Na Veika Au Nuitaka Me Ratou Kila Vakavinaka na Makubuqu Yalewa (kei na Makubuqu Tagane) me baleta na iSoqosoqo ni Veivukei
Mai na siga sa tekivu me vakalesui mai kina na kosipeli ki na itabagauna oqo, sa gadrevi ira kina na marama yalodina na Turaga me ra mai vakaitavi vaka-Nona tisaipeli.
Sa noqu madigi meu mai vosa vei kemuni ena soqoni ni veigauna oqo. Eda sa kalougata ni da mai soqoni vata vakaoqo. Ena gauna ni noqu veiqaravi vaka-peresitedi raraba ni iSoqosoqo ni Veivukei, sa tekivu mai kina meu lomani kemuni vakatitobu sara na marama ni iSoqosoqo ni Veivukei ena Lotu, ka sa vakarabailevutaka na Turaga meu kila vakavinaka na Nona sa kauwaitaki keda tiko mai kei na veika sa namaka tiko vei keda o Koya.
Au sa vakatoka na itukutuku oqo “Na Veika Au Nuitaka Me Ratou Kila Vakavinaka na Makubuqu Yalewa (kei na Makubuqu Tagane) Me baleta na iSoqosoqo ni Veivukei.” O ira na makubuqu yalewa qase cake era osooso ena cakacakataki ni Torocake Yadudua kei na vakatorocaketaki ni itovo kei na itagede kilai tani ni yalewa yalododonu. Wale tikoga oqo eratou sa na colata vata kei ira na nodratou ilawalawa na itavi ni veitaciniyalewa cecere oqo e vuravura raraba.
Au sa nuitaka ni veika au cauraka ena itukutuku oqo ena solia vei ira vata kei ira kece sara era rogoca se wilika me ra na kila vakavinaka sara na inaki ni Turaga me baleti ira na Luvena yalewa ena gauna a tauyavutaki kina na iSoqosoqo ni Veivukei.
E Dua Na Bula Vakatisaipeli ena kena iVakarau Makawa
Au sa nuitaka ni ra na kila vakavinaka na makubuqu yalewa ni a tauyavutaki ena dua na ivakarau ni bula vakatisaipeli ka tu ena Lotu ena gauna makawa, na iSoqosoqo ni Veivukei oqo nikua. Ena gauna a tauyavutaka kina na Nona Lotu na i Vakabula ena gauna ni Veiyalayalati Vou, “o ira na marama era gugumatua ni vakaitavi ena [Nona] cakacaka vakalotu.”1 A sikovi Marica kei Meri, e rua e rau dau yalodina sara ena muri Koya, ena vale nei Marica. Ena gauna sa vakarorogo tiko kina Vua o Marica ka qaravi Koya me vaka na nodra ivakarau ena gauna o ya, a vukei koya na Turaga me raica ni levu tale na ka e rawa ni cakava mai na kena o ya. A vukei Marica kei Meri na Turaga me rau kila vakavinaka ni sa rawa me rau digitaka “na ivotavota vinaka o ya,” ka na sega ni kau tani mai vei rau.2 Na vosa malumu oqo sa vaka e dua na veisureti me rau vakaitavi ena cakacaka vakalotu ni Turaga. E muri ena Veiyalayalati Vou, e solia vei keda na ivakadinadina kaukauwa nei Marica baleta na ilesilesi vakalou ni iVakabula eso na veivakararamataki ki na nona vakabauta kei na bula vakatisaipeli.3
Ni da tomana tiko noda wilika na Veiyalayalati Vou, eda vulica ni ratou sa tomana tiko ga na iApositolo na tauyavutaki ni Lotu ni Turaga. Eda vulica tale ga kina na nodra cau na marama yalodina ena nodra ivakarau ni bula vakatisaipeli ki na vakatuburi ni Lotu. E tukuni ira kina o Paula na tisaipeli yalewa ena veivanua vakataki Efeso4 kei Filipai.5 Ia ni sa mai yali na Lotu dina ni Turaga ena vuku ni vukitani, sa mai yali vakakina na ivakarau ni bula vakatisaipeli oqo.
