Te Ibuobuoki ni Karekean te Itoman ae Raoiroi
Iroun Unimwaane Jeffrey R. Holland
Man te Kooram n Abotoro n te Tengaun ma Uoman
I taekina koauana bwa te rau n tamnein te aomata ae iai reitakina ae tamaroa ma te Atua ao imarenana ma tabeman e na reke ngkana ti nimamannei ao n ninikoria ni karekea.
N Eberi ae nako, Beretitenti Russell M. Nelson e kaota kawain te mwakuri n ibuobuoki, e katuruturua bwa teuana te kawai ni kawakina te tua are moan te korakora n tangira te Atua ao n tangirira i bon imarenara.1 Ngaira, aika aobitia n te Ekaretia, ti kamoamoai ao ni katekeraoi ngkami n aron korakoran te kaeka ae kam a tia ni wakinna ibukin anne. Ti kaitau ngkami ibukin irakin ara burabeti ae tangiraki inanon te waaki ae e tamaroa aei ao n aki tataninga ibukin babaire riki aika a mwaiti. Kiiba nako nanon te ran ao uaua. Kawariia ake a kainnano. Tai tannako man te mwakuri tao ni iangoia bwa ai tera te anga ae ko na ibuobuoki iai. Ngkana ti irii taian reirei ake a tia n reiakinaki, ni kaetira ma kingin te nakoanibonga, ao n ukora te Tamnei ae Raoiroi bwa kaetara, ti na bon aki konaaki.
N te ingabong aei ao I tangiria ni marooro ni kaineti ma mwakoron te mwakuri n ibuobuoki ae tiaki iteran katabeara, e aki irekereke ma te intawiu ae baireaki, ao akea te ribooti iaona ma ti bukintaeka iai iroun te Atua. N na tibwa nakoimi teuana te katooto ae rangi ni bebete n aron te mwakuri n ibuobuoki.
Grant Morrell Bowen bon te mwaane ae mwamwakuri, te kainaba ao te tama ae akoi, n aroia tabeman a karekea maiuia man aia ununiki, e rotaki ana karekemwane ngke e a aki nakoraoi maiun te buteta n aia tabo. Ngaia ma kainabana, Norma, a manga mwakuri n tabo tabeua, ao n tokina a mwaing nakon te kawa teuana, ao ni karekea aia mwane ae tau ibukin maiuia. Ma e ngae n anne, te bwai ae riki ae aki kantaningaaki, e a rotaki n te rawawata te Tari Bowen n tain te intawiu ibukin karekean te kariaia nakon te tembora, te bitiobi e a aki kakoaua Morrell ngke e taekinna bwa e nakoraoi n ana kabwianibwai.
I aki atai marenaia mwaane aikai bwa antai ae koaua n te tai arei, ma I ataia ae Titita Bowen e otinako ma ana beeba ni kariaia nakon te tembora are e a tia ni kabouaki, ngkai te Tari Bowen e otinako ma te maraki n nano are e a karika raurena ma te Ekaretia inanon 15 te ririki.
N aki tabe bwa antai ae eti n te kabwianibwai, e mataata bwa Morrell ao te bitiobi a mwaninga ana taeka te Tia Kamaiu are e anga “ko na bareiko n raoiakina am kairiribai”2 ao ana reirei Bauro “e na tai bungi tai i aon unimi.”3 Ni koauana a bon aki nakoraoi ao e bung taai iaon unin te Tari Bowen are e rikirake inanon bong, wiiki, ao ririki are e a kaota koauan ana taeka te tia rabakau ni kawai mai I-Rom are e taku “Ngkana e aki taotaonaki te un, te bwai ae ririki e na karekea riki te [kanganga] nakon te ikoaki are e na reke.”4 Ma ibukin te kakai ni karekean te itoman ae raoiroi e tauraoi nakoira n tainako, ao tangiraia ana utu ao te Ekaretia e ataia ae bon koaua, E oki Morrell Bowen nakon ana waaki ni kakukurei te Ekaretia. N na tuangi ngkami ni kauarerekea bwa e kanga n riki anne.
Natin te Tari Bowen ae te mwaane ae Brad bon raoraora ao kain te Itingaun n te Aono ae e kakaonimaki ae mwakuri i Idaho meang. Ai 11 ana ririki Brad n te tai are e riki iai te kanganga aei, ao inanon 15 te ririki e nora kekerikakin ana kakaonimaki tamana, kakoauakin mwin te bwai ae e riki nakoia ana utu ae e aki raoiroi ibukin te un n te aki ota iaon te kabwianibwai. Iai te bwai ae riai ni karaoaki. Ngaia are ngke e a uakan te motirawa n te Thanksgiving n 1977, Brad, are 26 ana ririki ae ataein te reirei n te Brigham Young Uniwetiri, kainabana ae Valerie, ao natia te mwaane ae e uarereke Mic, a tokara aia kaa ae moan te boraoi n aki tabe ma buakan karawa, a kaea Billings, Montana. Akea kauntabaia ma te tinoo ae e a bwarietata irarikin Yellowstone Mainiku are e na totokoia te utu aei man karaoan aia reitaki n te mwakuri n ibuobuoki ma te Tari Bowen te ikawai.
