Bolengeli mpo na Bozongi ya Nkolo

Na Mpaka D. Todd Christofferson

Ya Lisanga likoki ya Bapostolo Zomi na mibale

Eklezia ya Yesu Klisto ya Basantu ya Mikolo mya Nsuka ezwi na nguya mpe etindami bobele mpo na kosala bolengeli esengeli mpo na Boyei ya Mibale ya Nkolo.

Na poso mibale, tokokembela Pasika. Bosekwi ekondimisa bonzambe ya Yesu Klisto mpe bosolo ya Nzambe Tata. Makanisi na bino ebaluki epai ya Mobikisi, mpe tomanioli bomoi ya komekisa te mpe nguya ya libonza monene ya bomikabi na Ye.”¹ Nalikii tokanisi lisusu etali kozelaka bozongi na Ye ntango “Ye akoyangela lokola Mokonzi na Bakonzi mpe Nkolo ya Bankolo.”²

Mwa ntango eleki na Buenos Aires, Argentine, nazalaki na likita elongo na bayangeli ya bondimi ya biyamba mingi kilikili. Bolingo na bango mpo na bandeko na bango bato ezalaki ya ntembe te. Bazalaki na mposa ya kolembisa mpasi mpe kosalisa bato kotombwama likolo ya minioko mpe bobola. Namaniolaki na misala ya kosalisa bato ya Eklezia, lokola miango na lisalisi ya mangomba ya bondimi mingi bazalaki na bantoma na likita wana.. Nayokaki botondi ya mozindo mpo na bokabi ya bandimi ya Eklezia ya Yesu Klisto ya Basantu ya Mikolo mya Nsuka oyo basali mosala ya boye ekoka kosalema.

Na ngonga wana, Molimo Mosantu andimisaki ngai makambo mibale. Yambo, mosala ya kosalisa bamposa ya ntango ezali ya motuya mpenza mpe esengeli kokoba. Ya mibale ezalaki ya kozela te, kasi ya nguya mpe polele. Yango ezalaki—koleka lisalisi ya moyimi te, ezali na motuya eluti mpo na kolengela mokili mpo na Boyei ya Mibale ya Nkolo Yesu Klisto.

Ntango Ye akoya, moniokoli mpe boyengebene te ekokita kaka te, kasi ekosila:

“Mbwa ya zamba akofanda elongo na mwana ya mpate, mpe nkoi akolala elongo na mwana ya ntaba, mpe mwana ya ngombe mpe elenge ya nkosi mpe niama ya mafuta elongo; mpe mwana moke akokamba bango. …

“Bakosala mpasi te to bakobebisa te o ngomba mobimba esantu ya ngai, mpo mabele makotonda na boyebi Nkolo, lokola mai mazipi mbu.”³

Bobola mpe mpasi ekosila kaka te, ekolimwa:

“Bakoyoka nzala lisusu te, mpe mposa ya mayi lisusu; mpe moi ekopela likolo na bango, lisusu te.

“Mpo Mpate oyo azali na kati ya ngbende akoleisa bango, mpe akokamba bango na maziba ya mayi: mpe Nzambe akopangusa mpinzoli nyonso na miso na bango.”⁴

Kutu mpasi mpe mawa ya liwa ekosila:

“Mpe na mokolo wana mwana moke akokufa te kino akomi mobange; mpe bomoi na ye ekozala lokola mibu ya nzete;

“Mpe ntango akokufa akolala te, elingi koloba na mabele, kasi akobongwana na mbalakaka, mpe akomemama likolo, mpe bopemi na ye ekozala ya Nkembo.”⁵

Boye iyo, tosala nyonso tokoki mpo na kolembisa mpasi mpe mawa sikoyo, mpe tomipesa na lokengo mingi mpo na bolengeli esengeli mpo na mokolo ntango mpasi mpe mabe esili elongo, ntango “Klisto [akoya] kokonza yemei na mabele; mpe… mabele ekokoma sika mpe ekozwa nkembo na yango ya paladizo.”⁶ Ekozala mokolo moko la bayamboli mpe ya lisambisi. Episikopo ya Anglican ya Durham ya kala, Dr. N. T. Wright, alimbolaki malamu ntina ya Bomikabi, Bosekwi, mpe bosambisi na kolongaka bozangi boyengebene mpe kotiaka makambo nyonso na alima.

