Magkat-on—Labing Dugay nga Oras: 45 Minutos
Karon nga Diskusyon:
3 Wagtangon ang Pagpangutang
Mapa alang sa Kalampusan sa Pagkatinugyanan sa Panalapi
Sabton ang Utang
-
Basaha:Ang pagpangutang mao ang pagpanghulam og kwarta nga dili imoha. Sa kasagaran kini adunay bugti sa kantidad, nailhan nga interest. Ang interest mao ang porsyento sa kantidad nga nautang. Mogawas nga mas dako pa ang imong mabayad kay sa imong nahulaman, usahay labaw gyud kadako. Ang pagpangutang moabut tungod sa wala dahumang mga bayranan, ug sa tanang ekspektasyon sa pagbayad sa tanan nga imong gihulaman apil sa interest.
-
Hisguti:Ngano nga ang mga tawo manghulam og kwarta?
-
Basaha:Nanambag kanunay ang mga propeta nga likayan nato ang pagpangutang. Mitudlo si Presidente Hebar J. Grant, “Kon aduna may usa ka butang nga makadala og kalinaw ug katagbawan ngadto sa kasingkasing sa tawo, ug ngadto sa pamilya, kini mao ang pagpuyo sigun sa atong kinitaan. Ug kon aduna may usa ka butang nga makapabug-at ug makawala og paglaum ug makapasakit, kini mao ang pagbaton og mga utang ug mga obligasyon nga ang usa dili makabayad” (Gospel Standards, comp. G. Homer Durham [1941], 111).
Sa tanang duha ka sunod nga chapter imong makat-unan ang pagsunod sa tambag sa mga propeta aron makalingkawas sa utang.
-
Pamalandungi:Gahini og duha ka minutos ang pagkonsiderar sa dili kaayo maayong pagkahimo nga mga desisyon sa pinansyal. Unsay mga sangputanan? Unsa kadugay nga imong gibati ang mga epekto? Sa unsang paagi kini nakaapekto kanimo, sa imong kaminyoon o pamilya, ug sa imong abilidad sa pagserbisyo sa uban?
Likayi ang Utang
-
Basaha:Mitambag ang mga propeta nga diyutay ra kaayo ang makiangayong mga rason sa pagpangutang ug kon ugaling makapangutang ka bayari kini diha dayon kutob sa mahimo. Gitudlo ni Presidente Gordon B. Hinckley nga “mahimo ra ang may katarungang pagpangutang para ipalit og barato ra nga balay ug tingali para sa pipila sa ubang gikinahanglang mga butang. Apan gikan diri sa akong gilingkuran, tin-aw kaayo nakong makita ang grabing mga trahedya sa daghan kinsa sa dili maalamong paagi nanghulam para sa mga butang nga wala gayud nila kinahanglana” (“I Believe,” Ensign, Ago. 1992, 6).
Depende sa mga kahimtang, mahimo ra ang pagpangutang para sa mosunod nga mga galastuhan:
-
Usa ka kasarangan, barato ra nga balay
-
Makatarungan nga paggasto sa edukasyon nga mosangput sa mas maayong panarbaho
-
Kasarangan, basic nga pang-transportasyon (kon gikinahanglan lang)
Kinahanglang likayan nimo ang pagpangutang og mga butang nga dili ingon niini. Imbis mangutang, itigum para maoy gastuhon.
-
-
Pamalandungi:Gahini og duha ka minutos ang paghunahuna mahitungod sa mosunod nga pangutana ug isulat ang imong mga hunahuna: Unsa ang pagbati kon wala kay utang?
Molingkawas sa Utang
-
Basaha:Makalingkawas ka ra sa utang! Ang pagkamatinguhaong makabayad sa utang magkinahanglan og igong pagsakripisyo, apan mahimo ra nimo. Sa ubos mao ang lima ka importanting mga baruganan sa paglingkawas sa utang. Hisgutan nato ang unang tulo niini nga chapter.
-
Sabta ang reyalidad sa imong pagpangutang
-
Tinguhaa ang paglingkawas sa utang
-
Buntuga ang kinaiyanhon nga pagkatawo nga mosangput sa utang
-
Hununga ang pagpangutang
-
Impasa ang imong mga utang
-
-
Hisguti:Unsay imong mga nahunahuna o impresyon gikan sa pagbasa niining lima ka mga baruganan?
2. Sabta ang Reyalidad sa Imong Pagpangutang
-
Basaha:Pila ang imong utang? Unsay gidak-on sa interest? Unsay mga bayranan? Unsa kadugay impason ang imong utang, ug pilay imong mabayaran sa interest? Importating mahibaloan kining mga butanga samtang maningkamot ka nga makalingkawas sa utang. Aron mahimo kini, maghimo ka og imbentaryo sa utang. Sa ubos mao ang sample sa table sa pag-imbentaryo sa utang.
