Wase 12

Matabete, na iTavi ni Matataka na Kalou

Na matabete e dua na ivakavuvuli tawamudu ka sa tu vata mai kei na Kalou mai na ivakatekivu ka na bula tiko me tawamudu. Na ki ka ra sa soli mai lomalagi me mai vakayagataki ena kaukauwa ni matabete, e sa vakayagataki sara tikoga ena gauna oqo na kena kaukauwa ena Lotu ni sa vakatetei tiko yani kina veiyasai vuravura.¹

iVakamacala Taumada

Ena nona a vosa tiko o Peresitedi McKay ena dua na soqoni ni matabete ena gauna ni koniferedi raraba, e a wasea kina e dua na ka e a yaco vua ena gauna ni nona kaulotu voli mai Sikoteladi ena 1898. Ena nodrau a lako sivita kei nona itokani o Elder Peter Johnson e dua na vale, e a vesuka na matadrau e dua na ka e a ceuti ena vatu ka qai taqa toka ena kena ulu ni katuba.E nanuma lesu o Peresitedi McKay:

“Au kaya ga vei noqu itokani: ‘O ya e dua na ka matalia! Au sa laki raica mada na cava e ceuti toka o ya.’ Niu sa volekata yani, e basika vei au na itukutuku oqo, sega walega ni vatu e ceuti toka kina, ia e sa vaka sara ga me lako mai vei Koya ka keirau qarava tiko na nona cakacaka:

“ ‘Na Cava ga o Vakaitavitaki Kina, mo Veiqaravi ena Yalodina’. …

“Me vukei keda na Kalou me da vakamuria na ibole o ya. Oqo e dua ga vei ira na ivakamacala ni nona vosa na Karisito: ‘O koya ga ena cakava na loma ni Kalou, ena kila na ivakavuvuli, se sa ka mai vua na Kalou, seu vosa vakai au ga, ’ [Joni 7:17] kei na ivakadinadina o ya ena kauti keda yani kina veivakauqeti ni Yalo Tabu ena bula oqo. Au masu ena yalo malumalumu ni matabete e tiko ena bogi nikua … era na vakotora e domodra na itavi sa lesia vei ira na Kalou ka qarava na veiitavi oqo ena yalodina.”²

E kalougata o Peresitedi MacKay ena nona donumaka e so na matabete ka ra a vakayagataka vakadodonu tu na kaukauwa vakabete e tu vei ira, ena nodra masulaki koya. Ena vula o Maji ni yabaki 1916, e a waluvu kina na uciwai na Ogden ka vakavuna na kena yavavala na wavu ka takosova koto na uciwai voleka ki na boto ni ulunivanua. E vakananuma lesu: “Keirau [o koya kei tacina Thomas E.] vodo ena dua na motoka lailai ka curuma yani na taubi ni uca kei na soso ni gaunisala. … Au raica na ibinibini vatu ena wavu, ka se tuvaki vinaka tu ga me vaka na noqu a raica ena siga e nanoa. Au mai kaya sara yani, (vakaveiwali) “Au sa na takosova mada na wavu. E rawa li ni ko qalo?’ Niu tukuna oti ga o ya, au sa yavalata sara ga na motoka ka cici takosova yani na wavu, qai kailavaka mai o Thomas E., ‘Ei, Qarauna! E tu qori e dua na dali!” Na tamata ka a yadra ena bogi e a dreta me takosova tu na wavu e dua dali vavaku ka se bera ni mai tekivu na tamata ka yadra siga. Au butuka na itarovi ni motoka ia e sa bera. E samulaka na iloilo e liu na dali, ka basuraka na dela ni motoka, ka dresuka na kumiqu me seleta laivi na tebe ni gusuqu qai vakaqera na batiqu e ra ka musuka na galegalequ e cake. E a kala o Thomas E. ka sega ni dua na mavoa e yacovi koya, ia o au sa sega tu ni vakilai au. …

