Wase 21

Yavu ni iVakavuvuli ni iTukutuku Vinaka

Au kila ni kosipeli sa ka vakalou, ka sa gadreva tu o vuravura.¹

iVakamacala Taumada

OPeresitedi David O. McKay e dau yalololoma tu ga ena veigauna taucoko ka dokai ira vakalevu na tamata mai na veivakabauta vakalotu tale e so, ka dau vakacaucautaka na cakacaka vinaka ni veimatalotu taucoko. Ia, e dei tu ga na nona ivakadinadina ni taucoko ni kosipeli e kunei duadua walega ena Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai. Ni vakavulica na bibi ni noda talairawarawa ena veivakavuvuli kei na cakacaka ni vakalesui tale mai na kosipeli, e kaya kina na kena leweni na Lotu sa lewenivanua ni dua na matanitu cecere:

“Na lotu taucoko kei na vakabauta taucoko e tu kina e so na ka vinaka ka mua ki na matanitu nei Tamada; ia me da yaco me da lewenivanua ni matanitu ko ya na tamata yadua e dodonu me vakadonuya na veika e gadrevi mai vua na Tui. Io, e dua walega na sala ki na matamata ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai ka na rawa me da rawata, sa ikoya na sala ka a vakaraitaka o Jisu Karisito, na Turaga. ‘Oi au na sala, kei na vunidina kei na vunibula; sa sega ni torovi Tamaqu walega e dua na tamata, ena vukuqu ga.’ (Joni 14:6.)

“Na veika me da rawata kina na lewenivanua ena Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai ena matata; makare vinaka, e dina, sa veivakurabuitaki dina ni lewe vuqa na tamata vuku ka vuli vinaka … [yalo vakatitiqa] ni rawa me ra curu rawa mai na veigaunisala tale e so.

“E dua walega e tu vua na dodonu me vakamacalataka na veika e baleta na vakabulai ni tamata. E dina ena nona kaya ni vakaibalebale na ka e tukuna me baleta na ka e yaga ki na lewenivanua ni nona matanitu.

“Raica na kena matata vinaka na nona vosa: ‘Kevaka sa sega ni sucu tale na tamata ena sega ni raica rawa na matanitu ni Kalou! [Joni 3:3; e vakuri ena aiteliki.] Ni vakamacalataki na itukutuku veivakurabuitaki oqo kivei Nikotimo, e a tomana na iVakabula:

“’Kevaka sa sega ni sucu e dua ena wai kei na Yalo Tabu, ena sega ni curu rawa ki na matanitu ni Kalou.’ [Joni 3:5; e vakuri ena aiteliki.]

Me kena ivakadinadina o Pita, na iliuliu ni iApositolo, e vauca me vakaibalebale ki na veika e gadrevi oqo me dua na cakacaka yaga ena kena rawa e sega walega me lewenivanua ena Lotu, ia na vakabulai talega ena matanitu ni Kalou, me baleta, ena gauna e taucoko kina na yalodra e lewe vuqa era qai kaya mai, ‘Oi kemudou na veiwekani, a cava me keimami kitaka?’ [Cakacaka 2:37] e a sauma ka kaya:

“’Dou veivutuni, ka papitaisotaki koi kemudou yadua, ena yaca i Jisu Karisito, me bokoci kina na nomudou ivalavala ca, ka dou na rawata na Yalo Tabu me isolisoli.’ (Cakacaka 2:38.) Ekeri e a qai soli kina e va na ka e vinakati, e va na ivakavuvuli yaga kei na cakacaka, talairawarawa ki na veika era yaga mo lewena kina na Lotu i Karisito: [me vaka] na vakabauta, veivutuni, papitaiso, kei na ciqomi ni Yalo Tabu. …

“E vuqa na gaunisala era vakaraitaki mai me veidusimaki ki na matanitu ni Kalou, ia e dua walega na sala ni kena curumi kei na kena vakalewenivanuataki. E a vakamatatataka oqo na Karisito ena nona a maliwai ira na tamata; ka sa vakatakila tale oqo vua na Parofita Josefa Simici. E sega ni dredre na kena sala ka rawarawa sara na kena kunei, ka sa vakaturaga me vaka na kena tawamudu.

