Ngam Muruwel e Pufthin, Ngam T’ufeg nib Murnguy, Maen nib Sobutaen’ rok Got
Ngad muruwel e pufthin bay yib fan ningad ngonogliyed nib mat’aw. Ngad ngongoliyed nib mat’aw ngak Got udakaen e sobutaen’ Ngak. Ngad ngongoliyed nib mat’aw ngak e gidii’ udakaen e t’ufeg nib murnguy.
Gadad gubin e gachalpen ku Yesus Krsitus, ma Gidii’en Got ko Tin Tomur e Rran, gadadma gayed e rayog rodad—ma pinningdaed—ningad rrin’ed e tin fel’ ngad manged fel’ rogon.1 Sana kam fith, woed Kug fith, “Nib fel’ rogog?” “Mang reb e pin’en thingari gu rrin?” fa “Urrogon Ningu, e bee’ nibe oloboech, ningu taw ningu “paer rok Got u rrogon falflaen’ ni dani tungun?”2
Fa Bin Kakrom e M’ag ni profet Micah ke fith re duwer ney: “Mang e nggu fek i yib ngak Somoel ni Got nu Thermiy ko ngiyal’ ni gu ra yib ni nggu liyor ngak?”3 Micah ke leamnog nib balyang fa’an e maligach nib gaa’ nira mugu’uliy e puluwaen’ ko denen, ke yoeg, “Gur ra gu fek in biyu’ i saf i yib ngak Somoel, ara ug pi’ e gapgep … ko olive ngak dab gu tal ma gur ra fel’ u wan’? Gur nggu pi’ ngak e bin nganni’ i fakag … nge yan puluwon e denen rog?”4
Fulweg riy e dariy’. Ngongol nib fel’ gathi tobolngin. Dabiyoeg ningam muruwel ko thapeg.5 Fapi maligach ke yoeg Micah nib ga’ ni dabiyoeg ninge thapeg e denen nib achigchig. U rogdad, e muruwel ningad suloed ngak Got ni dabiyoeg.6
Nap’an dariy’ e taw’ath nima yib ku Chitamangdad nu Tharmiy nge Yesus Kristus, dabiyoeg ningad rrin’ed fa manged nib fel’ rogdaed. Nib fel’, machane, ni udakaen Yesus Kristus rayog ningad manged nib fel’ rogdaed.7 Urngin e gidii’ ngan thap ko yam’ udakaen e murnguy ku Got, udakaen e yam’ nge Fas ko Yam’ ku Yesus Kristus.8 Nge fa’an ngad cheldad e gum’ircha’dad nga Got, Thapeg ko yam’ ko ya’el ra buch “udakaen fare Bayul rok Kristus, rayog ni nge thapeg gubin e gidii’, nu dakaen fol ko motochiyel nge gam’ing ko fare Gospel.”9 Ngan thapdaed ko denen ningad sak’iydaed nib machaelboeg u poewchen Got. Micah ke weliy’, “[Got] e keyoeg ngodaed e n’en ni bfel’. Ba’aray e n’en ni be yog ni ngan rin’: mu rin’eg e n;en nib yal’uw, um pured nib t’uf Got romed nge girdi’, mu um folgad rok Got u fithik’ e sobut’an.10
Fanow ko Micah ningad pii’ gum’racha’daed ngak Got ngad thapeged e bayul ba t’uf delip e ban’en. Ngad muruwel e pufthin bay yib fan ningad ngonogliyed nib mat’aw ngak Got nge reb e gidii’. Ngad ngongoliyed nib mat’aw ngak Got udakaen e sobutaen’ Ngak. Ngad ngongoliyed nib mat’aw ngak e gidii’ udakaen e t’ufeg nib murnguy. Ngan murwel e pufthin i’ir e ngongol ko fabin somm’on nge bin la’agruw e motochiyel ni thabi gaa’, ningad “t’ufeged ngak Somoel i Got rom ko gum’racha’am, maku ya’el rom, nge laniyaen’um … [mu] t’ufeged e yoror rom woed rogom.”11
Ningam muruwel e pufthin nge sobutaen’um u poewchen Got ningad chuwgaed e paa’dad ko tin kireb, folgaed e motochiyel Rok, ngad rrin’ed nib riyul’.12 Bee’ nib pufthin ra pii’ keru’ ngak e denen ma chel ngak Got, fi’leg e michmicheg Ngak, ma fol fapi michmicheg nem. Bee’ nib pufthin ma me’leg ninge fol fapi motochiyel ku Got, kalngaen’ nap’an e denen, ma gay rogon ni gubin yal’.
Nap’an Kristus nib Fas ko Yam’ ke yaen ngak fapi gidii’ ko Nephi, Ke weliy’ ke fek loen fare motochiyel ko Moses ko e motochiyel nib tolang. Ke ning chiylen ngoraed ningar “ra pii’ e … miligach nge … maligach ko nifiy’” ni dariy’ machane “ni’ir e gum’ircha’ey kan ming, nge ya’el nib sobut.” Me micheg, “Ma enra yib ngog ni ke mʼingaenʼ make kalngaenʼ, e ireram e chaʼ ni gura tawfe nag ko nifiy nge fare Kan ni Thothup.”13 Nap’an ngad thapeged ngad ngonilyed e taw’ath ko fare Kan Thothup tomuren e tawfe, rayog ningad thapeged e ayuw ko fare Kan Thothup ni gubin yal’ ninge fil ngodaed urngin e ban’en ningad rrin’ed,14 arrogon urrogon ningad ranoed ufithik e sobutaen’daed ngak Got.
