“Ang Kababayen-an Nga Mibiya sa Galilea aron Mosunod ni Jesus,” Liahona, Mar. 2022.
Ang Kababayen-an Nga Mibiya sa Galilea aron Mosunod ni Jesus
Tulo ka leksiyon gikan sa matinud-anon nga kababayen-an nga misunod ni Jesukristo.
Certain Women [Pipila ka Babaye], ni Walter Rane
Niadtong 1883, si Helen Mar Whitney misulat nga “sa kinabuhi ni Kristo, [kita mahimong] makakita sa debosyon nga gipakita sa babaye. Ang babaye mao ang ulahing nagpabilin diha sa Krus, ug mao ang nag-una didto sa Lubnganan.”1 Bisan og wala gitino ni Sister Whitney kon kinsa nga kababayen-an ang iyang gihulagway, nalakip kanila mao ang kababayen-an nga mibiya sa Galilea aron mosunod ni Kristo. Gihulagway ni Lucas kini nga kababayen-an, nga nagsulat nga si Jesus “miadto … sa kalungsoran ug sa kabalangayan diin nagwali … Mikuyog kaniya ang 12 ka tinun-an ug pipila sa mga babaye nga naayo … si Maria (nga ginganlag Magdalena) …; si Juana, ang asawa ni Cusa nga opisyal ni Herodes; si Susana ug daghan pang mga babaye, nga mitabang kang Jesus … sa ilang katigayonan” (Lucas 8:1–3).
Ang pulongan “daghan pang mga babaye” nagpasabot sa usa ka grupo nga adunay dako nga gidaghanon. Daghang matinud-anon nga kababayen-an ang kauban ni Kristo. Kini nga kababayen-an nagtudlo kanato sa pagpalig-on sa gingharian sa Dios ug maanaa uban niadtong nag-antos. Nagtudlo sila kanato nga magmaisogon ug magpabiling duol kang Kristo bisan kon nagsinati og kalisod. Tingali ang labing importante, nagtudlo sila kanato nga pinaagi kang Kristo kita makabiya sa kangitngit ug makaduol ngadto sa kahayag.
Si Maria Magdalena, Juana, Susana,2 ug daghang ubang kababayen-an nga misunod kang Kristo dili sunod-sunoran lang; hinuon, sila aktibo ug mihatag sa ilang katigayonan sa pagsuporta Kaniya diha sa Iyang pangalagad (tan-awa sa Lucas 8:2–3). Piho nga gihisgotan si Juana nga minyo ngadto sa opisyal ni Herodes, lagmit nagpasabot nga ang iyang bana anaa sa usa ka posisyon nga adunay kapanguhaan ug awtoridad alang sa Hari Herodes Antipas, ang magmamando sa Galilea.
Samtang kini nga kababayen-an mikuyog ni Kristo diha sa Galilea, lagmit nakadungog sila sa daghan sa Iyang mga sermon, naminaw sa Iyang mga sambingay, ug nakasaksi og mga milagro sama sa pagkaayo sa babaye nga adunay sakit sa dugo ug sa babaye nga adunay balatian sulod sa 18 ka tuig (tan-awa sa Lucas 8:43–48; 13:11–13). Tingali anaa sila didto sa pagpakaon sa 5,000 ug sa daghang ubang milagro (tan-awa sa Lucas 9:12–17; 14:1–4). Samtang hapit na mahuman ang pangalagad ni Kristo sa Galilea, pipila niini nga kababayen-an ang misunod Kaniya sa usa ka semana nga pagpanaw ngadto sa Jerusalem (tan-awa sa Mateo 27:55–56).
Ang mga Ebanghelyo naghingalan og pipila ka kababayen-an nga misunod ug mitabang ni Jesus, lakip ni Maria, Juana, ug Susana. Sila “ug daghan pang mga babaye” nakadungog sa Manluluwas nga nagtudlo ug lagmit nakasaksi og mga milagro.
