Aoaoga a Peresitene
Mataupu 16: ‘Ia Avatu ai Au Faamanatuga i Lo’u Aso Paia’


Mataupu 16

“Ia Avatu ai Au Faamanatuga i Lo’u Aso Paia”

O le tausia o le paia o le Aso Sapati ma le aai ma feinu ma le agavaa i le faamanatuga tatou te maua ai le malosi faaleagaga faateleina.

Mai le Soifuaga o Siaosi Alapati Samita

A o tamaitiiti, sa aoaoina e Siaosi Alapati Samita le taua o le faamamaluina o le aso Sapati. E tele Aso Sa e o ane ai ni tamaiti latou te tuaoi i lona fale pe a uma le Aoga Sa, e valaaulia o ia latou te taaalo. “Sa pei foi au o tamaiti,” na ia ta’ua ai. “Sa ou manatu o se mea manaia tele le taaalo i le polo ma isi taaloga. Peitai, sa i ai so’u tina lelei tele. E lei fai mai o ia, ‘E le mafai ona e alu,’ ae sa ia fai mai: ‘Atalii, o le a sili atu lou fiafia pe afai e te le faia lena mea. …’ Ou te fia ta’uina atu ou te matua faafetai lava mo lena ituaiga o aoaoga i le fale.”1 E mafai ona vaaia le aafiaga o aoaoga a lona tina i le faamanatu soo mai e Peresitene Samita i le Au Paia e faapea, o le tausia o le aso Sapati ia paia, e aumaia ai faamanuiaga silisili.

I le avea ai o se Pulega Aoao, sa maua ai e Siaosi Alapati Samita se avanoa e auai i sauniga o le Aso Sa a le Ekalesia i le tele o nofoaga. A o ia matauina le tapuai faatasi o le Au Paia i le Sapati, sa fiafia o ia i o latou uiga o le migao i le faamanatuga: “Ou te lagona e taua i tagata o le Ekalesia se malamalama i le paia o le faamanatuga o le Talisuaga a le Alii. … Ou te fiafia pe a ou vaaia o tatou uso ma tuafafine o o mai i le faletapuai ma taumamafa i nei faatusa … ma le agavaa.”2 [Tagai fautuaga 1 i le itulau e 181.]

Aoaoga a Siaosi Alapati Samita

O le poloaiga a le Atua ia tatou tausia le aso Sapati ia paia e le o se avega a o se faamanuiaga.

Ua aoaoina i tatou e [le Alii] e tatau ona tatou tausia le Aso Sapati ia faapaiaina. E tasi le aso mai aso e fitu ua ia tuueseina e fai mona aso, ma i le mafaufau atu i ana faamanuiaga uma ua tuuina mai mo i tatou i isi aso, e foliga mai ia te au e tatau ona tatou olioli i le faia o mea ua ia poloai mai tatou te faia i lona aso paia, ma ou te talitonu foi a tatou le faia, o le a tatou le maua se fiafia. … E finagalo o Ia ia tatou fiafia ma ua uma ona ta’u mai le auala e mafai ona tatou maua ai lena fiafia.3

E tatau ona tatou mafaufau i le faamoemoega o le aso o le [Alii] ma maua ai le uunaiga o le tapuai. O a mea o le a faataunuuina mo le lalolagi pe afai o le a faatauaina e fanau uma a lo tatou Tama Faalelagi—ma o i tatou uma lava o ana fanau—lona finagalo o le Sapati o se aso lea e tapuai ai. E leai se mea e mafai ai ona fuafaatatau se suiga manuia e mafai ona tulai mai, e le gata i lo tatou lava atunuu, ae e faapea foi i atunuu uma o le lalolagi pe afai tatou te faamamaluina le Aso Sapati ma tausia lona paia.4

Ua avea le Sapati ma aso taalo … —o le aso ua tuu ese e le fia afe o tagata e solia ai le poloaiga ua loa ona aumai e le Atua, ma ua uunaia lava au o le tele o le faanoanoaga ma le pagatia ua mafatia ai ma o le a faaauau ai pea ona mafatia le tagata, ona o le mea moni ua latou lē amanaiaina lana apoapoaiga e tausia le aso Sapati ia paia.5 [Tagai fautuaga 2 i le itulau e 181.]

