Wase 18

Yalodei ni Bulataki na Bula Dodonu

Na ka uasivi duadua e gadrevi ena vuravura edaidai sa ikoya na vakabauta na Kalou kei na kena vakayacori na lomana ena yalodei.¹

iVakamacala Taumada

Ena dua na vosa ni koniferedi raraba, e a tukuna kina o Peresitedi David O. McKay e dua na italanoa ka a talanoataka e dua na turaga na yacana o James L. Gordon:

“E dua na gonetagane … e a gadreva me vuli cakacaka ena nodra isoqosoqo na matai. E a se qai yabaki tini vakacaca ka sa dua na gonetagane vuku, era ciqomi koya na turaga ena mamarau. Era kaya, ‘Ni lako mai, me da gunu ena nona sa curu mai ena noda isoqosoqo na gonetagane oqo!’ Era taloca na bia [ka] soli sara vua e dua na bilo.

“E kaya, ‘Sega, vinaka vakalevu, au sega ni dau gunu.’

“ ‘Io, ’ e kaya mai vakaukauwa e dua na kena turaga sa qase, ena sega ni lewena na neimami ilawalawa oqo e dua ka sega ni dau gunu.’

“ ‘Io, ’ e kaya na gonetagane, e sa na nomudou e dua kevaka mo dou tauri au.’

“E dua tale e dreta na nona kola ka kaya, “Gonetagane, o na gunuva na bia oqo e lomamu se yagomu!’

“ ‘Sa daumaka, au dara mai oqo e dua na jakete savasava ka makare vinaka tu na noqu vakasama. Kevaka o gadreva mo vakadukadukalitaka na noqu jakete, ia e sega ni rawa mo vakadukadukalitaka na noqu itovo.

Ni vakabalei tiko na italanoa vua na gonetagane, e dikeva rawa o Peresitedi McKay:

“E a tuberi—au vakayagataka na vosa vakamatau—sega walega ni vakavulici, e a tuberi me levea na vakatavako kei na gunu kaukauwa, ka dau veivakamatenitaki. Sa ikoya oqori au vakaibalebaletaka kina na yalodei savasava. Na ka e uasivi duadua e gadrevi ena vuravura edaidai sa ikoya na vakabauta na Kalou kei na kena vakayacori na lomana ena yalodei.²

iVakavuvuli nei David O. McKay

E ivakaraitaki cecere ni yalodei na iVakabula.

O koya ga sa ikoya sa dodonu me dusimaka na noda bula ka sa ikoya e uasivi duadua na nona yalodei mai vei ira kecega na turaga. “Eda kunea na kaukauwa uasivi vei Jisu; na yalodei e cecere duadua; na qaqa ena kena itagede ka rewaicake duadua.” Na qaqa vakaidina e taqomaka na dodonu ka sega ni rere ni sotava na veivakarusai. Ena veika oqo na iVakabula e a vakaraitaka kina na yalodei kei na qaqa. Na ivakaraitaki ni veika oqo e yaga meu tukuna na vakasavasavataki ni vale ni soro [raica Maciu 21:12–13; se na nona sega ni rere ena nona tukuna na ka dina ena gauna era a vakagalalataki koya kina mai Nasareci o ira era a susugi vata kaya [raica Luke 4:16–32, 43–44]; se na gauna ni lewe lima na udolu e Kapenaumi … [e vakalailaitaki na kedra iwiliwili], e qai vuki [vei iratou na Le Tinikarua] ka kaya, “Dou sa via lako tani talega koi kemudou?” [Raica Joni 6:66–67.] Na iVakavuvuli, ia, e se sega vakadua me bau yalolailai se vuki tani mai na nona ilakolako. Sa ikoya oqo na mataqali yalodei e gadrevi ena vuravura edaidai.³

Ni ra lako yani na sotia me ra laki tauri Jisu, e a tu vakarau me taqomaka na nona iVakavuvuli … o Pita, “ucuna na iseleiwau sa tu vua, ka yavita kina na tamata ni bete levu, ka taya laivi na daligana imatau.” [Raica Joni 18:10.]… “Daramaka na nomu iseleiwau ki na kena taga, ” e a vakarota na iVakabula, “a bilo sa solia mai vei au ko Tamaqu, kau na sega beka ni gunuva? [Joni 18:11.] Sa dua dina na lesoni vei Pita! E dina ga ni itavi e a vakavuna na vakararawataki kei na mate, ia e a sega li ni lomalomaruataka na Turaga na Nona kaukauwa. …