“Rauta na ciwa na kaloko ena mataka o ya au sa davo koto ena idavodavo ni veisele. … Eratou a cula lesu na noqu galegale e cake, ka vesu vaka tinikava na tebe ni gusuqu e ra kei na kakaseisei ni baluqu. E a tukuna ga e dua na dauveiqaravi, “Sa maumau sara; o koya e sa na buli tu vakatani ena vo ni nona bula taucoko.’ Sa dina sara o ya ka niu sa voleka sara ni sega niu kilai ena kequ irairai. Niu sa vakau lesu tale ki na noqu rumu mai valenibula, e qai vakalomavinakataki au ga e dua na nasi ka kaya, ‘Sega ni dua na ka oqori Baraca McKay, sa na rawa ni o vakatubura na kumimu, ’ kena ibalebale me rawa ni vunitaka na imawe ni mavoa e tu e mataqu. … E tolu na itokani voleka sara… eratou mai veisiko ka masulaki au. Ena kena vakadeitaki na veilumuti, [e dua vei iratou] e tukuna, ‘Keitou masulaki iko mo na kakua ni bulicaki vakatani ka kakua ni sotava na mosi.’…

E a lako mai o Vuniwai William H. Petty ena yakavi ni Siga Vakarauwai me mai raica de rawa ni maroroi na batiqu ka se bau vo toka ena galegelequ e cake. Sa qai vaka oqo na ka e kaya, ‘Au vakila ni momosi sara tu ga oqo na yagomu.’ Au kaya yani, ‘Sega, e sega sara ga na mosi.’ E lako cake mai Salt Lake City o Peresitedi Heber J. Grant ena mataka ni Siga Tabu. … Curu ga mai sa kaya sara, ‘Tevita, Kakua ni vosa; Au sa na solia mada ga vei iko e dua na veivakalougatataki.’…

“Ena Okotova ka tarava, … Au a dabe toka ena dua na teveli volekata na vanua e dabe toka kina o Peresitedi Grant. Au raica ni vakaraici au sara toka mai vagumatua, ka qai kaya mai, ‘Tevita, mai na vanua au dabe toka kina oqo au sega sara ga ni raica e dua na mawe ni mavoa e matamu!’ au sauma, ‘Sega, Peresitedi Grant, e sega sara ga na mawe ni mavoa.’ ”³

iVakavuvuli nei David O. McKay

Na matabete sa ikoya na kaukauwa kei na dodonu ni matataka na Kalou.

Ni dau soli na matabete vua e dua na tamata, e sega ni soli me dokai kina, e dau soli baleta ni rawa ni na laki vaka o ya, ia e baleta ga me mata-taka na Kalou kei na nona tu vakarau me tokona na Turaga ena cakacaka me ra na tucake tale mai na mate na tamata kecega, ka rawata na bula tawamudu [raica na Mosese 1:39].⁴

Sa i kemuni na tagane ka taura tiko na matabete va-Kalou, o ni taura tiko na dodonu mo ni mata-taki Koya ki na vei itavi kece sara o ni na lesi kina. Ni o dua ga na tamata ka lesi me ovisa ni vanua e vakaitikotiko kina, e dua tale na ka e na soli vua. Ni dua na ovisa e laveta cake na ligana ena vanua ni takoso e gaunisala, sa dodonu mo tu vakadua. E tiko vua e dua na ka e sivia cake sara mai na nona bula ga vakataki koya, o ya na kaukauwa ka sa soli oti vua. Sa vaka talega kina ena noda bula taucoko. Ena sega ni soli na itutu vua e dua na tamata kevaka e sega ni ganita. Oqo e dua na ka dina. Sa vakatalega kina na kaukauwa vakabete.⁵

Na matabete e tiki ni Lewetolu Vakalou. Oqo na dodonu kei na kaukauwa ka tiko walega na kena ivurevure vua na Tamada Tawamudu kei na Luvena o Jisu Karisito. …

