« អាន និង នូវល វិតនី និងផ្លូវនៃសេចក្តីសញ្ញា » លីអាហូណា ខែមករា ឆ្នាំ២០២៥ ។
អាន និង នូវល វិតនី និងផ្លូវនៃសេចក្តីសញ្ញា
ដូចជា អាន និង នូវល វិតនី ផងដែរ យើងក៏ធ្វើដំណើរលើផ្លូវនៃសេចក្ដីសញ្ញាដូចគ្នាដែរ ដោយការប្រែចិត្ត ការបម្រើ ការពលិកម្ម និងការរីករាយនៅតាមផ្លូវនោះ ។
ហាងរបស់វិតនី នៅទីក្រុងខឺតឡង់ ( បានបង្ហាញនៅទីនេះនៅឆ្នាំ១៩០៧ ) បានជួយដល់ការរីកចម្រើនរបស់សាសនាចក្រភាគច្រើននៅរដ្ឋអូហៃអូ និងរដ្ឋមិសសួរីក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៨៣០ ។
រូបថតដោយ ចច អេដវឺដ អាន់ឌឺសិន ឆ្នាំ១៩០៧
នៅពេលអេលីស្សាប៊ែត អាន ស្ម៊ីធ មានអាយុ ១៨ ឆ្នាំបានផ្លាស់ទីលំនៅទៅរស់នៅរដ្ឋអូហៃអូ នាងបានជួបនឹងអ្នកជំនួញដ៏ស្រស់សង្ហារម្នាក់ដែលមានឈ្មោះថា នូវល ខេ វិតនី ។ នាងបានពិពណ៌នាគាត់ថាជា « យុវជនម្នាក់ [ ដែល ] ចាកចេញទៅភាគខាងលិចដើម្បី ‹ ស្វែងរកទ្រព្យសម្បត្តិជោគវាសនារបស់គាត់ › ។ គាត់ចេះសន្សំសំចៃ និងមានថាមពល ហើយគាត់បានធ្វើឲ្យទ្រព្យសម្បត្តិរបស់គាត់កើនឡើងច្រើនជាង … សហការីរបស់គាត់ភាគច្រើនទាំងអស់ » ។ ពួកគាត់បានរៀបការនៅខែតុលា ឆ្នាំ១៨២២ ហើយជា« ស្វាមីភរិយាដែលមានសុភមង្គល ព្រមទាំងអនាគតភ្លឺស្វាង » ។
ពួកគាត់បានរស់នៅទីក្រុងខឺតឡង់ រដ្ឋអូហៃអូ ជាកន្លែងដែល នូវល បើកក្រុមហ៊ុនពាណិជ្ជកម្មដ៏ជោគជ័យ ។
យើងអាចមើលឃើញពីគំរូនៃការទំនាក់ទំនងរបស់ព្រះអម្ចាស់ជាមួយនឹងបុត្រាបុត្រីរបស់ទ្រង់ តាមការមើលទៅលើបទពិសោធន៍របស់ វិតនី និងមនុស្សជាច្រើនទៀត ។ ឧទាហរណ៍ យើងអាចមើលឃើញពីរបៀបដែលពួកគាត់មកស្គាល់ព្រះអង្គសង្គ្រោះ និងពីរបៀបដែលទ្រង់បានជួយពួកគាត់ឲ្យមើលឃើញខ្លួនពួកគាត់ជាបុត្រាបុត្រីនៃសេចក្ដីសញ្ញា ។ ការដឹងអំពីពួកគាត់ផ្តល់នូវការយល់ដឹងកាន់តែស៊ីជម្រៅទៅលើវិវរណៈរបស់ព្រះអម្ចាស់នៅក្នុងព្រះគម្ពីរគោលលទ្ធិ និងសេចក្តីសញ្ញា ។
ការរៀបចំខ្លួនទទួលព្រះបន្ទូលរបស់ព្រះអម្ចាស់
