Magkat-on—Labing Dugay nga Oras: 45 Minutos

Diskusyon Karon:

3 Wagtangon ang Pagpangutang

Basaha:Sa milabayng semana nahisgutan nato ang tulo ka baruganan kon unsaon nato sa paglingkawas sa utang:

1. Sabta ang mga reyalidad sa imong pagpangutang.

2. Tinguhaa ang paglingkawas sa utang.

3. Buntuga ang mga kalagmitan sa “kinaiyanhon nga pagkatawo” nga moresulta sa pagpangutang.

Karon hisgutan nato ang duha pa ka baruganan:

1. Hununga ang pagpangutang.

2. Impasa ang imong mga utang.

Hisguti:Unsa ang pipila ka makahuluganon kaayong mga butang nga imong nakat-unan sa miaging semana?

Hununga ang Pagpangutang

Basaha:Dili nimo malauman ang pagkalingkawas sa utang hangtud nga dili na nimo dugangan ang pagpangutang. Adunay duha ka yanong mga lakang aron mahunong ang pagpangutang:

1. Maghimo og usa ka emergency fund.

2. Hununga ang paggamit og mga credit card ug consumer loan.

Una, ipadayon ang paghimo og emergency fund hangtud nga makatigum ka na og kantidad nga paigo sa tulo ngadto sa unom ka bulan nga gastuhan. Gamita kining kwartaha kon gikinahanglan kay sa mangutang. Apan hinumdumi nga gamiton lamang kini para sa aktwal nga emerhensya ug sa budget sa uban pa.

Ikaduha, hununga nga magsalig sa consumer debt ug mga credit card. Misugyot si Elder Jeffrey R. Holland ug pinansyal nga “plastic surgery.” Miingon siya nga, “Usa kini ka pag-opera nga walay sakit: Putlon ra ang imong mga credit card. … Walay nahibaloang kaharuhay sa modernong tawo ang nakaguba sa gipalig-ong panalapi sa mga pamilya , ilabi na sa naningkamot pa nga bag-ong pamilya, kay sa credit card” (Jeffrey R. and Patricia T. Holland, “Things We Have Learned—Together,” Ensign, Hunyo 1986, 30). Ang pagputol sa inyong credit card makatabang nga mahunong ang dugang nga pagpangutang.

Hisguti:Unsa may andam nimong buhaton aron mahunong ang pagpangutang?

2. Impasa ang Imong mga Utang

Basaha:Gitambagan kita sa pag-impas dayon sa atong mga utang kutob sa mahimo: Kon ikaw makautang, … kutob sa mahimo trabaho aron makabayad sa labing madali ug luwasa ang imong kaugalingon gikan sa pagkahigot sa utang” (Matinud-anon sa Tinuohan [2004], 237).

Aniay upat ka lakang nga makatabang sa imong paghimo ug pagsunod og usa ka plano aron makalingkawas sa utang.

1. Hukmi ang pagbayad og ekstra sa imong mga utang.

2. Hukmi asa ang bayaran og ekstra.

3. Gamita ang rollover nga pamaagi [ekstensyon o ibalhin].

4. Paghimo og dugang nga mga lakang kon gikinahanglan.

Hukmi ang Pagbayad og Ekstra nga Ipuno og Bayad sa Imong Utang

Basaha:Usa sa pinakadakog gasto nga paagi sa pag-impas sa utang mao ang pagbayad sa minimum nga bayranan. Sa kasagaran ang minimum nga bayranan mao ang usa ka porysento sa balance. Kon magkagamay ang balance, magkagamay pud ang bayranan. Niini mas dugay nga maimpas ang utang ug mas dako ang imong interest. Aron makalingkawas dayon sa utang, mobayad ka og sobra kay sa minimum nga bayranan.

Deskripsyon	Balance	Porsyento sa Interest	Binulang Bayranan
Credit card #1	4,000	17%	97
Credit card #2	6,500	19%	168
Sakyanan	5,000	3.00%	145
Student loan	18,000	5.50%	300
Prenda	170,000	4.50%	1,050

Sama pananglit, kon gigamit nato ang atong imbentaryo sa utang (naa sa ibabaw) gikan sa katapusan nga chapter ug mibayad lang og minimum sa credit card #1, unsa kaha kadugay maimpas ang imong utang? Pila kaha ang mapatong sa imoha nga interest? Kon minimum ra ang bayaran:

• Moabut og 20 ka tuig ug 9 ka bulan ang pag-impas niini!

• Moabut ang kantidad og 5,107.62 sa interest.

Apan unsa kaha kon gibayaran nimo ang karon nga bayranan nga 97, pun-an sa ekstra nga bayad nga 100 kada bulan?

• Maimpas nimo sulod sa 2½ ka tuig—mas sayo og18 ka tuig!

• Makadaginot ka og 4,357.49 sa interest.

