Kapitulo 6
Ang Pag-ampo usa ka Epektibo Kaayo Nga Butang
“Ang pagtawag sa Ginoo alang sa kaalam nga labaw sa atong kaugalingon, alang sa kalig-on aron sa pagbuhat sa unsay angay natong buhaton, alang sa kahupayan ug kalipay, ug alang sa pagpahayag og pagpasalamat mao ang usa ka mahinungdanon ug talagsaon nga butang.”
Gikan sa Kinabuhi ni Gordon B. Hinckley
“Walay usa kanato nga magmalampuson pinaagi lamang sa atong kaugalingon” miingon si Presidente Gordon B. Hinckley. “Nagkinahanglan kita og tabang, ang matang sa tabang nga mahimong moabut agig tubag sa pag-ampo.”1 Si Presidente Hinckley migamit niini nga baruganan diha sa mga desisyon nga iyang giatubang isip Presidente sa Simbahan. Si Elder Robert D. Hales sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles misulti mahitungod kaniya: “Siya usa ka intelihente nga tawo nga may talagsaon nga kaalam, apan kon siya makasugat og problema nga walay solusyon, siya mag-ampo.”2
Si Presidente Hinckley ug ang iyang asawa, si Marjorie, migamit usab niini nga baruganan sa ilang panimalay. Ang ilang anak nga lalaki nga si Richard miingon: “Ako dili makahinumdum og usa ka adlaw nga kami walay pag-ampo sa pamilya. Sa dihang iya nang turno, si Papa sinsero kaayo nga nag-ampo apan dili gayud madrama o emosyonal. Nakat-on kami og daghan mahitungod sa giladmon sa iyang hugot nga pagtuo pinaagi sa pagpaminaw kaniya nga mag-ampo. Siya mipakigpulong sa Dios uban ang dako nga balaan nga pagtahud, ingon og siya mipakigpulong sa usa ka maalamon ug tinahud nga magtutudlo o mentor, ug siya midangup ngadto sa Manluluwas uban ang lawom nga pagbati. Niadtong bata pa ko nahibalo nako nga sila tinuod nga mga tawo ngadto kaniya—nga siya mihigugma ug may balaan nga pagtahud kanila.”3 Si Marjorie mihisgot: “Sa akong huna-huna ang pag-ampo sa pamilya adunay dako nga nahimo sa paagi nga ang among mga anak mitubag kanamo. Bisan pa nga si Gordon wala nagsangyaw ngadto kanila, ilang nadungog ang tanan nga gusto namong ilang madungog pinaagi sa pag-ampo sa pamilya.”4
Sa tibuok niyang pag-serbisyo isip usa ka General Authority, si Presidente Hinckley miawhag sa mga miyembro sa Simbahan nga “motuo sa pag-ampo ug sa gahum sa pag-ampo.”5 Siya mipamatuod nga ang “pag-ampo moabli sa mga gahum sa langit alang kanato.”6 Siya misaad, “Magmainampuon ug ang Dios sa langit mahimuot kaninyo ug mopanalangin kaninyo, ug maghatag og kalipay sa inyong mga kasingkasing ug kalinaw sa inyong mga kinabuhi.”7
Mga Pagtulun-an ni Gordon B. Hinckley
1
Ang Dios mao ang atong Amahan, ug Siya nagdapit kanato nga mag-ampo ngadto Kaniya sa tagsa-tagsa.
