Aran te Ekaretia ae Eti

Iroun Beretitenti Russell M. Nelson

E tua Iesu Kristo nakoira bwa ti na arana te Ekaretia n Arana ibukina bwa bon Ana Ekaretia, ae onrake ni Mwaakana.

Tariu ao mwaaneu aika a tangiraki, n te Tabati ae tamaroa aei ti uaia ni kimwareirei ni kakabwaiakira ae bati mairoun te Uea. Ti karabwarabwa ibukin ami koaua n ana euangkerio Iesu Kristo ae kaokaki, ibukin ami anganano ake kam a tia ni karaoi n teimatoa ke n oki nakon kawain Ana berita, ao ibukin ami beku korakora n Ana Ekaretia.

N te bong aei I namakina te kairoro bwa N na maroro ma ngkami iaon te reirei ae moan te kakaawaki. Tabeua te wiiki n nako, I kanakoa te rongorongo are kaineti ma kaetan aran te Ekaretia.¹ I karaoa aei ibukina bwa te Uea e kaota nakoiu kakaawakin te ara are E anga ibukin Ana Ekaretia, are bon Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira.²

N aron are kam kantaningaia, iai kaeka nakon te rongorongo aei ao nakon te kairi are e a tia n rinanoaki³ aika a tamaroa ao aika a aki. E mwaiti kain te ekaretia aika a waekoa ni kaeta aran te Ekaretia iaon aia koroboki n te intanete ao n aia iteraniba ni bwaai n reitaki n te intanete. Tabeman a mimi bwa bukin tera, ni baika a riki ngkai n te aonaaba, e bon riai kamatatan te bwai ae “taraa n aki kakaawaki.” Ao tabeman aomata a taku bwa e aki kona ni karaoaki, ngaia are bukin tera ti kataia? N na kabwarabwara bwa bukin tera ti rang tabe ma te tabeaianga aei. Ma imwain anne N na katerei baika aki kananonaki:

• Tiaki bitakin te ara.

• Tiaki kabouan te ara ae onoti.

• E aki karioaki.

• Tiaki te bitaki ae karaoaki n aki iangoaki raoi.

• Tiaki te waaki ae akea kakaawakina.

Ma, bon kaetan te kairua. Bon te bwai ae e tua te Uea. Bon tiaki Iotebwa Timiti ae arana te Ekaretia are kaokaki; ai uana naba ma Moomon. Bon te Tia Kamaiu are taku, “Bwa anne aran au ekaretia ni boong aika kaitira, ae Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira.”⁴

Ao imwain anne, n te ririki IK 34, ara Uea are e tia n uti E anga te kaetieti ae aekakin aei nakoia membwa n Ana Ekaretia ngke E kawariia i Amerika. N te tai anne E taku:

“Kam na arana te ekaretia n arau. …

“Ao e na kanga n ae au ekaretia ngkana e aki aranaki n arau? Bwa ngkana e aranaki te ekaretia n aran Mote ao ngkanne bon ana ekaretia Mote; ke ngkana e aranaki n aran te aomata ao ngkanne bon ana ekaretia te aomata; ma ngkana e aranaki n arau ao ngkanne bon au ekaretia, ngkana a kateitei iaon au euangkerio.”⁵

Ngaia are, aran te Ekaretia e aki kona ni bitaki. Ngke te Tia Kamaiu e taekina aran Ana Ekaretia, ao e moana Ana katanoata ni kangai, “Bwa anne aran au ekaretia,” E aki manikangare. Ao ngkana ti kariaia kabonganaan aara riki tabeua ke ni katanoatai aara akanne, E aki kukurei.