O se tasi o uluai lauga na fofogaina i lenei vanu [o Sate Leki] e Peresitene Polika Iaga, ma sa ia lapataia ai tagata ia faamamalu le aso Sapati ma ia faapaiaina, ma po o le a le faigata o o latou tulaga sa i ai, ia aua lava nei o latou faia ni galuega faaletino i le aso Sapati. … Ua fautuaina e le Ekalesia a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai ona tagata ia manatua le aso Sapati ia tausisia lona paia, aua e malie i lo tatou Tama Faalelagi lo tatou faia.6

Ia tatou aoao atu nei tama ma teine [o le Ekalesia] a o latou tutupu a’e e faia mea e finagalo le Alii latou te faia i le aso Sapati, ma o le a avea ma mea e ofo ai i a latou uunaiga e mafai ona i ai i nuu o loo latou nonofo ai. Vagana ua salamo le lalolagi i lo latou faatamala ma le lē amanaiaina, vagana ua salamo i tatou o le Au Paia o Aso e Gata ai, i le tele lava o itu, i o tatou uiga faaalia o le lē amana’iaina o le aso paia o lo tatou Tama Faalelagi, o le a tatou le maua lava le olioli uma ma le fiafia tatou te mananao e maua iinei, ma o le a tatou le maua lava i le faavavau.7

O nisi tagata e foliga ua mafaufau afai latou te le o i sauniga faalelotu pe faatinoina se vaega o le auaunaga e manaomia ai i latou i le Aso Sa, ona latou saoloto ai lea e tulimatai mea e fiafia ai ma punouai ai i gaoioiga e le talafeagai ma le faamoemoega o le Sapati ma olioli ai pea lava i le alofa o lo tatou Tama. Ou te fai atu ia te outou e faapea, afai e fai pea e tagata o le Ekalesia, ua lava le silafia, i le le faapaiaina o le aso Sapati ona o le naunau i mea fiafia o le lalolagi, o le a mou atu lo latou faatuatua; ma o le a aluese le Agaga o lo tatou Tama Faalelagi mai ia i latou.8

E le o se mea faatauvaa le solia o le aso Sapati. Ou te fia fai atu o taimi uma lava e te solia ai le aso Sapati, e te toilalo, e tele atu mea o le a e le maua nai lo mea e mafai ona e mauaina, tusa lava po o le a lou mafaufau i mea o le a e maua.9

O le faagalo [o le aso Sapati] o le aso o le Alii, e pei ona foliga mai ai nisi, o le lē lotofaafetai lea. Na Ia tuuese lava le aso e tasi mai le fitu, ia le avea o se avega, ae ia aumaia ai le olioli i o tatou olaga ma ia mafai ai ona avea o tatou fale ma nofoaga e faapotopoto i ai le aiga, ia mafai ona potopoto faataaliolio ai matua ma fanau o se aiga ma faateleina ai lo tatou fealofani. …

Faamamalu le aso Sapati ma tausia ia paia, le Au Paia o Aso e Gata Ai, ona outou maua ai lea o le olioli tele ma o le a tuuina mai ai i o outou luga e lo tatou Tama Faalelagi o faamanuiaga ona o lo tatou usiusitai i lana fautuaga ma apoapoaiga.10

O le o i le lotu o se vaega taua o le tausia ia paia o le aso Sapati.

Afai tatou te faia mea ua finagalo lo tatou Tama Faalelagi e fai, o le a tatou o atu i lona fale paia i le aso Sapati ma aai ai ma feinu iina i le faamanatuga e faamanatu ai le taulaga sa faia mo i tatou e le Togiola o tagata.11

O lenei [aso Sapati] o le aso paia o le Alii; o le aso lenei sa ia vaetofiaina tatou te tapuai atu ai ia te ia, ma i nei aso e gata ai, ua ia tuuina mai ai se poloaiga faaopoopo ia tatou ulu atu i le fale o le tatalo ma anapopogi i lenei aso paia, ma faailoa o tatou vaivaiga ma tuuina atu a tatou molimau i isi [tagai MFF 59:9–12]. …

I lenei vaitau ofoofogia lea ua mafai ai e tagata ona nonofo lelei i le fale ma faalogologo ai i musika o le lalolagi ma faalogologo i saunoaga faalauaitele, ma lauga, o le a latou nonofo ai lava i o latou fale ma atonu e manatu ai o loo latou mauaina mea uma e mafai ona latou maua pe ana faapea e o i le nofoaga ua atofa mo sauniga faalelotu.