Ni sa mai tekivu vakalesuya mai na Nona Lotu na Turaga mai vua na Parofita o Josefa Simici, sa mai okati ira tale ga kina na marama o Koya ena ivakarau ni bula vakatisaipeli. Ni oti e vica na vula na kena tauyavutaki na Lotu, a vakatakila mai na Turaga me sa na vakatikori o Emma Smith me dua na iliuliu ka qasenivuli ena Lotu me vakailesilesi dauveivuke vei watina, na Parofita.6 Ena nona veikacivi me vukea na Turaga me tara cake na Nona matanitu, a soli kina vua na ivakasala me baleta na nona vakatorocaketaka na nona vakabauta kei na nona bula dodonu vakaikoya, kei na sala me vaqaqacotaka kina na nona matavuvale kei na nona itikotiko, kei na sala me qaravi ira eso tale.
Au nuitaka ni ratou na kila vakavinaka na makubuqu yalewa ni vakatekivu mai na siga sa tekivu me vakalesui mai kina na kosipeli ki na itabagauna oqo, sa gadrevi ira kina na marama yalodina na Turaga me ra mai vakaitavi vaka-Nona tisaipeli.
E dua mada ga na ivakaraitaki ni nodra cau cecere sara sa ikoya ena cakacaka ni kaulotu. A vakayacori rawa na kena tubu cake vakalevu na Lotu taumada ena vukudra ga na tagane yalodina era a lomasoli me ra biuta na nodra dui matavuvale ka ra gole ki na veivanua tawakilai ka laki sotava na ituvaki ca kei na dredre me ra vakavulica ga na kosipeli. Ia, era sa kila vakavinaka tu na tagane oqo ni ra sega ni rawata na nodra cakacaka oqo ke sega na taucoko ni nodra vakabauta kei na nodra veitokani na marama ena nodra bula, era qarava na nodra itikotiko kei na bisinisi ka rawa ilavo me baleta na nodra matavuvale kei ira na daukaulotu. Era veiqaravi talega na marama kivei ira e udolu na curuvou era sa mai vakaitikotiko vata. Era vakayagataki ira vakatitobu sara ki na dua na sala vou ni bula, veivuke ena kena tara cake na matanitu ni Turaga kei na nodra vakaitavi ena Nona cakacaka ni veivakabulai.
Semati ki na Matabete
Au nuitaka ni ratou na kila vakavinaka na makubuqu yalewa ni a vakauqeti Parofita Josefa Simici na Turaga me tauyavutaki ira na marama ena Lotu “ena ruku ni matabete ena ivakarau ni matabete”7 ka vakavulica vei ira “na sala [me ra] rawata kina na madigi, veivakalougatataki kei na isolisoli ni Matabete.”8
Ena gauna sa tauyavutaki kina vakalawa na iSoqosoqo ni Veivukei, a tomana tikoga o Emma Smith na nona veikacivi vakailiuliu. A kacivi me peresitedi ni mataisoqosoqo, vata kei na rua na daunivakasala me veiqaravi vata kei koya ena mataveiliutaki. Mai na digitaki ena digidigi kilai levu, me vaka e sa kena ivakarau tu ena veisoqosoqo ena taudaku ni Lotu, na mataveiliutaki oqo e kacivi mai na ivakatakila, tokoni mai vei ira era na veiliutaki, ka vakatikori mai vei ira na iliuliu ni matabete me ra veiqaravi ena nodra ilesilesi, ka ra sa “lesia na tamata na Kalou, ena parofisai, kei na veitabaki ni liga mai vei ira e tu vei ira na kaukauwa.”9 Na kena tauyavutaki mai na matabete sa rawa kina ki na mataveiliutaki me ra ciqoma na ivakasala mai vua na Turaga kei na Nona parofita me baleta na vakamatatataki ni dua na cakacaka. Ia na tauyavutaki ni iSoqosoqo ni Veivukei sa rawa kina ki na lololo ni taledi, gauna, kei na ivurevure ni Turaga me veiqaravi ena yalomatua kei na bula vakaivakarau.