Ni vaqarai na ivurevure ni matabete, … ena sega tale ni vakasamataki e dua na ka me ulabaleta na Kalou. O koya na kena yavu. Na ka e baleta me na lako mai vei koya. Ni matabete e sa tiki ni bula ni Kalou, sa kena ibalebale ni o koya ga ena rawa ni solia vua tale e dua. Na matabete e taura tiko na tamata me na dau soli mai vua e dua e tiko vua na kena dodonu. E se sega vakadua ni dua na tamata ena vuravura oqo me tu vua na dodonu me [taura] ga vakataki koya na dodonu kei na kaukauwa ni matabete. E so era sa taura vakataki ira ga na dodonu oqo, ia e sega ni solia kina na Turaga na nona veivakadonui. Me vaka ga no nona matataka tiko na nona vanua e dua na mata ni dua na matanitu ena kaukauwa sa soli vua, sa vaka talega kina na nona matataka tiko na Bula Vakalou e dua ena kaukauwa kei na dodonu sa soli oti mai vua. Ia, ni sa dau soli na dodonu vaka o ya, e sa tiko vata kei na kena iyalayala, me vaka ga e dau soli vei ira era loyataka tiko e dua tani tale. Ni ka taucoko e qaravi ena kena veivakadonui vakalawa e sa tiko sara ga na kena vakadeitaki me vaka ga e a vakayacora o koya e nona na ka e qaravi. …

Na kena raici ni Dauveibuli sa ikoya na ivurevure ni kaukauwa tawamudu oqo, ni o koya duadua ga e vakatulewa kina, ni da sa taukena e sa tiko vei keda na dodonu ni veimataki, na veitaratara kei na Kalou, e rawarawa, qai maucokona vinaka na ka me rawa ni qaravi ena kaukauwa kei na dodonu ni Matabete i Melikiseteki – sa tiko sara ga e cake na kena lagilagi me rawa ni vakasamataka mada ga e dua na tamata.

Na tamata ka dauveitaratara tiko kei na Kalou ena raica ni nona bula ena vakamikamicataki, na nona kila na veika e so ena vaka na tibi ni liva me rawa kina ni totolo na nona kila na ka e dodonu mai na ka e cala, na ka e vakila e veivakacegui ka vakaciriloloma, ia na yalona ena tudei ka gumatuataka me taqomaka na ka e dodonu; ena raica ko koya ni matabete e ivurevure tudei ni bulamarau—sa tobu ni wai tovure kina bula tawamudu.⁶

Na kaukauwa ni matabete ena laurai ena ka e cakava na kuoramu kei na matabete yadua.

Na ka ga me tukuni vakamatata, ni matabete e dua na kaukauwa ka dau soli vakayadua. Ia, ni ra dau lesi vakalou na tagane mera veiqaravi ena dua na ilesilesi ena matabete, era na umani vata ena dua na kuoramu. O koya gona ya, ena laurai kina na kaukauwa ni matabete ena ka e cakava na kuoramu se matabete yadua. Na kuoramu sa ikoya na vanua era na dau sotasota kina na tamata e tautauvata na ivakatagedegede ni ka era kila, na nodra dauveilomani, kei na nodra dauveivukei.⁷

Kevaka me ka ga ni rokovi ni tamata vakayadua na matabete, veivakalougatataki, se na veivakatorocaketaki yadua, ena sega ni dua na betena na ilawalawa se kuoramu. Na kena sa tu ena gauna oqo na ilawalawa vaka oqori ka tekivutaki ena veivakauqeti vakalou sa vakadeitaka na noda dau vakararavi vei ira tale e so, kei na veivuke lalai e dau gadrevi me da dodoliga kina. O keda e noda dodonu vakalou me da dau veirairaici.⁸

[Na Turaga] e kila ni o ira [era taura tu na matabete] era na gadreva na vakaitokani, veivukei, na vakailawalawa; sa qai tauyavutaka na kuoramu ka lesia na iwiliwili me tiko ena kena veiwasewase yadua mai na dikoni ki na vitusagavulu.

