Te Banna ibukin te Rau
Te rau are ti bane n ukoukoria e kainnanoira bwa ti na mwakuri—man reiakinan Iesu Kristo, man kakauongo nakon Ana taeka, ao n nakonakora ma Ngaia.
Tabeua te ririki n nako, natira te aine ma buna a tuangaki bwa a na kaai n angareirei n te Buraimwarii irouia niiman ataeinimwaane aika aua aia ririki aika rang takaremwaremwa. Natira te aine bon iai nakoana n tia reirei irouia ataei ao buna te tia kaongotaekaia ataei a karaoa aia kabanea n tamaroa ni kateimatoa te rau, ibuakon te kakeru ae ririki, n te aro bwa a na reireiniia ataei taekan te euangkerio.
Inanon teuana riki te kiraati are aki ongotaeka iai ataei, imwiin kauring aika a mwaiti nakon te ataeinimwaane ae rang ni marurung, buun natira e kaira te aua n ririki n otinako man te umwanreirei. Ngke e a roko i itinanikun te ruu, ao e nang taetae nakon te ataeinimwaane ibukin anuana ao kainnanoan kakaeakiia ana karo, te ataeinimwaane e katea buun natira imwain are e kona n taetae, ma baina i karawa ma ana namakin ae korakora e waekoa n taku, “N tabetai—n tabetai—e bon rang kangaanga irou bwa N na iangoa Iesu!”
Inanon maiura, ni mimitongin tokin kawaira are ti kan roko iai ni kakamakun te mwananga ae e kona n riki, ti na kona ni bane n rinanon kangaanga ao karawawata n te mwananga. Unimwaane Joseph B. Wirthlin e reirei: “Te karawawataaki e kona n roko iroura n tatabemaniira. N te tai teuana ma teuana, ni kabane ti riai n rinanon te rawawata. Akea ae e katukaki.”1 “Te Uea ni Wanawanana e aki katana temanna man te nanokawaki ke te rawawata.”2 E ngae n anne, konabwaira n touan te kawai ae reke iai te rau, ae bubura, bon ti ngkana iai iroura ataan te tai ae matoatoa n iangoa Iesu.
Te rau n ara kantaninga, raunnano, ao te rau inanora a bon aki baireaki man ara konabwai n totokoi taian kataaki, rawawata, ke maraki n nano. N akean ara bubuti ni kaoriori, tiaki ni kabane taian angibuaka a na bitaki uniia, tiaki ni kabane aoraki a na kona ni kamaoaki, ao tina bae n aki ota raoi n reirei nako, tua, ke ni karaoi reirei mai irouia burabeti, taan mamata, taan kaotioti. Ma e ngae n anne, iai te berita nakoira ae te rau—n raonaki ma aroia.
N ana Euangkerio Ioane, te Tia Kamaiu e reirei bwa n aki tarai kangaanga n te maiu, ti kona ni kukurei, ti kona n iai ara kantaninga, ao ti riai n aki maaku, ibukina bwa E taekinna, “Mai irou kam na karekea te rau.”3 Onimakinan Iesu Kristo ao ana anganano ni kamaiu bon, n aki toki e na riki, te moan reirei n te euangkerio ao aan te onimaki are ti na kateitei iaona ibukin “rau n te aonaaba aei, ao te maiu are akea tokina n te aonaaba ae e na roko” e kateaki.4
N ara kakaae ibukin te rau i nuukan kakaewenako ni katoabong inanon maiura, ti a tia n anganaki katooto aika bebete ni kawakin ara iango aika boboto iaon te Tia Kamaiu, are e kangai: Reirei mai irouna ao kakauongo nakon Ana taeka. Ti na nakonako n ni mamannein Tamneina ao tina karekea te rau mai irouna ibukina bwa ngaia Iesu Kristo.”5
Reirei, kakauongo, ao nakonako—teniua mwaneka ma te berita.
Te moan Maneka:“Reirei mai irou.”
