“Pagpangita og Paglaom ug Gugma Kon Nakigbisog sa Pagbuntog sa Pornograpiya,” Liahona, Ago. 2023.
Pagpangita og Paglaom ug Gugma Kon Makigbisog sa Pagbuntog sa Pornograpiya
Kanunay nga adunay paglaom kon nasayod kamo sa klaro nga mga lakang nga himoon diha sa dalan paingon sa pagkaulian.
The Hand of God [Ang Kamot sa Dios], ni Yongsung Kim, dili mahimong kopyahon
Isip usa ka propesyonal kinsa naniksik sa mga epekto sa paggamit sa pornograpiya ug isip usa ka propesor sa kinabuhi sa pamilya sa Brigham Young University, duolon ko sa daghang tawo nga nanglimbasog sa paggamit sa pornograpiya o kadtong nagtinguha og tabang alang sa mga hinigugma. Usahay makadawat ko og mga pangutana sama sa “Mabuntog ba gayod nako ang akong problema sa pornograpiya?” o gani “Aduna ba gayod kanay epekto kon motan-aw ko og pornograpiya?” Kini nga mga pangutana nagpakita sa kakomplikado sa pagsulay sa pagsulbad sa paggamit sa pornograpiya.
Ang mga kasulatan ug ang mga propeta sa ulahing mga adlaw nagtudlo nga si Jesukristo nagtanyag og paglaom ug gugma ngadto sa tanang tawo, dili igsapayan sa ilang kasamtangan nga mga kasakit o mga sala. Si propeta Ether mitudlo nga “kinsa kadto nga motuo diha sa Dios tingali uban sa kasiguroan molaom alang sa [mas] maayo nga kalibotan, oo, gani usa ka dapit diha sa tuo nga kamot sa Dios, kansang paglaom moabot pinaagi sa hugot nga pagtuo” (Ether 12:4). Kining segurado nga paglaom, naggikan sa hugot nga pagtuo, nagsaad og usa ka mas maayo nga kaugmaon alang sa tanan kinsa mopakita sa ilang hugot nga pagtuo sa Langitnong Amahan ug ni Jesukristo.
Tinuod usab nga ang mga lider sa Simbahan sa sulod sa katuigan nagbalik-balik sa pagpasidaan mahitungod sa mga risgo sa paggamit sa pornograpiya.1 Sa samang paagi, ang paniksik gikan sa obserbasyon [empirical research] nagsugyot nga ang pagtan-aw og pornograpiya makadaot sa mga indibidwal ug makapahuyang sa mga relasyon.2 Samtang kini mga sukaranan nga kamatuoran, ang katinuod sa pagsulbad o pagbuntog sa pornograpiya mahimong mahagiton usahay.
Isip usa ka tawo nga migahin og daghang tuig nga naningkamot nga makasabot sa mga epekto sa pornograpiya, kini klaro kanako nga ang tinuyo nga pagtan-aw og pornograpiya nga materyal adunay seryoso nga makadaot nga mga epekto sa mga indibidwal ug mga pamilya. Klaro usab kanako nga daghan ang nanglimbasog sa pagpangita og mga paagi sa paghunong sa paggamit sa pornograpiya ug sa pagbuntog sa daotan nga impluwensiya niini nga kanunayng mokawat sa ilang kalipay. Ang pagpangita og paglaom mahimong lisod kon wala masayod sa klaro nga mga lakang nga himoon diha sa dalan paingon sa pagkaulian. Alang niana nga rason, ako mopakigbahin sa ubos og pipila ka piho nga mga lakang nga mahimong buhaton sa usa ka tawo aron makalikay sa pagtan-aw og pornograpiya.
Samtang adunay pipila ka komon nga mga sundanan alang sa pagkaulian—lakip sa hugot nga pagtuo sa Dios, pagkamatinuoron, ug pagpangayo og tabang—ang piho nga mga lakang alang sa pagkaulian mahimong lahi base sa lebel sa kalambigitan sa tawo sa pornograpiya. Si Presidente Dallin H. Oaks, Unang Magtatambag sa Unang Kapangulohan, mihulagway og upat ka lebel sa kalambigitan sa pornograpiya: (1) dili na kapugngan o makaadik nga paggamit, (2) naghinobra o kanunay nga paggamit, (3) panagsa nga paggamit, ug (4) sulagmang nabantang.3 Alang sa unang tulo ka lebel sa kalambigitan, mosugyot ko og positibo nga mga lakang nga inyong mabuhat ug mabuhat sa inyong mga minahal sa inyong panaw sa pagsulbad sa paggamit og pornograpiya.