Paghulagway ni Dan Burr
Pagbangotan uban Niadtong Nagbangotan
Ikonsiderar og kadiyot ang katinuod nga kini nga kababayen-an mikuyog kang Kristo gikan sa Galilea ug anaa diha sa Iyang Paglansang. Samtang ang mga kasulatan dili piho nga naghisgot sa ilang pag-apil sa ubang panghitabo sa kataposang semana sa kinabuhi sa Manluluwas, daw lagmit nga sila anaa diha sa madaogon nga pagsulod, nakadungog sa Iyang mga pagtudlo sa templo, ug tingali miapil sa uban pang panghitabo.
Girekord ni Lucas nga kini nga grupo sa kababayen-an anaa diha sa Kalbaryo: “Ang tanang kaila ni [Kristo], lakip ang mga babaye nga misunod kaniya gikan sa Galilea, nagpaantaw didto aron pagtan-aw sa [Paglansang]” (Lucas 23:49). Si Mateo nagpasabot niining samang grupo sa kababayen-an, nagsulat nga diha sa krus, “Sa dili layo kaayo, didtoy daghang babaye nga nagtan-aw. Nag-alagad sila kang Jesus ug mikuyog kaniya gikan sa Galilea. Uban kanila mao si Maria Magdalena, si Maria nga inahan ni Santiago ug ni Jose ug ang asawa ni Sebedeo” (Mateo 27:55–56).3
Hunahunaa ang grabe nga kasubo nga gibati niini nga kababayen-an diha sa krus samtang nagtan-aw sila sa Manluluwas nga nag-antos. Kitang tanan adunay mga higayon sa dihang kadtong atong gihigugma nakasinati og trahedya ug kita walay gahom sa pagbuhat og bisan unsa mahitungod niini. Bisan og ang kababayen-an diha sa krus dili makausab sa sitwasyon, nagpabilin sila nga anaa diha uban sa Manluluwas sa Iyang hilabihan ka grabe nga kasakit. Ang ilang mga ehemplo nagpakita kanato nga usa ka paagi sa “pagbang[o]tan uban niadto nga nagbang[o]tan” (Mosiah 18:9) mao ang yanong pag-uban niadtong kinsa nag-antos.
Magmaisogon ug Magpabiling Duol
Kini nga kababayen-an naghatag usab og ehemplo sa kaisog. Ang ilang pagpabilin diha sa krus mahimong nagbutang kanila sa peligro, tungod kay sila nalambigit sa usa ka indibidwal nga gipatay sa Roma. Ang gisulat ni Camille Fronk Olson mahitungod ni Maria, ang inahan ni Jesus (kinsa anaa usab diha sa krus), tinuod usab niini nga kababayen-an: “Nagbarog duol ni Jesus sa unsay gitan-aw sa uban isip makauulaw nga kahimtang, gipasabot usab ni Maria nga ang iyang kahadlok sa Dios labaw pa kay sa kahadlok sa tawo. Bisan unsa pa ang ipasangil sa usa ka tumatan-aw kaniya, ang hilom nga pamay-ong ni Maria nagpsabot nga dili sama sa uban sa iyang mga disipulo, dili siya molimod sa iyang kalambigitan ni Jesus.”4
Kini nga grupo sa daghang kababayen-an dili lang anaa diha sa pagkamatay ni Kristo apan usab “nakita nila ang lubnganan ug giunsa pagpahimutang didto ang lawas ni Jesus. Unya namauli sila ug ilang giandam ang mga pahumot ug ang mga igdidihog sa iyang lawas. Nianang Adlawng Igpapahulay namahulay sila, sumala sa gisugo sa Balaod” (Lucas 23:55–56). Tungod sa peligro nga ilang giatubang gikan sa mga awtoridad sa mga Judeo o sa mga Romano, kini nga kababayen-an mahimo untang nangandam aron dali nga mobiya sa lungsod. Hinuon, nangandam sila og mga pahumot alang sa lawas ni Kristo (tan-awa sa Lucas 24:1). Bisan og ang ilang kaugmaon dili segurado, nagpabilin silang duol kon asa si Jesus. Nagpasabot sa Sabado human sa Paglansang, ang Kristiyanong tagsulat nga si Max Lucado nangutana: “Kon kini Sabado sa inyong kinabuhi, sa unsang paagi kamo moresponde? Kon kamo anaa sa dapit taliwala sa trahedya sa kagahapon ug sa kadaogan sa ugma, unsa man ang inyong buhaton? Mobiya ba kamo sa Dios—o magpabilin kamong duol kaniya?”5 Kini nga kababayen-an nagtudlo kanato nga magpabiling duol ngadto ni Jesus, bisan sa malisod nga mga panahon.
