Mga Sumbingay ni Pablo bahin sa Kaluwasan sa Ilang Karaang Kahulogan

Ni Jason R. Combs

Assistant Professor sa Ancient Scripture, Brigham Young University

Sa iyang Epistola ngadto sa mga Romano, si Apostol Pablo migamit og mga konsepto nga pamilyar sa mga tawo sa iyang panahon aron matabangan sila nga makasabot sa buhat ni Jesukristo sa kaluwasan.

Unsaon sa usa ka tawo nga masulat ang tanang gibuhat ni Jesukristo alang nato? Alang kang Pablo, ang tubag mao ang paggamit sa mga konsepto nga pamilyar sa iyang panahon ug mapahisama ngadto kang Jesukristo—mga konsepto sama sa kapaangayan, grasya, ug pasig-uli/pag-ula.

Samtang ang matag usa niini nga mga konsepto tingali masaypan og sabot sa panahon karon, diha sa Mga Taga-Roma 3:24–25, si Pablo migamit niini isip mga sumbingay aron ipasabot ang kaluwasan gamit ang mga termino nga mas masabtan sa mga sumusunod ni Kristo nianang panahona. Busa, ang pagkahibalo og dugang pa mahitungod sa orihinal nga mga konteksto bahin niini nga mga pulong makatabang nato nga mas masabtan ang mga pagtulon-an ni Pablo mahitungod sa atong kaluwasan diha kang Jesukristo.

Kapaangayan

Ang pulong nga kapaangayan gigamit sa Daang Tugon aron matudloan ang Israel mahitungod sa ilang relasyon ngadto sa Dios.¹ Ang ideya naggikan sa legal nga konteksto. Pananglitan, diha sa Deuteronomio 16:18–20, ang Israel gimandoan sa pagtudlo og mga maghuhukom aron sa paghatag og “matarong” nga desisyon ug ipadayon unsay “matarong lamang” (diha sa orihinal nga Hebreohanon kini mabasa nga, ipadayon ang “hustisya hustisya,” gibalikbalik ang pulong nga hustisya sa duha ka higayon aron sa paghatag og gibug-aton). Ang matarong ug hustisya gikan sa samang Hebreohanon ug Griyego nga pulong nga kapaangayan.

Ang mga propeta migamit sa imahe sa korte sa balaod, uban sa Dios isip maghuhukom, aron sa balaknon nga paagi mopasidaan sa Israel ug sa silingan nga kanasoran niini (tan-awa sa Isaias 3:13–14; 41:1–9, 21–24; Miqueas 6:1–5). Diha sa Isaias 43:9, gipatawag sa Dios ang kanasoran nga mopakita sa Iyang atubangan nga morag anaa sa korte: “Pundoka ang mga katawhan: … ipadala ang ilang mga saksi aron sila pagapakamatarongon.”² Ang pagamatarongon (gideklarar nga matarong o gipasaylo) mao ang paglaom ni bisan kinsa nga gidala sa korte.

Apan ang pipila sa mga tagsulat sa Daang Tugon mas nagpakabana nga ang “hustisya,” sa Dios o Iyang “pagkamatarong” (parehong hubad sa samang pulong sa Hebreohanon ug Griyego), motunglo sa katawhan. Ang salmista miila, “Kay sa imong pagtan-aw walay bisan kinsa nga tawo nga buhi nga matarong” (Salmo 143:2). Si Pablo nagpasabot niini nga salmo diha sa Mga Taga-Roma 3:20: “Kay walay mahimong matarong atubangan sa Dios pinaagi sa pagtuman sa balaod [ni Moises].” Si Pablo mipresentar dayon sa solusyon. Ang Dios, ang atong gamhanang balaan nga Maghuhukom, mopili sa pagdeklarar kanato nga matarong tungod kang Kristo: kita “pagamatarongon [o mahimong matarong] pinaagi sa iyang grasya ingon nga gasa pinasikad sa pagkatinubos tungod kang Kristo Jesus” (Mga Taga-Roma 3:24).

