Mwakoro 8: Rikiraken Ana Ekaretia Kristo

Okitobwa 2018

Moan tein Ana Ekaretia Kristo

Aio mwakoro 8 man karakinan rongorongon te Ekaretia ae boou te kaua-ni waorium ae atuunaki Aika Itiaki: Rongorongon ana Ekaretia Iesu Kristo ni Boong Aika Kaitira. Te boki e tauraoi inanon 14 taian taetae aika boreetiaki, ni mwakoron Rongorongon te Ekaretia n ana Tabo n Tangoboki te Euangkerio app, ao n te aonraain n saints.lds.org. Mwakoro ake imwaina a boreetiaki ni beebwa ake rimoa ao a tauraoi mwaitin nako taetae aika 47 n ana Tabo n Tangoboki te Euangkerio ao n te saints.lds.org.

Ni moan Turai 1828, man ana koroboki ake irouna, Iotebwa e ataia bwa te Uea e tangiria bwa e na boreetia Ana Boki Moomon ao n tibwa taekana n tabo nako. Ma te bitineti ibukin te boreeti e aki rang taneiai iai ma ana utu. E naang ni kawakina raoi te koroboki bwa e na mano, e kakaea te bwai ni boreeti, ao n te aro teuana e anga te boki nako nanon baia aomata aika a tauraoi ni butimwaea reken koroboki aika a tabu ae boou.

Boreetian te boki ae abwabwaki n aron Ana Boki Moomon e bon rangi ni bobuaka boona. Ana karekemwane Iotebwa e aki tau man te tai are e moana iai ana rairairi, e ti tau ana mwane nakoia ana utu. Ti te arona naba nakoia ana karo, ake a bon tiku ni kainnano n ununiki n te aba ae aki bwaibwai iai. Bon tii raraon Iotebwa ae e kona ni kabanemwane ibukin te karikirake aei bwa Martin Harris.

Iotebwa e waekoa ni karekea ana mwakuri. Imwain ae e tabwanin ana rairairi, e a tia ni karini n te tabo ae raba ibukin katanan te koroboki mai irouia aomata ake a kona n iraea ke n anai taekana.¹ Ma ana ibuobuoki Martin, Iotebwa e waaki naba ni kakaea te bwai ni burinti iroun te aomata are e na kukurei ni boreetiia te boki.

A nako moa nakon Egbert Grandin, te tia burinti i Palmyra ae bon roron Iotebwa. Grandin e aki butimwaia ngkekei naba, bwa n ana koaua e taku bwa a kewe. N aki bwarannano, Iotebwa ao Martin a teimatoa ni kakae ao a kunea te tia burinti ae tauraoi n te kaawa ae uakaan. Ma imwain butimwaean ana anganano, a oki rikaaki nako Palmyra ao n tuanga Grandin teuana riki te tai ngkana e tangiria ni boreetiia te boki.²

N te tai aei, Grandin e a taraa riki ni butimwaea te waaki aio, ma e tangiria ni kabooaki n te mwaiti ae $3,000 ibukin boretiakiia ae nakon mwaitina ae nimaua tenga katooto imwain ae e waakina te mwakuri. Martin e a tia ni kaman berita bwa e na ibuobuoki ni kabanemwane ibukin te boreeti, ma ni karoko n te aekaki ni mwaiti anne, e a ataia bwa e na kainnanoa kaboakinakoan ana tabo ni man ibukin aki taun ana mwaane. Bon te uota ae rawawata iroun Martin, ma e ataia akea riki raoraon Iotebwa ae e na kona ni buokia ma te mwane.

N ana tabeaianga, Martin e a moanna ni kabo wanawana ibukin ana kabanemwane iaon Ana Boki Moomon. Iai ana tabo ni man ae te kabanea n tamaroa n te aono. Ngkana e kabonakoa abana, e na bon rotaki iai. Kaubwaina are e karekea inanon maiuna e na kona ni bua n te tai ae waekoa ngkana Ana Boki Moomon e aki tamaroa te kaboobwai iaona.

Martin e tuanga Iotebwa raraomana ao e tuangnga bwa e na ukoukora te kaotioti ibukina. Ni kaekaana, te Tia Kamaiu e taetae iaon Ana Anganano ni karaoan nanon ana Kantaninga Tamana, n aki taraa te mwaiti ae e na kabanea. E kabwarabwara Ana kabanea ni korakai ngke e kabooa te bure bwa aonga ni kabane ni kona n rairi nanoia ao ni kabwaraaki aia bure. Imwiina e tuanga Martin bwa e na anganano bwa e aonga ni kakoroa nanona ana baire te Atua.