Duol ngadto sa Kahayag
The Three Marys at the Tomb [Ang Tulo ka Maria diha sa Lubnganan], ni William-Adolphe Bouguereau
Dili ikatingala, kining samang grupo sa kababayen-an mao ang nag-una diha sa lubnganan sa kabuntagon sa Pasko sa Pagkabanhaw (tan-awa sa Lucas 24:1–10).6 Ngadto kanila ang anghel mipahayag sa malipayon nga balita:
“Ngano nga ang buhi anha man ninyo pangitaa diha sa mga patay?
“Wala na siya dinhi! Nabanhaw siya! Hinumdomi ang iyang gisulti kaninyo sa didto pa siya sa Galilea” (Luke 24:5–6).
Ang kababayen-an “[nahinumdom] sa … iyang gisulti,” mibalik, ug “gisugilon … kining tanan ngadto sa 11 ka apostoles ug sa uban” (Lucas 24:8–9).
Ang Apostol Juan nagsulti kanato nga si Maria Magdalena mao ang unang tawo nga nakakita sa nabanhaw nga Manluluwas (tan-awa sa Juan 20:11–17). Tingali kini talagsaon kaayo kon kita makahinumdom nga si Lucas misulat nga sa sayong bahin sa kinabuhi ni Maria, siya gisudlan og “pito ka yawa” (Lucas 8:2). Tingali niini atong makita nga si Maria naggikan sa usa ka mahagiton kaayo nga kahimtang ngadto sa pagkahimong unang tawhanong saksi sa Pagkabanhaw ni Kristo. Kini nagsugyot nga kon kita mokonektar kang Jesukristo, Siya makatabang kanato nga mobiya sa kangitngit ug moduol sa kahayag. Bisan unsa pa ang atong nangagi nga mga hagit, makakaplag kita og hingpit nga kalipay sa pagduol ngadto kang Kristo karon.
Sila si Maria Magdalena, Juana, Susana, ug ang ubang kababayen-an nga mibiya sa Galilea aron mosunod ni Kristo gamhanan nga mga ehemplo sa mga disipulo kinsa miabag sa paglig-on sa gingharian sa Dios. Nagtudlo sila kanato nga mamahimong anaa uban niadtong kinsa nag-antos, magmaisogon, ug sa dili pagbiya kang Jesus—bisan kon mahagiton ang mga panahon. Kini nga kababayen-an, mga saksi sa nabanhaw nga Kristo, nagtudlo kanato nga pinaagi Kaniya, kita makabiya sa kangitngit ug makaduol ngadto sa kahayag.
Niadtong 1893, ang Santos sa Ulahing Adlaw nga si Lu Dalton misulat sa mosunod nga mga linya sa balak nga naghulagway sa kalig-on niini nga kababayen-an nga misunod ni Jesukristo:
Unang mahigugmaon nga motimbaya sa tawo sa iyang pagkatawo,
Kataposang mobiya kaniya sa pagkamatay,
Unang magdala og hingpit nga kalipay sa tawo,
Kataposang mawad-an og paglaom ug mohunong sa pagsulay.
Kataposang anaa diha sa krus sa gilansang nga Ginoo niya,
Unang nakakita kaniya sa dihang mibangon,
Unang mipahayag nga napahiuli sa kinabuhi siya,
Nakalingkawas sa masulub-ong bilanggoan sa kamatayon.7