E a sega ni tudei na nona kaukauwa kei na nona yalodina o Pita; ia e a sega ni rawa vua me dro vata kei ira na kena vo. E a sega talega ni vakadeitaka ni sa uasivi ga me lako vata kei Jisu; e a mani sega ni vakayacora e dua vei rau oqo, ia “a sa muri Koya vakayawa ko Pita, ka yaco sara ki na vale ni bete levu.” [Marika 14:54.] Ena ivakatekivu, e a tu ga e tautuba, ia e muri e a qai doudou me curu yani ka dabe vata kei ira na dauveiqaravi. …

[Ni sa oti na nona cakitaka vakatolu na Turaga ko Pita], … “a sa vuki ka vakaraici Pita na iVakabula.” E a qai nanuma lesu na vosa ni nona Turaga, “Ni sa bera ni tagi na toa, ko na cakitaki au mada vakatolu, ” e a lako ki tautuba ko Pita ka tagi vakalevu sara. [Raica Luke 22:54–62.]

E a kainaki ni o Pita e “curu galugalu ki tautuba ena matadra na lewe vuqa … kei na vakadirorogo, e a tagi vakalevu sara, ” ena levu ni nona rarawa e a mani mai tu duadua voli ga yani ena siga Vakaraubuka taucoko kei na siga Vakarauwai ena gauna sa lauvako kina ki na kauveilatai na iVakabula. Ke mani vakakina, na nona rarawataka na veika e a vakayacora era sa bau vakamosiyalo dina ena nona vakananuma lesu na veivosa ni loloma e a tukuna vua na iVakabula, vata kei na vuqa, vakavuqa na gauna marautaki erau a vakayagataka vata kina kei na Turaga. Na veivosa yadudua, kei na ivalavala kei na irairai ka veitokani vata kei na nona iVakabula e dau basika mai ena nona vakasama vata kei na dua na kena ibalebale vou … Mai na tuturu ni wainimata ni nona rarawa, e a raica taucoko na ibalebale dina ni itovo vakatagane me vaka e a vakaraitaka o Jisu ena—Vakarokoroko, Veilomani Vakaveitacini, Yalovosota, Yalodina, Yalodei.⁴

Na inuinui kei na icavacava ni vuravura erau vakanamata kivua na Tagane ni Kalili, na noda Turaga ka iVakabula, o Jisu Karisito. Ena nomu valuta tiko na ivalu ni dua na siga ena nomu gauna, e rawa li vei iko mo taroga e lomamu ka raica kevaka o vakabauta vakaidina na ka oqori? [E dua na kenadau ni volavola] e a taroga ena dua na gauna na taro oqo: “O Jisu e dua beka ga na Yalododonu me droinitaki tu ena iloilo rokataki ni katubaleka ni valenilotu, … sega ni rawa me da toso volekata yani ka dredre me cavuti na yacana, se o koya tikoga ena gauna e bula tu kina vakayago; me tamata dina, e dua na tamata e rawa ni cudru vakataki keda, e dua na tuakada, e dua na dauveidusimaki, e dua na daunivakasala, e dua na dauveivakacegui, e dua na domo totoka ka kacivaka tu mai ena veigauna sa oti me da bula kilikili, me da veidusimaki ena yaloqaqa, ka taqomaka tiko na noda yalodei me yacova na ivakataotioti.” Kemuni na noqu itokani vakadaucakacaka, a cava sara mada o koya kivei kemuni?⁵

Na Yalodei e tovure mai na vakabauta kei na inuinui.

E levu cake sara na noda itavi mai na noda vulica ka bulataka na Kosipeli i Jisu Karisito. E levu cake sara na noda itavi e tu e matada. Na iotioti ni cakacaka era se bera ni caka taucoko. … Eda gadreva na yalodei me rawa kina ni da vavaca yani na matanitu vou; eda gadreva na yalodei me valuta kina na noda ituvaki ena gauna oqo kei na kena ivakarau, sa ikoya o ya na vuna au a digitaka kina na tiki ni ivola, “Dou gumatua, ena qai vakaukauwataka na yalomudou ko koya, oi kemudou kecega sa nuitaki Jiova.” [Same 31:24.]