“Ko na aki mataiakina bon oin am bwai,” e taku te Uea, “ma anga ma te tituaraoi ibukin boreetiakin Ana Boki Moomon.” Inanon te boki iai ana taeka te Atua ae koaua, e kakoaua te Uea nakon Martin, ao e na kona ni buokiia tabeman ni kakoaua te euangkerio.³

E ngae ngke kain rarikina a bon aki kona n oota n ana babaire, Martin e ongeaba nakon te Uea ao e kabonakoa ana tabo ni man ibukin te kabanemwane are e kainnanoaki.⁴

Grandin e tiaina te boraraoi ao e a waaki ni karaoa te karikirake ae bubura.⁵ Iotebwa e a tia n raira taekan Ana Boki Moomon inanon teniua te namwakaina, ni buokaki iroun temanna te tia rabakau n te tai anne. E na kainnanoa Grandin ao tengaun ma uoman riki mwaane itiua namwakaina ni boreeti ao ni karaoia bwa te boki ae te moan katoto ae maitina ni 590-baana.⁶

Ma te tia boreeti are e kabooaki, Iotebwa e okira Harmony inanon Okitobwa 1829 ni mwakuri n ana tabo n ununiki ao n raona Emma. Oliver, Martin, ao Hyrum, ni katoa tai, a noora te mwakuri iaon te boreeti ao ni kanakoa te rongorongo nakon Iotebwa iaon ana mwakuri Grandin.⁷

N uringan te bwarannano are e a tia n namakinna ni buan iteraniba ake e moan rairii, Iotebwa e tuanga Oliver bwa e na karaoa katotoon koroboki ake a koreaki n te bai man Ana Boki Moomon tebaana imwiin tebaana, ni karaoa katotongana ni uotia nakon te tia burinti bwa aonga ni karinaki kanikina n te koroboki ao n taibinaki.⁸

Oliver e kukurei ni karaoan te boki, ao e korei reeta n te tai anne ake e a rinnanko mataekana. Ni manga kaoka bwanaan Nibwaai, Iakobwa, ao Amureki man Ana Boki Moomon, Oliver e koreia nakon Iotebwa ana kakaitau ibukin ana Mwakuri ni Kamaiu Kristo.

“Ngke I a waaki ni koroboki iaon ana nanoanga te Atua,” e tuanga Iotebwa, “I aki ataia bwa N na toki ia, ma te tai ao te beebwa a bane.”⁹

Te tamnei naba anne e anai nanoia tabeman nakon Ana Boki Moomon ngkai e tabe ni boretiaki. Thomas Marsh, te tia boreeti naba mai imwaina, e a tia ni kataia ni kakaea ana tabo n ekaretia tabeua, ma akea ibuakoia ae taraa n tataekina te euangkerio are e kuneaki n te Baibara. E kakoaua bwa te ekaretia ae boou e na rikirake n te tai ae waekoa n reirei te koaua are e a manga kaokaki.

N te tiamwa anne, Thomas e namakinna bwa e kairaki iroun te Tamnei bwa e na mwananga tebubua te maire man mweengana i Boston n nako maeaon New York. E tiku n te aono inanon te maan ae teniua te namwakaina imwain rairakina n okira mweengana, n aki kakoaua bwa bukin tera e mwananga n te raroa anne. N tokina iaon kawaina n oki, te aomata are e kairia e titiraki ngkana e a tia n ongo taekan ana “boki ae koora.” Iotebwa Timiti Thomas e tuanga te aine bwa e tuai ao e namakinna bwa e rang ingainga ni kan atatai riki.

Neiei e tuanga bwa e riai n taetae ma Martin Harris ao e kairia nako Palmyra. Thomas e waekoa n nako ikekei ao e kunea Martin n ana titoa ni boreeti Grandin. Te tia boreeti e anganna tebwi ma onoua iterabaan Ana Boki Moomon, ao e uotii Thomas e oki rikaaki nako Boston, n ingainga ni kan tibwa ana moan namakin n te onimaki ae boou aei nakon buuna, ae Elizabeth.

Elizabeth e wareki iteraniba, ao ngaia naba e kakoaua bwa bon a na mwakuri te Atua.¹⁰

N tain te kabuebue, bwaai ni kabane a bane n teimatoa n nakoraoi boreetian Ana Boki Moomon, te tia moti rimoa ae arana Abner Cole e a waaki ni boreetia te nutibweebwa iaon ana boreeti Grandi. Ni mwakurina n te bong n te tabo n titoa, imwiin okiia ana tia mwakuri Grandin, Abner e anai iteraniba ake a tia ni boreetiaki man Ana Boki Moomon, ake a tuai ni kabaeaki ke n tauraoi ibukin te kaboakinako.