Era sa kila vakavinaka kina na isevu ni ilawalawa ni marama ni sa soli vei ira na lewa me ra na veivakavulici, veivakauqeti, ka tuvanaki ira na veitacini marama me ra tisaipeli ka vukea na cakacaka ni veivakabulai ni Turaga. Ena imatai ni nodra soqoni era a vakavulici na marama ena inaki veidusimaki ni iSoqosoqo ni Veivukei: o ya me vakatorocaketaki na vakabauta kei na bula dodonu ni marama yadudua, vaqaqacotaki na matavuvale kei na itikotiko, ka ra vakasaqarai ka vukei o ira era vakaleqai tu.
Au nuitaka ni ratou na kila vakavinaka na makubuqu yalewa ni na kena tauyavutaki na iSoqosoqo ni Veivukei sa tiki bibi ni nodra vakarautaki na Yalododonu me baleta na madigi, veivakalougatataki, kei na isolisoli e kune duadua ga ena valetabu. A vakatavulica o Peresitedi Joseph Fielding Smith ni iSoqosoqo ni Veivukei “sa ikoya e dua na tiki ni ka yaga levu sara ena matanitu ni Kalou e vuravura” ka “sa tuvai tu ka cakacakataki me vukei ira na lewena yalodina me ra rawata na bula tawamudu ena matanitu nei Tamada.”10 E rawa me da raitayaloyalotaka na kena irairai vei ira na marama ena nodra tiko ena loma ni Sitoa ni Red Brick nei Josefa Simici ena imatai ni veisoqoni ni iSoqosoqo ni Veivukei, ka qarava cake tu na delana ena vanua a tara kina e dua na valetabu ena nona vakatavulici ira na Parofita ni “dodonu me tiko e dua na isoqosoqo digitaki, wasei tani mai na ivalavala ca ni vuravura, digidigi, bula dodonu, ka savasava.”11
Au nuitaka ni ratou na vakamareqeta na makubuqu yalewa na valetabu me vakataki ira na marama ni iSoqosoqo ni Veivukei, ni ra vakabauta ni veivakalougatataki ni valetabu sa isau cecere duadua ka lalawa levu ni marama Yalododonu yadua. Au sa nuitaka, me vakataki ira ga na marama ni iSoqosoqo ni Veivukei taumada, eratou na saga ena veisiga na makubuqu yalewa me ratou na yaco me ratou yalomatua sara me ratou na vakayacora ka maroroya na veiyalayalati tabu ni valetabu kei na gauna eratou gole kina ki na valetabu, me ratou na vakarorogo matua ki na veika kece sara e cavuti ka vakayacori kina. Mai na veivakalougatataki ni valetabu era na vakaiyaragitaki ena kaukauwa 12 ka vakalougatataki me ra ciqoma “na kaukauwa me kilai kina na loma ni Kalou.”13 Mai na cakacakatabu vakalotu ni matabete e kunei duadua ga ena veivaletabu, era na vakalougatataki ena nodra vakayacora na nodra itavi vakalou, tawamudu, ka ra na yalataka me ra bula vakatisaipeli yalodina. Au sa vakavinavinaka ni dua vei ira na inaki taumada ni Turaga ena kena tauyavutaki na iSoqosoqo ni Veivukei o ya me solia vei ira na marama na itavi me ra veivakarautaki vakai ira “me baleta na veivakalougatataki cecere cake ni matabete ka kunei ena cakacaka vakalotu kei na veiyalayalati ni valetabu.”14
Na Veivakarurugi kei na Veivakayarayarataki ni Veitacini Vakamarama e Vuravura Raraba
Au nuitaka ni ratou na kila vakavinaka na makubuqu yalewa na veivakayarayarataki bibi kei na gugumatua ni veitacini vakamarama cecere e vuravura raraba ena iSoqosoqo ni Veivukei. Vakatekivu mai na 1842 sa tete yani na Lotu ena taudaku kei Nauvoo, ka sa tu na iSoqosoqo ni Veivukei ena sivia na 175 na matanitu, ka ra vosataka kina na marama e sivia na 80 na mataqali vosa. E tauyavutaki ena veimacawa na tabanalevu kei na tabana vou, kei na iSoqosoqo ni Veivukei vou sa yaco me tiki ni dua na mataveitacini marama ka sa tubu cake tiko ga, ka sa “tete yani ena veivanua.”15 Ena gauna a se lailai kina na iwiliwili ni iSoqosoqo ni Veivukei ka tauyavutaki vakalevu ga e Utah, era dau raica vakatabakidua na kena iliuliu na kedra tuvai kei na bula vakatisaipeli ena veiparokaramu ni veimaliwai vakavanua kei na cakacaka vata ni veivukei. Era vakaduria na vale ni caka iyaya kei na veivakatorocaketaki ni kena tara na valenibula kei na maroroi ni qereni. Na sasaga taumada oqo ni isoqosoqo ni Veivukei a vukea na kena vakaduri na ivakarau ni bula vakatisaipeli ka sa vakayacori tu ena gauna oqo e vuravura taucoko. Me vaka ni sa mai tubu na Lotu, sa rawa kina ni vakayacora na iSoqosoqo ni Veivukei na nona inaki ena tabanalevu yadua kei na tabana, ena iteki kei na tikina yadua, ena gauna vata e taqeya rawa tiko kina na veiveisau ni vuravura oqo.