Sa tanang halangdon ug talagsaon ug makadasig nga mga saad nga akong nabasa, ang labing mapasaligon ngari kanako mao ang mga pulong sa Manluluwas: “Pangayo, ug kamo pagahatagan; pangita, ug kamo makakaplag; pagtuktok, ug kamo pagaablihan.” (Mat. 7:7.)8
Ayaw gayud kalimot kon kinsa ka. … Sa tinuoray ikaw usa ka anak sa Dios. … Siya ang imong Amahan sa Kahangturan. Siya nahigugma kanimo. Mahimo ikaw nga mag-ampo ngadto Kaniya. Siya midapit kanimo sa pagbuhat sa ingon. … Usa kini ka talagsaon kaayo nga butang. Siya ang Labing Halangdon sa Tanan. Siya mao ang Tiglalang ug Tigdumala sa tanang kalibutan. Ug bisan pa niana siya mamati sa imong pag-ampo!9
Mapahaduol kita ngadto sa Ginoo diha sa atong mga pag-ampo. Kini mahimong mga panag-istoryahanay sa pagpasalamat. Dili gayud nako hingpit nga masabtan sa unsa nga paagi ang Halangdon nga Dios sa Tanang Kalibutan, ang Labawng Makagagahum, nagdapit kanato isip Iyang mga anak nga makigpulong uban Kaniya sa tagsa-tagsa. Kini usa ka bililhon kaayo nga oportunidad. Pagkaanindut nga tinuoray kini nga nahitabo. Ako mopamatuod nga ang atong mga pag-ampo, gitanyag sa pagkamapainubsanon ug pagkasinsero, madungog ug matubag. Kini usa ka milagroso nga butang, apan kini tinuod.10
Mga kaigsoonan, ako nasayud nga kamo mainampuon nga mga tawo. Kana usa ka talagsaon nga butang niini nga adlaw ug panahon kanus-a nga ang buhat sa pag-ampo dili na kabahin sa daghan nga mga kinabuhi. Ang pagtawag sa Ginoo alang sa kaalam nga labaw sa atong kaugalingon, alang sa kalig-on aron sa pagbuhat sa unsay angay natong buhaton, alang sa kahupayan ug kalipay, ug alang sa pagpahayag og pagpasalamat mao ang usa ka mahinungdanon ug talagsaon nga butang.11
Mohangyo ako nga ang matag usa kanato magtinguha sa pagpuyo nga mas duol ngadto sa Ginoo, ug sa pagpakig-uban Kaniya sa mas makanunayon nga paagi ug uban sa napadako nga hugot nga pagtuo.
Ang mga amahan ug mga inahan, iampo ang inyong mga anak. Pag-ampo nga sila unta mapanalipdan gikan sa mga kadaut sa kalibutan. Pag-ampo nga sila unta motubo diha sa hugot nga pagtuo ug kahibalo. Pag-ampo nga sila magiyahan ngadto sa kinabuhi nga makahatag og kapuslanan ug kaayohan. Mga bana pag-ampo alang sa inyong mga asawa. Ipadayag ngadto sa Ginoo ang inyong pagpasalamat alang kanila ug pangamuyo Kaniya alang sa ilang kaayohan. Mga asawa pag-ampo alang sa inyong mga bana. Kadaghanan kanila nagpuyo og malisud nga kinabuhi uban sa daghang mga problema ug grabe nga mga kabalaka. Pangamuyo sa Labawng Makagagahum nga unta magiyahan sila, mapanalanginan, mapanalipdan, madasig sa ilang matarung nga mga pagpaningkamot.
Pag-ampo alang sa kalinaw sa kalibutan nga ang Labawng Makagagahum kinsa maoy nagdumala sa tibuok kalibutan nga motuy-od sa Iyang kamot ug mohimo nga ang Iyang Espiritu mohikap sa mga kasingkasing sa mga tawo, nga ang mga nasud dili masuko batok sa usag usa. … Pag-ampo alang sa kaalam ug pagpanabot samtang kamo nakasinati sa lisud nga mga pagsulay sa inyong mga kinabuhi.12
Ang kahibulongan nga butang kabahin sa pag-ampo mao nga kini personal, kini indibidwal, kini usa ka butang nga walay laing tawo makabalda, mahitungod sa inyong pakigpulong uban sa inyong Amahan sa Langit diha sa pangalan ni Ginoong Jesukristo. Magmainampuon. Hangyoa ang Ginoo sa pagpasaylo sa inyong mga sala. Hangyoa ang Ginoo alang sa tabang. Hangyoa ang Ginoo nga panalanginan kamo. Hangyoa ang Ginoo nga tabangan kamo nga matuman ang inyong matarung nga mga ambisyon. … Hangyoa ang Ginoo alang sa tanang importanteng mga butang nga makahuluganon kaayo sa inyong mga kinabuhi. Siya andam nga motabang. Ayaw gayud kini kalimti.13
2
Ang pag-ampo sa pamilya makapasiugda sa mga milagro alang sa mga indibidwal, mga pamilya, ug sa katilingban.
