Vakasala Vei Ira na iTabagone
Se cava ga na veisaqasaqa, veivakatovolei, kei na veitemaki, sa gadrevi mo kakua ni druka se rere kina.
Au na vosa sara tiko ga vei kemuni na itabagone vakalevu cake mai na noqu dau cakava, niu vakatauvatana noqu gauna ni itabagone vei kemuni.
Ko ni sa rui ka talei sara. Au sa raici kemuni ena vuqa na veimatanitu kei na veiyasana vakayadua. Ko ni vinaka cake sara mai na neimami gauna ni gone. Ko ni sa kila vakalevu cake na kosipeli. Ko ni sa yalomatua ka yalodina vakalevu cake.
Au sa yabaki 87 oqo. Ko ni na taroga beka se cava au na rawa ni vota ki na nomuni bula ena noqu yabaki ni bula. Au sa butuka oti na vanua oqori kau kila na vanua ko ni gole tiko kina. Ia ko ni se bera ni yacova na vanua au sa tiko kina oqo. Au na cavuta mada e vica na yatuvosa ni dua na serekali talei:
Sa tekivu berabera o ganivatu qase.
Ia o ganivatu gone e totolo cake.
Ia sega ni kila o ganivatu gone
Ni kila tu e vuqa na ka o ganivatu qase.
Ni kila na veika, o ganivatu qase
Sa qasenivuli tiko ga kina nei ganivatu gone.
Na cava beka e sega ni kila o ganivatu qase gogo?
—Me lako vakatotolo no.
E vuka cake o ganivatu gone, ka vakaroro,
Ka vuka voliti ganivatu qase berabera oqo.
Na cava beka e sega ni kila o ganivatu gone totolo?
—Evei gona na iroro.1
E sega ni mai vei Wordsworth, ia sa bau serekali totoka dina!
Mai na veika sa yaco tiko ena vuravura oqo, ena kena sa tabaki sobu tiko na ivakatagedegede ni bula savasava, ko ni sa mai tubu cake tiko na itabagone oqo ena yalava ni meca.
Eda kila mai na ivolanikalou ni a yaco e dua na ivalu mai lomalagi ni a veisaqasaqa kina o Lusefa, ka a “biu ki vuravura” vata kei ira na nona ilawalawa.2 Sa saga kina me vakataotaka na ituvatuva nei Tamada Vakalomalagi ka vakasaqara me lewa na nodra vakasama kei na ivakarau na tamata kecega. Na veivakayarayarataki oqo e ka vakayalo, ka sa “teteva na loma ni vanua.”3
Se cava ga na veisaqasaqa, veivakatovolei, kei na veitemaki, sa gadrevi mo kakua ni druka se rere kina.
Niu se yabaki 17, ka vakarau qeretueti tiko mai koronivuli torocake kau dua na gonevuli kila vakarauta ka so tiko na noqu malumalumu, ena noqu nanuma, a tavuki vei keimami na ka kecega ena dua na mataka ni Siga Tabu. Ena siga tarava keimami sa kacivi yani ki na olo ni koronivuli. Sa biu toka ena kena vatavata e dua na idabedabe kei na dua na retio lailai. Sa dolava sara o qasenivuli liu na retio. Keimami rogoca sara ni sa vosa mai o Peresitedi Franklin Delano Roosevelt ka kaburaka mai ni sa bomutaki o Pearl Harbor. Rau sa valu o Amerika kei Japani.
Ni oti o ya a vakayacori tale e dua. Sa rogo tale mai na domo i Peresitedi Roosevelt, ka sa tukuna tiko mai ni sa veivaluvaluti na noda vanua kei Jamani. Sa mai kacabote kina na iKarua ni Valu Levu e vuravura taucoko.
Ena dua vata ga na gauna sa tawakilai na neimami siga ni mataka. Keimami sa sega ni kila na ka sa tu mai liu. Keimami na bula beka me vakamau ka vakamatavuvale?
Nikua eda na “rogoca na ivalu kei na irogorogo ni valu, ena yavavala ko vuravura taucoko.”4 Oi kemuni, na neimami itabagone, ko ni na veilecayaki beka ka luluqa na nomuni bula. Au gadreva meu veivakasalataki ka vakavulici kemuni, ka solia na ivakaro ena veika eso mo ni cakava kei na veika eso mo ni kakua ni cakava.