N ana taeka Itaia ti warekia, “Ao a na nako natanaomata aika bati ao a na kangai, Kam na karaki, ao ti na ararake nakon ana maunga Iehova, nakoni maneaban Atuan Iakoba; ao E na reireniira ana kawai.”6
Ni mwaitin ana tembora are a kateaki ni katobibia te aonaaba ake a teimatoa n rikirake, ti reiakina Iesu Kristo ao tibwangana n ana baire te Tama ae te Tia Karika te aonaaba aei, bwa ara Tia Kamaiu ao te Tia Kabooi maiura, ao ngkai bon ngaia ara rau.
Beretitenti Thomas S. Monson e a tia n reirei: “Te aonaaba bon te tabo ae na kakaewenakoira ao ni kangaanga te maeka iai. … Ngkai ngai ao ngkoe ti nakon ana auti te Atua ae tabu, ngkai ti uringa te berita ae tabu are ti karaoia inanona, ti na kona riki n uoti rawawata nako ao n tokanikai iaon karirii nako. N te tabo ae tabu aei ti na kunea te rau.”7
N tain te maungatabu n te titeiki ma tibwangara tabeua te ririki nako ti mwakuri i Amerika Maiaki, I kaitibo ma te taanga ake a tang ni maten natiia ae tibwa bungiaki.
Bon n tain te marooro n te Maungatabu are I moan kaitibo iai ma te Tari Tumiri ao n ataa iai kabuanibwain natina. Ngke ti marooro, e taekinna bwa e aki tii korakai n nanokawaki ni maten natina te mwaane ma e bon aki rau naba ana iango ngkai e nang aki manga nooria. E kabwarabwara bwa, ngkai e bon boou ni kaina te Ekaretia, a tia ni kawakina te mwane ae tau bwa a na nakon te tembora n teuana te tai, imwain bungiakin natiia te mwane, ao a na kabaeaki bwa taanga ma natiia uoman aine. Ngkanne e kabwarabwara arona n tia ni kawakina te mwane ibukin te mwananga n okiran te tembora ao a bon aki kona ni kaira natiia are uarereke te mwane bwa a na kabaeaki naba ma ngaia.
N ataakin te aki ota are e reke, I kabwarabwara bwa e na manga bon noora riki natina te mwaane, ngkana e teimatoa ni kakaonimaki, ibukina bwa te otenanti ni kabaeaki anne e a tia ni kabaea ma ngaia ao buuna ao natina aine a tau naba ni kabaeakina ma natina te mwane, are e a tia ni bungiaki n te berita ae tabu.
Ma te mimi, e titiraki ngkana e bon koaua aei, ao ngke I kamatoa bwa e bon koaua, ngkanne e manga titiraki ngkana I tauraoi n taetae ma kain abana, are e a bon kangaanga karauan nanona inanon uoua n te wiiki imwiin maten natina te mwaane.
Ni bwakantaain te Tabati, imwiin te maungatabu, I kaitibo ma Titita Tumiri ao ni kabwarabwara te reirei ae mimitong aei naba nakoina. Ma te maraki ae korakora are irouna, ma ngkai ma rikiraken te kantaninga, e titiraki ma rannimatana, “N na bon kona ni manga taua riki natiu inanoan baiu? Bon natiu raoi n aki toki?” I kamatoa nakoina bwa ngkai e kawakin ana berita aika tabu, mwaakan te kabaebae ae kuneaki n te tembora, e mwakuri raoi ibukin ana kariaia Iesu Kristo, e na bon kona neiei ni kaitibo riki ma natina n taua inanoan baina.
Titita Tumiri, rinanon te uruaki n nano ni maten natina te mwane, e kitana ara marooro ma rannimatana ni kakaitau ao ni kaonaki n te rau ibukin te otenanti ae tabu n te tembora, are e katauraoia ara Tia Kamaiu ao te tia Kabooi maiura.
