Kapitulo 17
Ipadayon ang Talagsaon nga Proseso sa Pagtuon
“Kinahanglan magpadayon kita sa paglambo. Kinahanglan padayunon ang pagkat-on. Usa kini ka balaanon nga mandato nga magpadayon kita sa pagdugang sa atong kahibalo.”
Gikan sa Kinabuhi ni Gordon B. Hinckley
“Ganahan ko nga makat-on,” miingon si Presidente Gordon B. Hinckley. “Akong ampay ang bisan unsang oportunidad aron makaangkon og kahibalo. Sa pagkatinuod, nagtuo ko ug kusganon nga miabag, sa tibuok nakong kinabuhi, sa pagpadayon sa edukasyon—alang sa akong kaugalingon ug alang sa uban. … Gikan sa akong panglantaw, ang pagkat-on mao ang praktikal nga butang ug ang usa sa duha ka importanteng butang”1
Ang isig ka sulugoon ni Presidente Hinckley sa pagkapangulo sa Simbahan gikatingala ang iyang gasa sa nagkadaghan nga kahibalo ug paggamit niini diha sa iyang trabaho. Si Elder Robert D. Hales sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles nakaobserbar: “Wala pa ko sukad makasugat og usa ka indibidwal kinsa nahimong suhito kaayo pinaagi sa pagbasa ug pinaagi sa pakighinabi sa mga tawo. Kon mogahin siya og usa ka gabii diha sa panihapon uban sa usa ka tawo, mobiya siya nga adunay nahibaloan nga kabatid niana nga indibidwal.” Si Elder Neal A. Maxwell, sakop usab sa Korum sa Napulog Duha, miingon: “Unsay nakalahi ni Presidente Hinckley mao nga siya makahinumdom unsay iyang mabasahan ug makuha ang kasayuran nga gusto niyang ipabilin. Ang iyang kalantip naangkon gikan sa daghang kapanguhaan. Makakuha siya sa unsay iyang nahibaloan aron makahimo og maalamon nga desisyon.”2
Diha sa iyang tibuok kinabuhi nga paningkamot ug pagpalambo sa iyang kaugalingon, si Presidente Hinckley misunod sa ehemplo sa iyang mga ginikanan. Giasoy niya ang mosunod nga istorya kon sa unsang paagi ang iyang amahan, si Bryant S. Hinckley, masaligon sa pagkat-on:
“Sa dihang nagpangidaron siya sa akong edad karon, hingpit na siyang miretiro. Apan aktibo siya. Nagpakabuhi siya diha sa kayano apan komportable nga panimalay diha sa rural nga dapit. Siya adunay prutasan sa iyang palibut ug malingaw siya sa paghatag og prutas. Ang nataran sa iyang panimalay naglakip sa mga tugkaran ug kasagbutan ug mga kakahoyan. Aduna kiniy paril nga bato mga duha ka pye ang gitas-on nga nagbulag sa usa ka lebel ngadto sa lain. Kon maayo man gani ang panahon maglingkod siya diha sa paril, ang iyang karaan nga kalo mopandong sa iyang mga mata gikan sa kainit sa adlaw. Sa dihang miadto kami aron sa pagbisita niya, motupad ko niya. Uban sa gamayng pag-awhag mag-istorya siya sa iyang kinabuhi. …
“Siya usa ka tig-edukar. Siya usa ka malampuson nga negosyante. Mipahigayon siya sa kinadak-an nga stake diha sa Simbahan nga adunay kapin sa 15,000 mga miyembro. Nagserbisyo siya isip usa ka presidente sa misyon ug diha sa daghang kapasidad. Ug karon retirado na, ug siya naglingkod sa paril. Usa siya ka talagsaon nga tigbasa nga may nindot nga librarya. Maayo kaayo siya nga manulti ug tigsulat. Hangtud sa panahon nga siya namatay, sa wala pa siya mag-edad og 94, nagbasa siya ug misulat ug namalandong sa kahibalo nga naabut kaniya.
