Ako Nahingangha Nahibulong sa Gugma
Gikan sa pakigpulong nga gihatag ngadto sa mga worker sa Templo sa Salt Lake niadtong Nobyembre 24, 1985.
Usa sa among paborito nga mga himno nagsugod sa mga pulong “Ako nahingangha.”1 Samtang kita maghunahuna sa kinabuhi ni Kristo, mahibulong kita sa matag paagi. Kita nahibulong sa Iyang tahas sa kinabuhi nga wala pa dinhi sa yuta isip ang bantugang Jehova, tinugyanan sa Iyang Amahan, ang Tiglalang sa yuta, magbalantay sa tibuok pamilya sa tawo. Kita nahibulong sa Iyang pag-anhi sa yuta ug sa mga kahimtang palibut sa Iyang pag-abut.
Kita nahibulong nga sa edad nga 12 anyos Siya nangandam na sa pagbuhat sa buluhaton sa Amahan. Kita nahibulong sa pormal nga pagsugod sa Iyang pangalagad, ang Iyang bunyag ug espirituhanong mga gasa.
Kitang tanan nahibulong nga nahibalo nga si Jesus misalikway ug mibuntog sa mga gahum sa dautan bisan asa Siya moadto, gani Iyang gihimo nga ang bakol makalakaw, ang buta nga makakita, ang bungol nga makadungog, ang luyahon nga mobarug. Kon ako maghunahuna sa pangalagad sa Manluluwas, ako nahibulong, “Giunsa man Niya pagbuhat niini?”
Siya Mapasayloon
Mas labi akong nahibulong sa gutlo sa dihang si Jesus, human magsukarap sa pagpas-an sa Iyang krus ngadto sa tumoy sa Kalbaryo, miingon, “Amahan pasayloa sila kay wala sila makasabut sa ilang ginabuhat” (Lucas 23:34).
Kon aduna may panahon sa dihang ako nahibulong, mao kini. Sa dihang ako naghunahuna Kaniya nga nagpas-an sa kabug-aton sa atong tanang mga sala ug nagpasaylo niadtong milansang Kaniya sa krus, ako dili na mangutana “Giunsa Niya kini paghimo?” apan “Nganong gihimo Niya kini?” Samtang akong gitandi ang akong kinabuhi sa Iyang pagkamaloloy-on, akong nahibaloan kon unsa ako kapakyas sa pagbuhat sa angay nakong buhaton sa pagsunod sa Ginoo.
Alang kanako, kini mao ang mas importante sa pagkahibulong. Natingala ako pag-ayo sa Iyang abilidad sa pag-ayo sa masakiton ug sa pagbuhi sa mga patay, apan ako adunay pipila ka kasinatian sa pagpang-ayo sa limitado nga paagi. Kitang tanan dili kaayo takus, apan kita nakakita sa mga milagro sa Ginoo nga gibalikbalik sa atong kaugalingong mga kinabuhi ug sa atong kaugalingong mga panimalay ug sa atong kaugalingong bahin sa priesthood. Apan ang kalooy? Pagpasaylo? Pag-ula? Pagpakig-uli? Sa kanunay, kana maoy usa ka lahi nga butang.
Sa unsa nga paagi nga Siya nakapasaylo sa Iyang tigsakit nianang gutloa? Uban nianang tanan nga kasakit, sa dugo nga miagas sa matag lungag, sa gihapon Siya naghunahuna sa uban. Kini usa ka mas makapatingala nga ebidensya nga Siya hingpit ug naglaum nga kita usab mahimong hingpit. Sa Wali sa Bukid, sa wala pa Niya hisguti ang kahingpitan nga mao ang atong tumong, Siya mihatag og katapusan nga kinahanglanon. Siya miingon “higugmaa ninyo ang inyong mga kaaway, ug pag-ampo kamo alang sa mga magalutos kaninyo” (Mateo 5:44).
Kini mao ang labing lisud nga mga butang nga buhaton.
