Na Tamada

Mai vei Brian K. Ashton

iKarua ni Daunivakasala ena Mataveiliutaki Raraba ni Wilivola ni Sigatabu

O keda yadua e rawa ni yaco me vakataka na Tamada. Me caka oqo, meda dau masu tikoga vua na Tamada ena yaca ni Luvena.

Ena nona bula taucoko, e tovolea ena yalona kece na watiqu, o Melinda, me dua na tisaipeli yalodina i Jisu Karisito. Ia, tekivu na gauna ni nona tabagone, a vakila o koya ni sega ni kilikili kaya ki na loloma ni Tamada Vakalomalagi baleta ni sega ni kila vinaka o koya na Nona ituvaki. Mai vinaka ni, a muria tikoga na ivunau o Melinda dina ga ni a lomabibi voli okoya. Ena vica na yabaki sa oti, e a sotava okoya eso na ka veitaravi ka vukei koya me kila vinaka cake na ituvaki ni Kalou, oka kina na Nona lomani ira na Luvena kei na Nona vakavinavinakataka noda veisasaga tawayaga me cakava Nona cakacaka.

E vakamacalataka na kena sa mai veisautaki koya: “Au sa qai vakila dina oqo ni dina na ituvatuva nei Tamada, ni sa veivuke o Koya vakaikoya ki na noda rawata, ka vakarautaka o Koya vei keda na vei lesoni kei na veika sotavi eda gadreva me lesu ki na Nona iserau. Au raici au kei ira na tani vakalevu cake me vaka e raici keda na Kalou. Au sa rawa ni veisusu, veivakavulici, ka veiqaravi ena loloma e levu cake ka lailai ena rere. Au vakila na vakacegu kei na yalodei mai na lomaleqa kei na taqaya. Mai na yalo vakalewai, au vakila ni’u tokoni. Na noqu vakabauta esa dei cake sara. Au vakila vakawasoma ka vakatitobu cake na loloma i Tamaqu.”¹

Na noda “nanuma donu na itovodei, bula uasivi, kei na ivakaraitaki” i [Tamada Vakalomalagi] e bibi ki na cakacakataki ni vakabauta e ganita me rawati na bula vakalou.² Na kilai donu ni itovodei i Tamada Vakalomalagi e rawa ni veisautaka na noda raici keda kei ira na tani ka vukei keda me kila na loloma cecere ni Kalou vei ira na Luvena kei na Nona gagadre levu me vukei keda me yaco me vakataki Koya. Na raici cala ni Nona itovo e rawa ni biuti keda me vakila ni da sa sega ni rawa vakadua ni lesu ki na Nona iserau.

Na noqu inaki nikua me’u vakatavulica na ivakavuvuli bibi baleta na Tamada ka na rawa kina vei keda yadua, ka vakabibi o ira era vakataroga tu se sa lomani ira tiko na Kalou, me kila vinaka cake Nona itovodei dina ka cakacakataka vakalevu cake na vakabauti Koya, na Luvena, kei na Nona ituvatuva vei keda.

Na Bula Taumada

Ena vuravura ni bula taumada, eda a sucu vaka yalo ki na noda iTubutubu Vakalomalagi ka bula vata kei Rau vaka matavuvale.³ E Rau kilai keda, vakavulici keda, ka lomani keda.⁴ Eda a gadreva vakalevu me da vakataki Tamada Vakalomalagi. Ia, me caka oqori, eda qai kila ni dodonu meda na:

Taura na yago e lagilagi, tawamate rawa;⁵
Vakawati ka vaka matavuvale ena kaukauwa ni veivauci ni matabete;⁶ ka
Rawata na kilaka e taucoko, kaukauwa, kei na ituvaki vakalou.⁷

Na Tamada a qai tauyavuataka e dua na ituvatuva ka na rawa kina vei keda ena so na ivakarau⁸ me taura na yago ena yaco me tawamate rawa ka lagilagi ena Tucaketale; vakawati ka vaka matavuvale ena bula vakayago se, vei ira na yalodina era sega ni rawata rawa, ni oti na bula vakayago;⁹ me toso yani ena taucoko; ka lesu tale vei rau na noda iTubutubu Vakalomalagi ka bula kei Rau kei na noda matavuvale ena bula vakalou kei na reki tawamudu.¹⁰

Na ivolanikalou e vakatoka oqo na ituvatuva ni veivakabulai.¹¹ Eda vakavinavinakataka na ituvatuva oqo ena gauna e soli kina vei keda, eda a kaila ena reki.¹² Eda a ciqoma yadua na ivakarau ni ituvatuva, oka kina na veika sotavi kei na bolebole eso ni bula vakayago ka na vukei keda me taracake na ituvaki vakalou.¹³