“Akong nadiskobrehan nga sa dihang milingkod siya diha sa paril, atol nianang oras sa mainit nga adlaw, namalandong siya sa mga butang nga iyang nabasahan gikan sa iyang librarya.
“Naghunahuna ko nga natigulang siya sa magarbuhon ug maanindot nga paagi. Anaa niya ang iyang mga basahon nga may bililhong bahandi nga naglangkob kini sa mga hunahuna sa talagsaong kalalakin-an ug kababayen-an sa tibuok kasaysayan. Wala siya mohunong sa pagkat-on, ug samtang naglingkod siya sa paril lawom niyang gihunahuna ang unsay iyang gibasa sa miaging gabii. …
“… Nganong gisultihan man kamo nako sa usa ka tigulang nga lalaki ug sa paril diin siya naglingkod? Nagsulti ko ninyo tungod kay naghunahuna ko nga kini adunay leksyon alang sa matag usa kanato. Kinahanglan dili gayud kita mohunong sa pagkat-on. Mituo kita sa mahangturong pag-uswag ug nga kining kinabuhi maoy kabahin sa kahangturan aron mahimong magantihong panimuyo hangtud sa katapusan.”3
Mga Pagtulun-an ni Gordon B. Hinckley
1
Ang Ginoo gusto nga atong edukahon ang atong mga kaugalingon aron tagsa-tagsa kita nga mouswag ug makatampo ngadto sa katilingban.
Nahisakop kamo sa usa ka simbahan nga nagtudlo sa importansya sa edukasyon. Aduna kamoy usa ka mandato gikan sa Ginoo sa pag-edukar sa inyong hunahuna ug sa inyong mga kasingkasing ug sa inyong mga kamot. Ang Ginoo miingon, “Pagtudlo kamo nga makugihon … sa mga butang diha sa langit ug diha sa yuta, ug sa ilawom sa yuta; mga butang nga diha na, mga butang nga anaa, mga butang nga sa mubong panahon mahinabo; ang mga butang nga anaa sa panimalay, mga butang nga atua sa layong dapit; ang mga gubat ug ang mga kagubot sa mga nasud, ug ang mga paghukom nga anaa sa yuta; ug ang kasayuran usab sa mga nasud ug sa mga gingharian—nga kamo unta maandam diha sa tanan nga mga butang” (D&P 88:78–80).4
Kita niining Simbahan nahatagan og talagsaong saad sa Ginoo. Miingon Siya: “Kana nga gikan sa Dios mao ang kahayag; ug siya nga nakadawat sa kahayag, ug magpadayon diha sa Dios, makadawat og labaw pa nga kahayag; ug kana nga kahayag mag-anam og labaw kahayag ug labaw sa kahayag hangtud sa hingpit nga adlaw.” (D&P 50:24).
Pagkadalaygon nga pamahayag niana. Usa kini sa akong kinaham nga mga bersikulo sa kasulatan. Namulong kini mahitungod sa kalamboan, ug kaugmaran, sa pagpanaw paingon sa pagkadios. Kini nagtambayayong uban niining talagsaon nga pamahayag: “Ang himaya sa Dios mao ang salabutan, o, sa lain nga mga pulong, kahayag ug kamatuoran” (D&P 93:36); “Ug kon ang usa ka tawo makakab-ut og daghan pa nga kahibalo ug salabutan dinhi niini nga kinabuhi pinaagi sa iyang kakugi ug pagkamasulundon kay sa uban nga tawo, siya adunay daghan nga kahigayunan didto sa kalibutan nga umaabut” (D&P 130:19). …
Pagkadako nga hagit nga makita niining maanindot nga pamahayag. Kinahanglan kitang magpadayon sa paglambo. Kinahanglan padayunon ang pagkat-on. Balaanon kini nga mandato nga padayunon nato ang pagdugang sa atong kahibalo. …
… Nag-ingon ang Ginoo nganha kanimo ug ngari kanako: “Pangitaa ninyo gikan sa labing maayo nga mga basahon ang mga pulong sa kaalam; pangitaa ang pagtulun-an, gani pinaagi sa pagtuon ug usab pinaagi sa hugot nga pagtuo” … Han-aya ninyo ang inyong mga kaugalingon. … Hunong sa pagkatapulan” (D&P 88:118–119, 124).5
Ang Ginoo gusto nga inyong edukahon ang inyong mga hunahuna ug mga kamot, sa bisan unsang natad nga inyong gipili. Bisan sa pag-ayo ba og refrigerator, o trabaho sa hanas nga surgeon, kinahanglan inyong bansayon ang inyong kaugalingon. Tinguhaa ang labing maayong pag-eskwela nga anaa. Pagkahimong usa ka trabahante nga naay integridad sa umaabut nimong kalibutan nga panarbahuan. … Makahatag kamo og pasidungog sa Simbahan ug kamo mabungahong mapanalanginan tungod niana nga pagbansay.
