”Aħna mhux ċerti minn dan.”

Sieħbu jaqbel, ”Iva, u dan hu aktar milli jeħtieġ inkunu nafu; għax biżżejjed għalina li nafu li aħna suġġett għas-sultan: jekk il-kawża tiegħu mhux ġusta, aħna mhux ħatja għaliex aħna qegħdin sempliċiment nobduh.”

Williams kompla, ”Jekk il-kawża mhux waħda ġusta, is-sultan innifsu huwa responsabbli.”

Wieħed ma jiskantax li hawn is-Sultan Henry ma jaqbilx magħhom. ”Kull suġġett tas-sultan dmiru huwa lejn is-sultan; iżda kull bniedem huwa responsabbli għal ruħu.”¹

Shakespeare ma jippruvax jirrisolvi dan id-dibattitu fid-dramm, u b’ mod jew ieħor huwa dibattitu li jkompli għaddej sa żmienna—min hu responsabbli għal dak li jiġri f’ ħajjitna?

Meta l-affarijiet ma jiġux sew, hemm tendenza li nitfgħu t-tort fuq ħaddieħor jew saħansitra fuq Alla. Xi kultant dak li jkun jibda jħossu intitolat li għandu jieħu ħsiebu xi ħadd, u ċerti individwi jew gruppi ta’ nies jippruvaw jitfgħu r-responsabbiltà tagħhom fuq ħaddieħor jew fuq il-gvern. Fi ħwejjeġ spiritwali xi wħud jaħsbu li l-bnedmin m’ għandhomx jagħmlu dak kollu li jistgħu biex personalment ikunu nies aktar ġusti—peress li Alla jħobbna u jsalvana ”hekk kif aħna.”

Iżda l-intenzjoni ta’ Alla hi li wliedu għandhom jaġixxu skont l-għażla ħielsa morali li Huwa tahom, ”li kull bniedem ikun responsabbli għal dnubietu f’ jum il-ġudizzju.”² Huwa l-pjan Tiegħu u r-rieda Tiegħu li aħna għandna l-irwol prinċipali li nistgħu niddeċiedu aħna stess fid-drama tal-istess ħajjitna. Alla mhux se jgħix ħajjitna jew se jikkontrollana bħallikieku konna l-pupazzi Tiegħu, kif darba kien ippropona li jagħmel Luċifru. U lanqas il-profeti Tiegħu ma aċċettaw l-irwol li jkunu ”l-pupazz ewlieni” f’ idejn Alla. Brigham Young iddikjara: ”Ma nixtieqx li jkun hawn xi Qaddis tal-Aħħar Jiem f’ din id-dinja, jew fis-smewwiet, li jkun sodisfatt b’ xi ħaġa li nagħmel jien, sakemm l-Ispirtu tal-Mulej Ġesù Kristu,—l-ispirtu tar-rivelazzjoni, ma jissodisfahx b’ dak li nagħmel. Nixtieq li jkunu jafu minn rajhom u jifhmu minn rajhom.”³

Għalhekk Alla mhux se jsalvana ”kif aħna,” l-ewwel, peress li ”kif aħna” m’aħniex nodfa, u ”l-ebda ħaġa mhux nadifa ma tista’ tgħammar … fil-preżenza tiegħu; għaliex, skont il-lingwa ta’ Adam, ir-Raġel tal-Qdusija huwa ismu, u l-isem tal-Uniku Iben Imnissel tiegħu hu Bin il-Bniedem tal-Qdusija.”⁴ U t-tieni, Alla mhux se jisfurzana li nagħmlu xi ħaġa li ma nkunux għażilna aħna stess li nagħmlu. Huwa verament iħobbna, u peress li jħobbna, Huwa la jġegħilna u lanqas jabbandunana. Pjuttost Huwa jgħinna u jiggwidana. Verament, il-manifestazzjoni reali tal-imħabba ta’ Alla huma l-kmandamenti Tiegħu.