ឪពុកម្តាយរបស់ អាន បានជ្រើសរើសចិញ្ចឹមនាងដោយគ្មានសាសនា ។ នូវល មានផ្នត់គំនិតអាជីវកម្ម ។ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលពួកគាត់សង់ផ្ទះនៅខឺតឡង់ អាន បានដឹងថា មានអ្វីមួយបានខ្វះចន្លោះនៅក្នុងជីវិតរបស់ពួកគាត់ ។ ពួកគេបានចាប់ផ្ដើមស្វែងរកព្រះវិហារដែលធ្វើតាមដំណឹងល្អដូចដែលព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទបានបង្រៀននៅក្នុងព្រះគម្ពីរសញ្ញាថ្មី ។ អស់មួយរយៈពួកគេបានថ្វាយបង្គំជាមួយសិស្សរបស់ អាឡិចសាន់ឌឺ ខេមប៊ែល ។
« នៅយប់មួយ អាន បានរំឭកថា « … ខណៈដែលស្វាមីខ្ញុំ និងខ្ញុំ នៅក្នុងផ្ទះរបស់យើងនៅខឺតឡង់ កំពុងអធិស្ឋានទៅព្រះវរបិតា ទូលសូមឲ្យបង្ហាញផ្លូវ នោះព្រះវិញ្ញាណបានសណ្ឋិតលើយើង ហើយពពកបានគ្របបាំងផ្ទះ ។ … ភាពស្ញប់ស្ញែងដ៏អស្ចារ្យបានជ្រួតជ្រាបលើយើង ។ … យើងបានឮសំឡេង … និយាយថា ‹ ចូររៀបចំខ្លួនដើម្បីទទួលព្រះបន្ទូលរបស់ព្រះអម្ចាស់ ដ្បិតវានឹងមកដល់ › » ។
នៅក្នុងរដ្ឋញូវយ៉ក ដែលមានចម្ងាយរាប់រយម៉ាយល៍ ព្រះអម្ចាស់បានប្រាប់ យ៉ូសែប ស្ម៊ីធ ឲ្យបញ្ជូនអ្នកផ្សព្វផ្សាយសាសនាទៅផ្សាយដំណឹងល្អ ។ នៅពេលពួកអ្នកផ្សព្វផ្សាយសាសនាទាំងនោះ—ដែលដឹកនាំដោយ អូលីវើរ ខៅឌើរី និង ប៉ាលី ភី ប្រាត្ត—បានផ្សព្វផ្សាយនៅខឺតឡង់ អានបានស្ដាប់ ហើយក្រោយមកបានសរសេរថា « ខ្ញុំដឹងថា វាជាសំឡេងនៃអ្នកគង្វាលល្អ » ។ សាក្សីនៃពួកអ្នកផ្សព្វផ្សាយសាសនា ពួកអ្នកជឿផ្សេងទៀតដូចជា លូស៊ី និងអ៊ីសាក មួលី ហើយសំខាន់បំផុតគឺព្រះវិញ្ញាណបរិសុទ្ធបានដឹកនាំពួកគាត់ឲ្យធ្វើសេចក្តីសញ្ញាដ៏ពិសិដ្ឋ ។ អាន និង នូវល បានទទួលបុណ្យជ្រមុជទឹកនៅក្នុងសាសនាចក្រនៃព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ នៃពួកបរិសុទ្ធថ្ងៃចុងក្រោយ នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៨៣០ ។
យ៉ូសែប ស្ម៊ីធ បានណែនាំខ្លួនលោកទៅកាន់ នូវល ពេលមកដល់ខឺតឡង់នៅឆ្នាំ១៨៣១ ដោយមានប្រសាសន៍ថា « ខ្ញុំឈ្មោះយ៉ូសែប ដែលជាព្យាការី ។ … លោកបានអធិស្ឋានទូលសូមឲ្យខ្ញុំមកទីនេះ » ។