Ena veisiga, era sotava na marama ni iSoqosoqo ni Veivukei e vuravura taucoko na veimataqali bolebole kei na ituvaki ni bula. Nikua era sotava e matanavotu na marama kei na nodra matavuvale na veika e sega ni namaki; o ya na tauvimate ni vakasama, yago, kei na yalo; na vakacala-ka; kei na mate. Eso na marama era sotava na galili kei na loma rarawa baleta ni sega na nodra matavuvale, ka so era sotava na revurevu ni digidigi cala era vakayacora na lewe ni matavuvale. Eso era sotava na ivalu se via kana se tavuki ni vanua, ka so era sa vulica tiko na ca ni vakatotogani ni veika gaga, sega na cakacaka, se sega ni vuli se tuberi vakavinaka. Na veika dredre kece oqo sa rawa me vakarusa na vakabauta ka vakamalumalumutaka na kaukauwa ni tamata kei na matavuvale yadudua. E dua vei ira na inaki ni Turaga ena nodra tauyavutaki na marama ki na dua na isoqosoqo vakatisaipeli sa ikoya me ra vakarautaka na veivuke ka na laveiti ira cake sara ena “veika kece sara me tarova na reki kei na toro cake ni marama.”16 Ena veitabanalevu yadua kei na tabana, e tiko kina e dua na iSoqosoqo ni Veivukei ka ra tu kina na marama ka rawa me ra vakasaqara ka ciqoma na ivakatakila kei na ivakasala mai vei ira na iliuliu ni matabete me ra veivakaukauwataki vakai ira ka cakacakataka na veileqa e yaco tiko ena nodra dui veivuvale kei na itikotiko.
Au nuitaka ni ratou na kila vakavinaka na makubuqu yalewa ni sa rawa me vakarabailevutaki na nodratou bula vakatisaipeli ena iSoqosoqo ni Veivukei, ka sa rawa me ratou sotavi ira eso ena mataqali cakacaka sa cakava na iVakabula. Na mataqali cakacaka era dau kerei kina na marama ni Lotu oqo ena noda gauna e se sega vakadua ni bau vakamadua na kena vakayacori se me ka mamada tu ga vua na Turaga. Mai na nodra yalodina, e rawa me ra vakila na Nona veivakadonui ka ra vakalougatataki vata ena veitokani vata kei na Nona Yalotabu.
E dodonu me ratou na kila talega na makubuqu yalewa ni sa rawa ki na veitaciniyalewa ni iSoqosoqo ni Veivukei me vakarautaka na veitaqomaki, veimaroroi, kei na isasabai.17 Me vaka ni sa dredre tikoga mai na noda gauna oqo, era na dau duavata ena taqomaki na itikotiko o Saioni o ira na marama yalodina ni iSoqosoqo ni Veivukei mai na domo ni veicavilaki ni vuravura oqo kei na veivakauqeti veivakamavoataki ka veisagai nei koya na vu-ni-meca. Ena iSoqosoqo ni Veivukei, era na vakavulici ka vaqaqacotaki, ka na vakalougatataki ira e lewe levu tale na Luvena na Tamada na nodra veivakayarayarataki na marama yalododonu.