Musap, ke piiʼ ir ni maligach ni fan ko denen, ni nge muguʼuliy fan e motochiyel, ni fan ngakʼ gubin e piʼin nib mʼingaenʼ make kalngaenʼ.15 Nanged fan e pi thamtham rodaed e rayag nra ayuwegdaed ngaed boded fare Tathapeg rodaed, Yesus Kristus. Nap’an ngad rrin’ed, nira yoeg e be’echnog ku Tathepeg ngodaed, golnagdaed, ma gay gelingaed. Ngad nognoliyed nib pufthin dared u fithik e sobutaen’ ngak Got, ngad filed e t’ufeg nib murnguy u rrogon Chitamangdaed nu Tharmiy ma Yesus Kristus ra filew.
Ma ba’adag Got e murunguy nge dabi soen ningey pii’ ngodad. Micah ke yoeg ngak Jehovah, “Got dakuriy yugu reb e got nga bang ni bod ir; kam n’ag fan e denen, … damur par ni gab damuwmuw,” nge “ga be felan’ ngay ni ga ma dag ngomed fare t’ufeg rom ni dabimus.”16 Ninge yoeg ningan t’ufeg ufithik e murnguy woed rogon Got bay yib fan ningan ngongoliy e pufthin nga reb da dam gechignagraed.
Fatin gaa’fan ni ngan ngongoliy nib fel’ rogon ngak reb ni kan weliy’ ko fanethin ko Hillel fabin Elder, e sensei nib Jew ni ke paer ta’areb e century ou’moon Kristus. Reb e student rok Hillel ke magof ko fatin mom’aw ko Torah—fa lal’ e babyor ku Moses ni bay 613 e motochiyel nge yoel ko rabbah riy’. Fare student ke ning chiylen Hillel ninge weliy’ e fan ko Torah u numpngin ninge sak’iy ko ta’areb e riffrif u but. Hillel dariy’ fel ninge sak’iy machane ke thapeg fare chiylen. Ke yoeg fapi thin ko Leviticus, ni be yoeg, “Dabi par be’ ni be fanenikay be’, ya nge yan nge non ngak, nge dabi denen ni bochan fa’anem”17 Hillel ke weliy’ u tomur: “Fatin kireb ngom, damu rrin’ ngak e yoror rom. I’ir fa tabolngin e Torah: bin reb e yol. Maen mu bi’yeg.”18
Ngongoliy u fithik e pufthin ngak reb e gidii’ i’ir e yang ko t’ufeg nib murnguy. Mu lemnag marunga’agen e sabethin Kug run’ag boech e decade u faram ulan fare emergency department ko Johns Hopkins Hospital u Baltimore, Maryland u fare United States. Bay e patient, Mr. Jackson, rib gol, fel’ e mo’on ngak fapi tamuruwel ko hospital. Ke yib nga hospital bo’or e yay u faram nap’an ke m’ar ko m’ar ko chingaw. Fare yay nem, Mr. Jackson ke fulweg nga hospital ke m’ar ko alcohol-induced m’ar ko pancreas rok.
Ke mu’ e muruwel rok, Dr. Cohen, e togta nima muruwel nib gel nib gaa wa’athan, ke yib ngak Mr. Jackson ma me’leg ninge yib nga hospital. Dr. Cohen ke loeg Dr. Jones, fa bin magid e togta, ninge admitnog Mr. Jackson ma matangiy ngak.
Dr. Jones ke un e medical skuul nib gel’ make tabab e post-graduate study rok. E fil nib mom’aw ni dariy’ e mol, ni arfan ko pi thin rok Dr. Jones ni rib puwaen’. I’ir e bin lal’ e admission ko nep nem, ke moning ngak Dr. Cohen. Ke thamiy nib kireb ninge ayuweg Mr. Jackson ko bo’or e duw bachan e m’ar rok ke yib ko chingaw.
Dr. Cohen ke fulweg nib munguy. Ke yoeg, “Dr. Jones, kam mang e togta ningam ayuweg e gidii’ mu golnograed. Dabkum mang e togta ningam pufthinnagraed, Fa’an dabiyoeg ningam nang fan e thil riy, dabiyoeg ningam fil ko hospital ney. Tomuren, Dr. Jones ke ayuweg Mr. Jackson u fithik e yul’yul’ nap’an ke paer u hospital.
Ke yim’ Mr. Jackson. Dr. Jones nge Dr. Cohen kar salap ko muruwel rorrow. Nap’an e ningyal’ nib gaa’fan ko fil rok, Dr. Jones thingar ninge pug urran ninge rrin’ e pufthin, t’ufeg ufithik e murnguy, ma ayuweg Mr. Jackson ni dariy’ e iling.
