Ena Vagolei na Lomadra na Gone
Au sa sureti ira na itabagone ena Lotu mera vulica ka kila na Yaloi Ilaija.
Ena gauna eda vulica, kila, ka bulataka kina na kosipeli i Jisu Karisito, ena veivakararamataki tiko na ituvatuva oqo. Taura mada na ivakaraitaki oqo, na lesoni kece eda vulica baleta na veika vakayalo, me vakaliuci mai na ituvatuva ni veika lelevu sa yaco, o ya na taucoko ni kosipeli ni iVakabula sa vakalesuimai ena iotioti ni gauna oqo.
Mai na Veikau Tabu, a raica ka veivosaki o Josefa Simici vata kei na Tamada Tawamudu kei Jisu Karisito. Ena maliwa ni veika tale eso, a vulica vakakina o Josefa na kedratou ituvaki dina na Lewetolu Vakalou ka salamuria mai na veivakatakila. Na raivotu cecere oqo sa mai yaco “ni sa oti kecega na gauna sa lokuci” (Efeso 1:10) ni oqo sa dua vei ira na veika cecere me yaco ena itukutuku kei vuravura.
Voleka toka ni oti e tolu na yabaki, a saumi mai na masu ena yalodina ena yakavi ni 21 ni Sepiteba, 1823, ni sa vakasinaiti na rumu nei Josefa Simici ena dua na rarama me yacova “ni sa uasivita na rarama ni loma ni vale ena sigalevu tutu” (Josefa Simici—Ai Tukutuku 1:30). Sa qai tucake tu e yasa ni nona idavodavo e dua na tamata, ka kaciva na cauravou oqo ena yacana ka kaya vua ni “sa talai koya mai na Kalou … ka yacana ko Moronai” (tikina 33). A vakasalataki Josefa baleta na kena vakarau tadu mai na iVola i Momani. Sa qai tukuna mai o Moronai eso na tikina mai na ivola ni Malakai ena Veiyalayalati Makawa, ka duidui toka vakalailai ena kena tukuni tiko ena ivakadewa ena King James Version: “Raica, au na talai Ilaija na parofita me vakatakila vei iko na iLesilesi Vakabete, ena qai yaco e muri na siga sa levu ka rerevaki ni Turaga.
“… Ena vakatakila e yalodra na gone na yalayala a caka vei ira na qase, io ena vagolea ko koya na lomadra na gone vei ira na qase. Ia kevaka e sega, sa na vakarusai taucoko ko vuravura ena nona lako mai” (tikina 38, 39).
Na ivakasala nei Moronai vua na parofita cauravou oqo e rau oka kina e rua na ikau cecere: (1) na iVola i Momani kei na (2) vosa ni parofisai i Malakai me baleta na ilesilesi i Ilaija ena Vakalesuimai ni “ka kecega, ka vosa kina na Kalou e na gusudra kece na nona parofita yalosavasava, e na gauna makawa” (Cakacaka 3:21). O koya gona, na tadu mai ni Vakalesuimai sa vakaraitaki kina me ratou kilai vakavinaka na Lewetolu Vakalou, vakamatatataki na bibi ni iVola i Momani, ka ciqomi na cakacaka ni nodra vakabulai o ira na bula tiko kei ira sa mate. Na ituvatuva vakalou oqo e veivakararamataki me baleta na veika vakayalo ni veika me vakaliuci baleta na Kalou.
Au vakabibitaka tiko ena noqu itukutuku na nona cakacaka vakalotu kei na Yaloi Ilaija a parofisaitaka o Moronai ena nona a tukuna taumada vei Josefa Simici. Au sa masuta vagumatua kina na veivuke ni Yalo Tabu.
Na Cakacaka Vakalotu nei Ilaija
O Ilaija e dua na parofita ni Veiyalayalati Makawa ka a vakayacora na cakamana veivakurabuitaki eso. A tarova o koya na lomalagi me kakua ni tau mai na uca ena gauna makawa mai Isireli me 3½ na yabaki. A vakalevutaka na kena waiwai kei na kakana e dua na yada. A vakabula mai na mate e dua na cauravou, ka kaciva na bukawaqa mai lomalagi me bolei ira kina na parofita i Peali (Raica na 1 Tui 17–18). Ni sa mai cava na cakacaka vakalotu i Ilaija e vuravura, a “sa lako cake ki lomalagi ko Ilaija ena covulaca” (2 Tui 2:11) ka sega ni mate.