Tera kakaawakin te ara, ke n aei, te ara ae karioaki? Ni kaineti ma aara ni kario ibukin te Ekaretia, n aron te “Ekaretia ae te LDS,” te “Ekaretia ae te Moomon,” ke te “Ekaretia ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira,” te bwai ae ootara bon aki kairakin aran te Tia Kamaiu. Kanakoan aran te Uea man ana Ekaretia te Uea bon te tokanikai ae korakora iroun Tatan. N te tai are ti aki kabongana aran te Tia Kamaiu, ti aki naba kariaia ni kabane baike e karaoi Iesu Kristo ibukira—n ikotaki ma Ana Mwakuri ni Kamaiu.

Iangoa aei man Ana taratara: N te maiu are imwain te maiu aei Ngaia bon Iehova, Te Atua n te O Tetemanti. Iaan ana kairiri Tamana, Ngaia are e Karika te aonaaba aei ao ake tabeua naba.⁶ E rineia bwa e na ira nanon Tamana ao ni karaoa te mwakuri teuana ibukiia ni kabane natin te Atua are akea ae kona ni karaoia! E kitana mimitongina ao n nakomai nako aon te aba bwa Natin te Tama ae te Riki Temanna, E rotaki n taeka aika aki tamaroa, e kakanikoaki, e bawareaki, ao e kamarakaki n ae korakora. N te onaroka ae Ketetemwane, ara Tia Kamaiu e uota iaona te maraki n aekaia nako te kaririaki ao te karawawataki ao te kainnano ni maraki ni kabane are ti rinanona ngai ao ngkoe ao aomata ni kabane ake a tia ni maiu ke ake a na manga maiu. Man rawawatan te karawawataki ae moan te kammaraki, E wanako raraana man bwangabwangan kunna.⁷ Te kainnano ni maraki aei e rikirake korakorana ngke E tauraki ao ni maraki iaon te Kaibangaki.

Rinanon baika e rinanoi aikai ao Mangautina—Ana Mwakuri ni Kamaiu ae akea tokina—E anga te aki mamate nakoia aomata nako, ao e kamaiura ngaira n tatabemanira mani korakoran te bure, tii ngkana ti raira nanora.

Imwin Mangautin te Tia Kamaiu ao mateia Ana Abotoro, e rotaki te aonaaba n te bwaka ae moan te korakora inanon tienture aika a mwaiti. Ngkanne n te ririki 1820, Te Atua te Tama ao Natina, Iesu Kristo, a kaoti nakon te Burabeti ae Iotebwa Timiti ni waakina Kaokan ana Ekaretia te Uea.

Imwin ni kabane baike e rinanona—imwin ni kabane baike E karaoi ibukia aomata—I a ataia ma te nanokawaki ae bati bwa ti a tia n kariaia ana ekaretia te Uea are kaokaki bwa e na aranaki n aara riki tabeua, ake ni kabane a kanakoa aran Iesu Kristo ae tabu!

Ni katoa Tabati n te tai are ti kana iai te toa ma nanora, ti kaboui ara berita aika a tabu ma Tamara are i Karawa bwa ti tauraoi ni katoka iaora aran Natina ae, Iesu Kristo.⁸ Ti berita bwa ti na Iriria, ti na raira nanora, ti na kawakina Ana tua nako, ao n aki toki n Ururingnga.

Ngkana ti katuka Arana man Ana Ekaretia, ti kanakoa Ngaia n tiaki ara kantaninga bwa boton maiura.

Katokaan aran te Tia Kamaiu iaora bon katanoatan ao te kakoaua nakoia tabeman—n ara mwakuri ao n ara taetae—bwa Iesu bon te Kristo. Ti a tia n aki kani kauna temanna are e weteira bwa kain te “Moomon” are tiaki iai kamanoa te Tia Kamaiu, n tei ibukin te ara are e riai n aranaki iai Ana Ekaretia?

Ngkana ngaira ni kabane ao n tatabemanira ti kan karekea mwaakan ana Mwakuri ni Kamaiu Iesu Kristo—bwa e na kaitiakira man kamarurungira, ni kakorakoraira man kateimatoaira, ao n tokina ni karietataira—ti riai ni kina raoi Ngaia bwa oin te mwaaka anne. Ti kona ni waaki man wetean Ana Ekaretia n te ara are E a tia n Anga.