E rua na ivakavuvuli erau tiko ena yalayala oqo ni dodonu me ra maroroya na veitamata lotu dina vakayadudua—na vakabauta kei na yalodei. Na cava e vakaibalebaletaki ena tiki ni ivola oqo? Eda kila vata kei na kena veivakadeitaki ni Turaga sa ikoya e taqomaka tiko na vakabauta vata kei ira na nona tamata; o koya gona, me na kakua na yalolailai, ia me ra yalodei kei na nodra inuinui ena sega ni vakatawayagataki. Vakabauta na Kalou, vakadinata, nuitaki vei ira na noda itokani, na yalodei ena noda itavi, ena rawa kina vei keda me da qai rawata na veika dodonu.⁶

Ena vakatulewa kaukauwa vata kei na vakabauta, ena nona veika vakaikoya, na ivakaraitaki ni veitaqomaki nei Tamada—kei na noda taleitaka me da vakatulewataka ni o koya, e dua na Tama dauloloma—me da sotava vata na noda veidredre ena yalodei.⁷

O ira na itabagone e dodonu me ra vakatubura cake na yalodei me ra taura matua na kena yaga vakayalo.

Na noda [taurivaka tu] na vinaka taucoko sa ikoya e dua tale na vanua e rawa kina vei keda me da vakaraitaka na yalodei, kei na dodonu me da vakadonui mai vua na Kalou o koya eda vakadinata. Sa ikoya sara ga oqo na veigauna me vakasama kina vakamatata na tamata, ka me ra kakua ni kuitaki mai na nodra ivakavuvuli ena veika ni vuli yadudua ka dredre me toboki ka dau soli me vaka e dua na iwali ni noda veitauvimate ena gauna oqo. Na ituvaki ena loma ni veigauna vakaoqo e gadrevi kina na itabagone yalodei me ra kauta cake na itagede ni bula savasava. Ena vanua o ya e rawa ni da kunea kina na yalodei ni bula savasava vakaidina. E dau kainaki tu ni yaloqaqa sa ikoya na yalodei vakatabakidua. Ia o ira na noda yaloqaqa cecere duadua era sega ni dau kunei vakawasoma ena ivalu. Au vakasamataka ni da kunei ira talega ena kedra maliwa na noda itabagone. O ira na gonetagane kei na goneyalewa, ena gauna era dau wasewasei kina vakailawalawa ni lasa, era na tucake ka sega ni rere me ra vosa vakacacataka na veika oqori ka da kila ni vakamalumalumutaka na itovo, na nodra icegu sara ga ni bula na itabagone.

“E se sega vakadua me bau dua na gauna ena itukutuku makawa kei vuravura, ” e kaya [e dua na kenadau ni volavola], era gadrevi vakalevu sara kina na yaloqaqa ni bula savasava. O ira oqo e waraki ira tu o vuravura. Na nona veitaqomaki na Kalou ena noda bula e a sa vakarota na vuku me cakacakataka ka vakarautaka na kena gaunisala. E a tuvana na nona gaunisala kaukamea me ra vakayagataka, ka vakadodoka na nona waya, ka vakaikawakawataka na veiwasawasa. Ia era sa tiko evei? O cei ena ceguva rawa na loma ni noda veiwekani vakavanua ka vakapolitiki ena icegu ni dua na bula e cecere cake sara?” “Na ka e bibi duadua ena vuravura, ” e kaya e dua na kenadau ni vakadidike, “e sega ni o koya na kena laukune o Galileo, Faraday, kei na so tale, ia e dua na vakabauta ena kena vakavatukanataki na bula savasava kei na kena yaga vakayalo.” Au vakamamasu kivei kemuni na itabagone mo ni yalodei ena kena tauri matua na bula savasava kei na kena yaga vakayalo ni Kosipeli i Jisu Karisito. Na kena itini, “ia ka cava na kena yaga vua na tamata, kevaka e rawati vuravura taucoko, ka vakayalia na yalona? Se cava ena solia na tamata me isau ni yalona?” [Maciu 16:26.]⁸

