O Le Malaga a Isapela
E alala le tusitala i Texas, ISA.
O le a umi ma lamatia le malaga, ae o le oo atu i le malumalu o le a tauia.
Pasila,1992
Sa taupulapula Isapela i luga i le lanumoana malosi o le lagi. Sa lei iloa atu ni puao. Sa ia faasusu ona laugutu mamago.
Sa talatalanoa lemu ona matua ma Peresitene Santiago, le peresitene o le siteki. Sa leotele tele le afi o le vaa sa le mafai ai ona ia lagona i latou. Ae sa ia iloa le mea sa latou talanoa ai. Sa le toe i ai se vai inu.
Sa taumafai Isapela e taulai atu i le mafuaaga mo le latou malaga. Sa latou o i le malumalu ina ia faamauina o se aiga! Sa ia manatua le faalogo atu i ona matua o talanoa e uiga i le matagofie o le malumalu i São Paulo talu lava lona teineitiiti. O le o iina sa foliga mai na toetoe lava e pei o se tala faagogo. E ui i mea uma, sa nonofo le aiga o Isapela i Manaus, i le lotolotoi o le vaomatua o le Amasone, ma o le malumalu sa silia ma le 2,000 maila (3,219 km) le mamao ese.
Ona fuafua lea e Peresitene Santiago se malaga e ono-aso e o ai iina. E silia ma le 100 tagata o le au paia sa filifili e o ai. “O le a avea ma se taulaga,” Sa ta’u atu ai e Mamãe ia te ia. “Ae o le ositaulaga e aumai ai faamanuiaga.”
I le taimi muamua sa faafiafiaina lava le malaga. Sa latou momoe i luga o upega sa taupe i luga o le fola o le vaa, pepese i viiga, ma faitau tusitusiga paia.
Ona oo lea ina leai se vai inu, ae o le vai o le vaitafe sa palapala tele i le inu.
Sa lagona e Isapela le pa’i atu o Mamãe i lona lima. “O loo faapotopoto faatasi e Peresitene Santiago i tatou uma,” o lana tala lea. “O le a tatou tatalo mo se timu.”
Sa auai Isapela i le vaega, ma amata loa le tatalo. Ina ua maea le tatalo, sa ia lagona le mālū o le ea na pa’i atu i lona ua. Sa ia tamoe atu i le itu o le vaa ma manava ai. Sa fotu mai ni puao matagi paauli ma agai mai ia i latou. Sa le’i pine ae amata ona maligi ifo le timu! Sa tatala atu lona fofoga e pu’e ai suātimu i lona laulaufaiva.
“Vave!” sa alaga atu ai Mamãe. “Aumai pakete, falai—soo se mea a!”
Sa uu mai e Isapela se falai ma faalala atu. Sa ia manao e pu’e uma le suavai na te mafaia. Sa galulue faatasi tagata uma, taliē ma fiafia. Sa le’i pine ae fai se latou pati tele i le susū! Sa na o le 15 minute le umi o le matagi. Sa lava lea mo i latou e maua ai le suavai uma sa latou manaomiaina. O se vavega lava.
Sa le’i pine ae taunuu le vaa i le laueleele. Ae o loo totoe pea le 1,500 maila (2,4141 km) latou te o ai. Sa feosofi uma tagata i luga o le pasi mo le vaega o totoe o le malaga. Mo ni aso, na salutu solo le pasi i auala gaoa. I se tasi taimi na malosi ai le patatu o le pasi na ta’e ai le faamalama tele i luma! O isi taimi na latou oso atu ai i totonu o aai vevela ma tumutumu. Ae pau le mea lelei ai o auala iina sa lei gaoa tele!
Sa lotofaafetai tagata uma i taimi uma pe a latou tutu i se nuu po o se taulaga e aai ai. Sa latou aai i falesa pe aai faatasi foi ma tagata o le Ekalesia i le aluga o le malaga. O le po muamua lava, na latou taunuu ai i le leva o le po, sa popole ai Isapela ina ne’i leai se tasi e faatali mai. “Aua le popole,” sa fai atu ai Mamãe ma se ataata lēlavā. “Vaai!”
Sa tutu mai le peresitene o le paranesi ma tagata o le Ekalesia i tafatafā ala. Sa latou uu maia se fu’a sa faitauina “O le ositaulaga e aumai ai faamanuiaga.” Na ataata Isapela. E sa’o a Mamãe!
I le mavae ai o aso gaoa, sa i’u loa ina latou taunuu i São Paulo. Sa tu Isapela i luga o lona nofoa ina ia maua se vaaiga lelei atu a o taamilo ai le pasi i le pioga. Sa faafuasei ona feei tagata i luga o le pasi i le fiafia. “O templo! O templo!” Sa mafai ona latou iloa atu le tumutumu umi, lauiti o le malumalu i luga a’e o laina niu.
Sa vaivai tagata uma, ae sa leai se tasi na fia malolo. Sa latou mananao ina ia faamauina loa i le taimi lava lena. Ina ua oo i le taimi mo lona aiga e faamau ai, sa fai ma le faaeteete e Isapela ona laei papae. A o ia savali atu i totonu o le potu o faamauga, sa ia vaaia le fiafia o lona tama. Sa maligi ifo loimata o le olioli i fofoga o Mamãe. O le latou malaga sa umi ma sa lamatia foi. “Ae sa tauia le ositaulaga,” sa mafaufau ai Isapela. Sa ia ataata a o ia [tootuli] i lona tulaga ina ia faamauina i lona aiga e faavavau.