Għandna (u fil-fatt) nifirħu bil-pjan li ordna Alla li jippermettilna li nagħżlu aħna stess li naġixxu minn rajna u nesperjenzaw il-konsegwenzi, jew kif tgħidilna l-iskrittura, li ”nduqu l-morr, sabiex inkunu nafu napprezzaw it-tajjeb.”⁵ Aħna għal dejjem grati li l-Att tal- Fidwa tas-Salvatur għeleb id-dnub oriġinali ħalli aħna nkunu nistgħu nitwieldu f’ din id-dinja mingħajr ma niġu kkastigati minħabba t-trasgressjoni ta’ Adam.⁶ Peress li ġejna mifdijin mill-Waqgħa, aħna nibdew ħajjitna bħala bnedmin innoċenti quddiem Alla u ”nsiru ħielsa għal dejjem, nagħrfu t-tajjeb mill-ħażin; biex naġixxu minn rajna u mhux xi ħadd jaġixxi għalina.”⁷ Nistgħu nagħżlu li nsiru t-tip ta’ bnedmin li nistgħu, anke bl-għajnuna ta’ Alla, insiru bħalu.⁸

L-evanġelju ta’ Ġesù Kristu jiftaħ it-triq għal dak li nistgħu nsiru. Permezz tal-Att tal- Fidwa ta’ Ġesù Kristu u l-grazzja Tiegħu, il-falliment tagħna li ngħixu l-liġi ċelestjali b’ mod perfett u konsistenti f’ din il-ħajja mortali jista’ jitħassar u aħna nsiru kapaċi niżviluppaw karattru jixbah lil dak ta’ Kristu. Il-ġustizzja titlob, madankollu, li xejn minn dan ma jseħħ mingħajr ma aħna minn jeddna naqblu ma’ dan u nagħtu sehemna. Minn dejjem hekk kien. L-istess preżenza tagħna fid-dinja bħala esseri fiżiċi hija l-konsegwenza ta’ għażla li lkoll kemm aħna għamilna ħalli nipparteċipaw fil-pjan ta’ Missierna.⁹ B’ hekk, is-salvazzjoni ċertament mhijiex riżultat ta’ xi deċiżjoni imprevedibbli min-naħa ta’ Alla, iżda lanqas ma ġrat biss permezz tar-rieda divina.¹⁰

Il-ġustizzja hija kwalità essenzjali ta’ Alla. Aħna jista’ jkollna l-fidi f’ Alla peress li Hu ta’ min jafdah perfettament. L-iskrittura tgħallimna li ”Alla ma jimxix f’ toroq mgħawġa, lanqas ma joqgħod idur mil-lemin għax-xellug, lanqas ma jmur lura minn dak li qal, għalhekk il-mogħdijiet tiegħu huma dritti, u triqtu hija waħda eterna”¹¹ u li ”Alla ma jħares lejn wiċċ ħadd.”¹² Aħna niddependu fuq il-kwalità divina tal-ġustizzja għall-fidi, il-kunfidenza u t-tama.

Iżda b’ konsegwenza li nkunu ġusti b’ mod perfett, hemm ċerti ħwejjeġ li Alla ma jistax jagħmilhom. Huwa ma jistax ikun arbitrarju fejn isalva xi wħud u jeżilja oħrajn. Huwa ”ma jista’ jippermetti lanqas l-iċken dnub.”¹³ Huwa ma jistax iħalli l-ħniena tisraq il-ġustizzja.¹⁴

Hija evidenza qawwija tal-ġustizzja Tiegħu li Alla fassal il-prinċipju li jikkumplimentaha tal-ħniena. Dan peress li Hu ġust li Huwa waqqaf mod kif il-ħniena tista’ tħaddem l-irwol indispensabbli tagħha fid-destin etern tagħna. Għalhekk issa, ”il-ġustizzja teżerċita id-domandi kollha tagħha, kif ukoll il-ħniena titlob dak kollu li hu tagħha.”¹⁵

Aħna nafu li hija ”is-sofferenza u l-mewt ta’ dak li ma wettaq l-ebda dnub, li fih il-Missier għandu l-għaxqa tiegħu; … id-demm ta’ Ibnu li xxerred”¹⁶ li ssodisfa t-talba tal-ġustizzja, uriena l-ħniena u fdiena.¹⁷ Madankollu, ”skont il-ġustizzja, il-pjan tal-fidwa seta’ jiġi fis-seħħ biss, bil-kundizzjoni tal-indiema.”¹⁸ Hija l-ħtieġa u l-opportunità għall-indiema li tippermetti li l-ħniena twettaq il-parti tagħha mingħajr ma tirfes fuq il-ġustizzja.