Era dau soqoni vata na veilawalawa oqo, taumada mera veivakavulici ka veivakauqeti, me toso cake kina na ka era kila, vakabibi na buladodonu kei na kila vakalotu, ena vakabauta, ena bula vakayalo, vakakina na kena rawa na veivakaukauwataki me rawa kina na veiliutaki vinaka. O ira na ilawalawa oqo era na dau solia na veivuke ka na vakilai mai vei ira na lewe vuqa. … Na kuoramu ni matabete… ena solia na ka e dau gadrevi baleta na vakaitokani, bula ni veitacini kei na veiqaravi kevaka me ra na qarava na nodra itavi na tagane.⁹

O ira na matabete i Eroni, kei na lewe ni kuoramu ni matabete i Melikiseteki, sa noda itavi me da tara cake na kuoramu; me kakua ni da basuraka sobu ena noda dau sega ni lakova na soqoni ni [matabete], se sega ni noda dau vakarautaki keda, se na va-kaliataki ni itavi. Me da na vakila o keda yadudua, … ni dodonu me da cakava e dua na ka me da tara cake kina na Lotu, ni sa itavi ni Lotu me tara cake na dina ka vueti ira na tamata mai na nodra ivalavala ca. Kemuni na tagane ena matabete, me da sa duavata ena qaravi itavi, ka raica me da lako yani ka laki duavata kei ira era dauveivukei ka kakua ni laiva e dua na tamata, mai na matabete levu kina dikoni, ena ilakolako qo ni matabete …, me lutu kina itutu ni tamata dau caka ca se dauvakaiulubale.¹⁰

Me dau qarauna na matabete yadua na nona imoimoi kei na ivosavosa ena veigauna kece.

Na matabete sa ikoya na kaukauwa mo matataka na Kalou. Na tamata e sa soli vua na matabete sa tu vua na kaukauwa me matataka na Turaga ena dua ga na vanua ni veiqaravi. Sa itavi ni dua e matatataka tiko e dua na ilawalawa se isoqosoqo me na dau tutaka na ilawalawa se isoqosoqo o ya ena yalodina. Na kena icakacaka vinaka duadua ga sa ikoya me dau vakarararavi vakatabaki dua ga vua na Turaga me vaka ni matataka tiko. Mo qai vakasamataka ga na kena ibalebale ni vakatauvatani kei na buladodonu.

“… ena sega ni veileti tiko na noqu Yalotabu kei ira na tamata, ” (V&V 1:33) e kaya na Turaga. O ira kece na matabete me ra buladodonu me rawa ni ra na dau tu vakarau mera ciqoma na veivakauqeti ni Turaga. Meu tukuna eke ni veitaratara kei na Yalo Tabu e tautauvata sara ga kei na nomu dolava e dua na retio me rogoci kina na domo ni vosa ka vakasinaita tu oqo na maliwa lala. Na kena biau livaliva e sinai tu kina.

E cakacaka vaka o ya na Yalo Tabu. O koya e sa dau tu vakarau ena veigauna kece me veivakavulici vei ira era sa buladodonu ka qai kerea yani na nona veivuke. Meu na tokaruataka ni sa itavi ni tamata kecega era taura tu na veivakadonui me ra matataki koya, me ra na dau buladodonu tu me rawa ni ra na vakila na veivakauqeti ni Yalo ni Turaga.¹¹