Angiin te aonaaba, e kinaaki ana Ekaretia te Uea n arana ae te “Moomon.” Ma ngaira aika kain ana Ekaretia te Uea ti ataia bwa antai ae tei i Atuna: bon Ngaia ae Iesu Kristo. Te Kananokawaki bwa, e mwaiti aomata are a na taku bwa ti taromauria Moomon n ongoia te taeka ae Moomon. E kairua aei! Ti kabura man karinea te Burabeti mai Amerika ngkoa anne.⁹ Ma tiaki ngaira ana reirei Moomon. Ngaira bon ana reirei te Uea.

N taai ake ngkoa n te Ekaretia ae kaokaki, taeka n ai aron Te Aro ni Moomon ao Moomon¹⁰ a kabonganaki bwa taeka aika aki karinerine—bwa taeka aika aki tamaroa, taeka aika aki akoi—aika a karioaki bwa ana karaba mwaakan te Atua ni kaokan ana Ekaretia Iesu Kristo ni boong aika kaitira aikai.¹¹

Tariu ao mwaaneu, e mwaiti taian kakaitara n aonaaba ibukin kaokan aran te Ekaretia ae eti. Ibukina bwa ti maeka n te aonaaba ma bwain rabakau, ma te bwai ni kakae iaon te intanete are e buokira ni karekei rongorongo ake ti kainnanoi n te tai ae tawe—ni ikotaki ma rongorongon ana Ekaretia te Uea a taku taan kaitara bwa kaetan te kairua n te tai aei e bon aki riai. Tabeman a namakinna bwa bukina are ti a rangi ni kinaaki bwa “kain te moomon” ao bwa te “ekaretia ni Moomon,” ti riai ni karaoa ara kabanea n tamaroa mai iai.

Ngkana aio te maroro iaon taekan karekean te ara ae onoti ibukin te botaki teuana, a kona n toki kakaitara akanne. Ma n te waaki ae moan te kakaawaki aei, ti taraa Teuare ana Ekaretia aei ao ni kinaa bwa nanon te Uea bon tiaki, ao n aki kona, ni boraoi ma nanon te aomata. Ngkana ti taotaona nanora ao ni karaoi raoi tabera, e na kairiira te Uea bwa ti na matata n te mwioko ae kakawaki aei. N tokina, ti ataia bwa te Uea e buokia naake a ukora karaoan Nanona, n ai aron are E buoka Nibwaai ni katiaa te mwioko ibukin kabaan te kaibuke bwa a na toua marawa.¹²

Ti tangiria n rangi ni karinerine ma n nanorinano n ara waaki ni kaeti kairua aikai. Bwaai n reitaki a na rang oota n ara bubuti.

N te maungatabu ni kabuta ae nako, e taetae Unimwaane Benjamín De Hoyos iaon aei. E taku:

“Tabeua te ririki n nako n au tai ni beku n aobitin te Ekaretia are i Mexico are ibukin te reitaki, [temanna toau ao ngai] ti kaoaki bwa ti na ira buakon te maroro ae kanakoaki n te rerio. … [Temanna are e kaira te burokuraem] e titirakin [ira], ‘Bukin tera ngkai e rang abwabwaki aran te Ekaretia? …’

“Toau ao ngai ti wingare n te titiraki ae rangi n tamaroa ao imwina ti waaki ni kabwarabwara bwa aran te Ekaretia e bon aki rineaki iroun te aomata. E roko mairoun te Tia Kamaiu. … Teuare e kaira te burokuraem e kaeka n te tai ae tawe ma te karinerine man taku ‘Ti na kaokiokia ma te kukurei ae moan te bati.’”¹³

Te riboti anne e katauraoa te baten. Temanna ma temanna, a kainnanoaki ara mwakuri n tatabemaniira ni kaeti kairua ake a moanna ngkai n kariaiakaki inanon ririki aika bati.¹⁴ Nikiran te aonaaba a kan ke aki kan ira are iroura ni weteakira n arara ae eti. Ma tiaki kokoaua ngkana ti aki kukurei ngkana angina te aonaaba a arana te Ekaretia ao ana membwa n aara aika kairua ngkana arona bwa ti kakaraoa naba anne.