E le tatau ona faaseseina le Au Paia o Aso e Gata Ai i lenei mataupu. E le gata ina aoga le upu tatou te faalogo i ai, ae o le uunaiga e faatumulia ai o tatou faletapuai lea e maua mai lo tatou Tama Faalelagi, o le mea lena e tatau ai. E mafai ona i ai sa tatou leitio i lo tatou fale, ae o le a faamanuiaina ai i tatou faaleagaga, i le tele e mafai ai pe afai tatou te o i le fale o le Alii i lona aso paia, lea o le a mafai ai ona tatou aai ma feinu i le Faamanatuga ma tatou tatalo ai ma talosagaina faamanuiaga a lo tatou Tama Faalelagi ma maua ai [se] molimau o le upumoni ua fuafua e laveai ai le tagata.12 [Tagai fautuaga 3 i le itulau e 181.]

O se avanoa paia le aai ma feinu i le faamanatuga i le aso Sapati.

Ou te manatu atonu o le toatele o i tatou ua iloa se meaalofa tatou te maua i na taimi pe a faatagaina ona tatou potopoto i le filemu ma le paganoa, e feiloai faatasi ai ma taumamafa i faatusa o le tino ua tofitofi ma le toto o le Matai na faamaligiina. E tatau, ma ou te talitonu [ua] i ai, i mafaufau o i tatou uma se sauniga e aupito taua ma mamalu e iloa ai o loo tatou faafouina a tatou feagaiga ma ia, o lē na ofoina atu lona soifua ina ia mafai ai ona tatou toetutu ma faaeaina. A tatou taumamafa i nei faatusa, ou te talitonu tatou te iloaina uma o le faamanatuga, na faatuina e ia a o le’i maliu, e tatau ona avea o se faamalosiauga ma se musumusuga ma se faamanuiaga ia i tatou e oo i le faavavau.13

E taua tele le faamanatuga. Sa faauuina e le Alii lava Ia ina ia tatou aai ma feinu i nei faatusa. E toatele tagata ua talitonu e tatau ona papatiso, ma ia faatino mo i latou isi sauniga o le Talalelei, ae latou te faalēano ma faatamala i le Talisuaga a le Alii. Sa faitaulia le taua tele e lo tatou Tama i le Lagi o lea, e ala mai i Lona Alo pele, ma aposetolo ma perofeta, e pei ona tusia i tusitusiga paia, sa apoapoa’ia ai le Au Paia ina ia taumamafa ai e le aunoa. O loo ta’ua e le au fai evagelia [tusitala o le Talalelei] [tagai Mataio 26:26–28; Mareko 14:22–24; Luka 22:19–20], ma ua tatou maua i le tele o nofoaga, o loo aoao mai ai e tusitusiga paia le taua o le faamanatuga, e pei ona sa aoao mai ai e le Alii lava Ia a o soifua ai o Ia i la le tino. E le tuuina mai e lo tatou Tama i le Lagi ni poloaiga po o ni fautuaga e le taua. Na te aoaoina i tatou mo le siitiaina o i tatou, mo lo tatou tuputupu a’e ma le atiina ae, ma afai tatou te mulimuli i Ana fautuaga o le a saunia ai i tatou e toe foi atu i Lona afioaga. … O aso Sapati taitasi e tatau ona tatou potopoto faatasi ai ma aai ma feinu i faatusa o le tino ma le toto o lo tatou Togiola toetu. …

Tatou te mauaina foi le faatatauga i lenei mea i le mataupu e 18 o le Tolu Nifae, lea o loo aoaoina ai e le Faaola tagata i lenei konetineta [o Amerika], e faapei foi ona sa Ia aoaoina ai Ona soo i le lalolagi tuai ina ia tausia le faamanatuga. E faitauina faapea:

“Ua aai foi le motu o tagata ma ua maoona, ona fetalai atu lea o ia i ona soo, faauta, e tofia se tasi o outou, o ia foi ou te tuuina atu i ai le pule, na te tofitofi le areto, ma faamanuia ai, ma avatu i tagata o la’u ekalesia, o i latou uma o e faatuatua ma papatisoina i lo’u igoa.