Imwin rokoia, Brad ao manena Pam a tuatua bwa e na reke aia tai n tii ngaia ma tamaia. “Ko a tia n riki bwa te karo ae tamaroa,” e taetae Brad ma rurun bwanana, “ao ti bon ataia ae ko rang tangirira n tainako. Ma iai te bwai ae kairua, ao e a tia n reitinako inanon te tai ae maan. Ibukina bwa ko a tia ni maraki te taina, te utu aio e a tia ni maraki inanon ririki aika a mwaiti. Tia maenako, ao bon ti ngkoe ae ko kona ni botiira. Taiaoka, bwa imwin te tai arei, ko kona n raoiakina te bwai are e a tia n riki ma te bitiobi ao ni manga kaira te utu aio inanon te euangkerio n aron are ko karaoia mai imwaina?”
E boo te aki karongoaa. Imwina te Tari Bowen e tararake n taraia naake uoman, ake a riki man rina ao irikona,5 ao e taku n rangi ni karaurau, “Eng. Eng, N na karaoia.”
E kaonaki n te kukurei ma te kubanako n te kaeka ae e aki kantaningaaki, Brad Bowen ao ana utu a nora te kainaba ao te karo n nakon ana bitiobi n te anua ni kan karekea te itoman ae raoiroi ni kaetii bwai inanon maiuna. N te kaeka ae nakoraoi nakon te roko ae e ninikoria man aki kantaningaki, te bitiobi are e a tia inanon tai aika mwaiti ni kaoa te Tari Bowen bwa e na oki, e kanakoa baina nakon Morrell—n rabwatia inanon te tai ae maan.
Inanon tao ti tabeua te wiiki—e aki maan—te Tari Bowen e a manga irii ni kabane waakin te Ekaretia ao ni manga katauraoia bwa e na kororaoi n oki nakon te tembora. N te tai ae waekoa e a butimwaea te wewete n tararuaa te mwanga ae uarereke ae e kekeiaki ae 25 kaina ao e rikirake nakon te bootaki n taromauri ae e riaon 100 kaina. A riki aikai nimabwi te ririki n nako, mai mwin aia mwakuri n ibuobuoki ni bubuti te nati te mwaane ao te nati te aine nakon aia karo ao tauraoin te karo ni kabwarai buure ao ni mwaing nakon are imwina n aki taraa aia kairua tabeman e uota te kakabwaia aika a na tabe n roko nakon ana utu Gowen.
Tariu ao mwaaneu, e a tia n tuangiira Iesu bwa ti na “uaia ni maeka i nanon te tangira”6 n “akea te ikakaiwi imarenami.”7 “Bwa ane iai irouna tamnein te kakauntaeka ao bon tiaki mai irou,” E kauringiia Nibwaaite.8 Ni koauana, n aron tarakina, irekerekera nakon Kristo e na baireaki–ke e na rotaki–man arora n reitaki i bon imarenara.
