“Makakita sa Dagway sa Dios diha sa Atong mga Kaaway,” Liahona, Mar. 2022.
Makakita sa Dagway sa Dios diha sa Atong mga Kaaway
Kini nga mga leksiyon gikan sa basahon sa Genesis mahitungod sa pagbuntog sa kasungian makahatag og sundanan alang sa atong kaugalingong kinabuhi.
Mga paghulagway pinaagi ni David Green
Isip usa ka tigpataliwala sa kasungian, ako nakapundo og daghang kaalam kalabot kon giunsa sa pagbalhin sa kasungian ug pagdapit og panag-uli gikan sa pagtan-aw sa ehemplo ug mga pagtulun-an ni Jesukristo diha sa Bag-ong Tugon. Hinuon, ang Bag-ong Tugon dili ang bugtong basahon sa kasulatan nga nakagiya kanako sa tibuok dagan sa akong panginabuhi. Ang Daang Tugon adunay pipila ka talagsaong pagtulun-an nga makatabang kanato kon ang atong kaugalingon malambigit diha sa makadaot nga kasungian.
Unsa ang makadaot nga kasungian? Mao kini kon ang atong pagkadili makamao sa pagpakigsabot sa pagsulbad sa mga problema ngadto sa uban mosangpot sa pagpasakit sa uban o sa atong kaugalingon.
Tungod sa makadaot nga kasungian moabot ang kahadlok sa kasakit diha sa gilaoman ug isip usa ka sangpotanan sa kasungian, usa ka kahadlok nga wala higugmaa o wala nakita sama sa atong gilaoman, ug usa ka kahadlok sa kapakyas sa pagpangita og kasulbaran sa mga problema nga nagsamok kanato. Kon kita motugot sa kahadlok nga makaimpluwensiya, kita dili na mobati nga gisangkapan sa pagsulbad sa mga problema nga atong atubangon ug sa kasagaran makasinati og mga emosyon sa pagkawalay paglaom, kaulaw, o pagkawalay mahimo.
Kana nga matang sa kasungian mabati nga pilegro sa kadaghanan sa mga tawo, nga maoy hinungdan nganong kita mosangpot sa paggamit og dili makatabang nga mga estilo sa kasungian sama sa paglikay, pagdawat, o pag-kompetinsyahay isip usa ka paagi sa pagpaningkamot sa paghimo sa kasungian nga mawala. Sa walay palad, diha sa makadaot nga kasungian, wala niadtong mga kasulbaran ang magsilbi.
Oo, kita kinahanglan molikay sa panagbingkil (tan-awa sa 3 Nephi 11:29). Apan kita dili gayod molikay, moundang, o mosulong sa mga tawo nga atong gikasungi. Hinoon, kita kinahanglan magkat-on kon unsaon sa paghigugma sa mga tawo nga atong gikasungi. Kini nagkinahanglan sa paggamit sa gugma nga putli, ang putli nga gugma ni Kristo, ngadto sa atong mga kaaway (tan-awa sa Moroni 7:47).
Si Jesus nagtudlo nga ang paghigugma niadtong kinsa nahigugma kaninyo sayon ra. Siya miingon usab, “Apan karon sultihan ko kamo: higugmaa ang inyong mga kaaway ug pag-ampo kamo alang sa mga tawo nga nagpasipala kaninyo” (Mateo 5:44). Ang Manluluwas mihangyo kanato sa paghigugma sama sa Iyang gibuhat ug mahimong hingpit sama Kaniya (tan-awa sa Juan 13:34; 3 Nephi 12:48). Kini mahimong nagpasabot sa pagkaandam sa paghigugma sa uban bisan kon ang maong paghigugma risgo. Kita mahimong magpanuko tungod kay kita sa natural lang nga maglikay sa kakuyaw. Apan ang pagdesisyon sa paghigugma niadtong kinsa mahimong makapasakit kanato magtugot kanato sa pagbuntog sa kahadlok ug mahimong mapuno sa gugma nga putli.
Kining matang sa gugma mobungat sa pagkawalay kahadlok diha sa atubangan sa kasungian. Kini nagtawag kanato sa pagbukas sa atong kaugalingon ngadto sa mga tawo nga atong gikasungian sa paagi nga “mapailubon ug maluluy-on; … dili mamugos sa kaugalingong kagustohan; … dili masuk-anon o madinumtanon, mopailub, motuo, molaom ug molahutay gayod. … Kay ang gugma [nga putli] dili gayod [mopakyas]” (1 Mga Taga-Corinto 13:4–5, 7–8). Ang gugma nga putli mopakita niining matang sa gugma nga wala nagpaabot nga ang mga tawo sa pikas bahin sa kasungian mohimo sa mao.
Ang gugma nagtugot kanato sa pagtan-aw sa atong mga kaigsoonan nga atong gikasungi sa klaro kaayo nga ang ilang mga panginahanglan ug mga tinguha sama ra kaimportante sa atoang kaugalingon, dili igsapayan kon unsa ang ilang pagtan-aw kanato. Kita mobuhat sa bisan unsa aron makit-an ang mga solusyon nga makatubag sa ilang mga panginahanglan ingon man sa atong kaugalingon.