“Ia outou tausia pea lenei mea, ma faia e pei ona ou faia, e pei ona ou tofitofi le areto, ma faamanuiaina, ma avatu ai ia te outou.”

… O le isi fuaiupu e faitauina faapenei:

“Ia outou faia lenei mea ma le faamanatuga o lo’u tino ua ou faaalia atu ia te outou. E fai foi lenei mea ma mau i le Tama ua outou manatua pea a’u. Afai foi tou te manatua pea a’u tou te mafuta ma lo’u Agaga” [3 Nifae 18:5–7.]

… E le gata i lena, ua tatou iloa foi i o tatou lava taimi na tuuina mai ai e le Alii le faaaliga e uiga i lena mataupu. I le vaega e 20 o le Mataupu Faavae ma Feagaiga, o loo aumaia ai e le Alii ia i tatou o faatonuga e uiga i lena mataupu. I lena faaaliga, e amata mai i le fuaiupu e 75, na Ia fetalai:

“E tatau ona potopoto soo le ekalesia e fetagofi i le areto ma le uaina i le faamanatuga o le Alii o Iesu;

“O le toeaina foi po o le ositaulaga e faamanuiaina; ma o le ala lenei o le a na faamanuiaina ai—o le a tootuli faatasi o ia ma le ekalesia ma valaau atu i le Tama i le tatalo naunau, e faapea—”

Matau le tatalo matagofie o loo i lalo … :

“Le Atua e, le Tama Faavavau, matou te faatoga atu ia te Oe i le suafa o Lou Alo, o Iesu Keriso, ia e faamanuiaina ma faapaiaina lenei areto i agaga o i latou uma o e fetagofi i ai, ina ia latou taumamafa i le faamanatuina o le tino o lou Alo, ma molimau atu ia te Oe, le Atua e, le Tama Faavavau, latou te loto ina ave i o latou luga le suafa o Lou Alo, ma manatua pea o Ia ma tausi i Ana poloaiga ua Ia tuuina mai ia te i latou; ina ia latou maua pea Lona Agaga e faatasi ma i latou. Amene.” [MFF 20:75–77.]

E faapena foi le tatalo ma le faamanuiaga i le vai [tagai MFF 20:78–79].

E maeu le paia, e maeu le maoae o le paia, o mafaufauga o loo faaalia i le tatalo faamanatuga. Ou te apoapoai atu ia te outou, o’u uso e, a tatou pulefaamalumalu i le faamanuiaina o le faamanatuga, tatou te toe faia … upu tonu lava na tuuina mai e ala i se faaaliga, ma e tatou te faia i le Agaga o le Alii. A tatou toe faia nei tatalo, e tatau ona tatou lagonaina le uiga o loo ta’u mai i upu tatou te ta’ua.14

Ou te popole o nisi taimi a o faatautaia le faamanatuga i nisi o a tatou sauniga, e leai se mamalu i le siosiomaga e pei ona tatau ai. O se avanoa paia tele. … O i latou e [taumamafa] i le faamanatuga e tatau ona latou mafaufau i le matafaioi o loo faaalia mai i le tatalo.15 [Tagai fautuaga 4 i le itulau e 181.]

O le taumamafa ma le agavaa i le faamanatuga e faafou ai lo tatou malosi faaleagaga.

Tatou te aai ma feinu i meaai faaletino—o lona uiga, tatou te aai ma feinu i le areto ma le vai ma isi mea e fafagaina ai o tatou tino faaletino. E faapena foi le tatau ai ona tatou aai ma feinu i faatusa o le tino ma le toto o lo tatou Alii toetu e faateleina ai lo tatou malosi faaleagaga. Ua matauina o alii ma tamaitai e le taumamafa i lea tausaga ma lea tausaga i le Talisuaga a le Alii, e faifai malie lava ona latou le maua le Agaga o lo tatou Tama Faalelagi; latou te le mauaina lana mafutaga a o lea sa latou maua le avanoa e auai i lena faamanuiaga, ae latou te lei faaaogaina. …

Sa ou sueina se fuaitau o le mau i le mataupu e 11 o le Korinito Muamua, e amata mai i le fuaiupu e 23, e faitauina faapea:

“O a’u foi, na ou maua mai le Alii le mea na ou tuuina atu ai ia te outou, O lea lava po na faalataina ai le Alii o Iesu, na ia tago ai le areto:

“Ua Ia faafetai, ona tofitofi ai lea, ma fai atu, Ina tago ia, ina aai: o lo’u tino lenei ua tofitofi ma sui o outou, ia outou faia lenei mea ma faamanatuga ia te a’u.