Walay duda, wala bisan unsa, nga ang edukasyon makabenepisyo. Ayaw og babagi ang inyong abilidad sa pagkab-ot sa inyong potensyal. Kon inyong buhaton, makita ninyo balik balik ang sangputanan sa pagka walay edukasyon.6
Dili igo ang basta lang mabuhi, basta lang makalahutay. Gikinahanglan gayud nga matag usa nato mangandam sa atong kaugalingon sa pagbuhat og butang nga mapuslanon sa katilingban—aron maangkon ang dugang pa nga mga kahayag, aron ang atong personal nga kahayag makatabang ug modan-ag sa nangitngitan nga kalibutan. Ug kini nahimong posible pinaagi sa pagkat-on, pinaagi sa pag-edukar sa atong mga kaugalingon, pinaagi sa paglambo diha sa hunahuna ug espiritu.7
2
Uban sa pagplano ug disiplina sa kaugalingon, ang mga ginikanan makahimo og usa ka palibut sa pagkat-on diha sa ilang mga panimalay.
Pagkamakapainteresado nga butang nga magtan-aw sa mga bantan-on nga mga hunahuna nga molambo ug mapalig-on. Usa ko sa dako kaayong mapasalamaton sa lapad nga potensyal sa telebisyon alang sa kaayohan. Apan ako ra usab ang usa nga nakasaway sa grabeng kausik sa panahon ug oportunidad samtang ang mga bata sa pipila ka mga panimalay magtan-aw, mga oras, nga walay pagdan-ag o pagpalig-on.
Sa bata pa ko nagpuyo mi sa usa ka dakong balay. Ang usa ka kwarto gitawag og librarya. Aduna kiniy lig-on nga lamesa ug usa ka nindot nga lampara, tulo o upat ka komportable nga mga lingkuranan nga may maayong suga, ug mga libro sa mga kahon nga naglinya sa bongbong. Adunay daghang mga libro—nga naangkon sa akong amahan ug inahan sulod sa daghang katuigan.
Wala gayud kami pugsa sa pagbasa niini, apan gibutang kini kon asa sayon ug makab-ot lang kon gusto namo.
Hilum ang kwarto. Masabut nga kini usa ka dapit nga tun-anan.
May mga magasin usab—ang mga magasin sa Simbahan ug duha o tulo ka lain pang maayo nga mga magasin. Adunay mga libro sa kasaysayan ug literatura, mga libro sa teknikal, mga hilisgutan, mga diksyunaryo, usa ka set nga encyclopedia, ug usa ka atlas [mapa] sa kalibutan. Siyempre, walay telebisyon niadtong panahona. Ang radio miuso samtang nagdako nako. Apan dihay usa ka kinaiyahan, usa ka kinaiyahan sa pagkat-on. Dili nako kamo aghaton sa pagtuo nga mga talagsaon kami nga mga eskolar. Apan gianad kami sa talagsaon nga literatura, sa talagsaon nga mga ideya gikan sa bantugan nga mga makinaadmanon, ug ang pinulongan sa mga lalaki ug babaye kinsa lawom nga maghunahuna ug maanindot kaayo mosulat.