“Eda vulica mai na ivakatakila ni gauna oqo ni a tu vei Ilaija na kaukauwa ni veivauci ni Matabete i Melikiseteki ka iotioti ni parofita me taura tu ni bera na gauna i Jisu Karisito” (Bible Dictionary, “Elijah”). E vakamacalataka na Parofita o Josefa Simici, “Na yalo, kaukauwa, kei na veikacivi nei Ilaija sai koya, ni tu vua na kaukauwa me taura tu na ki ni … taucoko ni Matabete i Melikiseteki … ; ka me … rawata … na veicakacaka vakalotu kece me baleta na matanitu ni Kalou” (Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu: Josefa Simici [2007], 311; vakaikuritaki). Sa yaga bibi sara na lewa ni veivauci tabu oqo ki na cakacaka vakalotu ni matabete me vakadonui kina ka vauci e vuravura ka vakakina mai lomalagi.
Rau a rairai mai o Ilaija kei Mosese ena Ulunivanua ni Veivakamataliataki (raica na Maciu 17:3) ka solia na lewa oqo vei iratou o Pita, Jemesa, kei Joni. A rairai tale mai o Ilaija vata kei Mosese kei na so tale ena ika 3 ni Epereli, 1836, ena loma ni Valetabu e Kirtland ka solia talega vakakina na idola oqo vei Josefa Simici kei Oliver Cowdery.
E volai ena ivolanikalou ni a mai tucake tu o Ilaija na parofita e matai Josefa kei Oliver ka kaya:
“Raica, sa yaco mai na gauna me vakayacori kina na vosa a tukuna ko Malakai—a yalataka ni na talai mai liu ko Ilaija e na qai yaco e muri na siga ni Turaga, sa levu ka rerevaki—
“Raica ena vagolea ko koya na lomadra na qase vei ira na gone, kei na lomadra na gone vei ira na nodra qase, io deu na lako mai ka cudruva na vanua e na veivakarusai—
“Ia, sa soli ki ligamudrau na idola ni cakacaka me vakayacori e na gauna oqo; io mo drau kila kina ni sa voleka sara ni yaco na siga ni Turaga sa levu ka rerevaki, io sa tu mai katuba” (V&V 110:14–16).
Sa gadrevi dina na vakalesuimai ni lewa ni veivauci mai vei Ilaija ena 1836 me vakarautaki kina ko vuravura ki na iKarua ni Lako Mai ni iVakabula ka sa vakavuna kina na kena torocake sara vakalevu na kena taleitaki e vuravura raraba na cakacaka ni vola kawa.
Na Yaloi Ilaija kei na Nona Cakacaka
A kaya vakaoqo o Parofita Josefa Simici: “Na itavi bibi duadua ena vuravura oqo sa solia vei keda na Kalou sai koya me da vakasaqarai ira na noda era sa mate. … Ni sa yaga me tu vei keda na kaukauwa ni veivauci meda vauci ira na luveda kei ira na noda mate me baleta na taucoko ni itabagauna—e dua na itabagauna meda sotava kina na yalayala sa vakayacora ko Jisu Karisito ni bera na tauyavu ni vuravura me baleta na nodra vakabulai na tamata. … Sa kaya kina na Kalou, ‘Raica au na talai Ilaija na parofita vei kemudou’” (iVakavuvuli: Josefa Simici, 475).
E vakuria na nona ivakamacala o Josefa:
“Ia na cava na inaki ni [nona lako mai o Ilaija]? se na sala cava me vakayacori kina? Me soli na idola, me na lako mai na yaloi Ilaija, me tauyavutaki na Kosipeli, vakasoqoni vata na Yalododonu ni Kalou, tarai cake ko Saioni, ka ra yaco na Yalododonu me ivakabula ena Ulunivanua ko Saioni [raica na Opetaia 1:21].
“Ia na sala cava era na yaco kina me ivakabula ena Ulunivanua ko Saioni? Ena nodra tara na nodra valetabu … ka lako yani ka ciqoma na veicakacaka kecega vakalotu … ena vukudra kece sara na tubudra era sa mate … ; sa koto kina na sinucodo ka na vauca na yalodra na qase vei ira na gone, kei ira na gone vei ira na qase, ka vakataucokotaka na itavi nei Ilaija” (iVakavuvuli: Josefa Simici, 472–73).
E vakavulica kina o Elder Russell M. Nelson ni Yaloi Ilaija sa “ivakaraitaki bula tiko ni sa vakadinadinataka na Yalo Tabu ni sa ituvaki vakalou na matavuvale” (“A New Harvest Time,” Ensign, Me 1998, 34). Na veivakauqeti matata oqo ni Yalo Tabu e tuberi ira na tamata mera kila, vola, ka vakamareqeti ira na nodra qase e liu kei ira na lewe ni nodra matavuvale—gauna sa oti kei na gauna oqo.