Ni katoa tai are ti nakon iai te tembora—inanon bwaai ake ti ongo ni kabane, ao n taekinna; inanon otenanti ni kabane ake ti irii; ao inanon berita ake ti karaoi—ti kairake nakon Iesu Kristo. Ti namakina te rau ngkai ti ongo Ana taeka ao n reirei man Ana banna ni katooto. Beretitenti Gordon B. Hinckley e reirei, “Nako nakon ana auti te Uea ao namakina Tamneina ao reitaki ma Ngaia, ao ko na ataa te rau are ko aki kona ni kunea n te tabo riki teuana.”8
Te Kauoua, Ni mwaneka: “Kakauongo nakon Au Taeka”
N te Doctrine and Covenant warekia, “Te Uea e tia n taekinna bwa ngkana bon Bwanaana ke man bwanaaia Ana toro, bon ti tebo.”9 Man ana bong Atam ao ririki ake imwiina ni karokoa ara burabeti ae ngkai, Thomas Spencer Monson, te Uea e a tia n taetae rinanon Ana tia tei ae kariaiakaki. Naake a rineia ni kakauongo ao n ira ana taeka te Uea, are e anga rinanoia Ana burabeti, e na kunea te kamanoaki ao te rau.
N ana Boki Moomon ti kunei katooto aika a mwaiti ni kakawakin irakin ana reirei burabeti ao n tei ma burabeti, n ikotaki ma reirei ake a reiakinaki man miin Riaai n te kai ni kamaiu, are e kuneaki n 1 Nibwaai mwakoro 8. Te kateitei ae korakora ae onrake irouia aomata ke te karongoa ae roko man wintoona aika uki aika burebureaki, kaenaena, ao ni kaminonano nakon ara bong. N te rongorongo aei ti wareki taekaia aomata inanon kurubu aika uoua ao aroia ni kaeka nakon te takarua man te kateitei.
Moanaki man kibu 26, ti warekia:
“Ao I a euti naba matau n taratara nako, ao I noora, n iteran te karaanga n ran are teuana, te kateitei ae moan te korakora ma ni bubura, …
“Ao e onrake irouia aomata, … ao a tabe ni kammamaia ma ni kotokotoia aomata ake a tia n roko … ao ni kana uaana.
“Ao ngke a tia ni kana te uanikai ao a namakina te mamaa irouia ake a kamamaiia; ao a bwaka nako nanon kawai aika katabuaki ao a bua.”10
Inanon kibu 33 ti wareki taekaia tabeman ake a okoro aia kaeka nakon aia kotokoto ao aia kaenaena aomata ake inanon te kateitei arei. Te burabeti Riaai e kabwarabwara bwa naake inanon te kateitei “a kotokoteai ao a kaenaenaai ma aomata ake a kananaba uaanikai; ma ti aki kan mutiakin aia taeka.”11
Te kakaokoro ae kakawaki imarenaia naake a mama, ana bwaka ao a bua ao naake a aki mutiakina te kaenaena man te kateitei ae bubura ao n tei ma burabeti e kuneaki inanon kibu aika uoua:Te moan, “imwiin are a tia ni kana,” ao te kauoua, “naake a kanna.”
Te moan kurubu a tia n roko n te kai, teei tabeua te tai ma te burabeti, ma a tikanate uanikai. Ma aki reitinako ni kanna, ao a rootaki man te kamamaeaki are roko man te auti, are a raroa nako mai iroun te burabeti ao nako n toua te kawai ae kairua, ike a bua iai.
Ni kaitara ma te koraki ake a tia ni kana ao ni bua bon te koraki ake a teimatoa ni kana uaan te kai. Naakai n ti ngaia a kakeaa te kangaanga man te auti, a tei ma te burabeti, ao a kukurei n raonaki n te mauri ao te rau. Ara motinnano nakon te Uea ao ana toro e aki kona ae na itera ni motinnano. Ngkana ngaia anne, ti a bon ngaira n akea otangara nakoia te koraki ake a ukoukora uruakan te rau iroura. Ngkai ti kakauongo nakon te Uea rinanon Ana toro aika tabu, ti tei n tabo aika tabu ao n aki kona ni mwaing.