Boech e ningyal, Kug fel ningu pugurran fare nem. T’ufeg ko murnguy ba yib fan ningad ba’adag e t’ufeg ko murnguy nibe dag Got ngodad; machane ngad falflaen’gaed nap’an Got ba dag e murnguy ngak reb. Ngad fgolgaed e ngongol Rok. “Gudin e gidii’ e ba ta’abrogon ngak Got,”20 ma gadad gubin ba t’uf e falay ko ya’al ningad fel’ rogdaed. Ya gaʼar fare Somoel: Dab mu tayed beeʼ ni nge tolang ngakʼ beeʼ, ara beeʼ nib moʼon e dabi lemnag ir nib felʼ ngakʼ yug beeʼ.”21
Yesus Kristus ke dag e fan ko ngongoliy ko pufthin nge t’ufeg ko murnguy. Ke yaen ngak e gidii’ nibe denen, ngongoliy e liyoer nge ayuw ngoraed. Ke weliy’ e falflaen’ ko fol e motochiyel rok Got ma gay rogon ninge chibiy nga lang gathi gechignog e gidii’ nibe athamgiliy. Ke moning ngak e gidii’ nibe cham Ngak bachan ke ayuweg e gidii’ kar leminged e ba kireb.22 Tuftuf ko mat’aw nem Ke dabun nge ta’abrogon ni daba’.23
Ningan mang woed rogon Kristus, ni mus ningan pufthin nib mat’aw, ngongoliy nib mat’aw ngak Got ma reb e gidii’. E bee’ nib pufthin ma ngongoliy e thin nge ngongol nib fel’ ma nang fan e thilyeg ko mich rodad dani t’uf ninge thang e gol fa fagar. Gidii’ nima muruwel ko pufthin “dariy’ laniyaenraed ningar kirebnag e bee’, machane paered ufithik e gapas”24 ngak reb e gidii’.
Ningan woed rogon Kristus, e bee’ ba’adag e murnguy. E gidii’ ni ba’adag e murnguy dani pufthin nib kireb rogon; yaedra dag e murnguy ngak reb, arragon e gidii’ nib gafgow; yaedba murnguy, gol, nge pufthin. Fapi gidii’ ney ba ngongol e t’ufeg ma nang fan ngak urnign e gidii’, dariy’ fan e tin roraed ko race, gender, tiliw, sexual orientation, fa socioeconomic status, fa triba, clan, fa binaw roraed. T’ufeg rok Kristus ba gaa’ ngoraed.
Ningan woed rogon Kristus, e bee’ ra ba’adag Got25 yaen u fithik e sobutaen’ Ngak, gay rogon ninge gay e falflaen’ Ngak, ma fol e michmich Ngak. Gidii’ nibe sobutaen’raed ngak Got ra pugurraenraed e tin ke rrin’ Chitamangdaed nu Tharmiy nge Yesus Kristus ni fan raed.
Gube rrin’ nib fel’? Bay reb e ban’en thingar Ningu rrin’. E thin rok nima yoeg e bin thabi ga’fan e machib nib miith—arame e kanawo’ ko falfalaen’ ulane yafas ney nge fayleng ni bay yib. En Tathapeg dabun ninge lemniged e thapeg ni dariy’ fan. Tomuren kad fi’leged e michmicheg nib thothup, rayog ningad “mulgaed ko murnguy ngad chuwgaed rok en Got nib fas.” Ere, thingar ningad “koelgaed chiya’ ngad meybilgaed’ ni dad awgaed “ngak e denen.”26
U ta’ab e ningyal’, e Chitamangdaed nu Tharmiy nge Yesus Kristus dubrow ningad balyangaen’ ko milekag rodad u yafas, ngad lemniged fa’an kad rin’ed nib fel’ ningan thapdaed. Dubrow ningad gechignogad ko oloboech ni kug kalgaedngaen’dad, ngad lemiged ni’ir e malad ni darma gol,27 fa rusgaed ningad oloboech gaed bayay.
Rayog ningad nanged e kanawo’ rodad. Rayog ningad nang e “kanawo’ ko yafas” [rodad], bay yaen udakaen e laniyaen’ Got”28 nap’an ngad ngongoliyed e pufthin, t’ufeg ko murnguy, ngad dared ufithik e sobutaen ngak Got. Gadadra thapegeg e tin ku Chitamangdaed nu Tharmiy nga Yesus Kristus ngodaed ningad ba’adag daed.
Nap’an ngam rrin’ pinn’ey, gara fol e kanawo’ ko michmich ngam thapeg ningam “paer rok Got u fithik e falfalen’ ni darma mus.”29 E ya’el rom ra un e gil’lungun Got ko e magal ko yafas ko manemus.30 Ngam sug ko falflaen’um ni dabyoeg ningam nang fan.31 Gube micheg e Got ba fas nge Yesus i’ir en Kristus, e Tathapeg nge Tabayul rodad, nima pii’ e murnguy Rok ngak gubin bee’ ufithik’ e tu’uf nge falfalaen’. Dabi ba’adag ngay! U dakean fithngan Yesus Kristus, amen.