Na inaki ni vuli sa ikoya me vakatubura cake na veivurevure vua na gone me veivuke ena nona bula rawati koya ena balavu ni nona vosota na bula; me vakatubura cake na kaukauwa ni nona bula lewai koya me kakua ni yaco me dua na bobula ena veika e goleva se na veimalumalumu e so, me vakatubura cake na [kaukauwa] vakatagane, irairai vinaka vakayalewa ni veigone yadudua kei na veitabagone yadudua e rawa me kunei ena dua na yalayala ni dua na itau, dua na itokani, e dua na tama ivakaraitaki vinaka se e dua na tina yalomalua dauloloma; e dua ka rawa ni qarava na bula ena yalodei, sota kaya na veivakaleqai ena yalovosota, ka sega ni rere ni qarava na mate.⁹

Au sa wilika oti na i ka limasagavulu ni iwase ni ivola nei Alama, ka vakamacalataki tiko kina era sa cauravou bulabula kece ka yaloqaqa; io era sa icegu bula ka kaukauwa vinaka tu, na kena ikuri— era sa vakayacora ena yalodina na veika kece sa nuitaki vei ira. O cei soti na cauravou oqo? Era luvedra na itubutubu ka tautauvata vakavinaka sara ga na nodra yalodina ena veika kece sa nuitaki vei ira. O ira na nodra itubutubu era Lemanaiti curuvou, ena kena curumi ira na Yalo ni Kalou, era solia na nodra bula me ra veiqaravi vei ira na nodra itokani, kei na nodra veiqaravi ena Lotu era veiyalayalati ni ra sa na sega tale vakadua me ra laveta cake na nodra iyaragi ka valuti ira na nodra itokani, sa na sega tale vakadua me ra laki valu. Oqori na nodra bubului; oqori na nodra veiyalayalati; ka ra dinata tu me yacova na mate.¹⁰

Au vakamamasu vei kemuni na itabagone mo ni yalodei ena kena tauri matua na bula savasava kei na kena yaga vakayalo na kosipeli i Jisu Karisito. Na vuravura e gadreva na tamata yaloqaqa ka bula savasava!¹¹

Ena nona vosa [e dua na dauvolaivola]: … E rua na sala e tadola tu vei iko—e dua e vakadodonu ki na buca lolovira ka lolovira sara, ena vanua e rogoci kina na tagi ni yalolailai … ; kei na kena ka dua e vakaododonu ki na veidelana ni mataka lailai ena vanua e rogoci kina na kaikaila ni marau vakatamata kei na vanua e saumi kina na cakacaka ena yalodina vata kei na bula tawamudu.”…

Ena nomu digidigi, … na Kalou e solia vei iko na raivotu e matata, matata ni rai, yalo kaukauwa, yalodei ni lomamu. Ena nomu sa digidigi vakavuku, e sa na duri vakadodonu na ulumu ena nomu ilakolako, vata kei na tadola ni kemu irairai e vakaraitaka tu ni o sega ni caka cala vua e dua na tamata. E dina ga ni sa yaco me bibi na icolacola ni bula ka taqa yani vei iko na rarawa, me salavata tiko vakadua kei iko na rarama ni bula va-Karisito ena yalodoudou.¹²

Ni da yalodei ena bula savasava, e rawa me da valuta na meca ni bula.

Na yalodei sa ikoya na uasivi ni vakasama me sotava na veika rerevaki se veibasai vata kei na yalomaravu ka vakadeitaki, ka rawa kina vua na tamata me sotava na veidredre ka vakalatia tu na nona gaunisala me vakaiyautaki vakayalo … Na yalodei e ivakaraitaki ni sotavi na veidredre ka valuti ira.¹³

E rawarawa na noda vakayacora na veika dodonu ni ra vinaka na noda itokani, ia e sega ni rawarawa na noda taqomaka na dodonu ni lewe vuqa vei ira na ilawalawa era saqata; ia, sa ikoya sara ga oqori na gauna donu me vakaraitaki kina na dina ni yalodei. Me kena ivakaraitaki, o Parofita Josefa Simici, e a vosa vakacacataki ka vakararawataki ena nona a kaya ni a raica e dua na raivotu, ia e dina tu ga e veigauna ki na nona ivakadinadina. E dina ga “ni a cati ka vakararawataki ia e kaya ni dina ni a vosa vei koya na Kalou, ” kei “Na vuravura taucoko e sega ni rawa ni ra cakava e dua na ka me veisautaka kina na nona vakasama se vakabauta.” [Josefa Simici—Ai Tukutuku 1:24–25; e vakuri ena aiteliki.]