Sa daghan kaayong mga panimalay karon wala nay posibilidad sa ingon niana nga librarya. Kadaghanan sa mga pamilya dili igo ang lugar. Apan pinaagi sa pagplano mahimong adunay usa ka suok, mahimong dunay usa ka dapit nga mahimong mapahipian gikan sa kasaba sa atong palibut diin makalingkod kita ug magbasa ug maghunahuna. Nindot kaayo nga butang ang makaangkon og usa ka desk o usa ka lamesa, bisan og yano lang kaayo, kanang makita ang mga sumbanan sa Simbahan, pipila ka maayong mga basahon, mga magasin nga isyu sa Simbahan, ug ubang butang nga angayan nga basahon.
Sugdi og sayo ang pag-anad sa mga bata sa mga libro. Ang inahan kinsa napakyas sa pagbasa ngadto sa iyang gagmayng bata nakahimog kadaot ngadto nila ug sa iyang kaugalingon. Nagkinahanglan kini og panahon, oo, dakong panahon. Nagkinahanglan kini og disiplina sa kaugalingon. Nagkinahanglan kini og pag-organisar ug pagbudget sa mga gutlo ug oras sa adlaw. Apan dili gayud kini mahimong laay samtang inyong makita ang linghod nga mga hunahuna nga makahibalo og mga karakter, pagpadayag, ug mga ideya. Ang maayong pagbasa mamahimong usa ka gamhanang pagpalambo sa gugma, mas mabungahon og tag-as nga sangputanan kay sa laing mga kalihokan diin ang mga bata migamit sa ilang mga panahon. …
Mga ginikanan, … tuguti nga ang inyong mga anak mag-anad ngadto sa banggiitan nga mga hunahuna, talagsaong mga ideya, malungtaron nga mga kamatuoran, ug kadtong mga butang diin makapalambo ug makapadasig alang sa kaayohan. … Sulayi ang paghimo diha sa inyong mga panimalay og usa ka palibut sa pagkat-on ug sa kalamboan diin moabut gikan niini.8
3
Ang edukasyon makahimo og mga kahigayunan alang sa mga batan-on ug mga young adult.
Mao kini ang talagsaong adlaw sa mga kahigayunan nga alang kaninyo mga kabatan-onan, kini ang katingalahan nga panahon sa ibabaw sa yuta. Nagbarug kamo sa labing talagsaon nga panahon. Kamo nabantang sa tanang pagkat-on sa tanang kinsa nabuhi sa yuta, nga ang pagkat-on midagayday ngadto sa mga dapit diin maangkon ninyo ang kahibalo sa mubo nga panahon, kana nga kahibalo nga lisud makat-unan sa mga tawo sa nangagi nga mga siglo. Ayaw og ipakaminos ang imong kaugalingon. Ayaw sipyata ang talagsaon nga oportunidad. Sugdi kini, trabahoa kini, pagtuon og maayo.9
Importante usab kaayo nga kamo mga batan-ong mga lalake ug kamo mga batan-ong mga babaye moangkon sa tanang edukasyon kutob sa inyong mahimo. … Ang edukasyon mao ang yawe diin moabli sa ganghaan sa mga oportunidad alang kaninyo. Angay lang kining sakripisyohan. Angay lang kining trabahoan, ug inyong edukahon ang inyong mga hunahuna ug ang inyong mga kamot, makahimo kamo og dakong kontribusyon ngadto sa katilingban diin kamo kabahin, ug mahimo kamong makapamalandong sa madungganon nga paagi sa Simbahan diin kamo miyembro. Akong pinalangga nga mga kaigsoonan, pahimusli ang matag oportunidad sa edukasyon nga inyong mahimo, ug kamo ug ang inyong mga amahan ug inahan, moawhag sa inyong mga anak nga mga lalaki ug babaye aron sa pag-angkon og edukasyon diin mopanalangin sa ilang mga kinabuhi.10
Tingali wala kamoy ikagasto sa tanang pag-eskwela nga inyong gitinguha. Gamita ang inyong kwarta sa pag-eskwela kutob sa inyong mahimo, ug pahimusli ang mga eskolarship, mga grant, ug mga pautang nga makaya ninyong bayaran.11