Ara bwai ni kairi ae e a tia ni manga rinanoaki e rangi ni ibuobuoki. E taekinna bwa: “N te moan kabwarabwara, te ara ae bwanin ibukin te Ekaretia bon: ‘Ana Ekaretia Iesu Kristo Ibukiia aika Itiaki ni Boong aika Kaitira.’ N tai are e kakimototoaki e kainnanoaki [te kauoua] ni kabwarabwara, taeka aika ‘te Ekaretia’ ke ana ‘Ekaretia Iesu Kristo’ a bon kaungaki. Ana ‘Ekaretia Iesu Kristo ae kaokaki’ e bon eti ao e kaungaki.”¹⁵

Ngkana iai ae titiraki ae kangai, “Ngkoe kain te Moomon?” ko kona ni kaeka ni kangai, “Ngkana arona bwa ko titiraki ngkana ngai te membwa n ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia aika Itiaki ni Boong aika Kaitira, ao eang, bon ngai kaaina!”

Ngkana iai ae titiraki, “Ngkoe naba temanna ae Itiaki ni Boong aika Kaitira?”¹⁶ ko kona ni kangai, “Eng, Boni ngai anne. I kakoaua Iesu Kristo ao ngai bon te membwa n Ana Ekaretia ae kaokaki.”

Tariu ao mwaaneu aika tangiraki, I berita nakoimi bwa ngkana kam karaoa ami kabanea ni kona ni kaoka aran ana Ekaretia te Uea ae eti, Teuare bon ana Ekaretia aei e na anga Mwaakana ao kakabwaia iaoia Aomata Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira,¹⁷ ni kawai aika ti tuai noonorii mai mwaina. Ti na karekea wanawanan ma mwaakan te Atua ni buokiira n uoti ana kakabwaia ana euangkerio Iesu Kristo ae kaokaki nakoia aaba nako, reeti, neewe, ma aomata nako, ao ni katauraoa te aonaaba ibukin Kauaokin te Uea.

Ngaia are, Tera kakaawakin te ara? Ngkana e kaineti ma aran ana Ekaretia te Uea, te kaeka bon “e rangi ni kakawaki!” E tua Iesu Kristo nakoira bwa ti na arana te Ekaretia n Arana ibukina bwa bon Ana Ekaretia, ae onrake ni Mwaakana.

I ataia bwa E maiu te Atua. Iesu bon te Kristo. E kaira Ana Ekaretia n te bong aei. I kakoaua n aran Iesu Kristo ae tabu, amen.

Bwaai aika a na taraaki

1. “Te Uea e kaota nakoiu kakaawakin te ara are E anga ibukin Ana Ekaretia, are bon Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia aika Itiaki ni Boong aika Kaitira. Iai ara mwakuri ae imwaira bwa ti na kaboraoa nanora ma Nanona. Ni wiki aika a tibwa nako, taan kariri n te Ekaretia ao ana tabo ni mwakuri nako te Ekaretia a karaoi mwakuri aika riai ibukin karaoan aei. Te Rongorongo riki ae raka ibukin te waaki ae kakaawaki aei e na tauraoi inanon namwakaina rake aikai” (Russell M. Nelson, “The Name of the Church” [official statement, Aokati 16, 2018], mormonnewsroom.org).

2. Beretitenti ake mai imwaina n te Ekaretia a tia naba ni karaoa te bubuti ae aekakin aei. Te katoto, e taekina ae kangai Beretitenti George Albert Smith: “Tai kananokawaka te Uea n aranakin te Ekaretia bwa te Aro ni Moomon. E aki aranna bwa te Ekaretia ni Moomon” (in Conference Report, Eberi 1948, 160).