រចនារូបភាពដោយ ប៉ុល ម៉ាន
ជំនួបជាមួយព្យាការីយ៉ូសែប
វិវរណៈមួយទៀតបានប្រាប់ពួកបរិសុទ្ធឲ្យ « ទៅរដ្ឋអូហៃអូ » ជាកន្លែងដែលពួកគាត់នឹងទទួលបាន « ពរទុក ដូចជាពុំដែលស្គាល់នៅក្នុងចំណោមកូនចៅមនុស្សឡើយ » ( គោលលទ្ធិ និងសេចក្តីសញ្ញា ៣៩:១៤–១៥ សូមមើលផងដែរ ៣៧:១ ) ។
យ៉ូសែប និង អិមម៉ា ស្ម៊ីធ បានមកដល់ទីក្រុងខឺតឡង់ នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៨៣១ ហើយ នូវល និង អាន បាននាំពួកលោកទៅកាន់ផ្ទះរបស់ពួកគាត់អស់រយៈពេលមួយខែ ។ ដប់ប្រាំបីខែក្រោយមក ពួកគាត់បានធ្វើផ្ទះមួយសម្រាប់យ៉ូសែប និងអិមម៉ា នៅក្នុងហាងដែលបានកែលម្អរបស់ពួកគាត់ ។
វិតនី បានចាប់ផ្តើមយល់កាន់តែច្បាស់អំពីអត្តសញ្ញាណដ៏នៅអស់កល្បជានិច្ចរបស់ពួកលោក ។ ក្រោយមកនៅឆ្នាំនោះ ព្រះអម្ចាស់បានបើកសម្ដែងដល់ព្យាការីយ៉ូសែបថា នូវល ត្រូវបម្រើជាប៊ីស្សពនៅខឺតឡង់ ។ នូវល បានមានប្រសាសន៍ថា « ខ្ញុំមើលពុំឃើញថារូបខ្ញុំសមជាប៊ីស្សពសោះ បងប្រុស យ៉ូសែប ប៉ុន្តែបើលោកនិយាយថា វាគឺជាព្រះឆន្ទៈរបស់ព្រះអម្ចាស់ ខ្ញុំនឹងព្យាយាម » ។
យ៉ូសែបបានឆ្លើយថា ៖ « លោកមិនចាំបាច់ស្ដាប់តែពាក្យខ្ញុំនោះទេ ។ សូមទៅ ហើយទូលសួរព្រះបិតាដោយខ្លួនលោកចុះ » ។
បន្ទាប់ពីការអធិស្ឋាន នូវល បានឮសំឡេងពីស្ថានសួគ៌និយាយថា « កម្លាំងរបស់អ្នកគឺនៅក្នុងយើង » ។
នេះគឺជារយៈពេលនៃការរីកចម្រើនសម្រាប់ នូវល និង អាន នៅពេលដែលពួកគាត់បានធ្វើការជាមួយគ្នាដើម្បីគោរពតាមសេចក្ដីសញ្ញារបស់ពួកគាត់ ។ អាន បានសរសេរអំពីរបៀបមួយដែលពួកគាត់បម្រើអ្នកដទៃ ៖
« យោងតាមគំរូរបស់ព្រះអង្គសង្គ្រោះរបស់យើង … យើងបានប្ដេជ្ញាធ្វើពិធីជប់លៀងសម្រាប់ជនក្រីក្រ … អ្នកខ្វិន អ្នក-គ អ្នកថ្លង់ អ្នកខ្វាក់ មនុស្សចាស់ និងពិការ ។
« ពិធីនេះមានរយៈពេលបីថ្ងៃ ក្នុងអំឡុងពេលនោះ មនុស្សទាំងអស់ដែលរស់នៅជុំវិញខឺតឡង់ ដែលអាចមកចូលរួម ត្រូវបានអញ្ជើញឲ្យមក ។ … ចំពោះខ្ញុំ នោះគឺជា « ម្ហូបមានឱជារសយ៉ាងវិសេស » [ អេសាយ ២៥:៦ ] ពិតណាស់ ជារដូវកាលនៃការរីករាយដែលមិនត្រូវបំភ្លេចឡើយ » ។