Abner e waekoa ni bwainingarea te “Baibara ae Koora” inanon ana nutibeebwa, ao n tain te winta e boreetia te mwakoro ae uarereke man te boki n taetae ni kakaniko.¹¹

Ngke Hyrum ao Oliver a ataa te bwai are e karaoia Abner, a tuanga bwa e bure te bwai ae karaoia. “Tera kariaiakam ni boreetiia Ana Boki Moomon n te aro aei?” E tua Hyrum. “Ko aki ataia bwa e a tia n reke iroura te kariaiakaki?”

“Akea am bwai iai,” e taku Abner. “I a tia ni kabooa te tabo ni boreeti ao N na boreetiia te bwai are I tangiria.”

“I katokiko bwa kona aki manga boreetia riki teuana man te boki anne man am beebwa,” e taku Hyrum.

“I aki tabe iai,” e taku Abner.

N aki koaua raoi bwa tera ae a na karaoia, Hyrum ao Oliver a kanako taeka nakon Iotebwa i Harmony, are e a waekoa n oki nako Palmyra. E kunea Abner n ana aobiti ni boreeti, n rau ni wareware n ana nutibeebwa.

“Ko taraa n rang mwakuri korakora,” e taku Joseph.

“Ko uara, Mr. Smith,” e kaeka Abner ni baka ni kamanga.

“Mr. Cole,” e taku Joseph, “Ana Boki Moomon ao te inaomata ni bwaibwai iai bon au bwai, ao I katokiko man kumetooana.”

Abner e karenakoa ana kooti ao e kaueerakei bain ana kabaraaki. “Ko kan un, nnao?” e takarua, ni katautaui ana timoi. “Ngkana ko kan un, keemai.”

E moangare Iotebwa. “Ko riai ni kaoka am kooti,” e taku. “E rang mwaitorotoro, ao I aki kan un ma ngkoe.” E reitia ma te aamarau, “Ma ko riai n toki man boreetian au boki.”

“Ngkana ko taku bwa te boto ngkoe,” e taku Abner, “tii kanakoa am kooti ao kataia oreai n am timoi.”

“Iai te tua,” e kaeka Iotebwa, “ao kona ataia ngkana ko tuai n ataia mai imwaina. Ma I aki riai n un ni kaitarako, ibukina bwa akea te tamaroa ae e na kaotinakoa.”

Abner e ataia bwa e urua te tua. E kerikaaki unna ao e toki man boreetian mwakoro aika uarereke man Ana Boki Moomon n ana nutibeebwa.¹²

Solomon Chamberlin, te tia kabwarabwara iaon kawaina nako Kanata, e moan ongo taekan te “Baibara ae Koora” mairoun te utu are e maeka irarikiia irarikin Palmyra. N aron Thomas Marsh, e a tia ni mwaing man te ekaretia teuana nakon teuana rinanon nako maiuna ma e namakinna bwa e aki rauaki n te bwai are e nooria. Tabeua ekaretia a kabwarabwarai reirein te euangkerio ao a kakoaua bwaintangira n bwain te tamnei, ma akea ana burabeti te Atua ke Ana nakoanibonga. E namakinna Solomon bwa e a roko te tai are e nang kaoti iai Ana ekaretia te Uea.

Ngke e ongora Solomon taekan Iotebwa Timiti ao bwaatua ake koora, e namakina te ingainga ni kan kakaea Smith ao n reiakina riki taekan te boki.

E nako ni kakakea ana auti Timiti ao e kaitibo ma Hyrum n te mataroa. “Te rau e na memena n te auti aei,” e taku Solomon.

“Au kantaninga bwa e na bon iai te rau,” e kaeka Hyrum.

“Iai kain ikai,” e titiraki Solomon, “are e kakoaua n te mii ke te kaotioti?”

“Eng,” e taku Hyrum, “ngaira ni kabane n te auti aei ti kakoaua te mii.”

Solomon e tuanga Hyrum taekan te mii are e a tia n nooria inanon ririki ake mai imwaina. Inanona, te anera e a tia n tua bwa te Atua akea ana ekaretia iaon te aba ma e na katea teuana are e na iai te mwaaka iai n aroia abotoro’ n aron te ekaretia ni kawai. Hyrum ao tabeman riki n te auti a oota n te bwai are e taekinna Solomon man tuangnga bwa a uaia ni kakoaua ana koaua.