Kristu miet mhux biex isalva mingħajr distinzzjoni iżda biex joffri l-indiema. Aħna niddependu ”għal kollox fuq il-merti tiegħu li għandu s-setgħa li jsalva”¹⁹ fil-proċess tal-indiema, iżda li naġixxu biex nindmu hija bidla li jeħtieġ nagħmlu minn jeddna. Għalhekk billi għamel l-indiema bħala kundizzjoni biex inkunu nistgħu nirċievu r-rigal tal-grazzja, Alla tana ċ-ċans li nkunu responsabbli għalina nfusna. L-indiema tirrispetta u ssostni l-għażla ħielsa morali tagħna: ”U għalhekk il-ħniena tista’ tissodisfa d-domanda tal-ġustizzja, u ddawwarha f’ ħaddejn is-sigurtà, filwaqt li dak li ma jeżerċita ebda fidi li twassal għall-indiema jiġi espost għal-liġi sħiħa tad-domanda tal-ġustizzja; għalhekk huwa biss għal dak li għandu fidi li twassal għall-indiema li għalih iseħħ il-pjan kbir u etern tal-fidwa.”²⁰

Li ma nifhmux il-ġustizzja u l-ħniena ta’ Alla hija ħaġa; li niċħdu l-eżistenza u s-supremazija ta’ Alla hija ħaġ’oħra, iżda t-tnejn li huma jwassluna għal kisba anqas—kultant ferm anqas—tal-potenzjal sħiħ u divin tagħna. Alla li ma jitlob xejn minna huwa ekwivalenti għal Alla li ma jeżistix. Dinja mingħajr Alla, Alla l-ħaj li waqqaf il-liġijiet morali biex jiggvernaw u jipperfezzjonaw lil uliedu, hija wkoll dinja mingħajr verità jew ġustizzja finali. Hija dinja li fiha jsaltan b’ mod suprem ir-relattiviżmu morali.

Relattiviżmu jfisser li kull persuna hija l-ogħla awtorità tiegħu jew tagħha. M’hemmx dubju, mhumiex biss dawk li jiċħdu lil Alla li jħaddnu din il-filosofija. Xi wħud li jemmnu f’ Alla xorta jemmnu li huma stess, individwalment, jistgħu jiddeċiedu x’ inhu t-tajjeb u l-ħażin. Wieħed adult żagħżugħ esprima dan b’ dan il-mod: ”Ma nistax ngħid li l-Ħinduiżmu huwa ħażin jew il-Kattoliċiżmu huwa ħażin jew li tkun membru tal-Knisja Episkopali huwa ħażin—naħseb kollox jiddependi minn dak li temmen. … Ma naħsibx li jeżisti tajjeb u ħażin.”²¹ Ieħor, meta ġie mistoqsi dwar il-bażi tat-twemmin reliġjuż tiegħu, wieġeb, ”Jien nemmen fija nnifsi—dak kollox. Jiġifieri, kif jista’ jkun hawn xi awtorità dwar dak li temmen?”²²

Lil dawk li jemmnu li kull ħaġa jew kollox jista’ jkun veru, id-dikjarazzjoni ta’ verità oġġettiva, ferma u universali tinħass qisha xi ħaġa ta’ bilfors—”M’għandix niġi sfurzat li nemmen li xi ħaġa hi veru jekk ma togħġobnix.” Iżda dan ma jibdilx ir-realtà. Jekk bniedem ma togħġbux il-liġi tal-gravità b’ daqshekk mhux se jinżamm li jaqa’ jekk joħroġ siequ ’l barra mill-irdum. L-istess nistgħu ngħidu għal-liġi u l-ġustizzja eterna. Il-ħelsien niksbuh mhux jekk nirreżistu l-liġi iżda jekk napplikawha. Din hija ħaġa fundamentali għall-istess qawwa ta’ Alla. Kieku ma kienx għar-realtà ta’ veritajiet fissi u li ma jinbidlu qatt, id-don tal-għażla ħielsa ma jibqax jagħmel sens għaliex aħna qatt ma konna nkunu nistgħu naraw minn qabel il-konsegwenzi tal-għemejjel tagħna. Kif esprima lilu nnifsu Leħi: ”Jekk tgħidu li m’hemmx liġi, tistgħu tgħidu wkoll li m’hemmx dnub. Jekk tgħidu li m’hemmx dnub, tistgħu tgħidu wkoll li m’hemmx sewwa. Jekk ma hemm l-ebda sewwa m’hemm l-ebda hena. U jekk ma hemm l-ebda sewwa jew hena m’hemm l-ebda kastig jew miżerja. U jekk dawn il-ħwejjeġ ma jeżistux, mela m’hemm l-ebda Alla. U jekk m’hemm l-ebda Alla, aħna ma neżistux, lanqas id-dinja; għaliex ma kien ikun hawn ħolqien tal-ebda ħaġa, lanqas biex naġixxu jew biex ħaddieħor jaġixxi għalina; għalhekk, kollox kien jispiċċa jgħib.”²³