E veivakayavalati na Yaloi Ilaija vei ira na tamata e loma kei na taudaku ni Lotu. Ia, vei keda na lewe ni Lotu i Karisito sa vakalesuimai, sa noda itavi ni veiyalayalati meda vakasaqarai ira na noda qase e liu ka vakayacora vei ira na cakacaka vakalotu veivakabulai ni kosipeli. “Me ra kakua kina ni vakavinakataki sara duadua ga” (Iperiu 11:40; raica talega na iVakavuvuli: Josefa Simici, 475). Ka “na sega talega ni rawa me da vakavinakataki sara koi keda ke sega o ira” (V&V 128:15).
Ena vuku ni veika oqo eda vakayacora kina na cakacaka ni vola kawa, tara valetabu, ka vakayacora na cakacaka veisosomitaki vakalotu. Ena vuku ni veika oqo a talai mai kina o Ilaija me vakalesuya mai na lewa ni veivauci ka mana e vuravura ka vakakina mai lomalagi. Eda sa matataka na Turaga ena cakacaka ni veivakabulai kei na bula vakalou ka na tarova na “cudruvi ni vanua [mai] na veivakarusai” (V&V 110:15) ni sa lesu mai o Koya. Oqo na noda itavi ka veivakalougatataki cecere.
Na Veisureti vei Ira na iTabatamata Era Tubu Cake Tiko Mai
Au sureti kemuni na goneyalewa kei na cauravou na itabatamata ko ni tubu cake tiko mai mo ni rogoca matua meu vakamatatataka na bibi ni Yaloi Ilaija ena nomuni bula edaidai. Na noqu itukutuku sa baleta raraba tiko na Lotu taucoko—ia e vakatabakiduataki tiko vei kemuni.
E vuqa vei kemuni e nanuma tiko ni sa nodra cakacaka taumada ga na qase na vola kawa. Ia au kila ni sega ni yalani tiko ena ivolanikalou se nodra idusidusi na iliuliu ni Lotu na veiqaravi bibi oqo vei ira walega na qase. Sai kemuni na luvena tagane kei na luvena yalewa na Kalou, ko ni luveni veiyalayalati ka dau tara cake na matanitu. Mo kakua tale ni waraka mo yacova e dua na yabaki digitaka mo qai vakayacora na nomu itavi mo veivuke ena cakacaka ni veivakabulai ki na matavuvale ni kawatamata.
Sa vakarautaka tu na Turaga ena noda gauna oqo na ivurevure totoka me daru vuli mai kina ka taleitaka na cakacaka oqo sa veivakaukauwataki kina na Yaloi Ilaija. Kena ivakaraitaki, na FamilySearch sa dua na sokomuni ni itukutuku, ivurevure, kei na veiqaravi e tauri vakarawarawa mai na komipiuta kei na gacagaca eso vakacakacaka, e vakarautaki me vukei ira na tamata mera kila ka vakaivolataka na nodra vola kawa. Na ivurevure oqo sa tu talega ena valenivolavola ni vola kawa ena noda dui vale ni Lotu e vuqa e vuravura raraba.
E sega ni vakacala-ka na kena sa tadu mai na FamilySearch kei na iyaya tale eso ena dua na gauna era sa buta vinaka tu kina na itabagone ena kila-ka vakaitukutuku kei na tekinolaji ni veitaratara. Sa vakavulici vakavinaka na ligamuni mo ni vakau itukutuku ia me cariba ka totolo ka tosoi ki liu na cakacaka ni Turaga—ka sega walega ni veitaratara vakatotolo tikoga yani kei ira na nomuni itokani. Na kila-ka kei na gugumatua sa laurai tiko vei ira e vuqa na itabagone sa veivakarautaki tiko mera cau ki na cakacaka ni veivakabulai.
Au sa sureti ira na itabagone ena Lotu mera vulica ka kila na Yaloi Ilaija. Au vakayaloqaqataki kemuni mo ni vulica, ka vakasaqarai ira na nomuni qase, ka vakarautaki kemuni mo ni vakayacora na papitaiso veisosomitaki ena vale ni Turaga me baleti ira na wekamuni era sa mate (raica na V&V 124:28–36). Kau sa vakamasuti kemuni mo ni vukei ira na tamata mera kila rawa na itukutuku ni nodra kawa.
Ena nomuni vakaio ena vakabauta ki na veisureti oqo, ena vagolei na lomamuni vei ira na nomuni qase. Na yalayala a soli vei Eparama, Aisake, kei Jekope ena vakatikori ki lomamuni. Na nomuni veivakalougatataki vakapeteriaki, kei na kawa sa tuvanaki tiko kina, ena semati iko kivei ira na qase oqo ka na vakaibalebale cake vakalevu vei kemuni. Ena torocake na nomuni lomani ira ka vakavinavinakataki ira na nomuni qase. Ena titobu ka veivakaukauwataki na nomuni ivakadinadina kei na saumaki vua na iVakabula. Kau sa yalataka ni ko ni na taqomaki mai na torocake ni veivakayarayarataki ca nei vu-ni-meca. Ni ko vakaitavi ka taleitaka na cakacaka savasava oqo, ko ni na taqomaki ena gauna ni itabagone kei na nomuni bula taucoko.