E vuqa na gaunisala … e liutaki ira na tamata yalodina ki na lotu kei na matanitu ni Kalou, ia o ira era na vakaitavi ena dodonu ka soli kei na veivakalougatataki ni lewenivanua e kea e dodonu me ra talairawarawa ki na ivakavuvuli kei na cakacaka ni kosipeli i Jisu Karisito.”²

iVakavuvuli nei David O. McKay

Vakabauti Jisu Karisito sa ikoya na ivakavuvuli bibi duadua ena Lotu.

Na vakabauti Karisito sega ena lomalomarua sa ikoya na ka e gadrevi vakabibi duadua ena vuravura nikua.³

Na cava na ibalebale ni maroroya na vakabauta? A kena ibalebale ka imatai me da ciqomi Jisu Karisito, e sega ni baleta walega ni qasenivuli uasivi, e iliuliu kaukauwa, ia me vaka ni sa iVakabula, na Dauveivueti ni vuravura. … O koya sa maroroya na vakabauta ena ciqomi Jisu Karisito ni sa Luve ni Kalou, na Dauveivueti ni vuravura. Au na tutaka na tamata taucoko me maroroya na vakabauta o ya. Au kila ni sa ikoya na ka yaga duadua ena mamarau ni tamata, e ka yaga duadua ena vakacegu ni nona vakasama. Au kila ni sa ikoya na ivakavuvuli cecere duadua ena Lotu i Jisu Karisito.⁴

Sa ikoya na mataqali vakabauta vaka o ya e a veitokoni vei iratou na lewe tinikadua na iApositolo vata kei iratou na lewe vitusagavulu na tisaipeli ka ra a sotavi Karisito ni oti na tucaketale. Ena nodra vakasama e a sega sara ga na vakatitiqa me baleta na nona itovo vakatamata. Eratou ivakadinadina ni ka dina. Era kila baleta ni ra a raica e matadra, rogoca na daligadra, e vakila na ligadra na nona [tiko] vakayago na Dauveivueti ka sa tucaketale.

Sa ikoya na vakabauta sega ena lomalomarua e a kauta mai na lagilagi ni raivotu oqo ka vakaraitaki vua na Parofita o Josefa Simici:

“Io me ikuri ni itukutuku kece ka vakadinadinataki kina ko Koya, keirau sa tukuna oqo na kena iotioti me yacova edaidai. Raica sa bula dina tiko ko Koya!

“Keirau a raici Koya vakaidina ni sa tiko ena liga imatau ni Kalou; keirau sa rogoca talega na domo sa tukuna ni sai Koya na Le Duabau ga nei Tamana—

“Raica sa vu mai vua na ka kecega; ia sai Koya sa lesi me bulia na vuravura; io ena vukuna ga era sa yaco kina na lewei vuravura me ra luve ni Kalou.” (V&V 76:22–24.)

O ira ka tu e lomadra na veidinadinati vakaoqo me ra ciqoma ni sa ikoya “Na Sala, kei na Vu-ni-dina, kei na Vu-ni-bula, ” ni sa ikoya oqo na idusidusi veitaqomaki ena vuravura veivakataqayataki oqo.⁵

Na vakabauta na Kosipeli sa imatai ni kalawa ki na kila ka dina, ka veiliutaki mai na sala ni solibula, ki na vuku kei na mamarau.⁶

Na vakabauta na Kalou e sega ni rawa me dua tale na ka sa ka ni tamata yadua. E dodonu me nomu; e dodonu me noqu; kei, na kena yaga, e dodonu me tovure mai na vakasama kei na lomada.⁷

Na ka eda gadreva ena gauna oqo sa ikoya na vakabauta na Karisito bula, ni levu cake mai na vakanananu walega, ia e dua na kaukauwa ka yavalati keda ki na kena cakacakataki—e dua na vakabauta ka na rawa ni biuta e dua na inaki ki na noda bula kei na yalodei e lomada. Eda gadreva na bulataki ni kosipeli.⁸