1. Pagsulbad sa Dili na Kapugngan nga Paggamit (Pagkaadik)
Ang paggamit sa pornograpiya sa paglabay sa panahon makamugna og kusog ug dili kapugngan nga mga pag-agni sa sulod kaninyo nga motan-aw o maminaw og dugang nga pornograpiya nga materyal ug gamiton kini nga mas kanunay. Ang pagkaadik sa pornograpiya naghatag og limitasyon sa inyong kagawasan sa pagpili. Kon naadik, lagmit kamo maglisod sa paghunahuna mahitungod sa o moapil sa ubang importante nga mga kalihokan o mga relasyon, lakip sa pamilya ug mga higala. Samtang ang paghinulsol ug ang pagbalik ngadto sa dalan sa pakigsaad kanunay nga posible, ang pagkaadik sa pornograpiya mahimong mopabati kaninyo nga walay paglaom, naguol, ug nabalaka.
Makatabang nga mga Lakang
Tutoki ang inyong balaanon nga pagkatawo. Ang pagtutok sa inyong pagkatawo isip usa ka anak nga lalaki o anak nga babaye sa Dios makatabang sa pag-establisar pag-usab sa inyong gituohan nga kamo makahimo sa mahinungdanon nga mga butang, lakip sa pagbuntog sa paggamit sa pornograpiya. Samtang daghan nga nanglimbasog sa pagkaadik sa pornograpiya mobati nga walay paglaom, kon kamo mohinumdom sa inyong balaanong pagkatawo ug katuyoan, kamo mas makapangita sa kusog nga magbaton og hugot nga pagtuo sa Ginoo ug mohimo og aksiyon (tan-awa sa Mga Taga-Filipos 4:13).
Pakig-istorya ngadto sa uban mahitungod niini nga problema. Ang pagsinati og mga tintasyon ug dili kapugngan nga mga pagbati nga motan-aw og pornograpiya makadugang ngadto sa grabe nga pagbati sa pag-inusara. Usa sa labing maayo nga mga paagi sa pagsumpo sa dili kapugngan nga mga pagbati gikan sa pagtago ug mahimong mas grabe mao ang dayag nga paghisgot mahitungod sa inyong paggamit sa pornograpiya. Pangayo og suporta gikan sa mga sakop sa pamilya, mga higala, ug mga lider sa Simbahan, ingon man sa propesyonal nga mga kapanguhaan, aron dili kamo mag-inusara sa inyong pakigbisog.
Pangita og lokal nga terapista kinsa batid sa sekswal nga mga pagkaadik. Ang mga propesyonal sa kahimsog sa pangisip makatabang ninyo nga makasabot sa mga rason nganong kamo naggamit og pornograpiya. Sila makatabang kaninyo sa pagsulbad sa mga kinaiya nga dili kapugngan nga nagahatag og limitasyon sa inyong abilidad sa paggamit sa inyong kabubut-on aron makakaplag og hingpit nga kalipay ug kamaya.
Apil sa usa ka grupo aron maulian gikan sa pagkaadik. Ang mga sesyon sa grupo aron maulian gikan sa pagkaadik ug ubang mga kapanguhaan sa komunidad makatabang sa pagkonektar niadtong nagtinguha nga maulian ug makahatag kaninyo og mga tigtambag, mga mensahe sa paglaom, ug positibo nga mga ehemplo.4 Ang panaw sa matag usa latas sa pagkaadik lahi, apan samtang kamo makadungog sa mga istorya ug mga panglimbasog sa uban, kamo makakat-on nga kamo dili angay nga mag-inusara sa pagsagubang sa mga pagsulay ug mahimong mabayaw ug madasig sa uban kinsa anaa sa susama nga mga sitwasyon.
2. Pagsulbad sa Naghinobra, Kanunay nga Paggamit
Dili ang matag tawo nga nadakpan sa laang sa pornograpiya naadik niini. Kamo tingali nalit-ag sa usa ka kinaiya sa pagtan-aw og pornograpiya apan wala mosarang sa klinikal nga kahulogan sa pagkaadik. Mahimong hunahunaon ninyo kini isip usa ka nagbalik-balik nga “dili maayo nga batasan” sa paggamit og pornograpiya. Samtang ang mga sangpotanan nga may kalabotan niini nga lebel sa kalambigitan sa pornograpiya mahimong dili kaayo grabe kay sa pagkaadik, kini aduna gihapoy negatibo nga mga epekto sa inyong kinabuhi.
Sama pananglit, ang regular nga paggamit sa pornograpiya moatake sa inyong abilidad nga mobati og gugma nga putli ug makamugna og dili tinuod nga mga kinaiya alang sa sekswal nga kasuod ug gugma. Kini makahimo sa inyong mga hunahuna ug mga pagbati alang sa kasuod nga mahimong mas hakog, nga mohimong mas lisod kaninyo sa pagbati ug pagpahayag sa matang sa gugma nga makapalawom ug makapalig-on sa inyong mga relasyon. Kini tungod kay bisan ang pangasa nga paggamit sa pornograpiya magpasiugda og kahigal, usa ka puli alang sa gugma nga nakabase sa hinakog nga mga tinguha ug mga kinaiya nga supak sa kabubut-on sa Dios.5 Ang Ginoo mitudlo, “Ug siya nga magtan-aw sa babaye nga may kahigal ngadto kaniya naglimod sa tinuohan, ug dili makaangkon sa Espiritu” (Doktrina ug mga Pakigsaad 42:23).