Dili nako igsapayan kon unsa nga bokasyon ang inyong pilion sa kinabuhi basta kini ligdong. Usa ba ka mekaniko sa sakyanan, mason, tubero, elektrisyan, doktor, abogado, negosyante, apan ayaw lang usa ka kawatan. Apan kon unsa man kamo, kuhaa ang oportunidad sa pagbansay niini ug himoa ang labing maayo nga oportunidad. Karon mao ang talagsaong adlaw sa pagpangandam alang sa matag usa kaninyo. Kon kini nagkinahanglan og sakripisyo, nan, sakripisyohi. Kana nga sakripisyo mamahimong labing maayong puhonan nga inyong himoon, tungod kay kamo moani gikan niini sa tibuok ninyong kinabuhi.12
Awhagon ko ang matag usa kaninyo mga batan-ong babaye sa pag-eskwela kutob sa inyong mahimo. Nagkinahanglan kamo niini sa inyong paghingkod. Ang kinabuhi nagkagrabe ang pag-indigay. … Ang kalibutan nagkausab, ug kini importante kaayo nga atong masangkapan ang atong kaugalingon sa paglihok uban niana nga kausaban. Apan adunay hayag nga bahin ang tanan niini. Walay laing henerasyon sa tanang kasaysayan nga nagtanyag sa mga kababayen-an og daghan kaayong oportunidad. Ang inyong unang tumong kinahanglan ang usa ka malipayon nga kaminyoon, ma-seal sa templo sa Ginoo, ug pagasundan sa pagmatuto sa usa ka maayong pamilya. Ang edukasyon mahimong mas makasangkap kaninyo sa pagkab-ot niadtong mga tinguha.13
Adunay hilabihan ka dako nga responsibilidad alang sa mga babaye diha sa Simbahan ingon man diha sa katilingban uban sa makanunayon og hingpit nga panag-uyon sa kaminyoon, ang pagkainahan, ug ang pagmatuto sa maayong mga anak.14
Ang tanang oportunidad sa tawhanon nga paningkamot karon bukas na ngadto sa kababayen-an. Walay butang nga dili ninyo mahimo kon inyoha lang ituon ang inyong mga hunahuna niini. Mahimo ninyong ilakip sa inyong nga damgo ang usa ka babaye nga inyong gusto nga mahimong hulagway sa usa ka kwalipikado nga magserbisyo sa katilingban ug dunay dakong ikatampo sa kalibutan nga siya mahimong usa ka bahin.15
Mapasalamaton ko nga ang kababayen-an karon nahatagan sa sama nga oportunidad [sama sa mga lalake] sa pagtuon sa siyensya, alang sa propesyon, ug sa matag aspeto sa tawhanon nga kahibalo. Kamo gitugutan sama sa mga lalake ngadto sa Espiritu ni Kristo, nga naghatag og kahayag ngadto sa matag tawo nga mianhi nganhi sa kalibutan. (Tan-awa sa D&P 84:46.) Han-aya ang inyong mga prayoridad kabahin sa kaminyoon ug sa pamilya, apan ipadayon usab ang mga programa nga pang-edukasyon nga mosangput sa makapatagbaw nga trabaho ug mabungahon nga panarbaho in kaso kon dili kamo maminyo, o sa paghatag og siguridad ug katumanan kon ugaling kamo magminyo.16
Kamo [mga batan-ong mga lalake] atubanga ang mga hagit nga anaa sa umaabut. Naglihok kamo sa kalibutan nga hilabihan ang kompetisyon. Kinahanglan makuha ninyo ang edukasyon kutob sa inyong mahimo. Ang Ginoo nagtudlo kanato mahitungod sa kaimportante sa edukasyon. Makapakwalipay kini ninyo alang sa mas nindot nga oportunidad. Makasangkap kini sa mga mapuslanon nga butang nga inyong buhaton diha sa maanindot nga kalibutan sa oportunidad nga anaa sa umaabut. Kon makahimo ka nga moeskwela sa koliheyo ug kana ang inyong tinguha, nan buhata kini. Kon kamo walay tinguha nga motungha og kolehiyo, nan pag-eskwela og vocational o patigayon aron sa pagbaid sa inyong mga kahanas ug sa pagpalambo sa inyong kapasidad.17
Naglaum ako nga kamo [mga batan-on] manlantaw sa mga kahigayunan sa edukasyon nga anaa kaninyo isip usa ka dako nga panalangin. Nasayud ko nga kini makuti. Nasayud ko nga kini lisud. Nasayud ko nga may panahon nga masagmuyo kamo. Nasayud ko nga may panahon nga mangutana mo nganong inyo kining gibuhat. Apan padayon, pagmakanunayon, ug padayon sa pagkat-on. Dili ninyo kini basolan samtang buhi pa kamo apan moisip niini nga usa ka dakong panalangin.18
4
Ang pag-edukar sa espiritu ingon usab ka importante, kon dili mas importante pa, kaysa pag-edukar sa hunahuna.