Na Lotu e sega ni ciqoma na ivakavuvuli ni dua walega na vosa ni vakabauti Jisu Karisito sa ikoya taucoko sara ga na ka e yaga ki na veivakabulai. E dua na tamata e rawa ni kaya ni vakabauta ia kevaka e sega ni cakava e dua na ka me yaco na vakabauta se vakanuinui me dua na kaukauwa e toso kina na kena vakayacori e dua na ka vinaka, me rawata e dua na ka vinaka, me vakavatukanataka na tubucake ni yalona, na nona vakabauta ena sega ni na kauta lesu mai vua e dua na ka. “Dou kitaka vakakina na cakacaka dou sa bula sara kina” sa ikoya e dua na veivakadreti ka cakacakataki mai na itavi qaravi, mai na talairawarawa ena vuniyalomu taucoko ni sasagataki na vatuka ni vakabauta.⁹

Na veivutuni e oka kina e dua na veisau ni bula, vakanananu, kei na kena cakacakataki.

E sega ni vakasamataki me da nanuma ni rawa vua e dua me taroga na yaga ni veivutuni. Ena ivakavuvuli yadua ni Kosipeli ni vulici vakavinaka e vakaraitaka ni rau salavata kei na dina ka sa ikoya e cecere duadua. Na ivakavuvuli yadua e rairai me ra taro taucoko ga, me veiliutaki e loma se me veitokoni vata kei na veivakavuvuli tale e so. Ia, ena kena ituvaki totoka na vakabauta, veivakauqeti me bulataki na bula savasava, e rairai okati kina na veivutuni.¹⁰

Na itukutuku [ni Lotu] sa ikoya me vukei ira na tamata me ra kidava na nodra dui malumalumu ka vukea na tamata me valuta na veivalavala ca kei na veimalumalumu. Eke e sega na kena gauna me veivosakitaki kina se cava na ivalavala ca, ia o tinai Jone Wesele [o Jone Wesele e kilai levu ni dua na gonevuli ka qasenivuli vakalotu] e kaya na veika oqo:

“E rawa vei iko mo vakalewa na dodonu vakalawa se na cala vakalawa ni veika o marautaka? Ia raica—na cava ga e vakamalumalumutaka na vuna, erau duavata kei na malumalumu ni nomu vakasama, e vakabuwawataka na nomu vakila na Kalou, kauta tani na nomu vinakata na veika vakayalo, na veika cava ga e vakalevutaka na vakatulewa ni yago ka ulabaleta na vakasama, na ka oqori e sa ivalavala ca vei iko, veitalia mada ga ni tawa cala na kena irairai vakaikoya.”

Na nodra itukutuku na [daukaulotu] ka ra lako tu ena veiyasai vuravura taucoko, na itukutuku ni Lotu ki na vuravura taucoko sa ikoya: Veivutunitaka na veika e so ka vakavuna tiko na kena vakacerecerei na vakasama vakayago mai na noda taleitaka na veika vakayalo. Sa ikoya o ya na vuna era kacivaka kina na veivutuni! Na cava na ibalebale ni veivutuni? E dua na veisau ni bula, e dua na veisau ni vakasama, e dua na veisau ni ivalavala. Kevaka o a dau cudrucudru ka dau veicati, veisautaka na veicati oqori kei na veimecaki ki na loloma kei na veivakavulici. Kevaka o a lawakitaka e dua na tacimu, laiva na nomu lewa e loma me tara vakabibi ka veisautaka oqori, ka qai kerea na nona veivosoti, ka kakua tale ni cakava. Ni vakaoqori ena veisautaka na nomu bula mai na veika oqori ka ra tautauvata kei na manumanu, mo veivutunitaka na nomu ivalavala ca. Kevaka o vakacacana na ka Vakalou, kakua tale ni cakava! Me isosomi ni nomu vakacacana na yacana, qaravi koya! Ena kena sa vakilai na veisau ni sa lako mai e yalomu, o na gadreva mo sucu vou, ka mo bula vou. …

Na veisau ni bula oqo, na veivutuni oqo sa ikoya na ka e gadreva o vuravura. Sa ikoya e dua na veisau ni lomamu. E dodonu me ra veisautaka na tamata na itovo ni nodra vakasama! Veisautaka na nodra itovo ni vakila! Me isosomi ni veicati kei na veivala kei na veibuturaki, e dodonu me ra vulica me ra veilomani!¹¹

Na veivutuni sa ikoya na noda vukitani mai na dua na ka e lolovira ka saga na ka e cecere cake. Me vaka na ivakavuvuli ni veivakabulai, e oka kina, e sega walega ni dua na gagadre ni ka e vinaka cake, ia e dua talega na rarawa—e sega walega ni leqa baleta e dua na ka sa yaco oti—ia na rarawa vakaidina mai na kena yaco me da vakadukadukalitaki vakaveitalia ena veika ni ivalavala ca, ca sara, se vakasisila.

