Unsaon Nako sa Pagsuporta sa Anak Nga Mibati nga Masulub-on [Depressed]?

Ni Heather Nelson, Lisensyado nga Clinical Social Worker, ug Derek Willis Hagey, Family Services [Mga Serbisyo alang sa Pamilya]

Kon ang inyong anak mibati nga nawad-an sa kadasig, unsaon nga makatabang kamo?

Ang tanan usahay mobati nga magul-anon o mawad-an og kadasig. Isip usa ka ginikanan, mahimong makakita kamo og mga kausaban sa kinaiya sa inyong anak nga dili hingpit nga makasabot sa rason kon ngano. Ania ang pipila ka butang nga angay bantayan ug mga paagi sa pagtabang sa inyong anak.

Pag-ila sa Potensyal nga mga Problema

Kon ang inyong anak mas masuk-anon o magul-anon sobra na sa duha ka semana, tingali kamo maghunahuna kon siya ba nakasinati og depresyon. Ang depresyon mahimong mopakita sa lahi nga mga paagi alang sa kabataan ug kabatan-onan kaysa mga hamtong. Kon ang inyong anak mibati nga magul-anon o masulub-on, ang mga sintoma mahimong maglakip sa:

Dagkong mga kausaban sa kinaiya.
Mga grado sa eskwelahan nga miubos og maayo, sama sa gikan sa 100 ngadto sa 75 ug ubos pa.
Mga kausaban sa mga grupo sa higala, kasagaran mobalhin ngadto sa mga higala kinsa dili positibo.
Kalaay.
Pagkawala sa interes sa mga kalihokan.
Mga kausaban sa mga kinaiya sa pagkatulog, lakip ang sobra ra kaayo o gamay ra kaayo nga pagkatulog.
Kalisod sa pag-focus.
Sobrang kakapoy.
Walay pagpakabana sa umaabot.
Pagreklamo sa mga kangutngot ug mga kasakit nga walay pisikal nga tinubdan.
Mga komentaryo o mga hunahuna mahitungod sa kamatayon o paghikog.
Mga kausaban sa pagkaon.

Kon ang usa ka bata mahimong sobra ka masulub-on, ang mga ginikanan mahimong mobati nga daw sayop kini nila o nga nakabuhat sila og sayop nga butang. Hinumdomi nga ang depresyon dili kanunay magsugod tungod sa unsay gibuhat sa usa ka tawo, ug dili kini mahunong pinaagi sa pagsulti sa bata nga mohunong sa pagbati nga sobra ka masulub-on. Ang depresyon sa kabataan kasagaran moabot gikan sa pagbati nga nabug-atan. Isip usa ka ginikanan, buhata ang inyong labing maayo nga magpabiling kalma ug naka-focus sa pagpaminaw ug pagmatuod sa bili sa usa ka tawo o sa ilang mga pagbati [validating]. Matudloan ninyo ang inyong anak sa emosyonal nga paagi ug mapailobong mogiya kaniya sa pag-ugmad og mga kahanas sa pagsagubang aron sa pagtabang og dumala sa grabe nga mga pagbati.

Unsaon sa Pagtabang sa Inyong Anak

Pagpalambo og mas lig-on nga relasyon sa ginikanan ug anak

Kon makabantay kamo og pipila sa mga sintomas nga nalista ganina, tabangi ang inyong anak nga mobati nga gisuportahan ug gihigugma. Pangita og mga paagi sa pagpalambo sa relasyon sa inyong anak. Makatabang kini sa inyong anak nga mas maayong makasagubang sa makaugtas nga mga sitwasyon. Pipila ka paagi sa pag-ugmad sa relasyon sa ginikanan ug anak naglakip sa:

Usa-usa [one-on-one] nga panahon sa panag-uban.
Pag-istorya ug pagpaminaw.
Paghatag sa inyong anak og kasegurohan nga ang mga butang mahimong mas maayo.
Paghatag og pagdayeg.
Pag-ila sa mga kalig-on.
Mga pagpahayag sa gugma.
Pagserbisyo sa inyong anak.