ក្រោយមក នូវល បានបម្រើជាអ្នកផ្សព្វផ្សាយសាសនាជាមួយ យ៉ូសែប ស្ម៊ីធ និងជាដៃគូនៅក្នុងសហក្រុម ដែលជាសហករណ៍អាជីវកម្មសម្រាប់ដោះស្រាយតម្រូវការរបស់ពួកបរិសុទ្ធ ។ ប្រាក់ចំណូលពីហាងរបស់គាត់បានផ្តល់មូលនិធិច្រើនដល់ការរីកចម្រើនរបស់សាសនាចក្រនៅខឺតឡង់ និងមិសសួរី ហើយគាត់បានបម្រើសាសនាចក្រតាមរបៀបជាច្រើនទៀត ។ ប្រហែលជាអ្វីដែលសំខាន់បំផុតគឺ អាន និង នូវល មានកូន ១៤ នាក់ ហើយចិញ្ចឹម ១០ នាក់រហូតដល់ពេញវ័យ ។
អ្នកផ្សេងទៀតបានប្រមូលផ្តុំគ្នាដើម្បីបង្កើតស្តេកនៃស៊ីយ៉ូន ។ គ្រួសារ ឃិមបឹល, យ៉ង់, ក្រូសប៊ីស៍, ធីពែតស៍ និងមនុស្សជាច្រើនទៀតកំពុងព្យាយាមផ្ដោតជីវិតរបស់ពួកគេទៅលើដំណឹងល្អនៃព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ។ ម្នាក់ៗនាំមកនូវថាមពល និងទេពកោសល្យជាក់លាក់ជាច្រើន ។ វិវរណៈនៅសម័យដើមបានដឹកនាំ ស្តីបន្ទោស និងធានាដល់ពួកគេ ហើយបានដឹកនាំសាសនាចក្រដែលកំពុងតែពង្រីក ។
ការសាងសង់ដំណាក់របស់ព្រះអម្ចាស់
សម្រាប់សមាជិកនៃសាសនាចក្រនៅសម័យដើម ទាំងជាសមូហភាព និងជាបុគ្គល ការទទួលអំណោយទានពិសិដ្ឋនៃអំណាចដែលបានសន្យាគឺជាចំណុចសំខាន់នៃការខិតខំខាងសាច់ឈាម និងខាងវិញ្ញាណរបស់ពួកគេ (សូមមើល គោលលទ្ធិ និងសេចក្តីសញ្ញា ៣៨:៣២ ) ។
ព្រះអម្ចាស់បានបញ្ជាម្តងហើយម្តងទៀតអំពីការសាងសង់ព្រះវិហារបរិសុទ្ធនៅទីក្រុងខឺតឡង់ និងរដ្ឋមិសសួរី ។ នៅខឺតឡង់ ពួកបរិសុទ្ធបានទទួលជោគជ័យជាមួយនឹងការខិតខំប្រឹងប្រែងដ៏វីរភាពក្នុងការសាងសង់អគារដ៏អស្ចារ្យមួយ ។ វាគឺជាការខិតខំដ៏អស់ពីសមត្ថភាពរបស់ពួកគេក្នុងការកសាងអ្វីដែលស័ក្តិសមនឹងព្រះអម្ចាស់យេស៊ូវគ្រីស្ទ ។ ព្រះវិហារបរិសុទ្ធនៅតែគង់វង្សនាសព្វថ្ងៃនេះ ។ ហាងរបស់ នូវល ព្រមជាមួយនឹងរោងចក្រផេះឈើដែលនៅក្បែរនោះ គឺជាផ្នែកសំខាន់នៃសេដ្ឋកិច្ចនៅខឺតឡង់ ដែលគាំទ្រដល់គម្រោងសាងសង់ព្រះវិហារបរិសុទ្ធ ។