E sa macala tu ga vei ira na tamata me ra rarawataka na cala era cakava, ena vuku ni veicakacaka lialia kei na ivalavala ca e vakayacori, ia me da qai sega ni vukitani mai na malumalumu kei na loma ca vakaoqori. E rawa me ra vakila na nodra veivutunitaka; ia na “veivutuni, ” e tukuni vei keda, “ni sega ni dede, ka rawa me oka kina ni sega ni veisautaka na ivakarau se itovo.” Na veivutuni, ena yasana ka dua, “sa ikoya na rarawa baleta na ivalavala ca vata kei na vakacalai koya vakaikoya, kei na vukitani vakadua sara ga mai na ivalavala ca.” Sa ikoya, ni sa kena dodonu sara ga, me levu cake mai na veivutuni walega; oka kina e dua na veisau ni itovo vakatamata me rau salavata kei na lomalagi.”¹²

Na vakabauta dina kei na veivutuni ena veiliutaki ki na papitaiso.

Ena gauna e tucake tu kina e batiniwai e dua me papitaiso, ni bera ni qai bulu vata kaya kei Karisito ena papitaiso, e tu vua e dua na vakabauta ka sega ni vakatitiqataka ni Lotu i Jisu Karisito e tauyavutaki e vuravura, sa ikoya na isoqosoqo uasivi duadua e vuravura edaidai ena kena susugi na bula vakayalo me baleta na kena rawati na vakatorocaketaki na dina ni vakabauta vakalotu, ena kena vakabulai na yalo.

Au tokaruataka tale ni vakabauta ka sega ni vakatitiqataki oqo e tiko sara ga vua, ni qai cokovata oqori, e sa tiko sara ga kina e dua na veivutuni vakaidina, kei na veivutuni oqori e kauta vata tiko e dua na gagadre me biu laivi na veika taucoko sara ena bula sa oti ni sa rui veibasai kei na ivakavuvuli ni kosipeli se na Lotu. Na nona bula makawa, kei na ivalavala ca, kevaka e tu e so ka ra sema vata kaya, e sa veivutunitaka vakaidina. E sa vakanamata tu ki na gauna me na sucu vou tale kina ena matanitu ni Kalou. E a sa vakarau sara tu ga me curuma na cakacaka tabu ni papitaiso, me matataka na buluti ni nona bula makawa, me lako vata kei na itovo ca taucoko, na malumalumu, na yalo ca, na ivalavala ca ka veitokonitaka tu na nona bula makawa. O koya eda sa bula vata kaya kina ni da sa papitaisotaki ki na nona mate; me vaka sa vakaturi cake tale mai na mate na Karisito ena kaukauwa nei Tamana, me da sa ivalavala vakatalega kina ena bula vou, e dua na lewe ni Lotu ni Kalou, e dua na luvei Tamana, e dua na lewenivanua ni matanitu nei Karisito. Mai na nona papitaiso e sa sucu vou tale o koya, ka yaco me dua e kilikili me soli vua na Yalo Tabu. E lako mai na yagona vou, ka vakatikori vua na Yalo Tabu; e qai vakadeitaki me dua na lewe ni Lotu i Jisu Karisito. Na vanua vata ga o ya eda a tucake taucoko tu kina ena dua na gauna. Sai ira o ya na veika eda vakila, noda vakabauta, noda inuinui.¹³

E a kaya o Jisu vei Nikotimo, “Kevaka sa sega ni sucu e dua ena wai kei na Yalo Tabu, ena sega ni curu rawa ki na matanitu ni Kalou.” (Joni 3:5.)

Erau a vola ko Pita kei Paula, kivei ira na lewe ni Lotu, “Ni dou sa luve ni Kalou koi kemudou kecega ni dou sa vakabauti Karisito Jisu. Ni sai Karisito dou sa vakasulumi kemudou kina, oi kemudou yadua sa papitaisotaki vei Karisito.” (Kal. 3:26–27.) “Oqori ga na ivakatakarakara ni sa vakabulai keda vakakina ena gauna oqo na papitaiso … ena vuku ni sa tucaketale mai na mate o Jisu Karisito.” (1 Pita 3:21.)