Deskripsyon
Balance
Gidak-on sa Interest
Binulang Bayranan
Credit card #1
4,000
17%
97
Credit card #2
6,500
19%
168
Sakyanan
5,000
3.00%
145
Student loan
18,000
5.50%
300
Utang [Prenda]
170,000
4.50%
1,050
Sa inyong family council karong semanaha, paghimo og susama nga table. Siguroa ang pag-fill up sa tanang impormasyon sa matag utang.
3. Tinguhaa nga Makalingkawas sa Utang
-
Basaha:Aron makahimo og bisan unsa nga lisud, lakip ang paglingkawas sa utang, kinahanglan mas kusog ang imong tinguha kay sa mga babag. Mitudlo si Elder Dallin H. Oaks, “Kon kita adunay panglantaw kon unsa kita nga mamahimo, ang atong tinguha ug atong gahum sa pagbuhat molambo pag-ayo” (“Tinguha,” Ensign o Liahona, Mayo 2011, 44). Aron molampus, pagpokus sa imong tumong sa paglingkawas sa utang ug lantawa kon unsa kaha ang kinabuhi kon gawasnon ka sa palas-anon sa utang. Mitudlo si Elder Neal A. Maxwell, “Unsa man ang padayon natong gitinguha, paglabay sa panahon, sa ngadto-ngadto mao ang atong maabut” (“According to the Desire of [Our] Hearts,” Ensign, Nob. 1996, 21).
-
Hisguti:Nganong nagtinguha ka man nga magawasnon sa utang? Unsang butanga ang imong mahimo nga dili pa nimo nahimo karon?
4. Pagbuntog sa “Kinaiyanhon nga Pagkatawo”
-
Basaha:Sa Basahon ni Mormon, mitudlo si Haring Benjamin, “Kay ang kinaiyanhon nga tawo mao ang usa ka kaaway sa Dios, ug sa gihapon gikan pa sa pagkapukan ni Adan, ug mahimo, hangtud sa kahangturan, gawas kon siya motugyan ngadto sa mga pagdani sa Balaang Espiritu, ug isalikway ang iyang kinaiyanhon nga pagkatawo ug mahimo nga usa ka santos pinaagi sa pag-ula ni Kristo ang Ginoo, ug mahimo nga ingon sa usa ka bata, manunuton, maaghup, mapainubsanon, mapailubon, puno sa gugma” (Mosiah 3:19 Sa pagsalikway sa kinaiyanhon nga pagkatawo, kinahanglang hinumduman nato ang mga baruganan nga atong nakat-unan gikan sa chapter 4 mahitungod sa paghupot og long-term nga panglantaw. Sama sa mga bata nga gieksperimento sa marshmallow, nagkinahanglan kita nga molangay una sa short-term nga kalipay aron makab-ot ang long-term nga mga tumong.
Ang mga kalagmitang “kinaiyanhon nga tawo” naglakip sa:
-
Diha-diha dayon o emosyonal nga pagpanggasto.
-
Ang kawalay alamag [ka-ignorante] o kawalay pag-amping sa reyalidad sa atong panalapi o pinansyal.
-
Pagkasina ug pagkumpara sa atong kaugalingon ngadto sa uban.
Ang pagtugyan sa kinaiyanhong pagkatawo malagmit mosangput sa atong pagpangutang ug pinansyal nga kaluya. Sa laing bahin, kon magtinguha kita sa pagsunod sa “mga pagdani sa Balaang Espiritu” mahimo kitang lig-on pinaagi sa gahum sa Pag-ula taliwala sa kalisdanan.
-
-
Hisguti:Unsay buot ipasabut sa pagsalikway sa kinaiyanhong pagkatawo?
-
Basaha:Susihon nato og maayo ang pipila niining mga kalagmitan sa kinaiyanhong pagkatawo sa konteksto sa self-reliance.
Diha-diha Dayon o Emosyonal nga Paggasto
-
Pamalandungi:Gahini og usa ka minuto ang paghunahuna mahitungod sa mosunod nga mga pangutana ug isulat sa ubos ang imong mga tubag: Kanus-a ang katapusang higayon nga nakapamalit ka og mahal, diha-diha dayon nga pagpamalit? Unsa man kadto? Sa unsa kahang lahi nga butang mas epektibo ang paggamit sa kwarta?
-
Basaha:Tanan kita malagmit nakahimo og diha-diha o emosyonal nga pagpamalit. Usahay mogasto kita kon mawad-an kita sa kadasig o anaa sa kasuko. Usahay mogasto kita tungod kay gibati nato nga angayan natong gantihan ang atong kaugalingon. Usahay ang promosyon sa mga baligya motintal nato sa pagtuo nga gikinahanglan nato kini imbis dili gayud. Dunay daghang rason nganong mogasto kita sa mga butang nga wala gyud kaayo nato kinahanglana kay sa gastuhan unta ang mga butang nga importante kaayo. Ang mosunod nga kalihokan makatabang nga atong masabtan nganong makapamalit kita og diha-diha dayon.