“Ua Ia faapea foi i le ipu ina ua uma ona aai, ua faapea atu, O le ipu lenei o le feagaiga fou lea i lo’u toto: ia outou faia lenei ma faamanatuga ia te a’u.

“Aua o aso uma tou te aai ai i lenei areto, ma feinu i lenei ipu, tou te faailoa atu ai le maliu o le Alii seia afio mai o Ia.

“O lenei, ai se ‘ai i lenei areto, pe inu i le ipu a le Alii ma le faaletatau, e nofo sala o ia i le tino ma le toto o le Alii.

“A ia suesue ifo le tagata ia te ia, i le ‘ai ai o ia i lenei areto, ma inu i lenei ipu.

“Aua o le ‘ai ma inu faaletatau ua ‘ai ma inu i lona lava faasala, ina ua le faautauta o ia i le tino o le Alii.

“O le mea lea ua mama’i ai ni o outou e toatele, ma nisi e toatele ua latou momoe.” [1 Korinito 11:23–30.]

… Ou te manao e faagauai outou i le mea moni e faapea, e i ai le tulaga matautia pe afai tatou te faia lena mea [o le aai ma feinu i le faamanatuga] ma le faaletatau. A o le’i taumamafa i lenei faamanatuga, e tatau ona mama a’ia’i o tatou loto; e tatau ona mama o tatou lima; e tatau ona tatou lafoai lagona leaga uma e uiga i a tatou paaga; e tatau ona tatou lelei ma o tatou uso a tagata; ma e tatau ona i ai i o tatou loto se manao e faia le finagalo o lo tatou Tama ma tausi Ana poloaiga uma. Afai tatou te faia lena mea, o le a avea le taumamafa ai i le faamanatuga ma se faamanuiaga mo i tatou ma o le a faafouina ai lo tatou malosi faaleagaga. …

… E tatau ona tatou matua mafaufau mamafa i feagaiga ua tatou osia ma lo tatou Tama. Ia tatou matua gauai atu i na feagaiga, ma ia tatou mautinoa tatou te aai ma feinu ma le agavaa, mo faamanuiaga o o tatou agaga ma mo le faateleina o lo tatou malosi faaleagaga. O nei faamanuiaga e mo outou o’u uso e ma tuafafine, o le aiga o le faatuatua. Ia tatou talisapaiaina, ma ola agavaa ia maua, ma ia mafai ona avea o tatou olaga ma faataitaiga o lo tatou talitonuga. Ia aua nei ta’usalaina se tasi o i tatou e ala i le ‘ai ma inu ma le faaletatau i le faamanatuga, ma aveesea ai le mafutaga a le Agaga o lo tatou Tama.16

E tatau ona tatou aai ma feinu ai [i le faamanatuga] i le lotomaualalo, ma se tapenapenaga o lima mama ma loto mama, faatasi ai ma se manao ina ia taliaina e lo tatou Tama; ona tatou maua ai lea ma le agavaa, ma olioli ai i faamanuiaga e oo mai ia i tatou.17

Ia faamanuiaina i tatou e le Alii; ia tumau pea ona liligi mai Lona Agaga mo i tatou. Ia tatou fealofani, e pei ona poloai mai lo tatou Tama ia tatou faia. Afai e mafai ona tatou aai ma feinu ma le agavaa i le faamanatuga, e mafai ona tatou fealofani, e faapei ona sa faauuina ai e lo tatou Tama; ma manatua sa Ia fetalai mai ia i tatou: “Afai e le tasi outou, e le a a’u outou.” [MFF 38:27.]18 [Tagai fautuaga 5 o i lalo.]

Fautuaga mo Suesuega ma le Aoaoina Atu

Mafaufau i manatu nei a o e suesueina le mataupu po o lou sauniuni foi e aoao atu. Mo fesoasoaniga faaopoopo, tagai i itulau v–vii.