Sa dua dina na ka ni veivakalougatataki levu me dua na tamata me taura tu na matabete ni Kalou, ka ni buladodonu e sa iveta sara ga e cake ni kena rawati. Sa isaluwaki sara ga ni matabete na kena tawamudu. Ena dau vakalougatataki o koya e taura tiko na itavi ni matataka na Kalou. Ena dau vakila voli ena nona bula ena veika e vakayacora kei na ka e tukuna mai na draki ni bula kece sara e sotava. Na matabete kece e dodonu me dau rokova na watina. Na matabete kece e dodonu me kakua ni dau guilecava me masulaka na kena kakana se me tekiduru vata kei na watina vaka kina o ira na luvedrau me ra dau masuta na veituberi ni Kalou. Ena veisau vinaka e dua na vuvale ni dei tu o tama ena matabete kei na kena veiyalayalati. Meda kakua ni vakayagataka vakatawadodonu na matabete, ka ni sa tukuna tu na Turaga, “ni da ubia na noda ivalavala ca se me da qaciqacia, dokadoka se viavia lewai ira na tani, se taurivaka ena ivalavala e sega ni dodonu sa na tasogo ko lomalagi, a sa rarawa na Yalo ni Turaga, e a sa lako tani, sa oti e kea na kaukauwa vakabete se na ilesilesi ni tamata ko ya.” (V&V 121:37.)

Na ivakatakila o ya e solia na Turaga vei Parofita Josefa Simici, sa ikoya e dua na lesoni wararasa ni veivakavulici se vakavure vakasama me qai soli, ka sa dodonu me da wilika wasoma ena wase 121 ni Vunau kei na Veiyalayalati.¹²

E sega ni dua na lewe ni Lotu oqo, e sega ni dua na tama, e tiko vua na dodonu me cavuta e dua na vosa ca, se vosa ni cudru vua na watina se vei ira na luvena. Mai na nomu tabaki kei na nomu itavi ena sega ni rawa mo cakava me vaka ni tiko vei iko na matabete ka mo yalodina tiko ki na matabete e tiko vei iko. Na nomu itovo ena tara cake na roka vinaka ni nomu vuvale, lewa na nomu gadreva na veika e so, na yalomu me dau tuvaki vinaka, na nomu ivosavosa, baleta ni veika oqori ena tatara kina ivakarau ni bula e vale ni ra na raica mai na tiko vakavolivoliti kemudou. Mo cakava ga na ka e rawa ni ko cakava me kune kina na veisaututaki kei na veilomani.¹³

Au masuta me rawa ni da… vakila na bibi ni matabete, kei na nodra rawa ni raica na dikoni ena Lotu ni gauna e soli kina vua na matabete I Eroni e sa na duatani sara mai vei ira na nona ilawalawa. Ena sega ni rawa ni na vosa ca tiko me vakataki ira na nona icaba, ena sega ni rawa ni vakaitavi ena veiqitori vakalialia era dau cakava na nona ilala, o koya me na tu tani sara ga mai. O ya na ka e kena ibalebale vua e dua na cauravou yabaki tinikarua, kei na ka e dodonu me tukuna vua o bisopi ena gauna e sa vakarau soli kina vua na itutu vaka-dikoni. Kakua ni kacivi ira ga ka tabaki ira sara, ia e dodonu mo dabe ka veitalanoa vata kei ira ka me rawa ni vakamatatataki vei ira na bibi ni matabete i Eroni. Ena gauna ni bula vakacauravou ka ra sa mai kacivi oqo sa dodonu me ra digitaka me ra na dau caka vinaka…

… Sa noda itavi me da ivakaraitaki vinaka ena gauna eda sa taura kina na matabete me rawa ni ra na vakatotomuri keda na noda icaba, ena sega ni veisautaki ira na ka eda tukuna. Na ka ga eda cakava. Na ivakarau sara ga ni noda bula.¹⁴

Ni ra na buladodonu tikoga na matabete mera ciqoma kina na veitokoni nei Karisito ena bula ni veimaliwai kei ira na wekadra, na kena vakamalumalumutaki na veika ca, na kena qaravi vakadodonu na itavi, ena sega vakadua ni dua na ka me rawa ni na saqata na toso ni Lotu i Jisu Karisito.¹⁵

Na kaukauwa ni matabete ena qai vakavuana ni sa vakayagataki ena veiqaravi.