-
Hisguti:Unsaon nato sa pagbuntog ang kalagmitang pagpamalit diha-diha dayon? Unsa man ang imong gihimo sa nangagi aron malikayan ang sama niana nga pagdali-dali?
Kawalay Alamag [Kaignorante] o Kawalay Pag-amping sa Atong Sitwasyon sa Panalapi
-
Basaha:Sa Basahon ni Mormon, gibadlong ni Nephi si Laman ug Lemuel tungod sa ilang “kawalay pagbati” ug wala mobati sa Espiritu nga naglihok sulod kanila (tan-awa sa 1 Nephi 17:45). Ang atong mga pagpili kasagaran makagahi sa atong kasingkasing, naghimong lisud nga mabati ang mga pag-aghat sa Espiritu kon angay na kitang mag-usab. Usahay ang “kawalay pagbati” maoy hinungdan nga mopili kita sa pagbaliwala sa reyalidad sa atong sitwasyon. Gusto natong likayan ang pag-monitor sa mga gasto o pagsusi sa atong mga bank account. Kon credit card ang atong gigamit o ubang consumer credit, kini nga kawalay pag-amping diha dayon mosangput sa atong pagpangutang.
Usahay ang usa o ang manag-partner sa kaminyoon mogasto sa walay pag-amping, nagtuo nga ang kaparis maoy responsable sa pinansyal nga sitwasyon sa pamilya. Hinumdumi, ang managtiayon parehong responsable sa panalapi sa pamilya, ug ang pagbaliwala o pagbalhin sa atong responsibilidad magduso lamang nato ngadto sa problema sa pinansyal.
-
Hisguti:Ngano nga ang uban mas pabor nga ibaliwala ang reyalidad sa ilang sitwasyon? Sa unsang paagi imong mabuntog ang “kawalay pagbati” mahitungod sa imong pinansyal nga sitwasyon, kon imong gikinahanglan?
Pagkasina ug Pagkumpara sa Atong Kaugalingon ngadto sa Uban
-
Basaha:Natural lang nga ang mga tawo mokumpara sa ilang kaugalingon ngadto sa uban, ug gipalibutan kita’g mga mensahe ug mga pahinumdom nga nagdasig kanato sa pagpamalit sa mga butang nga wala nato kinahanglana. Usahay gibati nato nga may katungod sa pag-angkon sa mga butang nga dili nato makaya o wala gayud kinahanglana. Ang pagkamasinahon moresulta diha-diha dayon sa dili maalamong mga pagpamalit.
-
Hisguti:Sa unsang paagi atong mabuntog ang kalagmitan nga pagkumpara sa atong kaugalingon ngadto sa uban?
Hisguti ang mga Prayoridad sa Panalapi sa inyong Family Council
-
Basaha:Atol sa inyong family council karong semanaha, hisguti ninyo ang mga paagi diin inyong mabuntog ug maprotektahan ang inyong kaugalingon gikan sa mga kalagmitan sa “kinaiyanhon nga tawo”. Hisguti ninyo ang inyong kasamtangan nga utang, ug paghimo og “imbentaryo sa utang” (tan-awa sa blanko nga papel para sa imbentaryo sa utang sa pahina 123). Mahimo nimong gamiton ang outline sa “Sample sa Family Council Discussion” nga naa sa ubos nga giya sa inyong council. Kon inyo nang matino ang mga utang, ug kon makahimo na mo og mga paagi sa pagbuntog sa mga kalagmitan sa “kinaiyanhong tawo” makadawat kamo og tabang sa Ginoo nga mawagtang ang inyong mga utang.
Sample sa Family Council Discussion
Siguroa nga sugdan ug tapuson pinaagi sa pag-ampo aron madapit ang Espiritu.
Part 1: Ribyu
-
Unsa ang pipila ka mga paagi nga ang mga kalagmitan sa kinaiyanhong tawo imong ikapakita?
-
Kanus-a nimo nahimo ang katapusang dako, diha-diha nga pagpamalit? Unsa kaha unta ang nagamitan nimo sa kwarta?
-
Kon gawasnon ka na sa utang, unsa ang mahimo nimong buhaton nga dili pa nimo mahimo karon?
Part 2: Plano
-
Maghimo og imbentaryo sa utang gamit ang table nga naa sa pahina 123.
-
Pangutan-a ang imong kaugalingon:
-
Unsay buhaton nimong lahi aron mawagtang ang imong mga utang?
-
Unsa nga mga kinaiya sa pagbuhat ang imong anaron para mabuntog ug mapugngan ang mga kalagmitan sa kinaiyanhon nga tawo?
-
Sa unsang paagi imong maapil ang Ginoo sa pagtabang nga masalikway ang kinaiyanhon nga pagkatawo?
-