Duha ka mga istorya gikan sa Daang Tugon mao ang talagsaong mga ehemplo niining gugma.
Esau ug Jacob
Esau ug Jacob Naggakos, ni Robert T. Barrett
Sa Genesis 25, atong masugatan ang usa kasungian tali sa duha ka managsoong lalaki, si Esau ug si Jacob, ang mga anak nga lalaki ni Isaac. Gibaligya ni Esau ang iyang kabilin ngadto ni Jacob alang sa usa ka panaksan nga sabaw nga pula (tan-awa sa Genesis 25:30–31). Sa kaulahian, nagsunod sa tambag sa iyang inahan, si Jacob nagpakaaron ingnon nga si Esau aron madawat ang kataposang panalangin ni Isaac (tan-awa sa Genesis 27:6–29).
Gikasilagan ni Esau si Jacob ug nanumpa sa pagpatay sa iyang igsoong lalaki. Milayas si Jacob aron mopuyo sa iyang uyoan si Laban. (Tan-awa sa Genesis 27:41–45.) Sa kadugayan si Jacob nakasinati og kagubot uban sa iyang uyoan ug napugos sa pagbalik sa panimalay (tan-awa sa Genesis 31). Nasayod si Jacob nga kana nagpasabot sa pakig-atubang ni Esau, kinsa adunay mas dako nga kasundalohan. Siya nahadlok alang sa iyang kinabuhi ug sa kinabuhi sa iyang pamilya (tan-awa sa Genesis 32:7–8).
Sa adlaw nga sila nagkatagbo, si Jacob mipadala og usa ka madagayaong gasa nga mga kanding, kamelyo, mga baka, ug mga karnero, ug mga asno isip halad sa kalinaw. Dayon siya miyukbo og pito kahigayon samtang siya nagpadulong sa iyang igsoon. Si Esau mitubag sa paagi nga wala damha ni Jacob. Mihilak si Esau, migakos sa iyang igsoong lalaki, ug miingon kaniya wala kinahanglana ang mga halad sa kalinaw.
Si Jacob natandog sa gugma ni Esau ug mitubag:
“Dili mahimo. Kon tinuod nga gipasaylo mo na ako, dawata ang akong gasa kanimo: Alang kanako ang pagtan-aw sa imong nawong sama ra nga nagtan-aw ako sa nawong sa Dios karon nga gidawat mo ako.
“Dawata intawon kining akong gasa kanimo; maayo kaayo kanako ang Dios ug gihatagan niya ako sa tanan kong gikinahanglan. Ug siya miawhag kaniya, ug siya midawat niini” (Genesis 33:10–11).
Tulo ka Elemento nga Gikinahanglan aron Magpuyo diha sa Kalinaw
Gipadayag ni Jacob ang sundanan sa gugma dinhi nga akong nakita nga maoy nahimong labing epektibo nga paagi sa pagdapit og panag-uli uban niadtong atong nabuhatan og sayop o kinsa nakahimo og sayop kanato.
Mga Salmo 85:10 naghulagway sa mga kahimtang sa panag-uli: “Magkahiusa ang gugma ug ang pagkamaunongon maghagkanay ang katarong ug kalinaw.” Ang gibuhat ni Jacob ug ni Esau aron makabaton og kalinaw nakatuman sa mga kondisyon nga makita diha sa Mga Salmo.
Gikinahanglan ang kaisog ni Jacob ug ni Esau sa pag-ila sa kamatuoran nga sila dili kaaway—nga sila managsoon. Gikinahanglan ang kaluoy sa pagpasaylo sa usag usa. Gikinahanglan ang pagkamatarong—ang matang sa kaangayan nga makapahimong husto kon unsa ang atong nahimo o nahimo nga sayop sa uban—alang kang Jacob ang paghalad ngadto kang Esau usa ka porsiyon nianang gipanalangin kaniya. Kon ang tanang tulo niadtong mga elemento anaa, kini nakapahimo kanila nga magpuyo diha sa kalinaw.
Kita makasunod sa samang sundanan diha sa atong mga kinabuhi.
Kon kita mopilit diha sa makadaot nga kasungian, ang atong kahadlok sa kasungian ug ang atong kahadlok sa uban makaparalisa kanato o makapahimo kanato nga mobuhat sa mga paagi nga makapasamot sa mga butang, dili mas moarang-arang. Kita sa kasagaran mangatarongan nga ang bisan unsang butang nga lagmit natong buhaton aron mabali ang makadaot nga dagan sa sitwasyon dili magsilbi. Kita nagmadudahon nga ang uban mahimong mausab.