Si Jesukristo mao ang labing putli ug bugtong hingpit nga tawo nga sukad nabuhi. Siya mao ang usa ka tawo sa tibuok kalibutan gikan ni Adan hangtud niining taknaa kinsa angay nga simbahon ug pagtahud ug pagdayeg ug gugma, ug apan Siya gigukod, gibiyaan, ug gipahamtangan sa kamatayon. Bisan niining tanan, Siya wala mohukom niadtong migukod Kaniya.
Siya Mao ang Hingpit nga Sakripisyo
Sa dihang ang atong unang mga ginikanan, si Adan ug si Eva, gisalikway gika sa Tanaman sa Eden, ang Ginoo misugo kanila sa “pagsimba sa Ginoo nga ilang Dios … kinahanglan nga mohalad sa unang mga anak sa ilang mga kahayopan, alang sa usa ka halad ngadto sa Ginoo” (Moies 5:5). Ang anghel sa Ginoo misulti kang Adan, “Kini nga butang mao ang usa ka pagkasama sa sakripisyo sa Bugtong Anak sa Amahan, nga puno sa grasya ug kamatuoran” (Moises 5:7).
Ang sakripisyo nagsilbi isip tigpahinumdom kanunay sa pagpaubos ug pag-antus nga bayran sa Anak aron pagtubos kanato. Kini mao ang tigpahinumdom kanunay sa kaaghup ug kalooy ug kalumo — oo, ang kapasayloan —nga maoy timailhan sa matag kinabuhi nga Kristiyano. Tungod niining tanan nga mga katarungan ug uban pa, kadtong unang natawo nga mga karnero, limpyo ug walay mansa, hingpit sa tanan, gihalad sa ibabaw niadtong mga bato matag tuig ug matag henerasyon, nagtudlo kanato ngadto sa mahinungdanon nga Kordero sa Dios, ang Iyang Unang Natawo, hingpit ug walay mansa.
Sa atong dispensasyon, kita kinahanglang mopaambit sa sakrament —nga usa ka simbolo sa paghalad nga nagpakita sa atong mapainubsanong kasingkasing ug mahinulsulon nga espiritu (tan-awa sa D&P 59:8). Samtang kita moambit, kita mosaad “sa kanunay mohinumdom kaniya ug mohupot sa iyang mga sugo … ; nga [kita] unta makabaton sa Iyang espiritu uban [kanato]” (D&P 20:77).
Ang mga simbolo sa sakripisyo sa Ginoo, sa panahon ni Adan o sa atong kaugalingon, mao ang pagtabang kanato sa pagpuyo nga malinawon ug masulundon ug maloloy-on. Kini nga mga ordinansa mao ang motabang kanato sa pagpakita sa ebanghelyo ni Jesukristo diha sa atong pagkamainantuson ug tawhanong kaayo sa usag usa, sama sa Iyang pagpakita niini alang kanato niana nga krus.
Apan sa milabay nga mga siglo, gamay ra kanato ang migamit niini nga mga ordinansa sa husto nga paagi. Si Cain mao ang una nga mihalad sa dili madawat nga sakripisyo. Sama sa gisulti ni Propeta Joseph Smith: “Si Abel mihalad ngadto sa Dios og usa ka sakripisyo nga madawat, nga mao ang unang natawo sa kahayupan. Si Cain mihalad sa bunga sa yuta, ug wala dawata, tungod kay siya … wala magpakita og hugot nga pagtuo supak ngadto sa plano sa langit. Kinahanglan nga ang pagpaagas sa dugo sa Bugtong Anak ang moula alang sa tawo kay kini mao ang plano sa katubsanan, ug kon wala ang pagpaagas sa dugo walay kapasayloan. Ug ang sakripisyo gihimo alang sa usa ka simbolo diin ang tawo makaila sa mahinungdanon nga Sakripisyo diin giandam sa Dios, sa paghalad og sakripisyo nga supak niana, walay hugot nga pagtuo nga mapakita, tungod kay ang katubsanan wala mapalit nianang paagiha, ni ang gahum sa pag-ula nahimo subay niana nga matang. … Sa pagkatinuod, ang pagpaagas og dugo sa usa ka hayop dili makahatag og kaayohan ni bisan kinsa nga tawo, gawas kon kini gisunod, o isip simbolo, o pagpasabut sa unsay ihalad pinaagi sa gasa sa Dios Mismo.”2
Ug mao nga ang uban sa atong panahon, nga ingon sama ni Cain, mopauli human makaambit sa sakrament makiglalis sa usa ka sakop sa pamilya o mamakak o manikas o masuko sa usa ka silingan.