Alobaki: “Nzambe atiaka mokolo moko oyo akosala mokili kosambisama malamu na moto moko oyo aponaki—mpe apesaki bosolo na bango na kotombolaka moto yango wuta bawa. Makambo etali Yesu ya Nazareti, mpe mingimingi etali bosekwi na ye na bawa, ezali moboko ya bosolo ete mokili ezangi ntina te. Na nsuka ezali te mobulu; ete ntango tosali boyengebene lelo tozali te kobeta mpiololo na molili, komekaka kosimba ndako moko oyo na nsuka ekokokweya, to mpo na kobongisa motuka moko oyo ya solo esengeli kobwakama. Ntango Nzambe asekwisaki Yesu na bawa, yango ezalaki likambo ya mwa muke na mokili na yango mosala ya bosambisi ya nsuka ya mokili mobimba ezalaki na kati ya mbuma, lokola nkona moko, ndenkona, ya elikia ya nsuka. Nzambe asakolaki, na lolenge ya nguya koleka oyo tokoki kobanza, ete Yesu ya Nazareti ya solo azalaki Masiya. … Na litio monene ya mambi ma mokili, [Yesu] yemei azwaki bosambisi ye loma mpe ezanga boyengebene, kokomaka na esika oyo elakisi mpe emema elongo loma nyonso bankoto mpe bozangi boyengebene ya mambi ma bato, mpo na komema mobulu wana, molili wana, loma wana, bozangi boyengebene wana, na yemei, mpe mpo na kosilisa nguya na yango.”⁷

Ntango nazalaki na likita ya Buenos Aires oyo nalobelaki liboso, Molimo elakisaki polele na ngai ete Eklezia ya Yesu Klisto ya Basantu ya Mikolo mya Nsuka ezali bobele na nguya mpe etinda ya kokokisa bolengeli mpo na Boyei ya Mibale ya Nkolo; Ya solo, ezongisamaki mpo na ntina wana. Ekoki yo kokuta esika mosusu bato oyo bayambi eleko ya lelo lokola “eleko ya litondi ya ntango,” oyo esakolama na yango Nzambe akani “kosangisa elongo na moko makambo nyonso na Klisto”?⁸ Soki okuti awa te mposa ya lingomba moko ya kosala oyo esengeli kosalema mpo na baye ya bomoi mpe baye bawa lokola mpo na kolengela mpo na mokolo wana; soki okuti awa te lingomba moko elingi kotia mitango miike ya ngonga mpe misolo mpo na bosangisi mpe bolengeli ya bato ya boyokani bakoki mpo na koyamba Nkolo, okokuta yango esika moko te.

Kolobaka na Eklezia na 1831, Nkolo asakolaki:

“Bafungola ya bokonzi ya Nzambe apesami na moto na mabele, mpe uta kuna nsango malamu ekotambola kino na nsuka ya mabele. …

“Bobelela Nkolo, ete bokonzi na ye ekoka kokende liboso likolo ya mabele, ete bafandi na yango bakoka koyamba yango, mpe bamilengela mpo na mikolo mikoya, na yango Mwana ya Moto akokita na mabele uta na lola, na elamba ya kongenga ya nkembo ya ye, mpo na kokutana na bokonzi ya Nzambe oyo etiami na mabele.”⁹

Nini tokoki kosala mpo na kolengela sikoyo mokolo wana? Tokoki komilengala lokola bato, tokoki kosangisa bato ya boyokani ya Nkolo, mpe tokoki kosalisa kosikola elaka ya lobiko “esalemaki na bata,” bakokololo na biso.¹⁰ Nyonso oyo esengeli kosalema na yoko emekoli ya motuya yambo Nkolo aya lisusu.