Ena veika e tolu ka ra yaco oqo eda sa tuva vakamatata e tolu na inaki ni cakacaka tabu ni papitaiso, [sai koya]:

E dua na cakacaka tabu ka a tauyavutaka vakaikoya na Kalou ka veitokani vata kei na ivakavuvuli tawamudu ni bula savasava, na talairawarawa ki na lawa, o koya gona, e a tauyavutaki me vakabulai kina na tamata.
E dua na cakacaka tabu ni inisitori—na matamata ki na kena leweni na qele ni sipi nei Karisito.
E dua na ivakatakilakila rairai vinaka ka cecere duadua ka matataka tiko na nona sa bulu oti na tamata “taumada” vata kei na nona malumalumu kei na nona dukadukali taucoko sara, ka sa qai lakova mai e dua na vakavoui ni bula.

Na cakacaka tabu ni papitaiso sa ikoya e dua na lawa ni Kalou, talairawarawa kina, yalodina kina, yalosavasava kina, ena vakarawarawataka, ka na kauta mai na veivakalougatataki yalataki mai vua na Dauveivakacegui ka na sega ni tarovi rawa, na Dauveidusimaki vakalou … E dina ga ni ra na sega ni doka na tamata, veiwalitaka, vakatitiqataka na kena yaga, na papitaiso e sega walega ni dua vei ira na ivakatakilakila kilai me sa bau rairai vinaka vakaoti, ia e dua talega vei ira na lawa yaga duadua ena vakabulai ni tamata.¹⁴

Me vukei keda kece na Kalou me da vunautaka yani ki vuravura na yaga ni veivutuni, na bibi ni papitaiso, a imatai me da vakabauta vakaoqo na ivalavala dodonu kecega, ikarua me vaka ni matamata ki na matanitu ni Kalou, na mata ni katuba ki na nona Lotu, ka kena ikatolu me da buluta na noda bula makawa ka me da dusimaki mai na nona Yalo Tabu.¹⁵

Ni oti na noda vakayacora ena yalodina na vakabauta, veivutuni, ka da papitaiso, eda na ciqoma na isolisoli ni Yalo Tabu.

O ira walega era vakabauta ena yalodina ni o Jisu Karisito sa Dauveivueti ni Vuravura ke ra veivutunitaka na nodra ivalavala ca era na ciqoma na Yalo Tabu. O ira era papitaiso ka ra sega ni vakabauta kei na veivutuni era dauveidabui walega.¹⁶

Na gaunisala ni veitaratara e tadola tu, ka sa tu vakarau na Turaga me veidusimaki, ka vakayacora vakakina, vei ira na nona tamata. … Na ivakadinadina ni Yalo Tabu e sa dua na dodonu uasivi. E tautauvata sara ga ni o dolava na retio ka rogoca na domo mai na dua tale na yasai vuravura. O ira na tamata ka ra sega ni tiko ena loma ni biau livaliva o ya era na sega ni rogoca, ia o keda eda rogoca, kei na noda dodonu me da rogoca na domo ko ya kei na kena vakayacori na noda itavi.¹⁷

E vukei keda kece na Kalou me da vagalalataka na noda vakasama, me taucoko tu na noda itovo, vakarorogo ki na vakasolokakana ni Yalo Tabu, ni sa ka dina, kevaka me da vakarorogo ki na daligada vakayalo ka rogoca.¹⁸

Au vakadinadinataka vei kemuni ni veivakauqeti vakalou e ka dina. O ira na turaga kei na marama ka ra talairawarawa ki na ivakavuvuli ni bula kei na veivakabulai, era na veivutunitaka ena yalodina na nodra ivalavala ca, ka ra na sasaga ena yalodina me ra bula me vaka na ivakavuvuli ni kosipeli, ena veidusimaki kei na veivakauqeti ni Yalo Tabu, ka vakaraitaki vei ira na veika era na lako mai. Au vakadinadinataka ni veidusimaki o ya e tiko vata kei na Lotu oqo me tekivu sara ga mai na gauna e a tauyavutaka kina o Parofita Josefa Simici.¹⁹

O ira na Yalododonu Edaidai era sa vulica na dina ni Kosipeli tawayalani rawa e a vakalesui tale mai. Na cava e kauta mai vei ira na kila ka oqo? E kauta mai vei keda kece, era a talairawarawa ena yalo malumalumu kei na yalodina ki na ivakavuvuli ni veivutuni kei na papitaiso, na isolisoli ni Yalo Tabu, ena vakararamataka na yalodra, ka vakavukui ira, ka solia vei ira e dua na vuku Vakarisito.