Si Samuel, usa ka propeta sa Israel, mikomentaryo nga walay kapuslanan ang paghalad og usa ka sakripisyo nga dili motahud sa kahulugan sa sakripisyo. Sa dihang si Saul, hari sa Israel, misupak sa sugo sa Ginoo pinaagi sa pagdala og balik gikan sa mga Amalecahanon “ang labing maayong karnero ug mga baka, aron sa paghalad ngadto ni Jehova [iyang] Dios,” si Samuel mituaw: “Si Jehova may dako bang kalipay sa mga halad-nga sinunog ug sa mga halad, maingon sa pagtuman sa tingog ni Jehova? Ania karon, ang pagsugot labi pang maayo kay sa halad, ug ang pagpamati kay sa tambok sa mga laking karnero” (1 Samuel 15:15, 22).
Si Saul mihalad og sakripisyo nga wala makasabut sa kahulugan sa iyang sakripisyo. Ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw kinsa matinud-anong moadto sa miting sa sakrament apan dili maloloy-on ug mapasayloon ang resulta pareha ra. Sila mibuhat sa lihok sa mga ordinansa nga wala makasabut sa mga katuyoan diin kini nga mga ordinansa matukod. Kadto nga mga katuyoan mao ang pagtabang kanato nga magmasulundon ug magmalumo sa atong pagpangita og kapasayloan alang sa atong mga sala.
Paghinumdom sa Iyang Sakripisyo
Daghang mga tuig na ang milabay, si Elder Melvin J. Ballard (1873–1939) mitudlo nga ang Dios “usa ka abubhoan nga Dios—abubhoan basin og kita [sukad] mobaliwala ug makalimot ug mohunahuna nga dili importante ang Iyang labing mahinungdanon nga gasa ngari kanato”3—ang kinabuhi sa Iyang Unang Natawo nga Anak.
Mao nga unsaon nga kita makasiguro nga dili nato ibaliwala o motagad nga dili importante o kalimtan ang Iyang labing mahinungdanon sa tanang mga gasa ngari kanato?
Kita mobuhat sa ingon pinaagi sa pagpakita sa atong tinguha alang sa usa ka kapasayloan sa atong mga sala ug sa atong mahangturong pagpasalamat alang nianang labing maisugon sa tanang mga pag-ampo: “Amahan, pasayloa sila, kay wala sila makasabut sa ilang ginabuhat.” Kita mobuhat sa ingon pinaagi sa pag-apil sa buhat sa pagpasaylo sa mga sala.
“‘Magyayongay kamo sa mga kabug-at sa usa ug usa, ug sa ingon niana tumana ang kasugoan ni Kristo’ (Gal. 6:2) [Si Pablo misugo kanato]. … Ang balaod ni Kristo, nga mao ang atong katungdanan sa pagtuman, mao ang pagpas-an sa krus. Sa kabug-at sa akong igsoon nga kinahanglan nga akong yayongan dili lamang sa dayag nga sitwasyon [ug sa kahimtang], … apan sa tinuod sa iyang sala. Ug ang bugtong paagi sa pagyayong niana nga sala mao ang pagpasaylo niini. … Ang pagpasaylo mao ang sama sa pag-antus ni Kristo nga mao ang katungdanan sa Kristiyano sa pagyayong.”4
Sa pagkatinuod ang katarungan nga si Kristo miingon, “Amahan, pasayloa sila,” tungod kay bisan sa mangilngig nga takna Siya nasayud nga kini mao ang mensahe nga Iyang isangyaw sa tibuok kahangturan. Ang tibuok plano sa kaluwasan mawala unta kon gikalimtan pa Niya nga dili bisan sa dili makiangayon ug kabangis ug pagkawalay kalooy ug pagkamasinupakon apan sa tukma tungod kanila Siya mianhi aron sa paghatag og kapasayloan ngadto sa pamilya sa tawo. Si bisan kinsa mahimong magbinuotan ug mapailubon ug mapasayloon sa usa ka maayong adlaw. Ang usa ka Kristiyano kinahanglang magbinuotan ug mapailubon ug mapasayloon sa tanang mga adlaw.