Bula Vakayago

Ena bula oqo, na Tamada Vakalomalagi e solia vei keda na ivakarau eda gadreva me toso kina ena loma ni Nona ituvatuva. Na Tamada e vakatuburi Jisu Karisito ena yago¹⁴ ka vakarautaka Vua na veivuke vakalou me vakayacora kina Nona ilesilesi vakayago. Na Tamada Vakalomalagi ena vukei keda yadua vaka oya ke da segata me rokova tiko na Nona ivunau.¹⁵ Na Tamada e solia vei keda na galala ni digidigi.¹⁶ Na noda bula sa tu e Ligana, ka noda “veisiga sa kilai tu” ka “na sega ni tini dole.”¹⁷ Ka vakadeitaka o Koya ena yaco me veivuke na ka kecega mera vinaka kina o ira era sa lomani Koya.¹⁸

Na Tamada Vakalomalagi e solia vei keda na kakana e veisiga,¹⁹ ka oka kina na kakana eda kania kei na kaukauwa eda gadreva me rokova Nona ivunau.²⁰ Na Tamada e solia na isolisoli vinaka.²¹ O Koya e rogoca ka sauma noda masu.²² Ena vakabulai keda mai na ca na Tamada Vakalomalagi ni da sureti Koya.²³ O Koya e tagicaki keda ni da rarawa.²⁴ Emuri, noda veivakalougatataki kece e lako mai vei Tamada.²⁵

Na Tamada Vakalomalagi e tuberi keda ka solia vei keda na veika sotavi eda gadreva vakatau ena noda kaukauwa, malumalumu, kei na digidigi me rawa ni da vuavuai vinaka.²⁶ Na Tamada e vunauci keda ni ganita baleta o Koya e lomani keda.²⁷ O Koya na “Tamata Dauvakasala,”²⁸ ka na vakasalataki keda ke da kerea.²⁹

Sa i Tamada Vakalomalagi e tala ruarua na veivakauqeti kei na isolisoli ni Yalo Tabu ki na noda bula.³⁰ Ena isolisoli ni Yalo Tabu, na lagilagi—se vuku, rarama, kei na kaukauwa—i Tamada e rawa ni tiko vei keda.³¹ Ke da segata meda torocake ena rarama kei na dina yacova ni sa vakatabakidua na matada ki na lagilagi ni Kalou, Tamada Vakalomalagi ena tala na Yalo Tabu ni Yalayala me vauci keda cake ki na bula tawamudu ka vakatakila na Matana kivei keda—ena bula oqo se tarava.³²

Na Bula e Tarava Mai

Ena vuravura ni yalo, Tamada Vakalomalagi e tala tikoga yani na Yalo Tabu ka talai ira na daukaulotu kivei ira era gadreva na kosipeli. O Koya e sauma na masu ka vukei ira e sega vei ira me ciqoma na cakacaka vakalotu ni veivakabulai.³³

Na Tamada a vakaturi Jisu Karisito cake ka solia Vua na kaukauwa me vakayacora na Tucaketale,³⁴ ka sa sala eda rawata kina na yago tawamate rawa. Na Veivueti kei na Tucaketale ni iVakabula e kauti keda lesu ki na iserau i Tamada, ka da na lewai kina vei Jisu Karisito.³⁵

O ira era vakararavi ena “nona cakacaka dodonu, kei na loloma cecere, kei na nona loloma soliwale na Mesaia Tabu”³⁶ era na rawata na yago lagilagi vaka na Tamada³⁷ ka “tiko marau kina vata kei na Kalou me tawamudu.”³⁸ Ekea, na Tamada ena tavoya tani kece na wai ni matada³⁹ ka vukei keda ena noda ilakolako me da vakataki Koya.

Me vaka o ni rawa ni kila, Tamada Vakalomalagi edau tiko ga kei keda.⁴⁰

Na iVakarau dei ni Tamada

Meda vaka na Tamada, meda taracake Nona ivakarau dei kilai tani. Na cecere kei na itovo ni Tamada Vakalomalagi e oka kina na veika oqo:

Na Tamada e “Tawacava ka Tawamudu.”⁴¹
O Koya e lewa dodonu, dauloloma, yalovinaka, vosota-vakadede, ka gadreva ga na ka e vinaka duadua vei keda.⁴²
Sa loloma na Tamada Vakalomalagi.⁴³
O Koya sa maroroya Nona veiyalayalati.⁴⁴
O Koya sa sega ni veisau.⁴⁵
O Koya sa sega ni rawa ni lasu.⁴⁶
Na Tamada sa sega ni digitaka vakailoa na tamata.⁴⁷
O Koya sa kila na ka kecega—sa yaco oti, sa tu oqo, ka se bera ni yaco—mai na ivakatekivu.⁴⁸
Tamada Vakalomalagi sa vuku cake sara⁴⁹ mai vei keda kecega.⁵⁰
Na Tamada sa kaukauwa sara⁵¹ ka vakayacora kece o Koya na ka e lewa o Koya.⁵²

Taciqu kei na ganequ, sa rawa ni da dinata meda vakararavi ki na Tamada. Baleta ni tu Vua na rai tawamudu, na Tamada Vakalomalagi e raica rawa na veika eda sega ni raica. Sa Nona reki, cakacaka kei na lagilagi meda tucaketale mai na mate ka rawata na bula tawamudu.⁵³ Na veika kece sara e cakava o Koya esa yaga vei keda. O Koya sa “gadreva [noda] marau tawamudu vakalevu cake mai vei [keda].”⁵⁴ O Koya sa “sega ni vinakati [keda] me sotava edua tale na gauna ni dredre vakavo ke gadrevi dina me yaga kina vei [keda] se vei ira [eda] lomana.”⁵⁵ Baleta, ni vakanamata o Koya me vukei keda meda toso, ka sega ena vakalewai kei na vakacalai keda.⁵⁶

Meda Yaco Me Vakataki Tamada

Ni da luvena tagane kei na yalewa vakayalo na Kalou, o keda yadua e rawa ni yaco me vakataka na Tamada. Me caka oqo, meda dau masu tikoga vua na Tamada ena yaca ni Luvena.⁵⁷ Eda cakava oqo ni da saga meda talairawarawa ki na lomai Tamada, me vaka na iVakabula,⁵⁸ ka veivutuni tikoga.⁵⁹ Ni da cakava na veika oqo, eda “rawata kina mai na iloloma soliwale ki na iloloma soliwale” yacova ni da rawata na veivakataucokotaki i Tamada⁶⁰ ka da vakatikori ena “nona ivakarau dei, veika uasivi, kei na ituvaki.”⁶¹

Ena veiyawaki ni noda bula vakayago kei na cecere sa yacova na Tamada Vakalomalagi, e sega ni ka ni kurabui ni so e vakila ni sega ni rawa ni yaco me vakataki Tamada. Ia, e matata tu na ivolanikalou. Kevaka eda kukube matua ena vakabauti Karisito, veivutuni, ka vakasaqara na iloloma soliwale ni Kalou ena talairawarawa,eda na yaco emuri me vakataki Tamada. Au yalovakacegu ni o ira era saga me talairawarawa ena “rawata na iloloma soliwale ki na iloloma soliwale” ka emuri “rawata nona veivakataucokotaki.”⁶² Ena vosa tale eso, eda na sega ni vakataki Tamada vakai keda ga.⁶³ Ia, ena yaco mai ena isolisoli ni loloma soliwale, so e levu ia levu ga e vakalailai, ka ra veitaraicake yacova ni da vakataucokotaki. Ia, taciqu kei na ganequ, ena yaco mai!

Au sureti iko mo vakadinata ni Tamada Vakalomalagi e rawa ni laveti iko; vakasaqara Nona veivuke, e veisiga; ka toso ki liu ena vakabauti Karisito ena gauna madaga o sega ni vakila kina na loloma ni Kalou.

E vuqa na ka eda sega ni kila baleta na yaco me vakataki Tamada.⁶⁴ Ia au rawa ni vakadinata deivaki ni sasaga me vakataki Tamada e kilikili kaya na vei solibula kece.⁶⁵ Na vei solibula vakayago eda cakava eke, veitalia na kena cecere, e sega ni vakatautauvatataki rawa ki na reki, marau, kei na loloma tawayalani eda na vakila ena iserau ni Kalou.⁶⁶ Ke o sasaga tiko mo vakabauta ni sa rauta na solibula o a kerei mo cakava, na iVakabula e kacivi iko, ka kaya, “Ka dou sa sega ni kila na cecere ni veivakalougatataki sa koto ena ligana na Tamaqu … sa vakarautaki me baleti kemudou; … dou sa sega ni kila na ka kecega; ia, dou marau ga, ni’u na liutaki kemudou tiko.”⁶⁷

Au vakadinadinataka ni Tamamu Vakalomalagi e lomani iko ka gadrevi iko mo bula tale kei Koya. Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.