Na ituvatuva ni kosipeli sai koya na “ka sa navuci tu me rawati kina na bula.”5 Sa usutu ni ituvatuva o ya na matavuvale. Sa vakararavi tiko na matavuvale ki na vakayagataki ena kilikili ni kaukauwa ni vakatubu-kawa sa tu e yagomuni.
E “Na Matavuvale: Ai Vakaro ki Vuravura Raraba,” e dua na ivola veivakauqeti vakayalo mai vei iratou na Mataveiliutaki Taumada kei na Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua, eda vulica mai kina na bula taumada ni “oi keda na tamata vakayadua—na tagane kei na yalewa—eda a buli meda ucuya na Kalou. Oi keda yadua eda sa luvena tagane se luvena yalewa vakayalo daulomani na noda itubutubu vakalomalagi, sa yaco gona kina meda sa ituvaki vakalou ka vakaicavacava vakakina. Sa ituvaki yaga sara mo tagane se yalewa [ka a tauyavutaki mai na bula taumada o ya]. …
“… Keitou vakuria ena neitou tukuna kina ni sa vakarota mai na Kalou, me qai dau vakayagataki walega na isolisoli oqori ni vakatubukawa vei ira na tagane kei na yalewa era sa vauci oti ena ivau vakalawa ni veiwatini.”6
Na itotogi levu duadua e ra sa coko kina o Lusefa kei ira na nona ilawalawa sai koya na nodra sa sega ni vakatarai mera vakayago.
E vuqa na veitemaki ko ni sotava, vakabibi na kena e ca vakalevu, e vakayagataki kina na yagomuni. E sega walega ni tiko vei kemuni na kaukauwa mo ni bulia na tamata me dua na itabatamata vou, ia sa nomuni talega na digidigi.
E vakavulica vakaoqo o Parofita Josefa Simici, “O ira kece era vakayago era kaukauwa cake mai vei ira era sega ni vakayago.”7 Sa qai yaco ki na tamata yadua e bula tiko e vakayago me kaukauwa cake mai vei koya na meca. Ko ni sotava na veitemaki baleta ni ko sa vakayago, ia ko sa kaukauwa cake mai vua kei ira na nona agilosi.
Ena gauna keimami sa qeretueti kina mai koronivuli torocake, e vuqa vei ira na neimami lewe ni kalasi era sa gole yani ki na ivalu, eso vei ira era sega tale ni lesu mai. Keimami a vakarau na kena vo me keimami gole vakakina ki valu. Keimami sa sega ni kila na neimami veisiga ni mataka. Keimami na bula beka mai na ivalu? Ena se vo beka na neimami vuravura ni keimami lesu mai?
Niu sa mai kila vakavinaka kina niu sa na curu, au sa lewena kina na mataivalu ni vuka. E sega ni bera au sa tu mai Santa Ana, e California, meu vuli vuka.
Ena gauna o ya se bera ni tudei na noqu ivakadinadina ni dina na kosipeli, ia au kila ni rau kila o noqu qasenivuli ni semineri, o Abel S. Rich kei John P. Lillywhite ni sa ka dina. Au a rogoca ni rau vakadinadinataka, kau vakabauti rau. Au a vakasamataka, “Au na vakararavi toka ena nodrau ivakadinadina me yacova ni sa dua ga na noqu.” A yaco vakakina.
Au a rogoca na veika e baleta na veivakalougatataki vakapeteriaki ia kau se bera ni taura e dua. Ena iteki yadua sa tiko kina e dua na peteriaki sa tabaki ka sa tu vua na yalo ni parofisai kei na yalo ni ivakatakila. Sa soli vua na lewa me solia na veivakalougatataki kivei ira na tamata yadua ka vakaitaukei era sa vakaivolatara mai vei nodra bisopi. Au sa volavola kina vei noqu bisopi meu vakaivolatara.
A tabaki o J. Roland Sandstrom me peteriaki ka vakaitikotiko ena iTeki o Santa Ana. E sega ni kilai au o koya ka se bera mada vakadua ni raici au, ia a solia mai vei au na noqu veivakalougatataki. Au a kunea kina na isau ni taro kei na ivakasala.
Na veivakalougatataki vakapeteriaki era ka vakaitaukei sara, ia au na tukuna mada yani eso na noqu: “Ko na dusimaki mai na vosa malua ni Yalo Tabu ko na qai vakasalataki ena veika rerevaki. Kevaka mo muria na ivakaro oqori, ena vakalougatataki iko na Tamada Vakalomalagi mo na rawa ni vakaduavatataki tale kei ira na nomu daulomani.”8
Na vosa kevaka, e dina ni vosa lailai, e rabailevu yani vaka na draunipepa taucoko. Au na vakalougatataki meu lesu mai na ivalu kevaka au na maroroya na vunau kevaka au na rogoca na veivakauqeti ni Yalo Tabu. E dina ga ni sa vakatikori oti vei au na isolisoli o ya ena noqu a papitaiso, au se bera ni kila kina na cava na Yalo Tabu se na cakacaka ni veivakauqeti.