Hisguti:Ngano nga ang mga tigpautang gusto man nga minimum ray imong bayaran?

Basaha:Ang pagbayad og sobra sa minimum mopamubo sa panahon sa pag-impas sa utang ug makadaginot ka og dakong kwarta sa interest. Nag-monitor ka sa imong mga gasto ug nakahimo og budget. Unsaon man nimo nga makatigom ka og kwarta sa imong pagpanggasto aron makatigum og ekstra nga pangbayad sa imong mga utang? Usa sa mga commitment nimo karong semanaha mao ang pagtino kon pila ang mahipos nimong ekstra nga kwarta aron ipuno og bayad sa imong utang. Kon naghunahuna ka sa pag-impas sa imong unang utang, pagpili og tino nga kantidad nga naglakip sa ekstra nga ipuno sa minimum nga bayranan, ug bayari og ingon niana hangtud maimpas ang utang.

Kalihokan (15 minutos)

Step 1: Pakigparis sa imong action partner. Ribyuha ang imong budget, ug tan-awa kon makakuha ka pa og dugang 100 o sobra pa aron imong magamit sa pagbayad sa imong mga utang. Isulat ang imong mga ideya sa ubos.

Step 2: Sa grupo, ipaambit ang imong mga ideya.

Hukmi Asa ang Bayaran og Ekstra

Basaha:Niay duha ka opsyon sa paghukom kon asa nga utang ang unahon sa pagbayad. Mahimo kang:

• Mouna sa pagbayad og ekstra sa utang nga dunay pinakataas nga interest.

• Mouna sa pagbayad og ekstra sa utang nga dunay pinakagamay na lang nga balance.

Ang duha ka opsyon dunay mga makaayo [bintaha] ug duna pud dili makaayo [dili bintaha], apan kining duha moresulta nga magawasnon ka sa utang. Ang usa sa imong mga commitment niining semanaha mao ang pagtino kon asa nga utang ang unahon nimo og bayad.

Pamaagi	Mga Makaayo [advantage]	Mga Dili Makaayo [disadvantage]
Pinakataas nga interest ang unahon	Mowagtang og sayo sa pinakadakog porsyento nga utang	Dugay-dugay pang mominus ang gidaghanon sa nautangan Dugay-dugay pang mamatikdan ang mga resulta
Unahon ang may pinakaubos nga balance	Mas dali rang mominus ang gidaghanon sa mga nautangan Mas dali rang mominus ang gidaghanon sa minimum nga bayranan Mas dali rang mamatikdan ang mga resulta	Posibling mas mahal kay wa man nimo unaha og bayad ang utang sa pinakataas nga interest

Kalihokan (5 minutos)

Gamita ang ehemplo sa imbentaryo sa utang nga naa sa ubos aron sa paghimo sa mosunod:

Step 1: I-tsek ang sunod sa loan nga dunay pinakataas nga porsyento.

Step 2: Lingini ang loan nga dunay pinakagamay nga balance.

Deskripsyon	Balance	Gidak-on sa Interest	Binulang Bayranan
Credit card #1	4,000	17%	97
Numero sa credit card	6,500	19%	194
Sakyanan	5,000	3%	145
Student loan	18,000	5.5%	300
Prenda	170,000	4.5%	1,050

Kalihokan (5 minutos)

Gamita ang kaugalingon nimong imbentaryo sa utang (pahina 123) aron sa paghimo sa mosunod:

Step 1: I-tsek ang tupad sa loan nga dunay pinakataas nga porsyento.

Step 2: Lingini ang loan nga dunay pinakagamay nga balance.

Step 3: Hukmi asa nga loan ang unang bayaran og ekstra, ug iapil kana nga utang sa imong imbentaryo.

Gamita ang rollover nga pamaagi [ektensyon o ilbalhin]

Basaha:Ang rollover usa ka maayo kaayong paagi sa pag-impas sa imong utang. Pananglitan kon makabayad ka na karon og ekstra nga 100 kada bulan sa imong mga utang. Kon mag-impas ko og utang, unsa may buhaton nimo sa kwarta niana nga loan? Imo kining i-roll over [ibalhin] o ibayad sa ubang mga loan! Dinhi masugdan nimo ang mas dali nga paglingkawas sa utang.

Sama pananglit, sa ehemplo sa imbentaryo sa utang, kon nagbayad ka og ekstra nga 100 kada bulan sa credit card #1, ang binulan nimong bayranan 197. Kon maimpas na nimo kini, dunay kay ekstra nga 197 nga imong magamit sa pag-impas og laing utang. Kon gigamit nimo kana nga ekstra nga 197 ug ipuno kana og bayad sa balance nga 6,500 para sa credit card #2, imong:

• Maimpas kana nga credit card kapin sa 23 ka tuig nga mas sayo kay sa minimum nga kantidad ang imong ibayad!