O ira na Yalododonu Edaidai e dua tiko na nodra idusidusi, e dua na veivuke, e dua na sala ni kila na ka dina, e dua na ivurevure me ra kila se cava na nodra itavi, ka sega ni taukena o vuravura. E yaga kina na veidusimaki oqo; na tamata ena sega ni kunea rawa na dina; e sega ni kunea rawa na Kalou mai na vuku walega. E dau kainaki tu ni sega ni rawa vua e dua na tamata me kunea na Kalou mai na iloilo ni vakalevutaki ka. Na dodonu walega ni itovo ni vakanananu e sega kina ni dua na veidusimaki e rauta vinaka na kena vaqarai na dina. E dua tale tiko, e cecere cake, e levu cake na vakadeitaki ni veidusimaki mai na itovo ni vakanananu. …

[Na vakabauta sa ikoya] na ivakavuvuli e dreta na yaloda ki na kena veiwasei vata kei na Yalo Cecere ena vakavulici kemudou ena ka kecega kau a vosataka vei kemudou, vakaraitaka vei keda na veika ena lako mai, ka vakavulici keda ena veika taucoko sara. Me da rawata na Yalo oqori sa ikoya na itavi ni Yalododonu Edaidai o koya ena kila na dina.²⁰

Vakatutu ni Vuli kei na Veivosaki

A cava na vakabauti Jisu Karisito? (Raica tabana 227–29.) Na cava na vuna sa ikoya na vakabauti Jisu Karisito e ivakavuvuli bibi ni kosipeli? (Raica tabana 227–29.) Na cava e dodonu me da cakava me vakatubura cake ka vakaukauwataka na noda vakabauti Koya?
Na veigaunisala cava so e rawa ni da cakacakataka kina na noda vakabauti Jisu Karisito? Ko sa vakalougatataki vakacava ena nomu sa vakabauti Jisu Karisito?
Na cava na vuna ena liutaka ki na veivutuni na dina ni vakabauti Jisu Karisito? Na cava na vuna na veivutuni e sega walega ni kena tarovi e dua na itovo? (Raica tabana 229–31.) Na cava e dodonu me da cakava me da veivutunitaka kina vakadua na noda ivalavala ca? Na cava soti me rivarivabitaki ni da sega ni veivutuni?
Na cava na ivakatakilakila ni cakacaka tabu ni papitaiso? (Raica tabana 231–32.) Na cava na veiyalayalati se na vosa ni yalayala eda cakava ena papitaiso? Na cava na vosa ni yalayala ni Turaga me sauma lesu kina? E rawa vakacava me da nanuma tiko na noda veiyalayalati ni papitaiso ka tomana tikoga na noda marautaka tiko na veivakalougatataki erau salavata kaya?
Na cava na ilesilesi ni Yalo Tabu? (Raica tabana 232–33.) Na cava e gadrevi vei keda me rawa ni vakaibalebale kina vei keda na veivakauqeti ni Yalo Tabu? (Raica tabana 232–33.) Na cava e yaga kina na noda ciqoma na isolisoli ni Yalo Tabu me da lesu tale yani ki vua na Tamada mai Lomalagi?
E rawa vakacava me da kila ni sa dusimaki keda tiko na Yalo Tabu? Na cava soti o sa sotava ena nomu dusimaki tiko mai na veivakauqeti ni Yalo Tabu?

iVolanikalou e Veisemati: Joni 14:26; Jemesa 2:14–20; 2 Nifai 2:21; 32:5; Mosaia 18:8–10; Alama 32:21; Moronai 10:5; V&V 11:13–14; 58:43; 121:26.

sister — “Na veivutuni sa ikoya na noda vukitani mai na dua na ka e lolovira ka saga na ka e cecere cake.”