Ako nabalaka sa talagsaong pwersa sa kahibalo nga gipakita sa atong panahon. Wala pa sukad mahitabo nga hilabihan na kadaghan ang naedukar sa pagkat-on sa kalibutanon. Pagkagamhanan nga butang niini—ang grabeng pagkat-on sa dakong porsyento sa mga batan-on sa kalibutan, kinsa mag-abut sa matag adlaw diha sa atubangan sa magtutudlo aron makabaton og kahibalo gikan sa tanang kapanahonan sa tawo.
Ang kahalapad niana nga kahibalo makapahingangha. Kini gilangkuban sa mga bitoon sa uniberso, ang heyolohiya sa yuta, ang kasaysayan sa mga nasud, ang kultura ug mga pinulongan sa mga tawo, ang pagpadagan sa mga gobyerno, ang mga balaud sa komersyo, ang kinaiyahan sa atom, ang mga paggamit sa lawas, ug ang kahibulong sa hunahuna.
Uban sa hilabihan nga kahibalo nga magamit, ang tawo maghunahuna nga ang kalibutan tingali hapit na moabot sa hingpit nga kahimtang. Apan kanunay kitang gipahimatngunan sa laing bahin—bahin sa sakit sa katilingban, sa panagbingkil ug mga kagubot nga makaingon sa pagkauyamot sa minilyon nga kinabuhi.
Matag adlaw nagkadako ang atong pagkahibalo sa pagkatinuod nga ang kinabuhi mas labaw pa sa siyensya ug matematiks, labaw pa sa kasaysayan o literatura. Adunay panginahanglan alang sa lain pang edukasyon, kon wala kini ang sekular nga pagkat-on mahimong mosangput sa pagkagun-ob. Nagpasabut ako ngadto sa pag-edukar sa kasingkasing, sa konsyensya, sa karakter, sa Espiritu—kining dili mahubit nga mga aspeto sa atong mga personalidad nga sa pagkatinuod maoy magtino unsa kita ug unsay atong buhaton sa atong relasyon sa usag-usa.
… Samtang nagserbisyo didto sa England, miadto ko sa London sa Central YMCA. Nagtuo ko nga ang karaang bilding dugay nang nawala, apan dili nako mahikalimtan nga ang mga pulong nga mitagbo sa mga bisita diha sa foyer matag higayon nga mosulod na sila. Kini ang mga pulong ni Solomon: “Sa tanan mo nga pagatinguhaon batoni ang pagsabut.” (Prob. 4:7.)
Pagsabut sa unsa? Pagsabut sa atong mga kaugalingon, sa katuyoan sa kinabuhi, sa atong pakigrelasyon ngadto sa Dios, nga atong Amahan, sa talagsaong mga baruganan nga balaanong gihatag nga sulod sa mga siglo naghatag og tinuod nga kauswagan sa tawo! …
Sa pagpadayon sa atong sekular nga pagtuon, ato usab idugang sa atong mga kinabuhi ang pagpalambo sa Espiritu. Kon mobuhat kita sa ingon, ang Dios mopanalangin kanato uban sa kalinaw ug kadtong mga panalangin diin naggikan Kaniya lamang.19
Si Jesus miingon: “Pagtuon kamo gikan kanako. … Kay masayon ang akong yugo, ug magaan ang akong luwan.” (Mat. 11:29–30.)
