Magkat-on—Labing Dugay nga Oras: 45 Minutos

Diskusyon Karon:

Budget

Basaha:Congratulations sa paghimo og budget! Ang budget mahimong usa ka maayo kaayong himan [tool] sa pagkontrolar sa imong sitwasyon sa panalapi ug pagpaminus sa stress o tensyon sa imong kinabuhi. Sa mga kasulatan, atong makat-unan nga “ang kamatuoran mao ang kahibalo sa mga butang ingon nga sila mao karon, ug ingon nga sila mao sa kaniadto, ug ingon nga sila mao sa umaabut” (D&P 93:24).

Hisguti:Sa unsang paagiha kaha kini nga bersikulo gikan sa Doktrina ug mga Pakigsaad magamit sa inyong panalapi ug paggamit sa budget?

Basaha:Ang kahibalo kon unsa gayud ang kahimtang sa inyong panalapi mahinungdanon para sa malampusong pagkatinugyanan sa panalapi. Mitudlo si Elder Joseph B. Wirthlin, “Kadtong nagpakabuhi sumala sa ilang kinitaan nasayud kon pila ang kwarta nga moabut sa matag bulan, ug bisan og lisud, ilang gidisiplina ang ilang mga kaugalingon nga mogasto og mas gamay pa kay sa niana nga kantidad” (“Yutan-ong mga Utang, Langitnong mga Utang,” Ensign o Liahona, Mayo 2004, 42).

Ang pagsunod og usa ka budget malisud. Nagkinahanglan kini og commitment, disiplina, ug tinguha sa pagpadayon—nagkinahanglan kini og pipila ka pagsulay aron mahimo kining eksakto! Samtang maningkamot ka sa pag-bag-o sa imong kinaiya sa pagpanggasto, hinumdumi ang pagpakitambag sa Ginoo ug sa imong kapikas o sa may responsibilidad nimong ka-partner. Uban sa suportadong paningkamot ug mahigugmaong suporta, mamahimo kang sama sa mga anak nga naghulat sa gi-eksperimento nga marshmallow (nga gihisgutan sa miaging chapter).

Hisguti:Sa unsa nga paagi ang Ginoo makatabang nato nga makapalambo og Kristohanong mga hiyas, lakip ang disiplina sa kaugalingon ug kakugi?

Basaha:Karon hisgutan nato ang upat ka baruganan sa pagsunod sa usa ka budget:

1. Maghimo og makab-ot, makadasig nga mga tumong sa panalapi.

2. Mangita ug mogamit og budgeting system.

3. Ibutang ang imong kaugalingon nga may tulubagon.

4. Tinguhaa ang tabang sa Ginoo, ug ipadayon ang pagsulay!

1. Paghimo og Makab-ot, Makadasig nga mga Tumong sa Panalapi

Basaha:Ang paghimo og tumong usa ka impluwensyal nga himan nga makatabang nato sa paglambo ug pagbaton og taas nga panglantaw.

Mitudlo si Elder M. Russell Ballard, “Sultihan ko kamo og usa ka butang mahitungod sa paghimo og tumong. Kumbinsido gayud ako nga kon dili kita magtakda og mga tumong sa atong kinabuhi ug magkat-on unsaon nga mahanas sa pamaagi sa pagpakabuhi aron makab-ot ang atong mga tumong, moabut ang atong katigulangon ug maglantaw lang nga gamay ra nga bahin ang atong nakab-ot sa atong kinatibuk-ang potensyal. Kon ang usa ka tawo nakat-on sa pagkahanas sa mga baruganan sa paghimo og usa ka tumong, niana makahimo siya og dakong kalainan sa mga resulta nga iyang maangkon niining kinabuhia” (“Do Things That Make a Difference,” Ensign, Hunyo 1983, 69–70).

Hisguti:

• Sa unsang paagi ang mga tumong nakatabang kanimo sa pag-uswag sa nangaging panahon?

• Sa unsang paagi ang paghimo og tumong usa ka buhat sa pagtuo?

Basaha:Importante ang paghimo og mga tumong sa panalapi nga makab-ot ug makadasig. Sulod sa mosunod nga pipila ka chapter, atong kat-unan ang mahitungod sa daghang mga tumong sa panalapi ug mga prayoridad, lakip ang paghimo og usa ka bulan nga emergency fund, paglingkawas sa utang, paghimo og mas taas nga term nga emergency fund, pag-invest alang sa pag-retire, ug pagtigum alang sa uban pang makaayo nga galastuhan. Ang mosunod nga kalihokan makatabang kanimo sa pag-ila kon asa niini ang angay nga himoon nimong kasamtangan nga prayoridad sa panalapi.

Kalihokan (5 minutos)

Tubaga ang mga pangutana sa ubos nga ikaw ra. Ang unang pangutana nga matubagan nimo og “dili o wala” nagrepresentar kon unsay angay nga buhaton nimong kasamtangan nga prayoridad sa panalapi.