Sa atong panahon gikinahanglan ang bag-o nga paghatag og gibug-aton sa pagkamatinuoron, kinaiya, ug kaligdong. Ang dagan sa atong panahon mausab lamang kon kita mosagup pag-usab sa mga hiyas nga mao ang diwa sa tinuod nga sibilisasyon. Ang pangutana nga atong gi-atubang mao nga, Diin kita magsugod?
Nagtuo ako nga kini kinahanglan gayud magsugod ngadto sa pag-ila sa Dios isip atong Amahan sa Kahangturan, sa atong relasyon ngadto Kaniya isip Iyang mga anak, nga may komunikasyon uban Kaniya nga nag-ila sa Iyang katungdanan isip atong tigmando, ug uban sa matag adlaw nga pangamuyo alang sa Iyang paggiya sa atong mga kalihokan.
Mosugyot ako nga ang pagbalik sa daan nga sumbanan sa pag-ampo, ang pag-ampo sa pamilya diha sa mga panimalay sa mga katawhan, mao ang usa sa mga mahinungdanon nga mga pamaagi nga kita makaatubang sa nagkagrabe nga imoral nga kinaiya sa atong katilingban. Dili kita makadahom og milagro diha-diha dayon, apan sulod sa usa ka henerasyon kita adunay usa ka milagro. …
Ang posisyon sa pagluhod sukwahi sa mga kinaiya nga gihulagway ni Pablo: “hambogiro … madalidalion, tigpaburot.”
Ang buhat diin ang amahan ug ang inahan ug ang mga anak kauban nga nangluhod adunay epekto nga nagsalikway niadtong uban nga mga kalidad nga iyang gihulagway: “masukihon sa mga ginikanan, … walay pagbati sa paghigugma.”
Ang pagpakigpulong sa Bathala makapangontra sa kalagmitan ngadto sa pagpasipala ug ngadto sa pagkahimo nga nagahigugma sa kalipayan inay sa Dios unta hinoon. [Tan-awa sa 2 Timoteo 3:1–4.]
Ang kalagmitan nga mahimong dili diosnon, sama sa paghulagway ni Pablo niini, nga mahimong dili mapasalamaton, mapapas samtang ang mga miyembro sa pamilya nagkatipon nga nagpasalamat sa Ginoo alang sa kinabuhi ug sa kalinaw ug sa tanan nga sila aduna. Ug samtang sila nagpasalamat sa Ginoo alang sa usag usa, adunay maugmad nga usa ka bag-ong pagtamud, usa ka bag-ong pagtahod, usa ka bag-ong pagbati alang sa usag usa. …
Sa nagkahiusa nga paghinumdom atubangan sa Ginoo sa mga kabus, sa mga timawa, ug sa mga dinaugdaug, adunay maugmad nga, sa wala damha apan sa matinud-anon nga paagi, usa ka gugma alang sa uban nga labaw sa kaugalingon, usa ka pagtahod alang sa uban, usa ka tinguha sa pag-alagad sa mga panginahanglan sa uban. Ang usa ka tawo dili makahangyo sa Dios sa pagtabang sa usa ka silingan nga anaa sa kalisud kon walay gibati nga kadasig sa pagbuhat og usa ka butang sa iyang kaugalingon ngadto sa pagtabang niana nga silingan. Unsa nga mga milagro ang buot mahitabo diha sa mga kinabuhi sa mga anak sa kalibutan kon buot nilang ihiklin ang ilang kaugalingong kahakog ug kalimtan ang ilang mga kaugalingon diha sa pagserbisyo sa uban. Ang binhi diin gikan ang kini nga masilongan ug mabungahon nga punoan mahimong motubo nga labing maayong matanom ug maamumahan diha sa adlaw-adlaw nga mga pangamuyo sa pamilya. …