• Makadaginot ka og kapin sa 8,500 nga interest!

Kon maimpas na nimo og bayad kana nga credit card, duna kay ekstra nga 365 nga ipuno og bayad sa ubang mga utang, ug uban pa. Maayo kaayo ang rollover nga pamaagi aron mas dali nga maimpas ang utang.

Hisguti:Sa unsang paagi ang rollover nga pamaagi makatabang nga mas dali kang makalingkawas sa utang?

Paghimo og Dugang nga mga Lakang

Basaha:Kon naglisud ka sa paghimo og minimum nga mga pagbayad, nan nagkinahanglan kang mohimo og dugang pang mga paagi (tan-awa sa ubos).

Kalihokan (10 minutos)

Bahina ngadto sa grupo nga magtinagurha o tinagutlo ug hisguti ang dugang nga mga paagi sa ubos. Hunahunaa kon duna ba niining mga paagiha ang makatabang nimo.

Step 1: Mangita og ekstra o mas maayong trabaho: Hinumdumi ang ehemplo sa garapon? Basin nagkinahanglan ka og mas dako nga garapon! Ang dugang nga kinitaan gikan sa ikaduhang trabaho o sideline nga negosyo mas makapadali sa imong plano sa pagwagtang sa utang. Daw dili na gani kinahanglan nga duna ka pay laing trabaho. Hinoon, kon naglisud ka nga madali ang pag-impas sa imong utang, ang ekstra nga kinitaan mas dako og ikatabang aron dali kang makabawi.

Step 2: Ibaligya ang ubang mga butang nga bisan wala kini mabuhi ra gihapon ka.

Step 3: Magminus: Usahay ang pinakamaayong paagi mao ang—literal nga pagbalhin. Ang dili mahal nga balay, apartment, o sakyanan maayo nga opsyon.

Step 4: Usabon ang pamaagi sa utang: Sa ubang kahimtang posible ang pag-usab sa pamaagi sa imong loan ngadto sa mas ubos nga porsyento o itingub na lang kini ngadto sa usa ka loan nga mas gamay ang interest. Tingali mogasto ka sa pag-usab o pagtingub sa utang, mao nga siguroa nga mahibaloan nimong daan ang mga gasto.

Step 5: Pagpakitabang sa mga mentor o mga tigtambag sa pinansyal: Sa daghang dapit sa kalibutan maduol sa mga tawo ang financial counseling pinaagi sa lokal o non-profit nga mga serbisyo o mga financial institution. Pangita ug pagpatambag sa kasaligan nga tigtambag.

Hisguti ang Pagwagtang sa Utang diha sa Inyong Family Council

Basaha:Sa inyong family council karong semanaha, hisguti kon pila ang imong magahin matag bulan aron maka-ekstra ka og bayad sa imong mga utang. Dugang pa, hisguti asa nga loan ang gusto nimong bayaran (ang may pinakataas nga interest o ang pinakagamay na lang nga balance). Mahimo nimong gamiton ang outline sa “Sample sa Family Council Discussion” nga naa sa ubos.

Sample sa Family Council Discussion

Siguroa nga sugdan ug tapuson pinaagi sa pag-ampo aron madapit ang Espiritu.

Part 1: Ribyu

• Duna ba gihapon kay utang?

• Pila ang imong makaya nga i-ekstra og bayad? (Ribyuha ang imong kinitaan ug mga galastuhan, ug isulat ang kantidad nga mahimo nimong i-ekstra og bayad diha sa imong lista sa imbentaryo sa pahina 123.)

Part 2: Plano

• Unsay imong mahimo aron masiguro nga mahunong na ang pagpangutang? Maghiusa, ikonsiderar ang pagputol sa mga credit card.

• Unsa nga mga gasto ang pwede nimong paminusan aron duna kay ika-ekstra og bayad sa imong utang?

• Unsa nga loan (o mga loan ang unahon nimo sa pag-impas? (Ipakita ang han-ay sa imong imbentaryo sa utang sa pahina 123.)

Kapin sa Duha ka Porsyento

Kaniadto ganahan kaayo ko sa akong credit card! Kausa sa usa ka quarter mabalik nako ang 2% sa akong mga gipamalit. Apan dihang gisugdan nako ug sa akong bana ang seryusong pag-budget, naglisud kaayo mi sa pagkumpara sa among balance sa credit card ngadto sa among balance sa checking account. Akong nabantayan nga regular ang among paggasto og mas sobra kay sa unsay naa namo. Giputol namo ang among mga credit card, sama sa gisugyot ni Elder Holland! Nasayud ko nga karon mas nakadaginot pa mi og sobra sa 2% pinaagi sa pagbutang og klarong mga limit ug nahibalo gayud kon pila ang sulod sa among account sa tanang higayon.