Unsa man ang Akong Kasamtangan nga Prayoridad sa Panalapi?	Oo	Dili o Wala
Mobayad ba ko og ikapulo? (Tan-awa sa chapter 2.)	□	□
Duna ba koy usa ka bulan nga emergency fund? (Tan-awa sa chapter 6.)	□	□
Duna ba koy health insurance o ubang ma-access sa medical care?	□	□
Gawasnon ba ko sa utang, sama sa mga credit card ug pagpangutang og sakyanan? (Tan-awa sa chapter 7.)	□	□
Duna ba koy tulo ngadto sa unom ka bulan nga emergency fund? (Tan-awa sa chapter 9.)	□	□
Mitampo ba ko og usa ka retirement savings fund? (Tan-awa sa chapter 11.)	□	□
Naningkamot ba ko nga maimpas na ang bayranan sa mortgage ug mga loan sa edukasyon? (Tan-awa sa chapter 10.)	□	□
Isulat ang kasamtangan nimong prayoridad:

Basaha:Makapili ka nga motrabaho alang sa ubang long-term nga tumong agig dugang sa kasamtangan nimong prayoridad sa panalapi, nga mahimong maglakip sa pagtigum alang sa edukasyon, misyon, sakyanan, balay, o pagbakasyon sa pamilya o ubang mga galastuhan nga kalingawan. Dunay daghang tintasyon nga mopili sa short-term nga panglantaw kay sa long-term nga panglantaw. Ang mga tumong makahatag nimo’g rason sa pag-ingon og dili sa pagkakaron pinaagi sa paghatag kanimo og butang nga imong malantaw sa umaabut.

Hisguti:Unsa man ang nagdasig kanimo sa personal aron masunod nimo ang imong budget?

2. Mangita ug Mogamit og Budgeting System

Basaha:Dunay daghang tools ug mga system nga magamit sa pagtabang nga imong madumala ang imong budget ug ma-monitor ang imong mga gasto. Ang epektibong budgeting system magsugod gikan sa simple nga ballpen ug papel nga sistema ngadto sa mobile ug mga computer application.

Dunay duha ka nag-unang mga paagi nga makabayad sa mga butang ug serbisyo: cash o electronik nga pagbayad. Ang matag usa niining kinatibuk-ang pamaagi pweding positibo ug negatibo ug makaapekto sa imong pagdumala sa imong budget ug pag-monitor sa imong mga galastuhan. Sa mosunod nga pipila ka seksyon, atong hisgutan ang duha ka komon nga sistema sa pag-budget. Usa sa imong mga commitment niining semanaha mao ang pagpangita sa tukma nga sistema para nimo.

Tan-awa:“The Envelope System,” anaa sa srs.lds.org/videos. (Walay video? Basaha ang pahina 83.)

Tan-awa:“Digital Systems,” anaa sa srs.lds.org/videos. (Walay video? Basaha ang pahina 84.)

Kalihokan (10 minutos)

Step 1: Bahina ngadto sa ginagmayng grupo nga tinagurha ngadto sa tinagup-at ka tawo.

Step 2: Sa ginagmayng grupo, basaha ang tsart ubos sa mga positibo ug mga negatibo nga ang matag usa may kauban nga sistema sa pag-budget.

Step 3: Hisguti ang dugang pa nga mga positibo ug mga negatibo nga imong mahunahunaan, ug isulat kini sa mosunod nga tsart.

Step 4: Mamalik ang tanan isip usa ka tibuok nga grupo. Pagdapit og usa ka sakop gikan sa matag ginagmay nga grupo nga mopaambit sa iyang gidugang nga mga positibo ug negatibo ngadto sa tibuok nga grupo.

Pagkumpara sa Budget Management Systems
Sistema	Bintaha	Dili Bintaha
Envelope para sa Cash	Mohapsay sa mga limitasyon: mahibalo ka kon nahutdan ka na sa gi-budget nga kwarta	Manwal ra kaayo ang pagproseso: kinahanglang iorganisar ang imong cash human sa matag tingbayad; kinahanglang dunay mga naka-manwal nga rekord
Digital Systems	Aktwal nga oras sa impormasyon mahitungod sa imong budget	Sayon rang ibaliwala sa ubang tawo o kalimtan ang pagrekord o pagribyu sa mga galastuhan

Basaha:Bisan unsa man ang pamaagi, siguroa nga ikaw:

• Dili mangilad pinaagi sa pag-usab sa gi-establisar na nimong kantidad o manghulam gikan sa ubang kategoriya. Makigtambag sa imong kapikas o sa may responsibilidad nga partner kon gikinahanglan ang pag-adjust.

• Maka-monitor og tarung sa tanang gasto, ug i-adjust ang imong mga kategoriya sa budget sa sunod bulan kon gikinahanglan.