Na Bula Vakatisaipeli ni Veikauwaitaki kei na Cakacaka Vakalotu
Au nuitaka ni ratou na kila vakavinaka na makubuqu yalewa ni siko vuvale sa ivakaraitaki tiko ni nodratou bula vakatisaipeli ka sala bibi me ratou rokova kina na nodratou veiyalayalati. Na gacagaca oqo ni noda bula vakatisaipeli e vakatotomuria vakavoleka sara na cakacaka vakalotu ni noda iVakabula. Ena gauna e liu ni iSoqosoqo ni Veivukei, e dau ciqoma na komiti ni veisiko ni tabanalevu yadudua na ilesilesi me dikeva na veigagadre kece ka vakasokomuni cau me laki soli vei ira na vakaleqai. Ena veiyabaki, era sa vuli mai na marama kei na iliuliu ni iSoqosoqo ni Veivukei ena nodra veikalawa yadudua ka ra sa vakatorocaketaka na nodra gugumatua me ra kauwaitaki ira na tamata. A yaco eso na gauna me ra vakanamata na marama ena nodra vakayacora na veisiko, vakavulici ni lesoni, ka biuta eso na ivola ena nodra sikova na nodra itikotiko na marama e lala tu. Na ivakarau ni itavi oqo a vukei ira na marama me ra vulica na ivakarau ni veikauwaitaki. Me vakataki ira na tamata ena gauna i Mosese ena nodra raicamuria tiko e dua na lisi balavu ni ivakaro, era sa vakayagataka kina na marama ni iSoqosoqo ni Veivukei e vuqa na lawa e volai ka so e sega ena kedra maliwa ena nodra gadreva me ra kila vakavinaka na sala me ra veivaqaqacotaki kina vakai ira.
E na vuku ni sa gadrevi sara vakalevu na veivueti kei na vakabulai ena nodra bula na marama kei na nodra matavuvale nikua, sa gadrevi keda kina na Tamada Vakalomalagi me da muria e dua na salatu e cecere cake ka laki matanataka na noda bula vakatisaipeli ena noda kauwaitaki ira vakaidina na Luvena. Ni ra vakasamataka tiko na inaki bibi oqo, era sa vakavulici kina na iliuliu me ra kerea na ripote me baleta na nodra bula vakayalo kei na bula raraba na marama kei na nodra matavuvale kei na veiqaravi sa vakayacori.18 Ena gauna oqo sa nodra itavi na dausiko vuvale me ra “kilai ira ka lomani ira vakayadua na marama ena yalodina, vukei koya me vaqaqacotaka na nona vakabauta, ka dau veiqaravi.”19
Baleta ga ni da sa tisaipeli yalodina ni iVakabula, eda sa vakatorocaketaka tiko na noda gugumatua me da cakava na veika ena rawa ni cakava o Koya ke a tiko eke. Eda kila ni sa ka bibi Vua na noda veikauwaitaki, eda sa saga kina me da sa raica matua na nodra kauwaitaki na noda marama ka sega ni vakacavari ga na veika e volai me caka. Na veiqaravi dina e kilai vakalevu cake ena bibi ni noda loloma ka sega ena kena tuvanaki vakavinaka na noda fika. Eda na kila ni da sa rawata na noda veiqaravi me vaka na dauveisiko ena nodra rawa ni kaya o ira na tacida, “Na noqu dauveisiko e vukea meu tubu cake vakayalo” kei “Na noqu kila ni noqu dauveisiko e kauwaitaka sara vakatitobu na veika me baleti au kei na noqu matavuvale” ka “Kevaka e tu eso noqu leqa, au kila ni noqu dauveisiko ena vakayaco ka kina ka sega ni waraka me qai sureti.” O ira na iliuliu era kila na kena bibi na veiqaravi kivei ira eso era na veivosakitaka na kena vakasaqarai ka ciqomi na ivakatakila me baleta na kena vakavukui vakacava na dauveisiko kei na kena tuvalaki vakacava kei na kena vakayacori e dua na veiqaravi veivakauqeti.