Gusto nakong isugyot nga atong sundon kanang mando nga gihatag sa Anak sa Dios. Uban sa tanan natong pagkat-on, magkat-on usab kita Kaniya. Sa tanan natong pagtuon, kita kinahanglang magtinguha sa Agalon. Kana nga kahibalo mokomplemento sa nindot nga paagi sa atong sekular nga pagbansay ug mohatag kanato og karakter ug kahingpitan sa kinabuhi sa walay laing paagi.20
Ako mohagit kaninyo nga dili gayud kalimtan nga ang pag-edukar sa espiritu sama kaimportante, kon dili mas labaw pa, kaysa pag-edukar sa hunahuna.21
Ang atong talagsaon nga programa sa Church education nagpadayon sa paglihok. Ang buhat sa pagbansay sa mga estudyante pinaagi sa programa sa seminary ug institute nagmakanunayon nga gipadako. … Kaninyo nga nahimong mga nagtagamtam niining programa nasayud sa hilabihang kanindot sa bili niini. Nag-awhag kami sa tanan kon si kinsa man ang makagamit sa pagpahimulos niini. Dili kami magduhaduha sa pagsaad nga ang inyong kahibalo sa ebanghelyo molambo, ang inyong hugot nga pagtuo mapalig-on, ug kamo makaugmad og maanindot nga panag-uban.22
Atong dad-on ngari kanato ang pangalan sa Ginoo ug dayon uban sa hugot nga pagtuo mopadayon sa pagpakigbahin uban sa gibug-aton nianang makaapekto sa mga kinabuhi sa katawhan ug magdala og kalinaw ug kalipay sa kalibutan. Ang kalibutan nagkinahanglan og usa ka henerasyon sa kalalakin-an ug kababayen-an nga may kinaadman ug impluwensya kinsa makahimo ug molihok ug sensiro ug sa walay pagduha-duha mopamahayag nga ang Dios buhi ug nga si Jesus mao ang Kristo.23
5
Bisan unsa pa kita katigulangon, makaangkon kita og kahibalo, makatigom og kaalam, ug makapadayon sa paglambo.
Ang pagkat-on usa ka dalaygon nga butang, ang proseso diin ang natigum nga kahibalo sa mga siglo gi-summarize ug gihashasan aron sa mubo nga panahon makakat-on kita sa unsay unang nakat-unan pinaagi sa taas nga paggamit sa pagsiksik ug sa pag-eksperimento
Ang edukasyon mao ang dakong proseso sa pagkakabig diin ang intelektwal nga kahibalo mamahimong maposlanon ug mabungahon nga kalihokan. Mao kini butang nga dili kinahanglan nga maundang. Bisan unsa pa kita katigulangon, makaangkon kita og kahibalo ug gamiton kini. Mahimo kitang makalikom og kaalam ug makabenepisyo niini. Mahimo kitang malingaw pinaagi sa milagro sa pagbasa ug pag-anad sa mga arte ug idugang ngadto sa panalangin ug katumanan sa pagpuyo. Nagkatigulang ko, nagkadako ang akong kalipay sa mga pulong sa mahunahunaon nga mga tagsulat, sa karaan ug moderno, ug sa pagtagamtam nianang ilang gisulat.24
Walay usa kanato … nga igong nakahibalo. Ang proseso sa pagkat-on mao ang walay katapusan nga proseso. Kinahanglan kita nga magbasa, kinahanglan kita nga mag-obserbar, kinahanglan kita nga mopahiuyon, ug kinahanglan kitang mamalandong ngadto nianang butang diin gianad nato ang atong hunahuna. … Nagtuo ako sa kalamboan. Nagtuo ako sa pagtubo. …
Padayon sa paglambo, mga kaigsoonan, mahimong kamo anaa sa trayntahon o kamo anaa sa setentahon. Ang inyong pagkugi sa pagbuhat sa ingon maoy makapaspas sa mga katuigan nga molabay kay sa inyong gihunahuna, apan kini mapuno sa tam-is ug maanindot nga pagbati nga makadugang sa pagtagamtam ngadto sa inyong kinabuhi ug gahum sa pagtudlo.25
Diha diha dayon ngadto sa sidlakan sa [Brigham Young University sa Provo, Utah] mao ang usa ka bukid. [Daghan], ako masaligon, nga nakahangad na nianang bukira ug naghunahuna, “Kon masaka lang unta nako hangtud sa kinatas-an nindot kaayo nga makita ang walog sa pikas nga habig.” Apan, kaninyo nga nakahimo sa pagsaka nakadiskobre nga ang walog usa lang ka gamay ug mabaw nga depresyon, ug lapas niana mao ang daghan pang tag-as nga mga bukid nga makatkat.