3. Himoon nga May Tulubagon ang Imong Kaugalingon

Basaha:Magmalampuson ka lamang sa pagsunod sa usa ka budget pinaagi sa paghimo sa imong kaugalingon nga may tulubagon. Ang inyong sinemang family council magsibli nga paagi sa pagribyu sa inyong mga tumong ug budget ug sa paghimo og mga pag-adjust kon gikinahanglan. Kon maglisud ka sa paghimo sa imong kaugalingon nga may tulubagon, tingali maalamon ang pag-report sa imong pag-uswag ngadto sa laing tawo—sa usa ka higala, action partner, mentor, o adviser sa panalapi. Ang importanting butang mao ang paggahin nimo og oras nga mapadayon sa pag-evaluate ang imong pag-uswag ug mahimo nimo ang mga pag-usab kon gikinahanglan.

Hisguti:Nganong importante ang paghimo sa imong kaugalingon nga may tulubagon? Sa unsang paagi ang imong kaugalingon may tulubagon sa imong budget?

4. Pangayo og Tabang sa Ginoo, ug Padayon nga Maningkamot

Basaha:Hinumdumi nga ang matinud-anong pagkatinugyanan sa panalapi magkinahanglan nga usabon nimo ang imong panglantaw, mga gawi, ug mga kinaiya. Ang pagtuo kang Jesukristo ug sa Iyang Pag-ula makatabang nimo nga molampus niini nga transpormasyon. Tungod kay kini nga mga kausaban posibling motangtang sa mga gawi nga nakagamut na, ug tungod kay ang pag-budget usa ka proseso sa pagkat-on, posibling usahay mapakyas ka sa pagsunod sa imong budget.

Dugang pa, posibling mosipyat ka ug may dinaliang pamaliton o makasugat og krisis sa pinansyal sama sa pagkawala sa trabaho, mga emerhensya sa medical, o wala mapanglantawi nga galastuhan sa maintenance. Makat-unan nimo sa umaabut nga mga chapter mahitungod sa paghimo og emergency fund ug pag-atubang sa krisis sa pinansyal, apan sa pagkakaron importanting hinumduman nga ang budget ma-adjust ra ug nga ang pagsunod sa budget nagkinahanglan og matinguhaong pagpadayon.

Kon makasugat ka og mga kakulang sa imong budget, hisguti kini sa inyong family council, ug ribyuha ang mga dapit sa inyong budget nga nagkinahanglang i-adjust. Samtang posibling mawad-an ka sa kadasig ug daw mo-surender na sa pagsunod sa budget, hinumdumi nga mahimo ra nimong ipadayon ang pagsulay, ug pinaagi sa pagpakitambag sa Ginoo ug pagtinguha sa Iyang tabang, maangkon nimo ang gahum ug abilidad sa pagpadayon sa imong mga paningkamot.

Hisguti:Unsay buhaton nimo kon magsagubang ka og kakulang sa imong budget?

Hisguti ang Pagsunod sa Budget atol sa Inyong Family Council

Basaha:Ang pagsunod sa budget nagkinahanglan sa paghiusa sa imong kapikas ug sa imong pamilya. Karong semanaha, hisguti ang posibling mga sistema sa pag-budget nga imong magamit ug mga pamaagi nga imong ma-adjust ang imong budget kon makasugat ka og mga problema. Dugang pa, hisguti ang imong kasamtangan nga prayoridad sa panalapi ug ang uban pang long-term nga mga tumong ug mga plano sa pagkab-ot niini. Mahimo nimong gamiton ang outline sa “Sample sa Family Council Discussion” nga naa sa ubos. Hinumdumi, kon dili ka pa minyo, ang imong family council tingali maglakip sa imong ka-roommate, higala, sakop sa pamilya, o mentor.

Sample sa Family Council Discussion

Siguroa nga sugdan ug tapuson pinaagi sa pag-ampo aron madapit ang Espiritu.

Part 1: Ribyu

• Unsay imong mahimo aron molambo ang imong budget?

• Unsa ang kasamtangan nimong prayoridad sa panalapi? Hisguti ang assessment nga naa sa pahina 76.

Part 2: Plano

• Unsa ang imong mga prayoridad ug long-term nga mga tumong?

• Unsa nga sistema sa pag-budget ang imong gamiton aron mapadayon ang usa ka budget ug ma-monitor ang mga galastuhan?

• Sa unsang paagi nimo masunod ang imong budget, ug unsay imong buhaton kon molapas ka na sa budget?

Dili Magdala og Kwarta kon Molakaw

Ako ug ang akong asawa nakabantay nga sa pipila ka rason kanunay kaming mogasto sa mga butang nga dili angayang gastuhan dapit sa katapusan sa bulan; tingali gahunahuna nga psychological nga pangpremyo o lahi. Mao nga gihimo namo ang lagda nga dili magdala og kwarta kon molakaw sa katapusang lima ka adlaw sa bulan. Gitawag namo kana og ‘DIMAGKWA nga semana,’ ug nakadaginot kami og kwarta ug nakatabang nga maplano namo og tarung ang nahibiling mga adlaw sa bulan.