“I tangiria ni kan atai tabeua ake kam a tia ni karekei,” e taku Solomon. “I taku bwa I kona ni butimwaai.”

Hyrum e kaoa bwa e na tiku n ana tabo te utu ae Smith bwa te iruwa ao e kaota nakoina koroboki ake a koreaki n te bai man Ana Boki Moomon. Solomon e kamatebwaia inanon uoua te bong ao e airi ma Hyrum nakon ana aobiti ni boreeti Grandin, are e a anganaki iai onobwi ma aua iteranba ake iroun te tia boreeti. Ma uotana iteraniba ake a tuai ni karaoaki bwa te boki, Solomon e reitinako nako Kanata, n tataekini bwaai ake e atai ibukin te onimaki ae boou ae iaon kawaina.¹³

Ni Maati 26, 1830, moan katotoon Ana Boki Moomon a tia ni karaoaki ao n tauraoi ni kaboakinako man ana aobiti ni boreeti Grandin. A kabaeaki ni kakooaki ni kunin te kao ae buraaun ma boin kunin te man ma te kanim, beebwa ao te inke. Taekan Ana Boki Moomon e kaoti n riin akuun te boki ni manin koroboki aika koora korobokiaia.¹⁴

Lucy Smith e kawakin raoi koroboki aika a tabu ae boou ao e taraia kanga te kanikina bwa te Atua e na ikotiia natina ao ni kaoka Ana berita ae tabu are ngkoa. Atuun te iteraniba e kaotia bwa oin te kantaninga n te boki e na kaotii bwaai aika korakora ake e atia ni karaoi te Atua nakoia Ana aomata n taai ake ngkoa, ni kanakoi kakabwaia naba akanne nakoia Ana aomata ni bong aikai, ao ni kaotia nakon te aonaaba ni kabane bwa Iesu bon te Kristo ao te Tia Kamaiua te aonaaba.¹⁵

I akuun te boki bon aia kakoaua Taan Kakoaua ake Teniman ao naake Waniman, a tuanga te aonaaba bwa a tia n noori bwaatua ao a ataia bwa te rairairi e bon koaua.¹⁶

N aki ongei kakoaua aikai, e ataia Lucy bwa tabeman aomata a taku bwa e kewe te boki. Angiina kain rarikina a kakoaua bwa te Baibara e tau ibukiia, n aki ataia bwa te Atua e a tia ni kakabwaia te botanaomata riki ae e mwaiti nakon teuana ma Ana taeka. E ataia naba neiei bwa tabeman aomata a na totokoa ana taeka ibukina bwa a kakoaua bwa te Atua e a tia n taetae nakon te aonaaba ao e na aki manga taetae riki.

Ni bukina aikai ao tabeman, angiina aomata mai Palmyra a aki kabooa te boki.¹⁷ Ma tabeman a kamatebwaia n raibaaia, a namakina mwaakan ana reirei, ao a katorobubua iaon bubuani waeia ni butiia te Uea ngkana e bon koaua. Lucy ngaia naba e ataa ana Boki Moomon bwa bon ana taeka te Atua ao e tangiria n tibwaia ma tabeman.¹⁸

Ni waekoa imwiin boreetian ana Boki Moomon, Iotebwa ao Oliver a katauraoi ni katea ana ekaretia Iesu Kristo. Tabeua te namwakaina imwaina, ana abotoro ngkoa te Uea ake Betero, Iakobo, ao Ioane a tia ni kaoti nakoia ni kaoka nakoia te Nakoanibonga are te Merekitereka, ngkai Ioane Te Tia Bwabetito e a tia ni kaman berita. Te raka ni kariaia aei e kariaia nakon Iotebwa ao Oliver te kona n anga te bwaintangira n te Tamnei ae Raoiroi iaoia naake a bwabetitoia. Betero, Iakobo, ao Ioane a tia naba ni kaman katabuia bwa a na riki bwa ana abotoro Iesu Kristo.¹⁹

Bon inanon te tai anne, ngke a tiku ni mweengan Whitmer, Iotebwa ao Oliver a tia n tataro riki ni kan ata taekan te kariaia aei. Ni kaekaana, bwanaan te Uea E tua nakoia bwa a na kamatoaia ibon imarenaia bwa unimwaane n te ekaretia, ma tiaki ni karokoa are taan kakoaua a iangoia n iriia bwa aia mataniwi n ana ekaretia te Tia Kamaiu. A tuangaki naba bwa a na kamatoaia aobitia tabeman n te ekaretia ao n anga te bwaintangira iroun te Tamnei ae Raoiroi iaoia naake a tia ni bwabetitoaki.²⁰