“Ngkana kam … roko nakoiu,” E taku, “ao kam uringnga bwa iai unin tarim iroum—
“Nako moa nakon tarim, ao raoiakin[na], ao ngkanne kawarai ma nanom ae bwanin, ao N na butimwaeko.”9
Ngaira n tatabemaniira ti kona n taekinii aekakin nako taian maraki ao karawawata ake mai mwaina ao n uringan te korakai n te tai aio a urua te rau inanon temanna ke te utu ke te kawa. Ngkana tao ti karika te maraki anne ke ngaira ae ti rotaki iai, te ikoaki anne a riai ni kamaoaki bwa e aonga ni kakukurei te maiu ni kawaina are e nanonna te Atua. N aron te amwarake inanon am aitibwaoki are a tangiria tibum ni kan noria bwa a na kanna ibukim, e a bwakanako ngkai taia ao ko nang aki karikii buure ni kawai bwa a na rotiko ma tabeman riki. Taiaoka an tai karekei nen aekaki ni iango akanne n am iango. N aron are e taekina Prospero nakon Alonso are e nanokawaki n te karaki ae The Tempest, “Ti nang aki nanokawaki ibukin taai ake rimoa ngkai akea nanon ae ti na rawawata iai”10
“Kam na kabwara aia bure aomata, ao ane a na kabwaraki naba ami bure,”11 e reirei Kristo n te Nu Tetemanti. Ao n ara bong: “Ngai, te Uea, N na kabwara ana bure are I taku bwa N na kabwara, ma ngkami kam riai ni kabwarai aia bure aomata ni kabane.”12 E ngae n anne, e bon rangi ni kakawaki ibukimi ake kam tiku n namakina te maraki n taraia bwa tera ae E aki taekinna. E aki kangai, “Ko aki katauaki n namakina te maraki ni koaua ke te rawawata man te kanganga are ko a tia n rinanona ibukin temanna te aomata.” E aki naba kangai, “Ngkana ko tangiria ni kabwarai buure ko na riai n reitinako n rinanon te itoman ae aki raoiroi ke n okira arom ae aki tau.” N aki tabe ma te kairua ae te kabanea ni kanganga are e kona n riki nakoira, ti kona n tokanikai n aki kamarakaki ngkana ti toua te kawai are e nakon te kamauaki. Te kawai anne bon te kabwara bure are e toua Iesu te I-Natareta, are e weteira, “Nakomai, Iriirai.”13
N ana kakao bwa ti na riki bwa Ana reirei ao ni kataia ni karaoa are E karaoia, e tuangira Iesu bwa ti na riki bwa taan mwakuri ibukin Ana tangira—n riki bwa “tan raoi ngaira ibukini Kristo” inanon “te nakoa n raoi,” n aron are e kabwarabwara Bauro nakoia I-Korinto.14 Te tia katokii ikoaki nako, Teuare e kaeti kairua nako, e tuangiira bwa ti na beku ma ngaia n te mwakuri ae kanganga ni karekean te raoi n te aonaaba ae aki reke iai n te anga riki teuana.
N aron are e koreia Phillips Brooks: “Ngkoe are ko kataua te kanganga n aki mataatam bwa e na reitinako inanon te ririki teuana ma teuana, n tangiria ni kaitiaki n te taina, ngkoe are ko kawakinii kauntaeka ae akea nanoia bwa a na iririko ibukina bwa ko aki konaa ni katoka iangoia ngkai bwa aio te bong are ko na kakeaa te kainikatonga ao an [katokii], ngkoe are ko winantia ake a rirarikim n am tai ni karaoa am beku n aki kataetaeiia ibukin nanom ae buakaka ni kan kauniia …; ngkoe are ko karika … [temanna] bwa e na uruaki nanona n aki karekea raun nanona, are e kona n reke mai iroum … n te taina, … nako kawaekoa karaoa te bwai are e na aki reke karaoakina rimwi iroum.”15
Tariu ao mwaaneu aika a tangiraki, I kakoauaa bwa te kabwara bure ao mwanuokinan kairua ake ngkoa ke ngkai, e bon kakawaki ni iteran ana Mwakuri ni Kamaiu Iesu Kristo ae mimitong. I kakoaua bwa n tokina te kamaiuaki n tamnei e kona n roko mai iroun ara tia Kaboira, Teuare e waekoa n roko ni buokiira “ma te kamaiu iaon baina ni kiba.”16 Ti kaitaua, ao Tamara are i Karawa are E kanakoa, bwa te kabouaki ao te manga bungiaki, n taai aika a na roko n aki rotaki man karawawata ao kairua ake mai imwaina, a bon aki tii reke ma a bon tia ni kabooaki ao ni kaitiakaki man te maraki ae korakora ni kanikinaeaki n raran te Tibu te Teei are e bwaro.
N te kariaia are e a tia n anganai te Tia Kamaiu bwa ana abotoro, I kakoaua ae e na aki manga rotaki te nano are e raoiakinaki ma te Atua ao i bon imarenara e na roko ngkana ti nanorinano ao n ninikoria teutana ni karekea. “Katoka te kakauntaeka imarenami,” e bubuti te Tia Kamaiu.17 Ngkana ko ataa te ikoaki are rimoa, kaitiakia. Ibuobuoki imarenami n te tangira.
Raoraou aika kam tangiraki, inanon ara kaai n ibuobuoki ni karekean te itoman ae raoiroi, I a butii ngkami bwa kam na riki bwa taan raoi—n tangira te rau, n ukora te rau, ni karika te rau, ni kawakina te rau. I anga te bubuti anne n aran te Uea n Raoi, are e atai bwai nako ibukin akean te bure ao n anganaki te karawawataki, ibukin te bukibuki ae kairua ao ni “kaikoakaki n [ana] auti raona,”18 ma e reke naba korakorana ni kabwarai buure ao ni kabwarabure ao n aki uringii—ao ni kamaoa—ao ni kukurei. Ibukin anne I tataro, ibukimii ao ibukiu, n aran te Uea Iesu Kristo, amen.