Me kena ikuri, na siko vuvale e ikuri ni itavi nei bisopi me ra kauwaitaki kina na qele ni sipi ni Turaga. E rau gadreva kina o bisopi kei peresitedi ni iSoqosoqo ni Veivukei na nodra veiqaravi na dausiko vuvale vakauqeti vakayalo me vukei rau ena kena vakayacori rawa na nodrau itavi. Mai na nodra veiqaravi na dausiko vuvale, ena kila vinaka kina o peresitedi ni iSoqosoqo ni Veivukei na ituvaki ni nodra bula raraba na marama yadudua ena tabanalevu ka ripotetaka na nodra bula raraba ni rau bose vata kei bisopi.
A vakatavulica vei keda o Peresitedi Thomas S. Monson ni “ena noda sasaga ena vakabauta eda na sega ni lomalomaruataka noda vakayacora na noda itavi e lesi kivei keda, ena noda vakasaqara na veivakauqeti ni Kalou Cecere ena noda vakayacora na noda itavi, e rawa me da rawata na veivakurabuitaki.”20 Au nuitaka ni o ira na makubuqu yalewa era na vakaitavi ena veika veivakurabuitaki oqo ena nodra vukei mai vei ira na dauveisiko me ra yaco me dua na ituvatuva ni vakatisaipeli ena kidava na Turaga ena Nona lesu tale mai.
Vakayacori ni iNaki ni iSoqosoqo ni Veivukei
Na veika oqo kei na ivakavuvuli bibi tale eso me baleta na iSoqosoqo ni Veivukei era sa vakarautaki tu vei iratou na makubuqu yalewa me ratou vulica ena Luvequ Yalewa ena Noqu Matanitu: Na iTukutuku kei na Cakacaka ni iSoqosoqo ni Veivukei. Na ivola oqo e toqai tu kina na itukutuku ni nodra isolisoli na iSoqosoqo ni Veivukei kei ira na marama ni Lotu oqo. Ena vakaduavatataka ka vukei ira vata na veitaciniyalewa e vuravura raraba me ra muria na inaki ni iSoqosoqo ni Veivukei kei na nodra ivakarau kei na madigi na tisaipeli. Sa ivakadinadina tiko na kena yaga ni nodra ilesilesi na marama ena ituvatuva nei Tamada ena mamarau, ka vakarautaki tu kina e dua na ivakatagedegede sega ni yavalati rawa ni veika eda vakabauta, na veika eda cakava, kei na veika eda na taqomaka. Eratou sa vakauqeti keda kina na Mataveiliutaki Taumada me da “vulica na ivola oqo ka laiva na kena dina tawayalani kei na kena ivakaraitaki veivakauqeti me tara na [noda] bula.”21
Ena nona sa kila tu ni sa vakalou na kena tauyavutaki na iSoqosoqo ni Veivukei, a kaya kina o Peresitedi Joseph F. Smith vei ira na marama ni iSoqosoqo ni Veivukei: “Mo ni liutaka na vuravura ka liutaki ira vakauasivi cake o ira na marama e vuravura. … A kaya kina, o ikemuni na uluna,” ka, “sega ni buina.”22 Ena kena sa toso voleka tiko mai na gauna ni nona lesu mai na Turaga, au nuitaka ni sa na yaco me ratou kaukauwa na makubuqu yalewa, marama yalodina ka ra vakayagataka na ivakavuvuli kei na ituvatuva ni iSoqosoqo ni Veivukei ena nodratou bula. Ena gauna sa yaco kina me ivakarau ni nodratou bula na iSoqosoqo ni Veivukei, au nuitaka ni ratou na veiqaravi ena duavata kei ira tale eso me vakayacori kina na kena inaki vakalou. Au vakadinadinataka na dina ni Lotu i Jisu Karisito sa vakalesuimai, kau sa vakavinavinakataka na ivakarau ni bula vakatisaipeli sa vakalesuimai ena gauna a vakauqeti Parofita Josefa Simici kina na Turaga me tauyavutaka na iSoqosoqo ni Veivukei. Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.