Makatabang nga mga Lakang
Pangayo og tabang. Ang pagbati nga nalit-ag sa usa ka sundanan sa regular nga paggamit sa pornograpiya makapasagmuyo. Mahimong gibati ninyo nga daw ang inyong paggamit sa pornograpiya wala magkinahanglan sa suporta sa pag-atiman sa kahimsog sa pangisip, o tingali gibati ninyo nga nahadlok nga modangop ngadto sa mga higala ug mga sakop sa pamilya alang sa suporta o tabang. Importante nga mahinumdoman nga ang pagtinguha niini nga mga kapanguhaan usa ka importante nga unang lakang. Ang mga minahal mahimong makatabang sa pagbantay sa paggamit sa cell phone o internet ug magmugna og pagbati sa pagkamay tulubagon sa inyong kinabuhi. Ang pagpahigayon og regular nga mga panag-istoryahanay ug mga pagpangumusta uban sa usa ka mahigugmaon nga sakop sa pamilya o higala usa ka laing paagi nga kini nga sosyal nga suporta makatabang sa pagpakgang sa naghinobra nga paggamit sa pornograpiya.
Hibaloa kon unsa nga mga panghitabo o mga emosyon ang makapasiugda sa inyong tinguha nga motan-aw og pornograpiya. Alang sa daghang tawo, kini nga tinguha mahimong mapasiugda pinaagi sa kaugtas, pagsalikway, o ubang negatibo nga mga emosyon. Mahimong makaplagan ninyo nga mapuslanon ang pagtino sa mga sitwasyon nga mohimo kaninyo nga lagmit nga mobati sa tinguha nga motan-aw og pornograpiya. Sa dihang natino na, kini nga kahibalo makatabang sa tanan nga naapil nga makahibalo sa mga sitwasyon nga likayan ug kanus-a kamo mahimong nagkinahanglan sa kinadak-an nga suporta ug pagdasig.
Buhata ang maayo nga kalingawan. Tungod ang naghinobra nga paggamit sa pornograpiya kasagaran mapasiugda pinaagi sa negatibo nga emosyon, laing makatabang nga lakang mao ang pagtutok sa positibo nga mga kalihokan sa kalingawan nga makapahupay sa kaugtas ug makapalagsik kaninyo. Samtang kini nga mga kalihokan dili motangtang sa tintasyon nga motan-aw og pornograpiya, ang pagbutang og paningkamot sa positibo nga mga kalihokan makatabang sa pagmugna og mas menos nga mga sitwasyon nga motumaw ang pag-agni sa pagtan-aw og pornograpiya. Kini nga mga kalihokan magdala og kalipay ug kahupay sa inyong kinabuhi.
Dapita ang kahayag sa Dios sa inyong kinabuhi. Ikonsiderar ang pagpares sa positibo nga mga kalingawan uban sa gipausbawan nga pagtagad sa espirituhanon nga kahayag nga maggikan sa pag-apil sa ebanghelyo. Kini nga kahayag sa ebanghelyo maggikan sa pagbasa sa mga kasulatan, inadlaw-adlaw nga pag-ampo, ug, kon posible, pagtambong sa templo. Si Elder Dieter F. Uchtdorf sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles mipahayag nga “ang Dios nagsaad og paglaom sa Iyang kahayag—Siya nagsaad sa pagdan-ag sa dalan ug sa paggiya kanato pagawas sa kangitngit.”6
3. Pagsulbad sa Panagsa nga Paggamit
Alang sa uban, ang paggamit sa pornograpiya dili regular nga batasan o pagkaadik. Mahimong motan-aw kamo og pornograpiya matag karon ug unya apan sa dili makanunayon nga paagi. Samtang matintal kamo nga ibaliwala kining dili kanunay nga paggamit nga dili ra kaayo ikabalaka, si Presidente Oaks mitudlo, “Sama sa bisan unsang makasasala nga kinaiya, ang tinuyo nga paggamit og pornograpiya mopapahawa sa Espiritu Santo.”7 Kining pagkawala sa inyong espirituhanon nga pagkasensitibo usa ka dakong negatibo nga epekto sa gani panagsa nga paggamit sa pornograpiya. Gustong gamiton ni Satanas ang pornograpiya sa paglaglag sa inyong koneksiyon ngadto sa gugma ug espirituhanon nga gahom nga gihatag sa Espiritu Santo.