Fi ħwejjeġ kemm temporali kif ukoll spiritwali, l-opportunità li nassumu r-responsabbiltà personali hija don mogħti minn Alla li mingħajru ma nistgħux nilħqu l-potenzjal sħiħ tagħna bħala wlied Alla. Ir-responsabbiltà personali ssir kemm dritt kif ukoll dmir li għandna kontinwament niddefendu; ilha tiġi attakkata minn qabel il-Ħolqien. Għandna niddefendu r-responsabbiltà personali tagħna kontra ċerti persuni u programmi li (xi kultant mingħajr ebda intenzjoni ħażina) jġibuna niddependu minnhom. U għandna niddefenduha kontra l-inklinazzjoni tagħna li nevitaw il-ħidma meħtieġa minna li nikkultivaw it-talenti u l-abbiltajiet tagħna u l-karattru tagħna b’ mod li jixbah lil Kristu.

Din hija storja dwar raġel li sempliċiment ma riedx jaħdem. Ried li ħaddieħor jieħu ħsiebu f’ kollox. Bil-mod li kien jaħsibha hu, il-Knisja jew il-gvern, jew it-tnejn li huma, kellhom l-obbligu li jagħmlu tajjeb għalih peress li huwa kien ħallas it-taxxi tiegħu u d-dieċmi tiegħu. Huwa ma kellu xejn x’ jiekol iżda rrifjuta li jaħdem ħalli jieħu ħsieb tiegħu nnifsu. Fi stat ta’ disprament u stmellija, dawk li ppruvaw jgħinuh iddeċidew li peress li huwa ma ried jagħmel assolutament xejn biex isostni lilu nnifsu, setgħu jaqbdu u joħduh iċ-ċimiterju u jħalluh imut. Huma u sejrin iċ-ċimiterju, wieħed raġel qal, ”Mhux sewwa nagħmlu hekk. Għandi ftit qamħ x’ nagħtih.”

Għalhekk huma spjegaw lil dan lir-raġel u huwa qalilhom, ”Il-qoxra neħħejtuha?”

Huma wieġbu, ”Le.”

”Allura,” huwa qal, ”ibqgħu sejrin.”

Hija r-rieda ta’ Alla li aħna nkunu bnedmin ħielsa li kapaċi nilħqu l-potenzjal sħiħ tagħna kemm temporali kif ukoll spiritwali, li aħna nkunu ħielsa mil-limitazzjoni umiljanti tal-faqar u tal-jasar tad-dnub, li aħna jkollna rispett lejna nfusna u nkunu indipendenti, li aħna nkunu mħejjija f’ kollox biex ningħaqdu Miegħu fis-saltna ċelestjali Tiegħu.

M’ għandi l-ebda dubju li dan ma nistgħux niksbuh biss permezz tal-isforzi tagħna mingħajr l-għajnuna mill-aktar sostanzjali u kostanti Tiegħu. ”Aħna nafu li aħna nsalvaw permezz tal-grazzja, wara li nagħmlu dak kollu li nistgħu.”²⁴ U m’hemmx għalfejn niksbu xi livell minimu ta’ kapaċità jew tjubija biex Alla jkun jista’ jgħinna—l-għajnuna divina tista’ tkun tagħna kull siegħa ta’ kull ġurnata, ninsabu fejn ninsabu fit-triq tal-ubbidjenza. Iżda jiena naf li barra milli nixtiequ l-għajnuna Tiegħu, aħna għandna nagħmlu sforz, nindmu, u nagħżlu lil Alla biex Huwa jkun jista’ jaġixxi f’ ħajjitna b’ mod konsistenti mal-ġustizzja u l-għażla ħielsa tagħna. Li nitolbkom jien hu li sempliċiment tkunu responsabbli u tagħmlu l-parti tagħkom ħalli Alla jkollu xi ħaġa biex jista’ jgħinna.

Jiena nagħti xhieda li Alla l-Missier jgħix, li Ibnu, Ġesù Kristu huwa l-Feddej tagħna u li l-Ispirtu s-Santu huwa preżenti magħna. Huma għandhom xewqa kbira li jgħinuna, u għandhom l-abbiltà infinita li jagħmlu dan. Ejjew ”inqumu, u nitfarfru mit-trab, … ħalli l-patti tal-Missier Etern li huwa għamel magħna jkunu jistgħu jitwettqu.”²⁵ F’isem Ġesù Kristu, amen.