3. Taraa “Style Guide—The Name of the Church,” mormonnewsroom.org.

4. Reirei ao Berita aika Tabu 115:4.

5. 3 Nibwaai 27:7–8.

6. Taraa Mote 1:33.

7. Taraa Reirei ao Berita aika Tabu 19:18.

8. Taraa Moronaai 4:3; Reirei ao Berita aika Tabu 20:37, 77.

9. Moomon bon temanna mai buakoia aman taan koroboki aika e mwaiti are a koreia n ana Boki Moomon, ake tabeman bon Nibwaai, Iakobwa, ao Moronaai. Ngaia ni kabane bon taan kakoaua te Uea, ai uana naba ma teuare e rairia, are bon te Burabeti ae Iotebwa Timiti.

10. Te taeka naba ae Mormonites e mena ibuakon taeka ni kabuakaka ake a kabonganaki (taraa History of the Church, 2:62–63, 126).

11. Tabeua taeka aika aki karinerine a reke naba n te Nu Tetemanti. N te tai are e tei iai te Abotoro are Bwauro imatan Berika, e taekinaki Bwauro bwa kanga “mataniwin naba te katei n Natarene” (Mwakuri 24:5). Ni kaineti ma kabonganan te mwakoro n taeka ae “n Natarene,” temanna te tia koroboki e korea ae kangai: “Aio te ara are a anganaki Kiritian bwa kaotan te akea ni bonga. A aranaki n aei ibukina bwa Iesu bon te I-Natareta” (Albert Barnes, Notes, Explanatory and Practical, on the Acts of the Apostles [1937], 313).

    N te aekaki naba aei, temanna naba te tia koroboki e kangai: “Ngkai ara Uea e bwainikirinaki n arana ae ‘Te Natarene’ (Mataio xxvi. 71), ngaia are Iutaia a arania ana reirei bwa ‘Natarene.’ A aki kariaia bwa a na aranaki bwa Kiritian, i.e. ana reirei te Messia” (The Pulpit Commentary: The Acts of the Apostles ed. H. D. M. Spence and Joseph S. Exell [1884], 2:231).

    N ai aron naba aei, Unimwaane Neal A. Maxwell e nooria bwa: “Man te rongorongo ni koroboki aika tabu, ti noori waaki aika a okioki n aki karineia burabeti bwa aia anga aomata ni kanakoia—n anganakia araia anne bwa aia anga ni karinanoia. Ma, n angiin te tai, a katinanikuaki irouia aia roro ao n rongorongon baika akea irekerekeia ma te aro. Ao, a aranaki Kiritian ngkoa bwa ‘te aro n Natarene.’ (Mwakuri 24:5.)” (“Out of Obscurity,” Ensign, Nob. 1984, 10).

12. Taraa 1 Nibwaai 18:1–2.

13. Benjamín De Hoyos, “Called to Be Saints,” Liahona, Meei 2011, 106.

14. E ngae ngke akea mwaakara iaon aia rinerine aomata bwa tera arara are a weteira iai, iai mwaakara ni kaotia bwa antai ngaira. Ti na kanga n kantaningaia tabeman bwa a na karinea aran te Ekaretia ae Eti ngkana ngaia are membwa ti aki karaoa anne?

15. Style Guide—The Name of the Church,” mormonnewsroom.org.

16. Te taeka ae ake a itiaki e bati kabonganana n te Bwaibwara ae Tabu. N ana reta Bwauro nakoia I-Ebeto, te katoto, e kabongana te taeka ae ake a itiaki tao e nakon teuana ni katoa mwakoro. Te aomata ae itiaki bon te aomata ae kakoauaa Iesu Kristo ao e kabanea ana kona ni Iriria.

17. Taraa Reirei ao Berita aika Tabu 121:33.