Te kairiribai e anga te reke ae kairua are e na tara n anga taian reke ma e bon uotira ni kararoaira man are ti ukoukoria. E anganiira te kairua are e taraa nang koaua ao ni mano ma n tokina, bon ti tebo ma te auti ae bubura man mangori, ike e na bwaka, tiringiia te koraki ake a ukoukora te rau inanon oona.
Te koaua e kuneaki inanon beebeten kunaia kain te Buraimwarii: “Ana taeka te burabeti: Kawakin tuua. Inanon aei iai te kamanoaki aote rau.”12
Te Kateniua,ni Mwaneka: “Nakonako n Nimamannein Tamneiu”
E ngae n ae raroara ngaira man te kawai, te Tia Kamaiu e kaoira bwa ti na oki ao n nakonako ma Ngaia. Te kakao aei n nakonako ma Iesu Kristo bon te kakao n raonna n nako Ketetemane ao mai Ketetemwane nakoia Tautia ao mai irouia Tautia nakon te Onaroka n Ruanimate. Bon te kakao n taratara ao n irii Ana anganano ae korakora ni kamaiu, are e rootiia n tatabemaniia n ae akea tokina. Bon te kakao nakon te rairannano, ni kaan nakon Mwaakana ni kaitiaki, ao ni karekea Ana tangira, baina n akoi. Bon te kakao nakon te rau.
Ti a tia ni bane n namakinna, n tabetai inanon maiura, te maraki ao te marakinnano n irekereke ma te bure ao te buakaka, bwa “ngkana ti taekinna bwa akea ara bure, ti bon kekeweira, ao e koaua e aki mena inanora.”13 E ngae n anne, “ngkana tao ai aron kunnikai aika uraura [ara] bure, ” ngkai ti kata ana mwakuri ni kamaiu Iesu Kristo ao n nakonako ma Ngaia rinanon te rairannano, “a na riki ni mainaina n ai aron te tino.”14 E ngae ngke ti a tia ni karawawataaki n ara kairua, ti na karekea te rau.
Aramwa are te tei e kairoroaki bwa e na kaoti ana bure ngke e kawaraki iroun ana anera te Uea. E kabwarabwara ana namakin n taeka aikai:
“Tamneiu e a bon rang korakora rawawatana ma kammarakana n au bure ni kabane.
“… Eng, I nooria bwa I a ti ni kaitaraa Atuau, ao I a ti n aki kawakin ana tua aika a tabu.”15
N rawawatan ana bure, inanon kataakina aei, e reitinako:
“I uringnga naba are I ongo ngke tamau e taetae ni burabeti nakoia aomata ibukin rokon Iesu Kristo, are Natin te Atua, bwa e na kamaiu ibukin buren te aonaaba.
“… I tang inanou: O Iesu, ngkoe Natin te Atua, nanoangaai.”16
“Ao ngke I a tang nakon te Uea are Iesu Kristo ibukin ana nanoanga, are I akarekea kamaunaan au bure. Ma nooria, I bon tang nakoina ao I karekea raun nanou.”17
N aron Aramwa, ngaira naba ti kona ni kunea te rau inanora ngkai ti nakonako ma Iesu Kristo, rairi nanora man ara bure ao ni karekea mwaakana inanon maiura.
Te rau are ti bane ni kakaea e kainnanoa ae raka riki nakon te nano. E kainnanoira bwa ti na mwakuri—man reirei mai Irouna, man ongora nakon Ana taeka, ao man nakonako ma Ngaia. Ti kona n aki karekea te kona ni tau bwaai ni kabane ake a riki irarikira, ma ti kona n tau aron karaoan katoto ibukin te rau are e a tia ni katauraoia te Uea—katooto are e kabebetea iangoan n tainako Iesu.
I Kakoaua bwa Iesu Kristo bon te kawai, te koaua, ao te maiu”18 are bon ti rinanona ti kona ni karekea te rau n te maiu aei ao te maiu ae akea tokina ae e na roko. N aran Iesu Kristo, amen.