Wala koy nahibaloan nga makatabang og dako sa pagpamenos sa mga panagbingkil sa pamilya, nga sa dayag nga paagi modala og pagtahod alang sa mga ginikanan nga mopadulong ngadto sa pagkamasulundon, nga mo-apekto sa espiritu sa paghinulsol nga mopapas sa kadaghanan sa makadaot nga mga epekto sa mga pamilya nga nag-antus sa mabug-at nga mga pagsulay sama sa mga diborsyo o pag-abuso, kaysa kauban nga pag-ampo, dungan nga pagkumpisal sa mga kahuyang atubangan sa Ginoo, ug nagtawag sa mga panalangin sa Ginoo ngadto sa panimalay ug niadtong nagpuyo didto. …
Ang pamilya mao ang sukaranan nga yunit sa katilingban. Ang nag-ampo nga pamilya mao ang paglaum sa usa ka mas maayo nga katilingban. “Pangitaa ninyo si Jehova samtang siya hikaplagan pa.” (Isa. 55:6.)14
Nadasig ko sa emosyonal nga paagi … pinaagi sa masakit nga pamahayag sa usa ka batan-on nga [ misyonaryo]. Miingon siya, “Ania nako dinhi (sa Japan) pipila na ka mga bulan. Dili ko makakat-on sa pinulongan. Dili ko ganahan sa mga tawo. Masulub-on ako sa adlaw ug naghilak sa gabii. Gusto nakong mamatay. Misulat ako sa akong inahan ug nangamuyo alang sa usa ka pasumangil aron mouli. Ania nako ang iyang tubag. Nag-ingon siya: ‘Kami nag-ampo alang kanimo. Walay usa ka adlaw nga molabay nga kaming tanan dili kauban nga moluhod sa buntag sa dili pa kami mokaon ug sa gabii sa dili pa kami mopahulay ug mangamuyo ngadto sa Ginoo sa iyang panalangin nganha kanimo. Midugang kami og puasa ngadto sa among pag-ampo, ug inig mag-ampo ang imong mga manghud nga mga lalaki ug mga babaye sila nag-ingon, “Langitnong Amahan, panalangini si Johnny … ug tabangi siya sa pagkat-on sa pinulongan ug sa pagbuhat sa buluhaton nga siya gitawag sa pagbuhat.”’”
Dayon kining batan-on nga lalaki mipadayon sa pag-ingon samtang nagtulo ang luha, “Mosulay ako pag-usab. Idugang nako ang akong mga pag-ampo ngadto sa ilaha ug ang akong pagpuasa ngadto sa ilang pagpuasa.”
Karon, upat ka bulan na ang milabay, aduna koy usa ka sulat gikan niya diin siya nag-ingon, “Usa ka milagro ang nahitabo. Nakat-on nako sa pinulongan ug kini usa ka gasa gikan sa Ginoo. Nakat-on ko sa paghigugma sa mga tawo niining maanindot nga yuta. Salamat sa Dios alang sa mga pag-ampo sa akong pamilya.”15
Mas mapaanindot ba nato ang atong mga panimalay? Oo, pinaagi sa pag-ampo uban sa atong mga pamilya ngadto sa Tinubdan sa tanang tinuod nga katahum. Mas mapalig-on ba nato ang katilingban ug himuon kining mas maayo nga dapit nga mapuy-an? Oo, pinaagi sa pagpalig-on sa hiyas sa atong kinabuhi sa pamilya pinaagi sa kauban nga pagpangluhod ug pagpangamuyo sa Labawng Makagagahum diha sa pangalan sa iyang Hinigugmang Anak.