E rawa ni da kila na kaukauwa ni matabete ni tiko vakaidina me vaka saraga na wai e tawa tu ena dua na tobu ni wai ka sogolati tu. Na kaukauwa oqori ena qai vakilai ga na kena mana kei na kena kaukauawa ni vakayagataki ena draki ni bula veilomani, tiko vinaka bula sautu ena dua na matavuvale mamarau. Na matabete ni vakaveiwekanitaki kei na bula ni tamata, sa ikoya na kaukauwa ka na laurai walega ena bula ni tamata ni ra sa vakararavitaka tiko na nodra bula vua na Kalou ka veiqaravi tiko vei ira na wekadra.¹⁶

Na noda bula e sa veiwekani sara tikoga kei ira tale e so. Eda na bulamamarau ni da vakaitavi ena nodra vukei na tani. Au tukuna na ka oqo baleta ni o kemuni na matabete mo ni veiqaravi vei ira na tani. O ni sa matatataka tiko na Kalou ki na veivanua cava ga o na vakaitikotiko kina. “O koya yadua ena vakayalia na nona bula ena vukuqu ena maroroya.” (Maciu 16:25.)¹⁷

Ena tauvimate tiko beka e dua vei kemuni na italatala qase, ka vinakati me laki tamusuki mai na nona iteitei.Ni soqoni vata ka laki tamusuka. E dua vei kemuni na matabete e kaulotu tiko na luvena tagane ka sa lailai tiko mai na nona ivotavota ni ilavo. Taroga de rawa ni ko na bau veivuke kina. Ena sega ni na gulecava vakadua na nomu ivakaraitaki vinaka oqori. Na mataqali veicakavinaka vakaoqori sa ikoya na ka e a nanuma taumada na iVakabula ena nona a tukuna, “Ni kemuni a cakava vua e dua sa lalai vei ira na wekaqu oqo, ni a cakava vei au.” (Raica Maciu 25:40.) Ena sega tale ni dua na gaunisala ni nomu na qaravi Karisito. Sa na rawa ni ko na tekiduru ka masuti koya, o ya sa vinaka. Ko na rawa ni cikevi koya me solia vei iko na veitokoni ni nona Yalo Tabu—io, me caka o ya e dodonu me da cakava. Ia, na ka e sa vakadeitaka oti tu na iVakabula me ivakadinadina ni veiqaravi sa ikoya na noda dau veisiko ena veisiga, na kena qarauni na ivosavosa, me kakua na vosa ca, ia me da vosa vinakataki ira ga na noda itokani.¹⁸

Na cava ga o vakaitavitaki kina, mo qarava nomu itavi ena yalodina. O iko li e dua na dikoni, ia qarava vakavinaka na itavi ni dikoni. O iko li e dua na ivakavuvuli, qarava vinaka na nomu itavi. Na bete me na dau wanonova matua na Lotu dau sikovi ira— kemuni na itaba cauravou ena loma ni Lotu kevaka walega me da rawa ni qarava na itavi ni ivakavuvuli kei na bete, vakavulici ira na tamata ena nodra itavi, sa na veivaqaqacotaki sara ga vei ira na itaba cauravou yabaki tinikawalu kei na tinikaciwa. Sega ni o koya e dau murimuri lomana, sega ni o koya e daube, ia me dauveiliutaki. Kemuni na veitacini, e sega tale ni dua na kaukauwa ena vuravura qo me rawa ni tuberi ira na itabagone me ra na qai laki qarava vinaka na nodra itavi ena matabete.¹⁹

Sa itavi ni matabete me matataka na Kalou ena itutu vaka dausiko vuvale.