Karon, kon makadungog kita og mga pulong nga maghuhukom, hustisya, o paghukom, lagmit dili kita maghunahuna sa karaang legal nga mga sistema sa mga Judeo o Romano apan sa legal nga mga sistema sa atong kaugalingong mga nasod. Pananglitan, si Presidente Dallin H. Oaks, Unang Magtatambag sa Unang Kapangulohan, mitudlo: “Sa mortalidad ubos kita sa mga balaod sa tawo ug sa mga balaod sa Dios. Aduna koy dili kasagarang kasinatian sa paghukom og seryusong sayop nga binuhatan ubos niini nga mga balaod—sa una isip usa ka maghuhukom [justice] sa Supreme Court sa Utah ug karon isip sakop sa Unang Kapangulohan sa Simbahan. Ang kalahian nga akong nasinati tali sa mga balaod sa tawo ug sa mga balaod sa Dios mipalapad sa akong kahibalo mahitungod sa reyalidad ug gahom sa Pag-ula ni Jesukristo. Ubos sa balaod sa tawo, ang tawo nga sad-an sa pinakagrabing mga krimen pweding masentensyahan og tibuok kinabuhing pagkapriso nga wala nay posibilidad nga mabuhian [parole]. Apan ubos sa puno sa kalooy nga plano sa mapinanggaong Langitnong Amahan lahi ra kini. Akong nasaksihan nga kining susamang seryosong mga sala mapasaylo sa mortalidad tungod sa maulaong sakripisyo sa atong Manluluwas alang sa mga sala sa “tanan niadto kinsa adunay usa ka masulub-on nga kasingkasing ug mahinulsulon nga espiritu’ (2 Nephi 2:7). Si Kristo mitubos, ug ang Iyang Pag-ula tinuod gayod.”³

Grasya

Ang grasya mao ang laing termino nga gigamit ni Pablo aron ipasabot ang makaluwas nga buhat ni Jesukristo. Ang pulong nga grasya sa orihinal dili usa ka relihiyoso nga termino . Sa panahon ni Pablo, ang grasya (sa Griyego, charis) komon nga gigamit nga sa paghulagway sa relasyon tali sa patron ug sa kliyente. Ang usa ka patron adunay gahom, awtoridad, o pinansiyal nga kapanguhaan aron mohatag og gasa ngadto sa mga kliyente nga dili nila maangkon nga sila lang o mabayaran sa samang kantidad. Ang mga kliyente maobligado sa pagtahod sa ilang patron pinaagi sa pagpakita sa kadaghanan sa ilang pasalamat ug pag-unong.

Pananglitan, niadtong AD 90 ang siyudad sa Aphrodisias mipadala og delegasyon ngadto sa Efeso aron tukoron ang estatuwa agi og pagtahod sa mga emperor sa Roma. Ang nakasulat niana nga estatuwa mabasa nga: “Ang Katawhan sa Aphrodisias, maunongon kang Caesar, kay nahimong gawasnon ug independente gikan sa sinugdanan pinaagi sa grasya sa Augusti, mipahimutang [niining estatuwa] pinaagi sa pribado nga [buhat sa] grasya.”⁴ Kini nga sinulat naggamit og grasya sa duha ka paagi: una aron ihulagway ang gasa sa Augusti—nga ang siyudad sa Aphrodisias mahimong gawasnon ug independente—ug ikaduha aron ihulagway ang mas gamay nga gasa sa estatuwa aron sa pagpahayag sa kamaunongon sa katawhan ug pagpakita sa ilang pagpasalamat.

Diha sa Mga Taga-Roma, giklaro ni Pablo kon hain niining duha ka matang sa grasya ang iyang gihulagway: “Pagamatarongon pinaagi sa iyang grasya ingon nga gasa” (Mga Taga-Roma 3:24). Gipasabot og maayo ni Pablo nga mao kini ang gasa sa Dios isip atong patron nga dili nato mabayran ug kinahanglang dawaton pinaagi sa pagpahayag diha sa kadaghanan sa atong pagpasalamat ug pagkamatinud-anon.