Hinoon, ang ehemplo ni Jacob usab naghatag kanato og paagi sa pagbuntog sa kasungian. Giatubang ni Jacob ang iyang kahadlok sa iyang igsoon ug ang iyang kahadlok sa kasungian batok kaniya. Siya mas nabalaka mahitungod sa “pagpanalipod sa relasyon” kay sa “kaugalingong interes” nianang higayona, busa siya midangop ngadto sa iyang igsoong lalaki, sa paghalad kaniya sa kamatuoran ug kaangayan alang sa bisan unsang mga sayop nga iyang nabuhat. Ang kasingkasing ni Esau, nga sa makausa nagtinguha sa pagpatay kang Jacob, nalukmay; kaluoy ug kalinaw ang gipakita agi og balos. Si Jacob nakakaplag og usa ka paagi sa paghigugma sa iyang kaaway ug, sa pagbuhat sa ingon, nakakita “sa dagway sa Dios” nga nagtan-aw diha kaniya.
Bisan pa man sa kabalaka nga kita tingali mobati sa pag-atubang sa kasungian niining paagiha, kini mas epektibo kaayo sa pag-usab sa maong kasungian kay sa bisan unsa pang paagiha. Ang gugma nga sama kang Kristo makamugna og luna aron atong tinud-anayng makita ang mga tawo nga atong gipanlimbasogan sa paagi nga kana nga sukaranan makausab kanato ug kanila.
Si Jose ug ang Iyang mga Igsoong mga Lalaki
Jose sa Ehipto, ni Michael T. Malm
Usa ka henerasyon human ni Jacob, atong makita ang laing gamhanang ehemplo sa gugma gikan sa anak nga lalaki ni Jacob nga si Jose.
Si Jose gibaligya ngadto sa pagkaulipon sa iyang mga igihan nga mga igsoong lalaki sa dihang siya batan-on pa. Ang mga igsoong lalaki ni Jose mibati nga ang ilang amahan dunay pinalabi ug nga si Jose mas gipaboran. Nag-antos si Jose sa hilabihan tungod sa dautang tumong sa iyang mga igsoong lalaki ngadto kaniya. Siya nahilayo gikan sa iyang pamilya sulod sa katuigan, nahimong ulipon, ug nabilanggo sulod sa panahon. Sa kataposan, ang Ginoo mitabang kaniya nga mabuntog ang iyang kalisdanan, ug siya nahimong usa ka gamhanang magmamando sa Ehipto. (Tan-awa sa Genesis 37–45.)
Ang iyang mga igsoong lalaki nag-antos ug, atol sa panahon sa kagutom, miadto sa Ehipto, gutom ug nalupig. Sa dihang nagkita sila ni Jose, sila wala nakaila kaniya ug nagpakiluoy sa tabang.
Si Jose aduna sa tanang katungod sa pagpabilanggo sa iyang mga igsoon ngadto sa bilanggoan aron mapahamtang ang kaangayan ngadto kanila. Mao kadto ang unsay angay kanila. Siya hinoon mipili sa pagpakita og kalooy—sa pagpasaylo kanila, sa paghigugma kanila.
“Duol kamo kanako,” siya miingon kanila. “Ug miduol sila. Ug giingnan sila ni Jose, “Ako ang inyong igsoon nga gibaligya ninyo nganhi sa Ehipto.
“[Karon] ayaw ikaguol o pakasad-a ang inyong kaugalingon tungod sa inyong pagbaligya kanako. Kay ang Dios maoy nagpaanhi kanako una kaninyo aron maluwas ang kinabuhi sa katawhan (Genesis 45:4–5).
Si Jose wala lang mopasaylo sa iyang mga igsoon apan usab nakakita og usa ka mapuslanong katuyoan sa ilang kasungian. Siya miila nga ang mga kamot sa Dios anaa sa tanang butang ug nga bisan pa man sa tanang pag-antos nga ilang gilahutay, “Gipauna ako sa Dios nganhi aron pagsiguro nga may mga kaliwat kamo nga mahibilin ug aron maluwas kamo” (Genesis 45:7).
Usab, usa ka susama nga sundanan ang mahimong makapalig-on sa atong kinabuhi kon kita moila nga ang kasakit sa kasungian sa pagkatinuod mogiya kanato ngadto sa mga resulta nga mopalig-on sa atong mga pamilya ug mga komunidad kon kita magtinabangay sa pagpangita og mga solusyon.
Ang tanan kanato molatas sa kasungian. Makasakit kini. Usahay hilabihan. Ako kanunayng mahingangha sa kasakit nga gibati sa uban kon hilabihan ang pagkalambigit niini sa kasungian, ilabi na uban sa mga minahal. Hinoon, kana nga kasakit ug kahadlok dili kinahanglan nga maoy kataposang resulta.
Kita makapili sa pagtan-aw sa kasungian ug sa mga tawo nga atong gikasumpaki sa lahi nga paagi, ingon gayod sa gihimo ni Jose. Kita makapili sa pagwagtang sa kasuko, kasilag, ug pagbasol ug gakson ang atong mga kaaway.
Kita makapili sa paghigugma batok sa kahadlok ug modiskobre—sama sa gibuhat nilang Jacob, Esau, Jose, ug sa iyang mga igsoong lalaki—nga ang atong mga kaaway mao ang atong mga kaigsoonan. Pinaagi sa pagpakig-uli kanila, kita usab makakita sa dagway sa Dios.