Aduna bay usa ka tawo sa inyong kinabuhi nga nagkinahanglan sa pasaylo? Aduna bay tawo sa inyong panimalay, sa inyong pamilya, sa inyong kasilinganan kinsa nakabuhat og dili makiangayon o dili mabination o usa ka dili kristiyano nga butang? Kitang tanan sad-an sa mao nga kalapasan, mao nga sigurado nga adunay tawo gayud kinsa nagkinahanglan sa inyong pagpasaylo.
Ug palihug ayaw pangutana kon makiangayon ba nga ang nasakitan ang magpas-an sa kabug-at sa pagpasaylo alang sa nakapasilo. Ayaw pangutana kon ang “kaangayan” dili ba kini mangayo sa laing paagi. Kon kini mao ang atong kauglingong mga sala, kita dili mangayo alang sa kaangayan. Unsay atong gihangyo mao ang kalooy—ug kana mao ang kinahanglan nga atong ihatag.
Makita ba nato ang mangilngig nga kasungian sa paghatag ngadto sa uban sa unsay atong gikinahanglan pag-ayo sa atong mga kaugalingon? Tingali usa sa labing taas ug labing balaan ug labing putli nga buhat mao ang pagsulti sa atubangan sa dili mabination ug dili makiangayon nga kamo mohimo apan mas matinud-anon “higugmaon ninyo ang inyong mga kaaway, panalangini kadtong nagtunglo kaninyo, buhatig maayo kadtong nasilag kaninyo, ug pag-ampo kamo sa nagalutos kaninyo.” Mao kana ang gikinahanglan sa dalan sa kahingpitan.
Pagmaya sa Panag-uban Pag-usab
Nakahinumdom ako sa pipila ka mga tuig na ang milabay sa usa ka drama nga nahitabo sa Salt Lake International Airport. Niining piho nga adlaw, mikanaog ako sa eroplano ug mipaingon ngadto sa terminal. Diha-diha klaro kaayo nga usa ka misyonaryo ang miuli tungod kay ang airport napuno sa mga tawo nga klaro nga mga higala ug mga kabanay sa misyonaryo.
Naningkamot ako nga makaduol sa mga sakop sa pamilya. Diha ang usa ka amahan kinsa dili kaayo komportable tan-awon sa salikwaut nga sinina ug wala sa uso nga amerikana. Ingon og siya usa ka mag-uuma, nga ang mga kamot natina sa init, dagko, nakubalan sa pagtrabaho.
Diha ang usa ka inahan kinsa may pagkaniwang, ingon og siya nagtrabaho pag-ayo sa iyang kinabuhi. Siya adunay panyo sa iyang kamot—ug sa akong hunahuna kini usa ka panaptong puti nga panyo kaniadto, apan karon kini sama sa tisyu nga papel. Hapit na kini magisi gikan sa pagpinaabut nga ang inahan lamang sa usa ka returning missionary ang makahibalo.
Duha o tulo ka mga manghud ang nagdagan-dagan, nga wala magpakabana sa talan-awon nga mahitabo.
Ako naghinamhinam kon kinsa ang unang mobulag gikan sa nagpaabut nga grupo. Sa pagtan-aw sa panyo sa inahan nakapadani nako nga siya tingali ang mouna.
Samtang ako naglingkod, akong nakita ang returning missionary nga nagpaingon. Ako nasayud nga siya na tungod sa kasaba sa kalipay gikan sa pundok. Siya mora og si Kapitan Moroni, limpyo ug guapo ug tarung ug taas. Sa walay duha-duha nakahibalo siya sa sakripisyo niini nga misyon alang ngadto sa iyang amahan ug inahan.
Samtang nagkaduol na siya sa grupo, mao gayud, adunay dili makahulat. Dili ang inahan, ug dili si bisan kinsa sa mga anak. Ang Amahan. Kanang dako, nga may pagkasalikwaot, hilumon, ug tabunon nga dakong tawo midagan ug migakos sa iyang anak.