នៅឆ្នាំ១៨៣៦ ព្រះអង្គសង្គ្រោះបានបង្ហាញព្រះកាយនៅក្នុងព្រះវិហារបរិសុទ្ធ ហើយបានទទួលយកការខិតខំរបស់ពួកគេ ។ ទ្រង់បានសន្យាថា រាស្ដ្រទ្រង់ « មែនហើយ គឺចិត្តនៃមនុស្សរាប់ពាន់ម៉ឺននាក់នឹងបានអរសប្បាយរីករាយ ដោយព្រោះតែព្រះពរទាំងឡាយ ដែលនឹងបានចាក់ចេញមក ព្រមទាំងអំណោយទានពិសិដ្ឋ ដែលពួកអ្នកបម្រើរបស់យើងបានទទួលនៅក្នុងដំណាក់នេះ » ( គោលលទ្ធិ និងសេចក្តីសញ្ញា ១១០:៩ ) ។ បន្ទាប់មក ម៉ូសេ អេលីយ៉ាស និងអេលីយ៉ាបានមក ហើយបានប្រគល់កូនសោសំខាន់ៗដល់គ្រាកាន់កាប់ត្រួតត្រាចុងក្រោយ ( សូមមើល គោលលទ្ធិ និងសេចក្តីសញ្ញា ១១០:១១–១៦ ) ។
រូបភាពដែលមិនមានកាលបរិច្ឆេទជាក់លាក់របស់ នូវល ខេ វិតនី កាលពីនៅជាយុវជន
ការបៀតបៀន និងការយកចិត្តទុកដាក់លើលោកិយ
នៅថ្ងៃខាងមុខពួកបរិសុទ្ធ រួមទាំង វិតនី ផងដែរ នឹងទទួលរងនូវការសាកល្បងយ៉ាងខ្លាំង ។ ដោយសារសេដ្ឋកិច្ចធ្លាក់ចុះនៅទូទាំងប្រទេស និងការធ្លាក់ចុះយ៉ាងគំហុកផ្នែកធនាគារ មនុស្សជាច្រើនបានប្រឆាំងនឹងសាសនាចក្រ និងព្យាការី ។ ពេលបានបញ្ជាឲ្យផ្លាស់ទៅរដ្ឋមិសសួរី នូវល ក៏មានចិត្តស្ទាក់ស្ទើរ ។ គាត់បានលះបង់គ្រប់យ៉ាងសម្រាប់ហាងរបស់គាត់នៅខឺតឡង់ ។ ទ្រព្យសម្បត្តិជាច្រើនដែលវាបានជួយទ្រទ្រង់ដល់សាសនាចក្រ ។ តើគាត់អាចគ្រាន់តែដើរចេញយ៉ាងដូចម្តេចទៅ ?
ព្រះអម្ចាស់បានប្រដៅគាត់ចំពោះការផ្ដោតលើវត្ថុខាងលោកិយខ្លាំងពេក និងសម្រាប់ « គ្រប់ទាំងព្រលឹងតូចតាចរបស់គាត់ » ផងដែរ ( គោលលទ្ធិ និងសេចក្តីសញ្ញា ១១៧:១១ ) ។ នូវល បានប្រែចិត្ត ហើយបានគោរពតាម ។ គាត់ស្នាក់នៅទីក្រុងណៅវូ រដ្ឋអិលលីណោយ ជាកន្លែងដែលគាត់បានបន្តបម្រើជាប៊ីស្សព ហើយក្រោយមកជាប៊ីស្សពជាអធិបតី ។
ពិធីបរិសុទ្ធក្នុងព្រះវិហារបរិសុទ្ធ
ជាថ្មីម្តងទៀត នៅទីក្រុងណៅវូ ព្រះវិហារបរិសុទ្ធគឺជាចំណុចស្នូលនៃសកម្មភាពខាងសាច់ឈាម និងខាងវិញ្ញាណ ។ នៅពេលជញ្ជាំងនៃព្រះវិហារបរិសុទ្ធចាប់ផ្តើមផុសឡើង ព្រះអម្ចាស់បានរៀបចំសមាគមសង្គ្រោះតាមរយៈព្យាការីរបស់ទ្រង់ ។ អិមម៉ា ស្ម៊ីធ ជាប្រធានដំបូង ហើយ សារ៉ា ឃ្លីវលែន និង អាន វិតនី ជាទីប្រឹក្សារបស់គាត់ ។ អិមម៉ា បានប្រគល់ភារកិច្ចសំខាន់ៗទៅឲ្យ អាន ហើយបានសុំឲ្យនាងដឹកនាំអង្គការពេលគាត់មិននៅទីនោះ ។