Ni yalovinaka na itubutubu kei na iliuliu, ni vukei ira na luvemuni kei na itabagone mera vulica ka bulataka na Yaloi Ilaija. Ia mo ni kakua ni ulabaleta na parokaramu ena sasaga oqo se vakarautaka vakasivia na itukutuku matailalai se vuli. Sureti ira na itabagone mera vakadidike, mera vakatovolea, ka vulica vakataki ira ga (raica na Josefa Simici—Ai Tukutuku 1:20). E rawarawa sara vua e dua ga na itabagone me cakava na veika au sa tukuna tiko, ena nona vakayagataka na gacagaca sa tiko ena lds.org/familyhistoryyouth. Sa rawa vei ira na kuoramu ni Matabete i Eroni kei na mataveiliutaki ni kalasi ni goneyalewa mera vakaitavi vakabibi sara ena nodra vukei na itabagone taucoko mera kila vakavinaka na ivurevure taumada oqo. Sa gadrevi tikoga ena veigauna vei ira na itabagone me ra dau vuli ka cakacakataka ka ciqoma na ikuri ni veivakararamataki kei na veivakavukui ena kaukauwa ni Yalo Tabu—ka sega ni vakasaurarataki ka tukuni tikoga vei ira (raica na 2 Nifai 2:26).
Kemuni na itubutubu kei na iliuliu, ko ni na qoroi ira na luvemuni kei ira na itabagone ni Lotu ena nodra sa na kenadau sara ena iyaya oqo. Ko ni na vulica dina na veilesoni yaga mai vei ira na itabagone oqo me baleta na mana ni vakayagataki ni ivurevure oqo. Era na cau sara vakalevu na itabagone vei ira na qase cake era sega ni matau se ka vou vei ira na tekinolaji se sega ni kila na FamilySearch. Ko ni na wilika talega na nomuni kalougata e vuqa ena nodra sa vakayagataka vakalevu na nodra gauna na itabagone ena cakacaka ni vola kawa kei na veiqaravi e valetabu ka vakuwai ira mai na qito vidio, sara Initaneti, kei na Facebooking.
E ratou lewe ni Matabete i Eroni o Troy Jackson, Jaren Hope, kei Andrew Allan ka kacivi iratou e dua na bisopi vakauqeti vakayalo me ratou veivakavulici ena dua na kalasi ni vola kawa ena nodratou tabanalevu. O iratou na cauravou oqo e ratou matataka e vuqa vei kemuni ena nodratou saga vagumatua me ratou vuli ka gadreva na veiqaravi.
A kaya o Troy, “Au dau lako mai lotu ka dabe toka ga, ia au sa raica oqo meu sa gole ki vale ka laki cakava e dua na ka. Sa rawa vei keda taucoko meda cakava na vola kawa.”
E tukuna o Jaren ni gauna sa vulica kina vakalevu na vola kawa sa kila sara “ni oqo era sega ni yaca walega ia era tamata dina. Au sa qai maqusa ga vakalevu meu kauta na yacadra ki valetabu.”
E kaya kina o Andrew, “Au sa laki taleitaka ka guta vakaukauwa sara na vola kawa au sega ni kila niu na rawata. Niu vakavakarau meu veivakavulici ena veimacawa, au sa dau vakayadrati tiko mai vua na Yalo Tabu meu vakayacora ka tovolea eso na iwalewale e vakavulici ena lesoni. E liu, e dau vakavu rere toka na vola kawa. Ia ena veivuke ni Yalotabu au a rawa ni tudei tiko ena noqu veikacivi ka vukea e vuqa na tamata ena neimami tabanalevu.”
Kemuni na taciqu kei na ganequ itabagone lomani, na vola kawa e sega walega ni dua na parokaramu se itaviqaravi taleitaki e vakarautaka na Lotu; ia, sa tiki bibi ni cakacaka ni veivakabulai kei na bula vakalou. Ko ni sa vakarautaki ki na siga nikua mo ni mai tara cake na matanitu ni Kalou. Ko ni sa mai tiko ena gauna oqo e vuravura mo ni mai vukea na cakacaka lagilagi oqo.
Au vakadinadinataka ni a lako dina mai ki vuravura o Ilaija ka sa mai vakalesuya na lewa tabu ni veivauci. Au vakadinadinataka ni veika sa vauci e vuravura sa vauci vakakina mai lomalagi. Kau sa kila ni sa tiko e dua na nodra itavi bibi mera cakava na itabagone na itabatamata era tubu cake tiko mai ena sasaga cecere oqo. Sa noqu ivakadinadina oqo ena yaca tabu ni Turaga o Jisu Karisito, emeni.