Salamat kang Pablo ug sa mga sinulat sa ubang karaan ug modernong mga propeta ug mga tagsulat, karon mas nasabtan na nato og maayo ang “grasya” sa makaluwas nga buhat ni Jesus.

Sa iyang dinasig nga hubad sa Mga Taga-Roma 3:24, si Joseph Smith mipasabot og maayo nga kita nagsalig gayod sa Manluluwas: “Pagamatarongon lamang pinaagi sa iyang grasya” (Mga Taga-Roma 3:24, footnote a diha sa LDS English nga bersiyon sa Biblia).

Si Elder Dieter F. Uchtdorf sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles mitudlo:

“Ang sakripisyo sa Manluluwas miabli sa pultahan sa kaluwasan alang sa tanan aron makabalik ngadto sa Dios. … Ang Iyang grasya mao ang makaabag nga gahom nga mohimo niining posible nga makasulod ngadto sa mga gingharian sa Dios sa kaluwasan. …

“Apan ang grasya sa Manluluwas mas labaw pa og mahimo alang kanato. Isip mga miyembro sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, kita nagtinguha og mas labaw pa kadaghan. Kini ang kahimayaan diha sa celestial nga gingharian. …

“… Ako nag-ampo nga kita … [motugot] sa grasya [ni Kristo] sa pagbayaw ug pagdala kanato panahon sa atong panaw gikan sa kon asa kita karon ngadto sa atong mahimayaon nga destinasyon sa presensya sa atong Amahan.”⁵

Pagpasig-uli/Pag-ula

Si Pablo nagpadayon sa pagpasabot sa makaluwas nga buhat ni Kristo pinaagi sa usa nga kataposang sumbingay:

“Gitanyag sa Dios [si Kristo Jesus] ingon nga halad pasig-uli pinaagi sa iyang dugo” (Mga Taga-Roma 3:25).

Ang pulong nga “pasig-uli” mahimong hubaron usab nga “pag-ula” o “halaran sa pasig-uli.” Sa panahon ni Pablo, sa higayon nga ang kadaghanan sa mga Judeo makadungog sa pulong nga pag-ula, ang una nilang mahunahunaan mao ang buhat sa mga pari diha sa templo.

Pananglitan, ang Levitico 16 naghulagway kon unsaon sa labing halangdong pari, sa adlaw sa Pag-ula, ang pagsablig sa dugo sa gisakripisyo nga hayop “ibabaw sa halaran sa pasig-uli” aron “pagabuhaton niya ang pagtabon sa sala” (Levitico 16:15–16). Si Pablo migamit sa pulong nga pasig-uli aron itandi ang makaluwas nga buhat ni Jesukristo ngadto sa butang nga pamilyar sa mga magbabasa: sa buhat sa mga pari diha sa templo aron sa pagwagtang sa mga sala sa katawhan ug pagpahiuli ngadto sa Dios. Hinoon, si Pablo, miklaro nga dili ang dugo sa mga hayop ang makaluwas kondili ang “pasig-uli pinaagi sa dugo [ni Kristo]” (Mga Taga-Roma 3:25).

Sulod sa duha ka mubo nga mga bersikulo (Mga Taga-Roma 3:24–25), si Pablo nagdapit nato sa paghunahuna sa (1) Dios nga mopakamatarong kanato diha sa usa ka korte sa balaod tungod sa atong katubsanan diha kang Jesukristo, (2) Dios nga nahimo natong patron tungod sa Iyang gasa sa grasya, diin kita kinahanglang mosunod Kaniya ug mopasalamat Kaniya diha sa kadaghanan, ug (3) Dios nga naglihok isip pari, naghimo kanato nga balaan pinaagi sa atong hugot nga pagtuo diha sa maulaong dugo ni Kristo.

Kon gamiton ngari sa atong kinabuhi ug pagsimba isip mga miyembro sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw karon, ang matag usa niini nga mga paghulagway makatabang nato nga makakita sa gahom sa maulaong sakripisyo sa atong Manluluwas ug sa gugma nga gipakita Niya ug sa atong Langitnong Amahan ngari kanato pinaagi sa paghatag sa ingon ka talagsaon nga gasa.