E tukuni ena Efeso, wase va, ni o Karisito e solia e so me ra iapositolo, e so me ra parofita, e so me ra dauvunau, ka so me ra ivakatawa ka ivakavuvuli; “me ra vakavinakataki kina ko ira sa lotu, me ia na cakacaka ni talatala, me vakatataki cake na ivavakoso i Karisito.” [Efeso 4:12.] Na dauveituberi vakavuvale, ena Lotu, ka tu vua na matabete, e sa nodra itavi na me ra veivakauqeti vei ira na Yalododonu, kei na vakatataki cake na ivavakoso i Karisito; sa dodonu kina, au nanuma ni na sega soti ni sivia sara meu tukuna ni sa nodra itavi, nodra itavi, me ra na kauta yani kina veivuvale na yalo eda sa vakila vata ena koniferedi oqo. E sega tale ni dua na itavi e soli vua na tamata me na bibi cake, me tautauvata kei na qasenivuli vei ira na luvena na Kalou.

… E so [na dauveituberi ni matavuvale] e nanuma ni nodra itavi e sega soti ni bibi, ni sega soti ni dau vakabibitaki, ia na kena dina, ni sega tale ni qai dua na itavi e bibi cake ena Lotu. Ena sega gona kina ni rawa ni da tukuna ni dua na itavi e bibi cake mai na kena ka dua ena loma ni Lotu, baleta ni itavi kece e yavutaki me ra vakatorocaketaki, ra vakavulici, ka vakabulai kece kina na luvena na Kalou. Sa tautauvata sara ga kei na itavi ni qasenivuli, ia kevaka me na soli tiko e so na ka ni vakavinavinaka, baleta na nodra na vakabulai ko ira oqo, ena soli vei ira na matabete ni Kalou ka ra na veitaratara sara tikoga kei ira na lewe ni Lotu yadua. …

Na imatai ni ka me caka, kemuni na taciqu, me da raici keda mada, se sa rawa ni da vakavakarau me da na veivakavulici. Ena sega ni dua na tamata me vakavulica rawa e dua na ka e sega ni kila. Sa nomu itavi mo vakavulica ni o Jisu Karisito na iVakabula kei vuravura, ni o Josefa Simici e parofita ni Kalou, ka rau rairai vua ena itabatamata oqo na Kalou na Tamada kei na Luvena o Jisu Karisito. O vakabauta li? O vakila tiko li? E laurai li vei iko na kena ivakadinadina ena gauna o curuma yani kina na loma ni vale? Kevaka e dina, na ka e laurai oqori ena vakabulai ira na tamata ko lako tiko oqori mo laki sikovi ira. Kevaka e sega, ena yaco na leqa, na dravuisiga, na kena sega na wai ni gunu, kei na sega na veika vakayalo ka dau laveti ira cake na Yalododonu. …

… Kemuni na veitacini, na itukutuku, se na icakacaka ni kena laki wasei na itukutuku me na duidui toka mai na kena na laki soli vua e dua e sa vakaitavi tu ga mai ena Lotu ena nona bula taucoko, mai vei koya e se qai curuvou ga ena Lotu. Me vaka ni ra duidui na veimatavuvale, …, me vakatalega kina na noda itukututuku se icakacaka ni kena soli, vakabibi na iwalewale ni kena laki soli. Au tukuna qo me rawa ni vakabibitaka vei keda na vakasama oqo, ni sa noda itavi me da kilai ira vinaka o ira eda na laki sikovi ira tiko.²⁰

Na itavi ni [dauveituberi] ni matavuvale e sega walega ni laki qaravi vakadua ena dua na vula ni laki sikovi na matavuvale. Au nanuma e dua na Bisopi ni a vakaraitaka vua e dua na dauveituberi ni matavuvale me laki sikova na matavuvale e sa yaco tiko kina na leqa, me rawa ni kila se mataqali veivuke cava e rawa ni vakayacora me rawa ni vakacegui iratou toka mada na matavuvale mai na nodratou rarawa, ni veivosakitaki tiko na ituvatuva ni veibulu. Me raica talega na dauveituberi ni matavuvale me kua ni dua na ka e leqa; kevaka e tiko na tauvimate, me laki veimasulaki— ka me vakaraici iratou matua sara na matavuvale oqori.²¹