N Eberi 6, 1830, Iotebwa ao Oliver a kaitibo ni mweengan te Whitmer n irii ana tua te Uea A katea Ana ekaretia. Ni kakoroa nanon te tua, a rineia onoman aomata bwa a na riki bwa taan moan kaina te ekaretia ae boou. E nakon angaun aine ao mwaane ake a roko naba inanona ao ni katobibia te mweenga ae uarereke ni kakoaua te tai anne.²¹

N ongeaba nakon ana kaetieti te Uea are mai imwaina, Iotebwa ao Oliver a butiia kain te taromauri bwa a na kamatoaia bwa taan kairiiri n abanuean te Atua ao ni kaotia bwa a kakoaua bwa e eti irouia bwa a na katea te ekaretia. Ni kabane kain te taromauri a ira nanona, ao Iotebwa e katokai baiina iaon atuun Oliver ao e katabua bwa te unimwaane n te ekaretia. Imwiina a kaibibiti, ao Oliver e katabua Iotebwa.

Imwiina, a katabua ao a katauraoa te kariki ao te wain ibukin te toa bwa kanuringaan ana Mwakuri ni Kamaiu Kristo. Imwiina a katokai baia iaoia naake a bwabetitoia, ni kamatoaia bwa kain te ekaretia ao n anganiia ana bwaintangira te Tamnei ae Raoiroi.²² Tamnein te Uea e bwaro iaoia naake n te boowi, ao tabeman n te taromauri a waaki ni taetae ni burabeti. Tabeman a neboa te Uea, ao ni kabane a bane ni kimwareirei.

Iotebwa e karekea naba te moan kaotioti n taetae nakon rabwatan te ekaretia ae boou ae bwanin. “Nooria, e na iai te rongorongo ao e na kawakinaki iroumi,” e tua te Uea, ni kauringiia Ana aomata bwa a na koreia bwa aia rongorongo ae tabu, ni kawakina rongorongon aia mwakuri ao ni kakoaua nakoan Iotebwa bwa te burabeti, te tia mamata ao te tia kaotioti.

“Ngai ae I kairia ni kammwakura te waaki ibukin Tion n te mwaaka ae moan te korakora ibukin te raoiroi,” e katanoata te Uea. “Ana taeka kam na karekei, n aron ae bon man oin wiiu, ma te taotaonakinnano ao te onimaki ni kabane. Bwa man karaoakin bwai aikai ni kabane mataroan moone e na bon aki tokanikai iaomi.”²³

Imwiina, e tei Iotebwa irarikin te ran ao ni kakoaua bwabetitoan tinana ao tamana nakon te ekaretia. Imwiin ririki n anaakin kawai aika a kakaokoro n aia kakae ibukin te koaua, n tokina a katiteuanaaki inanon te onimaki. Ngke e otinako tamana man te ran, Iotebwa e taua baina, ni buokia n tei irarikin te ran, ao n inga ma ngaia.

“Atuau,” e tang, ni katoka ubuna iaon bwabwaan tamana, “I a tia ni maiu n noora tamau ni bwabetitoaki nakon ana ekaretia ae koaua Iesu Kristo!”²⁴

Te tairiki anne, Iotebwa e birinako inanon te buakonikai ae uakaan, ni kaonaki nanona n te tang. E tangiria n tiku n ti ngaia, n aki nooraki irouia raoraona ao ana utu. Inanon tebwina te ririki imwiin ana Moan Mii ni burabeti, e a tia n noora karawa bwa e uki, namakina Tamnein te Atua, ao n anganaki kaetieti irouia anera. E a tia naba ni bure ao e kabua ana bwaintangira, ti man ana rairannano, e a manga karekea ana nanoanga te Atua, ao e raira Ana Boki Moomon ni Mwaakana ao n ana akoi.

Ngkai e a tia ni kaoka ana Ekaretia Iesu Kristo ao e kariaia Iotebwa bwa e na karekea te aekaki n nakoanibonga are a karekea abotoro ake ngkoa ngke a uota te euangkerio nakon te aonaaba.²⁵ Te kukurei are e namakinna e a bon taonako nakon are e kona n taua, ao ngke a kunea n te tairiki anne Joseph Knight ao Oliver, a bon tang.

E a bwanin kukureina. E a waaki te mwakuri.²⁶