  1. Faitau le parakalafa mulimuli i le itulau e 169. Afai e susu atu le Peresitene o le Ekalesia i la outou sauniga faamanatuga, mata o a ni ona lagona? O le a se mea e mafai ona e faia e faaalia ai le migao e sili atu mo le Alii ma le faamanatuga?

  2. Mafaufau i upu a Peresitene Samita i parakalafa e lua ma le tolu i le itulau e 170. E mafai faapefea ona manuia le nuu i se tulaga lautele pe afai e tele atu tagata e faamamaluina le aso Sapati? O a ni ala talafeagai e fesoasoani ai i o outou aiga ma isi ia vaai atu i le tausiga o le aso Sapati o se faamanuiaga ae le o se avega?

  3. O a ni faamanuiaga o le tapuai faatasi i le Aso Sa lea tatou te le mauaina i le na o le suesueina o le talalelei i o tatou fale? (Tagai itulau e 172 mo ni faataitaiga; tagai foi MFF 59:9–12.)

  4. A o e faitauina le vaega o loo amata i le itulau e 172, mafaufau po o le a se mea e mafai ona e faia e avea ai le sauniga o le faamanatuga o se vaega e sili ona ‘anoa o lou olaga. O a ni auala aoga e fesoasoani ai i fanau ia saunia mo le faamanatuga ma taulimaina ma le migao?

  5. A o e faitauina le parakalafa mulimuli o aoaoga (itulau e 176), vaavaai mo mea o loo ta’ua e Peresitene Samita e agavaa ai i tatou e aai ma feinu ma le agavaa i le faamanatuga. Aisea e faateleina ai lo tatou malosi faaleagaga i le aai ma feinu ma le tatau i le faamanatuga?

Mau E Faatatau I Ai: Esoto 20:8–11; Isaia 58:13–14; Mataio 18:20; 3 Nifae 18:1–12; 20:8–9; Moronae 6:5–6

Fesoasoani faafaiaoga: “E le mafaufau se faiaoga ua i ai le tomai, ‘O le a se mea ou te faia i le vasega i le aso?’ ae e fesili, ‘O le a le mea e fai e a’u tamaiti i le vasega i le aso?’; e lē o le ‘O le a se mea ou te aoao atu i le aso?’ ae o le ‘E faapefea ona ou fesoasoani i a’u tamaiti ia iloa le mea e tatau ona latou iloa?’” (Virginia H. Pearce, i le O Le Aoao Atu, E Leai Se Valaauga E Sili Ai, 64).

Faamatalaga

  1. I le Conference Report, Oct. 1948, 188.

  2. I le Conference Report, Apr. 1908, 34–35.

  3. I le Conference Report, Oct. 1937, 50.

  4. “A Faith Founded upon Truth,” Deseret News, June 17, 1944, Church section, 4.

  5. I le Conference Report, Oct. 1935, 120.

  6. I le Conference Report, Apr. 1948, 13–14.

  7. “Tribute to Richard Ballantyne,” Instructor, Nov. 1946, 505.

  8. “Faith—and Life,” Improvement Era, Apr. 1949, 252.

  9. I le Conference Report, Oct. 1948, 188.

  10. I le Conference Report, Oct. 1932, 23.

  11. I le Conference Report, Oct. 1932, 23.

  12. I le Deseret News, Jan. 31, 1925, section 3, page 4.

  13. “The Sacredness of the Sacrament,” Improvement Era, Apr. 1946, 206.

  14. I le Conference Report, Apr. 1908, 35–37.

  15. “The Sacredness of the Sacrament,” 206.

  16. I le Conference Report, Apr. 1908, 34–35, 37.

  17. I le Conference Report, Apr. 1908, 36.

  18. I le Conference Report, Apr. 1908, 37.

“Ia faamamalu le aso Sapati ma tausi ia paia, le Au Paia o Aso e Gata Ai, ona outou maua ai lea o le olioli tele.”

“O le faamanatuga, na faatuina e [le Matai] a o le’i maliu o ia, e tatau ona avea o se faamalosiauga ma se musumusuga ma se faamanuiaga ia i tatou e oo i le faavavau.”

Lolomi