Sa ikoya sara ga oqori na yalodei kei na veivakadeitakie dodonu me tiko vei keda vakayadudua. Ena gauna e sa kila kina e dua na tamata na ka e dodonu sa kena dodonu sara ga vua tale e dua me tu vua na yalodei ena veigauna taucoko ka me taqomaka kina veitalia sara mada ga ke sotava kina na vakalialiai se itotogi.¹⁴

Me da yalodei ena noda taqomaka na dina. Me da kakua ni rere ena noda tukuna na ka dodonu. Me da dina.¹⁵

Me solia vei keda na Kalou na yalodei ena noda digia na dodonu, ka rawa ka me da vakavinavinakataka kina na veika vinaka ena noda bula, kei na kaukauwa me da qaravi Koya kei ira na wekada ena yalodina.¹⁶

Na dina sa ikoya na yalodina ki na veika e dodonu me vaka na noda raica; e veivakayalodeitaki na noda bulataka na bula me salavata kei na noda itovo vinaka; sa ikoya na kaukauwa ena veigauna taucoko.¹⁷

Vakatutu ni Vuli kei na Veivosaki

Na cava na yalodei? (Raica tabana 198.) Na cava e bibi cake kina na yalodei ni bula savasava mai na yalodei vakayago? E rawa vakacava me da vakalevutaka se vakaukauwataka na noda yalodei ni bula savasava? E rawa vakacava me da bulataka na kosipeli vata kei na yalodei vakanomodi ena veisiga?
Na ivakaraitaki cava soti ni iVakabula mai na ivolanikalou kei na so tale era vakaraitaka na kena uasivi na yalodei ni bula savasava? (Raica tabana 198–99.) E vakaukauwataki iko vakacava na nodra ivakaraitaki?
Na cava na veiwekani e tiko vei rau na vakabauta kei na yalodei? (Raica tabana 199.) E vukei keda vakacava na Turaga ena noda sotava na kaukauwa sivia ni veisaqasaqa? Na cava e dodonu me da cakava me rawa ni da ciqoma kina na Nona veivuke?
Na veivakayalolailaitaki sa ikoya ena yali kina na yalodei ni dua na tamata. Na cava na vuna e sa dua kina na iyaragi rerevaki ni veicoqacoqa na veivakayalolailaitaki? E rawa vakacava me da na qaqarauni matua ka valuta na veivakayalolailaitaki?
Na mataqali veimaliwai se ituvaki cava tale e so ka gadrevi kina e dua tani tale na mataqali yalodei? E rawa vakacava vei ira na Yalododonu Edaidai me ra vakaraitaka na yalodei ena veituvaki vakaoqo? E rawa vakacava me da veivuke ka vakaukauwataki ira na gone kei na itabagone ena Lotu me ra yalodei ena nodra taura matua tu na ivakatagedegede vakosipeli? (Raica tabana 202–05.) E rawa vakacava me vukea na sasaga oqo na ivola Me iSakisaki ni iTabagone?

iVolanikalou e Veisemati: Vakarua 31:6; 2 Tui 6:16; Roma 15:13; 1 Nifai 3:7; V&V 121:7–9.

Peter — “Mai na tuturu ni wainimata ni nona rarawa, [o Pita] e a raica taucoko na ibalebale dina ni itovo vakatagane me vaka e a vakaraitaka o Jisu ena— Vakarokoroko, Veilomani Vakaveitacini, Yalovosota, Yalodina, Yalodei.”

two thousand stripling warriors — Me vakataki ira na sotia gone nei Ilamani, e dodonu me da “cauravou bulabula kece ka yaloqaqa; io era sa icegu bula ka kaukauwa vinaka tu” me kena ikuri “era sa vakayacora ena yalodina na veika kece sa nuitaki vei ira” (Alama 53:20).