Ya motuya mpenza mpo na bozongi ya Nkolo ezali kozala na mabele ya bato moko babongisami mpo na koyambo Ye na boyei na Ye. Ye alobaki ete baye bakotikala na mabele na mokolo wana, “uta na ya nsuka koleka [ti] na ya monene koleka, … bakotonda na boyebi ya Nkolo, mpe bakomona miso na miso, mpe bakotombola mongongo na bango, mpe na mongongo elongo bakoyemba nzembo ya sika, kolobaka: Nkolo amemi lisusu Siona. … Nkolo asangisi makambo nyonso na moko. Nkolo amemi na nse Siona uta likolo. Nkolo amemi likolo Siona uta na nse.”¹¹

Na ntango ya kala, Nzambe akamataki engumba ya bosembo ya Siona na Yemei.¹² Na bokeseni, na mikolo ya nsuka Siona ya sika ekoyamba Nkolo na bonzongi na Ye.¹³ Siona ezali bato ya mitema peto, mpe bato ya motema moko mpe makanisi moko, kozalaka na bosembo na mobola te o ntei na bango.¹⁴ Profeta Joseph Smith alobaki, “Tosengeli kozala na botondi ya Siona lokola lotoma na biso eleki monene.”¹⁵ Tozali kotonga Siona na bandako, bapaluasi, bitape, mpe makonzi kati na bosangani, mpiko, mpe bolingo.¹⁶

Tosengeli kondima ete kotonga Siona esalamaka na ntango ya mobulu—“a day of wrath, a day of burning, a day of desolation, of weeping, of mourning, and of lamentation; and as a whirlwind it shall come upon all the face of the earth, saith the Lord.”¹⁷ Boye, bosangisi na kati ya makonzi ekokoma “mpo na boboteli, mpe mpo na kobombama ekumbaki, mpe nkanda ntango ekosopana ya kosangana te likolo ya mokili mobimba”¹⁸

Kaka lokola na ntango ya kala, biso “tosanganaka elongo mbala mingi, mpo na kokila mpe kosambela, mpe kolobelana etali bolamu ya [biso] milimo. Mpe … mpo na kokabola lipa mpe [mai], na bokundoli ya Nkolo Yesu.”¹⁹ Lokola Mokambi Russell M. Nelson alimbolaki na likita Linene ya sanza ya zomi eleki, “Lotomo ya kowumela ya Eklezia ezali kosalisa bandimi mpo na kokolisa bondimi na bango na Nkolo na biso Yesu Klisto mpe Bomikabi na Ye, mpo na kosalisa bango na kosala mpe kobatela mayokani na bango elongo na Nzambe, mpe kolendisa mpe kokangisa mabota na bango.”²⁰ Engebene na yango, abetaki nsete na ntina ya mayokani ya tempelo, Saba, mpe kosalaka limpati likolo na nsango malamu na ndako na mokolo na mokolo, na lisungi ya mwango ya koyekola esangana na Eklezia. Tolingi koyeba oyo etali Nkolo, mpe tolingi koyeba Nkolo.²¹

Makasi esimbi kotonga Siona ezali bosangisi ya bato ya mayokani ya Nkolo.²² “Tondimi bosangani mpenza ya Yisalaele mpe bozongisi ya Mabota Zomi.”²³ Bato bango oyo bakoyambola, bakondima na Klisto, mpe bakobatisama bazali bato ya mayokani.²⁴ Nkolo Yemei asakolaki ete liboso ya bozongi na Ye, nsango malamu ekosamolama na molili mobimba²⁵ mpo na kosikola [ya Ye] bato, oyo bazali ndako ya Yisalaele,”²⁶ mpe nde nsuka ekoya.”²⁷ Lisakoli ya Yiilimia ezali kokisama:

“Yango wana, tala, mikolo mikoya, elobi Nkolo, eye [bango] lisusu te [bakoloba], Nkolo azali na bomoi, oyo amemaki bana ya Yisalaele libanda ya Ejipito;

“Kasi, Nkolo azali na bomoi, oyo amemaki bana ya Yisalaele uta na mokili ya Noridi, mpe uta na mikili epai ye abenganaki bango: mpe nakomema bango lisusu na mokili oyo napesaka batata na bango.”²⁸

Mokambi Nelson abandelaki kobeta nsete ete “bosangisi [ya Yisalaele] ezali likambo eleki na motuya na oyo ezali kosalemaka na mabele lelo. Likambo moko te mosusu emekisami monene, likambo mosusu moko te emekisami na motuya, likambo moko te mosusu emekisami na lokumu. Mpe soki oponi ko … yo okoki kozala eteni monene na yango.”²⁹ Basantu ba Mikolo mya Nsuka bazalaka ntango nioso bato basiionele. Bankama ya bankoto bayanolaki na libiangi ya misio uta ebandeli ya Bozongisi; bazomi ya bankoto bazali sikoyo kosala. Mpe, lokola Mpaka Quentin L. Cook awutaki koteya, banso na biso tokoki kosala elongo na banzela ya pete, na bolingo, kobengisaka basusu na kosangana na Eklezia, kotala bandeko na biso, kokoma eteni ya nzinganzinga na bino. Bobimisi ya Buku ya Mormon ezalaki elembo ete bosangisi ebandaka.³⁰ Buku ya Mormon yangomei ezali esaleli ya bosangisi mpe mbongwana.