ព្រះអម្ចាស់បានបន្តបើកសម្ដែងពិធីបរិសុទ្ធនៃព្រះវិហារបរិសុទ្ធដល់ព្យាការី ។ នៅឆ្នាំ១៨៤២ ដោយព្រះវិហារបរិសុទ្ធណៅវូនៅតែមិនទាន់សង់រួចរាល់ យ៉ូសែប ស្ម៊ីធ បានប្រមូលផ្ដុំថ្នាក់ដឹកនាំសាសនាចក្រ រួមទាំង នូវល ផងដែរនៅហាងឥដ្ឋក្រហមជាន់ខាងលើរបស់គាត់ ហើយបានចាត់ចែងពិធីបរិសុទ្ធនៃអំណោយទានពិសិដ្ឋ ។ នៅពេលផ្នែកនៃព្រះវិហារបរិសុទ្ធ—បន្ទប់ដំបូល—ត្រូវបានឧទ្ទិសឆ្លង នោះទាំង អាន និង នូវល បានចាត់ចែងអំណោយទានពិសិដ្ឋដល់ពួកបរិសុទ្ធផ្សេងទៀត មុនពេលពួកគាត់ចាកចេញទៅកាន់ជ្រលងភ្នំសលត៍ លេក ។
នៅតាមផ្លូវនៃសេចក្ដីសញ្ញា អាន និង នូវែល បានស្វែងរកព្រះអង្គសង្គ្រោះ ប្រែចិត្ត បម្រើអស់ពីចិត្ត ថ្វាយ លះបង់ និងរីករាយ ។ ពួកគាត់បានស្គាល់ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ហើយមើលឃើញខ្លួនពួកគាត់ជាបុត្រាបុត្រីនៃសេចក្ដីសញ្ញា ។ មនុស្សរាប់លាននាក់បានធ្វើតាមគំរូរបស់ពួកគាត់ ក្នុងការធ្វើ និងរស់នៅតាមសេចក្តីសញ្ញាដ៏ពិសិដ្ឋ ហើយស្ថាបនានគររបស់ព្រះអម្ចាស់ ។ ការខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីដឹងអំពីដំណើររឿងរបស់ពួកគាត់ ជួយយើងក្នុងអំឡុងរដូវកាលនៃភាពសុខស្រួល និងការសាកល្បងរបស់យើង ។
រូបថតរបស់អាន វិតនី ដែលមិនមានកាលបរិច្ឆេទជាក់លាក់ នៅពេលក្រោយៗមកទៀតក្នុងជីវិតរបស់គាត់
នៅជិតចុងបញ្ចប់នៃជីវិតរបស់គាត់ អាន បានសរសេរថា ៖ « ការទទួលអារម្មណ៍ថា អ្នកបានទទួលការយល់ដឹងតិចតួចអំពីគោលបំណងនៃព្រះនៅក្នុងការបង្កបង្កើតអ្នក … តើអ្នកអាចដឹងបានឬនៅថា វាពិតជាសមនឹងតម្លៃដើម្បីយើងរស់នៅ និងរងទុក្ខសម្រាប់ការណ៍ទាំងនេះនោះ ? តើការលះបង់ណាមួយអាចអស្ចារ្យពេកទេ … បើសិនជាយើងដើរតាមគន្លងរបស់លោកចៅហ្វាយរបស់យើងនោះ ? »