Busa manghinaut ko nga kini maanaa kaninyo. … Makaamgo kamo nga samtang ang inyong kasinatian sa pagkat-on [mahimong midako na], aduna pa gani mas dagkong mga oportunidad ug mga hagit sa umaabut. Dugangi ang inyong punduhanan sa impormasyon, palamboa ang inyong kahibalo, ipadayon ang talagsaon nga proseso sa pagkat-on.26
Mga Sugyot alang sa Pagtuon ug Pagtudlo
Mga Pangutana
-
Nganong importante ang “pag-angkon og mas daghang kahayag” pinaagi sa edukasyon? (Tan-awa sa seksyon 1.) Sa unsang paagi nga ang pagkat-on makatabang kanato nga mouswag sa indibidwal nga paagi? Sa unsang paagi nga ang pagkat-on makatabang kanato nga “modan-ag sa nangitngitan nga kalibutan”?
-
Ribyuha ang estorya ni Presidente Hinckley kon sa unsang paagi nga ang iyang mga ginikanan mimugna og usa ka palibut sa pagkat-on diha sa ilang panimalay (tan-awa sa 2). Sa unsang paagi nga atong matabangan ang mga bata nga makabaton og gugma sa pagkat-on? Sa unsang paagi nga atong matabangan ang mga bata nga makapalambo og tinguha sa pagsiksik ug pagkat-on gikan sa mga tinubdan nga makadan-ag ug makadasig alang sa maayo?
-
Sa unsang paagi nga ang edukasyon “moabli sa ganghaan sa mga oportunidad” para sa mga batan-on ug sa mga young adults? (Tan-awa sa seksyon 3.) Sa unsang paagi nga ang mga batan-on ug mga young adults mahimong mapanguhaon sa pagpahimulos sa mga oportunidad alang sa edukasyon?
-
Unsaon ninyo pagpasabut sa kahulugan sa mga pulong nga “ang pag-edukar sa espiritu”? (Tan-awa sa seksyon 4.) Unsaon nato sa pag-edukar sa kasingkasing, karakter, ug espiritu? Sa inyong kinabuhi, sa unsang paagi nga ang espirituhanon nga pagkat-on ug sekular nga pagkat-on mikomplemento sa usag usa?
-
Nganong kinahanglan nga magkat-on kita sa tibuok natong kinabuhi? (Tan-awa sa seksyon 5.) Sa unsang paagi nga makabaton kita og gugma sa pagkat-on sa tibuok natong kinabuhi? Unsay inyong nakat-unan bag-ohay lang nga bililhon kaayo ilabina diha ninyo.
May Kalabutan nga mga Kasulatan
Proverbio 1:5; 2 Pedro 1:1–8; 2 Nephi 9:28–29; 28:29–30; D&P 6:7; 90:15; 131:6; 136:32–33
Tabang sa Pagtudlo
Usa ka ideya sa pag-awhag og hilisgutan mahitungod sa mga pagtulun-an ni Presidente Hinckley mao ang pagpangutana sa mga partisipante sa pagpakigbahin unsay ilang nakat-unan gikan sa ilang personal nga pagtuon sa kapitulo (tan-awa ang mga pahina viii–x dinhi niining basahon alang sa dugang nga mga ideya).