Lisusu ya motuya na bolengeli mpo na Boyei ya Mibali ezali bokasi bonene ya bosikoli mpo na bankoko na biso. Nkolo alakaki akotinda profeta Eliya liboso ya Boyei ya Mibale, “mokolo monene mpe ya nsomo ya Nkolo,”³¹ mpo na “kobimisa… bonganganzambe” mpe “kolona na mitema ya bana bilaka bisalemaki na batata.”³² Eliya ayaki lokola elakelamaki. Mokolo ya 3 sanza ya minei, 1836; esika ezalaki Tempelo ya Kirtland. Na esika wana mpe na ngonga wana, ya solo, apesaki mpenza bonganganzambe elakelama, mpe bafungola mpo na bosikoli ya bawa mpe bosangani ya mibali, basi, mpe mabota na bankola nyonso ya ntango mpe na boseko mobimba.³³ Na kozanga oyo, ntina ya bokeli elingaki kotungisama, mpe ntina wana, mabele elingaki “kolakelama mabe” to “kobebisama mobimba.”³⁴

Na mabondeli liboso ya bobulisi Tempelo ya Rome na Italie, bankoto ya bilenge mibali mpe basi na esika wana balakisaki na Mokambi Nelson bakalati balengelaki na bankombo ya bankoko na bango. Balengelamaki mpo na kokota na tempelo mpo na kosala mabatisi ya kozwela mpo na bankoko wana nokinoki soki ekofungwama. Ezalaki ngonga moko ya likabo liluti, kasi nzokande ndakisa moko ya bokasi ya kowelisa mpo na kotia Siona mpo na bankola oyo ekenda liboso.

Ntango tobundi kozali na lokengo na kotonga Siona, lokola eteni na biso na bosangisi ya baponami ya Nkolo mpe bosikoli ya bawa, tosengeli kopema mpo na komikunola ete ezali mosala ya Nkolo mpe Ye azali kosala yango. Ye azali Nkolo ya elanga ya vinio, mpe tozali basali na Ye. Ye atindi biso kosala na elanga ya vinio na nguya na biso “ngonga oyo ya nsuka” mpe Ye azali kosala elongo na biso.³⁵ Ekoki ntango mosusu kozala ya solo mingi na koloba Ye apesi biso ndingisa mpo na kosala elongo na Ye. Lokola Paulo alobaki, “Naloni, Apolo atii mayi; kasi Nzambe apesi bokoli.”³⁶ Ezali Ye oyo azali kowelisa mosala na ntango na yango.³⁷ Kosalelaka makasi na biso ebonga nie te ya solo, ya biso, “bisalele mike,” Nkolo akosala makambo minene.³⁸

Eleko oyo monene mpe ya nsuka ezali kotonga na molende ti na nsonge ya likolo—Siona na mabele kosangisamaka na Siona uta na likolo na bozongi ya nkembo ya Mobikisi. Eklezia ya Yesu Klisto epesami etinda ya kolengela—mpe ezali kolengela—mokili mpo na mokolo wana. Mpe bongo, Pasika oyo, tika biso toselepela solo Lisekwa ya Yesu Klisto mpe nyonso oyo ezali na yango: bozongi na Ye mpo na kokonza mibu nkoto ya kimia, bosambisi ya sembaAnd so, this Easter, let us truly celebrate the Resurrection of Jesus Christ and all that it portends: His return to reign for a thousand years of peace, a righteous judgment and perfect justice for all, the immortality of all who ever lived upon this earth, and the promise of eternal life. Lisekwa ya Klisto ezali bosolo ya nsuka ete nyonso ekotiama alima. Tika tozala penepene na kotonga Siona mpo na kowelisa mokolo wana. Na nkombo ya Yesu Klisto.