Эцэг эх байх нь мөн бүх зүйлээ салгах нь

Жан Пинбороу

Сүмийн сэтгүүлүүд

Аврагч: “Бяцхан үрсээ болгоогтун” гэсэн гурван энгийн үг хэлсэн байдаг. Нифайчууд хүүхдүүд рүүгээ харцаа чиглүүлэв. Үүний дараа болсон явдал нь бүх сударт гардаг хамгийн ариун нандин үйл явдлуудын нэг юм. (3 Нифай 17:23–24-ийг үзнэ үү.)

Би ууган охиноо төрүүлсний дараа “болгоох” гэдэг зүйлийг анх удаа биеэрээ үзсэн юм. Түүний туниа муутай, тасралтгүй уйлах дуу намайг шөнө дундын үед сэрээсэн бөгөөд түүнийг хооллохоор намайг зэхэж байх үед энэ явдал болсон юм. Охин минь нүдээ том гэгч нь нээгээд хэсэг хугацаанд миний нүд рүү эгцлэн ширтэв. Охин бид хоёр анх удаа нэг нэгнээ үнэхээр “болгоох” тэр мөчид би бидний хооронд мөнхөд үргэлжлэх харилцааны талаар ямар нэг зүйлийг мэдэрсэн юм.

Нейробиологийн судалгаагаар эцэг эх ба хүүхдийн хоорондоо бие биенээ ширтэлцэж, “болгоохын” чухал ач холбогдлыг баталсан юм. Доктор Аллан Н.Шорын хэлснээр, үггүй харилцааны хэлбэр болох “харилцан ширтэлцэх” нь нялх хүүхдийн уураг тархины зөв хөгжилд зайлшгүй чухал байдаг байна.¹ Хойшид ч энэ харилцаа өсөж буй хүүхдийн оюун ухаан, зүрх сэтгэлд болон сүнсний хөгжилд амин чухал үүрэг гүйцэтгэдэг ажээ.

“Болгоох” гэдэг нь хайнга, хальтхан, зэрвэс харах явдал биш юм. Энэ нь хэн нэгэн хүнтэй зүрх сэтгэл болон оюун санаагаараа хамт байх явдал мөн. Энэ нь “Би чамайгаа харж байна. Чи бол миний хувьд хамгаас чухал” гэх төвлөрсөн анхаарал юм.

Өнөөгийн эцэг эхчүүдийн хувьд энэ төрлийн болгоох үйлдэл нь тэднийг зурагтныхаа дэлгэцээс холдож мөн бусад электрон хэрэгслүүдээ зориудаар салгахыг олонтоо шаарддаг. Үүний тулд бид утасныхаа мессэжийг эсвэл фэйсбүкийнхээ постуудыг харах гэсэн уруу таталтыг эсэргүүцэх хэрэгтэй болж магадгүй. Энэ нь мэдээллийн хэрэгсэл ашиглах сайтар бодож боловсруулсан хувийн болон гэр бүлийн дүрмийг бий болгох, өдөр бүр гэр бүлдээ мөн бие биедээ зориулдаг ариун нандин цагийг хамгаалах хил хязгааруудыг тогтоох зэрэг үйлдлүүдийг шаардаж болно.

Бид бяцхан үрсээ илүү бүрэн дүүрнээр мөн илүү ойр ойрхон болгоохыг хичээснээрээ хүүхдүүдийнхээ өөрийгөө үнэлэх үнэлэмжийг сайжруулж, бие биетэйгээ харьцах харилцаа холбоогоо баяжуулан, хүүхдүүдийнхээ зүрх сэтгэл рүү өнгийж харах тэдгээр ариун нандин мөчүүдтэй илүү ихээр учрах болно.

Бүх зүйлсээ унтраа, тэгээд хайраар сонс

“Хүүхдүүдийнхээ хэрэгцээг олж мэдэх бидний залбирлын хариулт нь электрон хэрэгсэл ашиглахаа багасгах явдал байж болох юм. Бидний хүүхдүүдтэйгээ харилцаа холбоо тогтоож, харилцан ярилцах боломжийг олгодог үнэт цаг хугацаа маань бид анхаарал сарниулагч зүйлүүдэд анхаарлаа хандуулах үед алдагддаг. Бид яагаад өдөр бүр тодорхой хугацаанд электрон хэрэгслүүдээ унтрааж, нэг нэгэнтэйгээ харилцах цаг гаргаж болохгүй гэж? Зүгээр л бүх электрон хэрэгслээ унтраачих. Таныг ингэх үед эхэндээ гэр тань нам гүм болсон мэт санагдаж магадгүй. Та юу хийж, юу хэлэх хэрэгтэйгээ мэдэхгүй байгаа мэт санагдаж болно. Дараа нь та хүүхдүүддээ анхаарлаа бүрэн хандуулсны дараа харилцан яриа эхлэх бөгөөд бие биенээ сонсож байгаа чинь та нарт таалагдах болно.”

Рөүзмэри M.Виксом, Хүүхдийн хэсгийн ерөнхий ерөнхийлөгч, “Бидний хэлдэг үгс,” Лиахона, 2013 оны 5-р сар, 82.

Эшлэлүүд

1. “Relational trauma and the developing right brain: The neurobiology of broken attachment bonds (Баруун тархийг хөгжүүлэх нь ба хамаарал бүхий гэмтэл: Салангид хэлхээ холбооны нейробиолог),” in Tessa Baradon, ed., Relational Trauma in Infancy (2010), 19–47-г үзнэ үү.

Гэрэл зураг чимэглэлийг Дэвид Стокэр