Ang misyonaryo tingali mga 6’2” (188 cm) o sobra pa, apan kining dako nga amahan migunit kaniya, mialsa kaniya, ug migakos kaniya sa dugay, dugay nga higayon. Gigunitan lang niya ug walay gisulti. Ang batan-on migakos sa iyang papa, ug hugot silang nagginaksanay. Ingon og sama nga ang tibuok kahangturan mihunong. Ingon kini og ang tibuok kalibutan naghilom tungod sa pagtahud sa maong sagrado nga higayon.
Ug dayon ako naghunahuna sa Dios nga Amahan sa Kahangturan nga nagtan-aw sa Iyang Anak nga miserbisyo, sa pagsakripisyo sa dihang mahimo untang dili Niya buhaton, mibayad sa Iyang kaugalingong galastuhan, ingnon ta, mibayad sa tanan nga natigum sa Iyang tibuok kinabuhi aron ihatag. Nianang bililhon nga gutlo, dili kaayo lisud ang paghunahuna nga ang Amahan nagsulti inubanan sa emosyon ngadto niadtong makadungog, “Kini mao ang akong Anak nga pinalangga; kaniya may kalipay ako” (Mateo 3:17). Ug posible usab ang paghunahuna nga ang madaugong pagbalik ang Anak miingon “Tapus na” (Juan 19:30). “Amahan, nganha sa imong mga kamot itugyan ko ang akong espiritu” (Luke 23:46).
Kini Kanako Nakapatingala
Bisan sa akong limitado nga panghunahuna, akong makita ang panag-uban pag-usab didto sa kalangitan. Ug ako nag-ampo og sama niini alang kaninyo ug alang kanako. Ako nag-ampo alang sa panag-uli ug alang sa pagpinaysayloay, alang sa kalooy, ug alang sa Kristohanong pagtubo ug Kristohanong kinaiya nga kinahanglan nga atong ipalambo kon kita buot nga makatagamtam sa mao nga higayon sa hingpit.
Ako nahingangha nga bisan sa usa ka tawo nga sama kanako, adunay kahigayunan. Kon ako makadungog sa “maayong balita” sa sakto nga paagi, aduna gayuy kahigayunan—alang kanako ug alang kaninyo ug alang sa tanan kinsa andam sa pagpadayon sa paglaum ug sa pagpaningkamot ug sa pagtugot sa uban sa sama nga mga pribilihiyo.
Ako nahibulong nga siya nanaog sa trono
Pagluwas sa akong kalag nga sukol kanimo. …
Dugong miagas hingpit nga bayad sa sala!
Gugma’g kalooy, dili hikalimtan kana?
Mag-ampo, magdayeg ko niya sa hukaman,
Sa iyang trono ako moluhod sa tiilan. …
O katalagsaon, nakapatingala!5
Kadtong unang natawo nga mga karnero, limpyo ug walay mansa, hingpit sa tanan, gihalad sa ibabaw niadtong mga bato matag tuig ug matag henerasyon, nagtudlo kanato ngadto sa mahinungdanon nga Kordero sa Dios, ang Iyang Unang Natawo, hingpit ug walay mansa.
Unsaon nga kita makasiguro nga dili nato ibaliwala o motagad nga dili importante o kalimtan ang Iyang labing mahinungdanon sa tanang mga gasa ngari kanato—ang kinabuhi sa Iyang Unang Natawo nga Anak? Kita mobuhat sa ingon pinaagi sa pagpakita sa atong tinguha alang sa usa ka kapasayloan sa atong mga sala ug sa atong mahangturong pagpasalamat alang nianang labing maisugon sa tanang mga pag-ampo: “Amahan, pasayloa sila, kay wala sila makasabut sa ilang ginabuhat.” Kita mobuhat sa ingon pinaagi sa pag-apil sa buhat sa pagpasaylo sa mga sala.
Kinulit ni Dee Jay Bawden; litrato sa kinulit ni Robert D. Talbot, Iconbronze.com
Kinulit ni Dee Jay Bawden; litrato sa kinulit ni Robert D. Talbot, Iconbronze.com
Kinulit ni Steven Lloyd Neal; gilitratohan ni John Luke