Na veika au gadreva meu kila baleta na veivakauqeti au a raica ena iVola i Momani. Au a wilika ni ra “sa vosa na agilosi ena kaukauwa ni Yalo Tabu; a ra sa vosataka na vosa i Karisito. O koya [gona], … mo dou tugana ki lomamudou na vosa i Karisito; raica, na vosa i Karisito sa tukuna vei kemudou na veika kece mo dou kitaka.”9
Na ka cecere duadua beka au vulica ena noqu wilika na iVola i Momani o ya ni domo ni Yalo Tabu sa yalo ni vakila na ka ka sega ena rorogo ga. Ko na vulica oqo, me vaka au sa vulica, meu “vakarorogo” ki na domo sa vakilai ka sega ni rogoci.
A cudruvi rau na tuakana o Nifai ena nona kaya, “Drau sa raica na agilosi ka sa vosa vei kemudrau; ia drau sa dau rogoca na domona ena vuqa na gauna ka sa vosa vei kemudrau ena domo lailai, ia drau sa sega ni vakila na nona vosa.”10
Era kaya eso na daunivuku ni cala na veitikina oqo baleta ni rogoci ga na vosa, e sega ni vakilai. Ia kevaka o kila e dua na ka baleta na veivosaki vakayalo, ko na kila ni vosa vinaka duadua me vakamacalataka na ka sa yaco o ya na vakila.
Kevaka o sa maroroya, na isolisoli ni Yalo Tabu, ena yaco me dusimaki iko ka taqomaki iko, ka vakadodonutaka talega na nomu cala. Sai koya na domo vakayalo e yaco mai ki na vakasama me sa dua na vakanananu se vakila e vakatikori ki yalomu. E kaya kina o parofita Inosi, “Sa rogo tale mai na domo ni Turaga.”11 Ia a kaya na Turaga vei Oliver Cowdery, “Raica ena vakatakila vei iko na Yalo Tabu, io ena lako yani vei iko ko koya ka tukutuku sara ki lomamu.”12
E sega ni namaki mo lako voli ena bula oqo mo qai sega ni caka cala, ia o na sega ni cakava na cala lelevu ni na dau vakaroti iko mada e liu na veivakauqeti ni Yalo Tabu. Na yalayala oqo sa baleti ira na lewe taucoko ni Lotu.
Eso era na cakava na cala titobu, voroka kina na lawa ni kosipeli. Oqo na gauna me vakavotui kina vei kemuni na Veisorovaki, na veivutuni, kei na veivosoti sa taucoko me yacova ni sa rawa mo ni savasava tale. E kaya na Turaga, “Raica ko koya sa veivutunitaka na nona ivalavala ca, e na vosoti; ia koi au na Turaga, au na sega ni nanuma tale na nona ivalavala ca.”13
Kevaka me na kauti iko vakavesu o vu-ni-meca baleta ni ko caka cala, meu na vakananuma vei iko ni sa tiko vei iko na idola mo na dolava kina mai loma na katuba ni valeniveivesu. Sa rawa mo vakasavasavataki ena solibula veisorovaki ni iVakabula o Jisu Karisito.
Ena so na gauna ni nomu leqa o daunanuma ni sa sega ni yaga mo vakabulai baleta ni ko sa caka cala, levu se lailai, ko sa nanuma kina ni ko sa yali. Oqo e sega vakadua ni dina! Na veivutuni duadua ga e walia na mosi. Ia na veivutuni e rawa ni walia na veika e mosi, se kena mataqali cava ga.
Kevaka o sa cakava tiko eso na ivalavala e sega ni dodonu mo cakava, se o sa veimaliwai tiko kei ira eso era sa dreti iko tiko ki na sala cala, oqori na gauna mo vakayagataka kina na nomu vakatulewa ga, kei na galala.Vakarorogo ki na domo ni Yalotabu, ko na sega ni muataki vakatani.
Meu tukuna tale ni ra sa tubu tiko na itabagone nikua ena buca ni meca sa tabakisobu tiko kina na ivakatagedegede ni bula savasava. Ia me vaka niu sa italai ni Turaga, au sa yalataka ko ni na taqomaki ka sabai mai na ravuravu nei vu-ni-meca kevaka mo ni na vakarorogo ki na veivakauqeti e lako mai vua na Yalo Tabu.