Pagtinguha og suporta gikan sa uban

Bisan og kamo ang responsable sa pagtabang sa inyong anak, ayaw buhata ang tanan nga kamo ra. Si Elder Jeffrey R. Holland sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles miingon: “Kon kamo may appendicitis, ang Dios nagpaabut nga kamo mangayo og panalangin sa priesthood ug magpa-check up sa pinakamaayong doktor. Mao usab sa mga problema sa emosyon. Ang atong Amahan sa Langit naglaum nga kita mogamit sa tanang talagsaong gasa nga Iyang gihatag niining mahimayaong dispensasyon.”¹

Pagtinguha og tabang gikan sa Langitnong Amahan pinaagi sa pag-ampo, ingon man usab sa suporta sa pamilya ug mga higala, mga lider sa Simbahan (lakip sa mga lider sa Aaronic nga Pagkapari o Young Women), ug mahimong sa usa ka gibansay nga propesyonal sa kahimsog sa pangisip.² Kon mohukom kamo nga magtinguha og propesyonal nga tabang, pagpili og usa ka therapist nga adunay kasinatian sa pagtrabaho uban sa mga bata ug makasabot sa inyong mga kabalaka alang sa inyong anak. Importante alang kaninyo nga moapil sa pagtambal uban sa inyong anak, ug sa daghang higayon, motambong sa therapy uban kaniya.

Ang doktor sa inyong anak usa ka lain nga kapanguhaan nga madangpan ninyo alang sa tabang. Ang doktor makareseta og tambal kon kini gikinahanglan aron sa pagdumala sa mga sintoma sa depresyon.

Pagdugang og naandan nga mga kalihokan [structure] sa kinabuhi

Importante kini alang sa inyong anak nga adunay naandan nga mga kalihokan. Kon ang inyong anak nahibalo kon unsay paaboton ug kanus-a, mobati siya nga mas malahutayon ug mas makahimo sa pagpahiangay. Ania ang pipila ka paagi sa pagdugang og mga naandan nga mga kalihokan ngadto sa adlaw o semana sa inyong anak:

Paghukom og regular nga oras sa pagkatulog.
Bangon sa samang oras kada adlaw.
Ipaambit ang eskedyul alang sa adlaw ngadto kanila.
Limitahi ang panahon nga gigahin sa mga gadget.
Pag-aktibo sa pisikal nga paagi—ang paglakaw uban sa pamilya nindot kaayo.
Magkauban nga mosalmot sa espiritwal nga paglambo, lakip sa regular nga pagtuon sa ebanghelyo ug pag-ampo sa pamilya.
Mangaon og dungan isip usa ka pamilya kada adlaw.

Awhaga ang inyong anak sa pag-apil sa mga kalihokan sa pamilya sama sa pagdula o pagtan-aw og salida nga magkauban. Makatabang usab nga mahimong ehemplo sa pag-atiman sa kaugalingon ug sa pagtudlo sa inyong anak og mga paagi nga siya makagahin og panahon alang sa pag-atiman sa kaugalingon. Mahimo kamong mopili sa pag-ehersisyo o mobuhat og mahunahunaon [mindfulness] nga mga kalihokan kauban ang inyong anak o isip usa ka pamilya.

Hinumdomi nga mahimong adunay kaliwat [genetic link] sa depresyon, ug mao nga ang inyong kaugalingong mga panglimbasog mahimong maoy makaingon nga kamo mobati nga mawad-an og kadasig samtang inyong gisulbad ang depresyon sa inyong anak. Kon kamo adunay mga sintoma sa depresyon, importante ang pagdumala niana nga mga sintoma ug pagtinguha og propesyonal nga tabang kon kamo magsugod sa pagbati nga nabug-atan. Kon kamo wala mag-atiman sa inyong kaugalingon, makaplagan ninyo nga mas lisod ang pagsuporta sa inyong anak sa iyang mga panglimbasog.