Makatabang nga mga Lakang
Tinguhaa ang Espiritu. Usa ka importante nga lakang nga mabuntog ang panagsa nga paggamit sa pornograpiya mao ang pagpaningkamot nga magpabiling duol ngadto sa Espiritu sa Dios kada adlaw. Tungod ang inyong Langitnong Amahan hingpit nga nakaila kaninyo, Siya nasayod kon unsaon nga hingpit nga makatabang kaninyo. Kon gibati ninyo nga nawala ang impluwensiya sa Espiritu sa inyong kinabuhi, pasalig karon nga motutok kang Kristo, hinumdomi ug tumana ang inyong mga pakigsaad, ug pagsugod sa proseso sa paghinulsol aron ang Espiritu Santo sa makausa pa makahatag kaninyo og giya ug suporta. Ang pagpaminaw sa inadlaw-adlaw nga mga pag-aghat gikan sa Espiritu Santo ug ang pagbati sa inadlaw-adlaw nga gugma ni Jesukristo ug sa Langitnong Amahan makatabang kaninyo nga mas maayong mosagubang sa mga tintasyon o mga tinguha nga motan-aw og pornograpiya nga mahimong moabot.
Pagmugna ug pagpatunhay og klaro nga mga utlanan kalabot sa inyong paggamit sa pornograpiya. Ang pagpalayo sa inyong mga cell phone gikan sa inyong higdaanan inig ka gabii o ang paggamit og mga filter o ubang mga software program kabahin sa pagkamay tulubagon diha sa inyong elektronik nga mga device makabutang og babag taliwala kaninyo ug sa hilabihan ka daghan nga materyal sa pornograpiya sa online. Samtang kana nga mga utlanan kasagaran dili igo sa pag-usab sa kanunay nga paggamit sa pornograpiya, kini makatabang sa paghatag og limitasyon nga masipyat ug makapamenos sa mga tintasyon.
Paglaom diha kang Kristo
Dili igsapayan kon hain kamo nga ang-ang sa paggamit sa pornograpiya, kanunayng adunay mga lakang nga inyong mabuhat ug mga desisyon nga inyong mahimo aron sa pagpalig-on sa inyong kaugalingon batok sa pornograpiya ug sa kataposan sa pagbuntog niini. Kamo makapabalik sa paglaom sa inyong kinabuhi pinaagi sa paggamit sa inyong kabubut-on sa paghimo og klaro nga mga desisyon nga dili lamang molikay sa pornograpiya apan mohimo usab og nag-una [proactive] nga mga lakang aron sa pagpalambo sa inyong personal nga kalig-on.
Ang ebanghelyo nagsaad kanato og maanindot nga mga panalangin kon atong ibutang ang atong paglaom diha ni Jesukristo. Si Elder Uchtdorf mipamatuod, “Bisan pa kon unsa ka walay hinungdan ang yugto sa atong mga kinabuhi nga tan-awon karon, tungod sa kinabuhi ug sakripisyo ni Jesukristo, kita mahimong makalaom ug makapaniguro nga ang kataposan nga bahin sa basahon sa atong mga kinabuhi labaw pa kay sa atong kinadak-ang mga pagdahom.”8 Ug si Presidente M. Russell Ballard, Akting nga Presidente sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles, mitudlo, “Kon kita adunay paglaom diha kang Kristo, atong masayran nga samtang kita kinahanglang mohimo ug motuman sa sagrado nga mga pakigsaad, ang atong labing gitinguha ug gipangandoy mahimong matuman pinaagi Niya.”9
Ang tinuyo ba nga pagtan-aw og pornograpiya adunay negatibo nga epekto sa atong mga kinabuhi? Ang mga tubag gikan sa atong mga propeta sa modernong panahon ug sa modernong siyensiya nagtakdo: oo. Nagpasabot ba kini nga kadtong nanglimbasog sa pornograpiya gitagana ngadto sa walay kalipay ug ngil-ad nga kinabuhi? Dili. Ang katahom sa ebanghelyo anaa diha sa saad nga kita kanunayng makahinulsol, makauswag diha sa dalan sa pakigsaad, ug makatagamtam pag-usab sa Espiritu Santo ug sa gugma sa Dios sa atong mga kinabuhi. Kita gisaaran nga kita “[maka]sagubang sa tanan tungod sa gahom nga gihatag kana[to] ni Kristo” (Mga Taga-Filipos 4:13). Ang pornograpiya makalaglag sa daghan kaayo mahitungod sa unsay sagrado ug maayo, apan kita makatangtang niini gikan sa atong mga kinabuhi pinaagi sa pagsalig kang Jesukristo ug sa Iyang makaayo nga gahom ug pinaagi sa paggamit sa mga sugyot nga gilatid niini nga artikulo.