Vakaisulu rakorako; vosa veidokai; vakarorogo ki na ivakatagi e veilaveti cake. Lako tani mai na itovo tawakilikili kecega kei na nomu itovo torosobu. Vakatudonutaka na nomu bula ka vakaroti iko mo yaloqaqa. Ena vuku ga ni keimami sa vakararavi tiko vakalevu vei kemuni, ko ni na vakalougatataki sara vakaidina. Ko ni sa sega ni yawa mai na matana dauloloma na Tamada Vakalomalagi.
Sa mai vaqaqacotaki cake na noqu ivakadinadina vakatekivu mai na gauna au a gadreva kina meu vakararavi ga ena nodrau ivakadinadina na noqu qasenivuli ni semineri. Nikua au ravi ga vei ira eso niu taubale baleta niu sa qase kei na polio niu a se gone ia e sega ni lomatarotaro baleta na veika vakayalo. Au sa mai vakabauta kina, kila vakavinaka, ka kila na dina talei ni kosipeli kei na iVakabula o Jisu Karisito.
Me vaka niu sa dua vei ira na Nona ivakadinadina digitaki, au sa vakadinadinataka ni sa matata tu na itinitini ni veivaluvaluti oqo ka a tekivu mai na bula taumada. Ena druka o Lusefa.
Eda se qai veitalanoataki ganivatu oti toka. E sega ni gadrevi vei kemuni na ganivatu gone mo ni veivukayaki vakaveitalia e liu e muri, ka sega ni kila na sala sa tu mai liu. Era tiko na tamata era kila na sala. “E dina ena sega ni vakayacora e dua na ka na Turaga ko Jiova, ena vakaraitaka mada ga na nona vosa vuni vei ira na nona italatala na parofita.”14 Na Turaga sa tauyavutaka na Nona Lotu ena ivakavuvuli ni idola kei na matabose.
Era veiliutaki ena Lotu e 15 na turaga ka ra sa tokoni mera parofita, daurairai, ka daunivakatakila. O ira yadua na lewe ni Mataveiliutaki Taumada kei na Kuoramu ni Apositolo Le Tinikarua era taura tu na idola ni matabete sa veivakarautaki ki na kena dusimaki na Lotu. Sa parofita o iApositolo liu—o Peresitedi Thomas S. Monson, o koya duadua ga sa vakadonui me vakayagataka na idola kece oqori.
Sa gadrevi ena ivolanikalou mera cakacaka vata ena matabose na Mataveiliutaki Taumada kei na Kuoramu ni Le Tinikarua kei na vakatulewa ni matabose oqori sa nodratou lewa vata. Sa yaco vakakina. Eda sa vakararavi tiko vua na Turaga me dusimaka na sala ka meda vakasaqara duadua ga na Nona lewa. Eda kila ni sa vakararavi sara tiko vakalevu vei keda o Koya, vakayadudua ka vakalewelevu.
Ni vulica mo “vakararavi vei Jiova e na vu ni yalomu; ka mo kakua ni vakararavi ki na nomu yalomatua.”15 Sa dodonu mo ni tamata nuitaki dina ka mera nomu itokani o ira era sa gagadre mera vakakina.
Eso na gauna ko na rawa ni temaki mo vakanananu me vaka au a dau vakayacora ena noqu veigauna ni itabagone: “Ena ilakolako sa yaco tiko oqo, sa na kawaboko ga kina na vuravura oqo. Sa na yaco mai na itinitini kei vuravura ni bera niu yacova na vanua e dodonu meu laki tiko kina.” Sega sara! Sa rawa mo kakavaki yani mo cakava yani vakadodonu—mo vakamau, dua nomu matavuvale, bula vata kei ira na luvemu kei na makubumu, ka rawa sara ni makubumu vakarua.
Kevaka mo na vakamuria na ivakavuvuli oqo, ko na wanonovi vagumatua ka taqomaki ka kila vakataki iko ena veivakauqeti ni Yalo Tabu na sala mo na gole kina, ni “kaukauwa ni Yalo Tabu e na vakatakila vei kemudou na dina ni veika kecega.”16 Au sa yalataka vei kemuni ni na yaco vakakina kau sa vakatikora vei kemuni, na neimami itabagone talei na veivakalougatataki, ena yaca i Jisu Karisito, emeni.