Au vakabauta ni o ira na [dauveituberi] ni matavuvale e tiko vei ira e dua na itavi bibi sara ena vuravura oqo me ra vakayadrati ira era sa guileca tiko, vakayalolailaitaki, vakarararawataki, me ra vakavoui, ka vakalesui mai ki na lotu nei Jisu Karisito. Mai na veika vakaoqori, era na kau lesu tale ki na loma ni lotu me ra mai vakauqeti ka ra na walia rawa na nodra leqa ka dau vakamalumalumutaki ira tu.

Me ra dau veivuke, veivakauqeti, ka veivakayarayarataki vei ira yadua era sa kacivi me ra sa [Dauveituberi] ni matavuvale.²²

Vakatutu ni Vuli kei na Veivosaki

Na cava na kaukauwa ni matabete? (Raica tabana 133–34.) Na cava na inaki ni nona solia na Kalou na dodonu ni matabete vua na tamata? (Raica tabana 134–35, 138–39.) Na cava na duidui ni kena ciqomi tu ga ni dodonu ni matabete mai na kena ciqomi na kaukauwa ni matabete?
Vakasamataka e dua na gauna e a vakayagataki kina na kaukauwa ni matabete ena vukumu. E tatara vakacava na ka oqori kina nomu bula se na nomu matavuvale? E rawa vakacava me vakayagataki na ka oqori me ka ni vuli vei ira na luvemu se na makubumu?
Na cava e ganita kina me buladodonu tiko e dua na matabete me rawa kina ni vakasalataki mai kina vua na Yalo ni Turaga? (Raica tabana 136–37.) Na veivakalougatataki cava e sa yalataki tu vei ira era na maroroya na nodra veiyalayalati ni matabete? (Raica V&V 84:33–34.)
Na cava sa rui bibi kina ena Lotu na veituberi vakavuvale? (Raica tabana 139–40.) Na cava e rawa me da cakava me da gugumatua kina ena dauveisiko ni matavuvale? Ena vakayagataki vakacava ena veituberi kina matavuvale na ivakasala ni dauveisiko ni matavuvale nei Peresitedi McKay? Na cava e rawa ni da cakava me rawa kina ni ra na dau ciqomi vakarawarawa mai na nora duimatavuvale na dauveisiko kei ira na dauveituberi ni matavuvale?
Ena vukei keda vakacava meda maroroya na matabete na masumasu, na wiliki ni ivolanikalou, kei na bulataki ni bula va- Karisito? Na veigaunisala cava soti e rawa ni ra dau veituberi kina na itubutubu vei ira na luvedra tagane me rawa ni ra vakarautaki me ra na ciqoma na matabete?
Era na dau vakalougatataki vakacava na marama ena kaukauwa ni matabete?
Na cava na inaki ni kuoramu ni matabete? (Raica tabana 134–35.) Na cava soti na itavi ni da lewena na kuoramu? (Raica tabana 134–35.)

iVolanikalou e Veisemati: 1 Pita 2:9; V&V 84:33–48; 121:34–46

motto stone in Scotland — E dau vakauqeti ira tu ga na matabete o Peresitedi McKay, me ra bulataka na ibole ka a ceuti sara tu vakamatau ena dua na vatu mai Sikoteladi: “Cava ga o Vakaitavi Kina, Qarava na Nomu iTavi ena Yalodina.

priesthood quorums — Na tagane me ra veiqaravi ena dua na ilesilesi ena matabete, era na umani vata ena dua na kuoramu.