Kini nga buhat, usa ka pagbalik sa pamilya nga magsimba, nagkaylap sa tibuok yuta ug sa tibuok kalibutan, buot sa usa ka henerasyon makatangtang sa makadaot nga impluwensya nga naglaglag kanato. Kini mopahiuli sa kaligdong, pagtahod sa usag usa, ug usa ka mapasalamaton nga kinaiya diha sa mga kasingkasing sa mga tawo.16
Ang pag-ampo ba usa ka lisud kaayo nga butang? Lisud ba kaayo ang pag-awhag sa mga amahan ug mga inahan nga moluhod uban sa ilang gagmayng mga bata ug mag-ampo sa Dios aron sa pagpahayag og pagpasalamat alang sa mga panalangin, sa pag-ampo alang niadtong naa sa kalisud ug usab alang sa ilang mga kaugalingon, ug dayon sa pagpangayo niini diha sa pangalan sa Manluluwas ug Manunubos sa kalibutan? Ang pag-ampo usa ka epektibo kaayo nga butang. Makapamatuod ako niana ug niana kamo makapamatuod. Makapasubo ang nawala alang sa bisan kinsa nga pamilya nga napakyas sa pagpahimulos niini nga bililhon ug yano nga buhat.17
Kon adunay pipila kaninyo nga wala nagbuhat sa pag-ampo sa pamilya, himoa nga ang kana nga buhat magsugod karon, nga kauban kamo nga mangluhod, kon kini mahimo ninyo, matag buntag ug matag gabii, ug makigpulong ngadto sa Ginoo ug ipahayag ang inyong pasalamat, ihatag ang Iyang mga panalangin ngadto sa mga timawa sa kalibutan, ug makigpulong ngadto Kaniya mahitungod sa inyong kaugalingong kaayohan.18
Ihatag ko kaninyo ang akong pagpamatuod nga kon sinsero ninyong buhaton ang pag-ampo sa pamilya, dili mahitabo nga kamo walay ganti. Ang mga kausaban mahimong dili dayon mailhan. Mahimong kini hilabihan nga maliputon. Apan kini mahimong tinuod, kay ang Dios “magabalus ra sa mga magapangita kaniya.” (Heb. 11:6.)
Nanghinaut ko nga kita magmatinud-anon sa pagbuhat og panig-ingnan sa kalibutan niini nga buhat ug sa pag-awhag sa uban sa pagbuhat usab sa ingon.19
3
Kinahanglan kita nga magmainampuon ug maminaw, tungod kay ang atong mga pag-ampo matubag.
Ayaw gayud paghunahuna nga kamo magmalampuson sa kinabuhi nga walay tabang. Gikinahanglan ninyo ang tabang sa Ginoo. Ayaw gayud pagpanuko sa pagluhod diha sa usa ka pribado nga dapit ug makigpulong uban Kaniya. Ang pag-ampo usa ka makahibulongan kaayo ug talagsaon nga butang. Hunahunaa kana. Sa pagkatinuod kita makapamulong uban sa atong Amahan sa Langit. Siya modungog ug motubag, apan kita kinahanglan maminaw niana nga tubag. Walay seryuso ra kaayo ug walay dili importante kaayo nga maipakigbahin uban Kaniya.20
Pag-ampo ngadto sa Ginoo uban sa pagdahom nga tubagon. … Ang problema sa kadaghanan sa atong mga pag-ampo mao nga kita mohatag kanila ingon nga kita mipunit sa telepono ug mi-order og groceries—atong isulti ang atong order ug ibutang ang telepono. Kinahanglan kita mamalandong, maghunahuna mahitungod sa unsay atong gi-ampo ug dayon makigpulong ngadto sa Ginoo isip usa ka tawo nga nakigpulong sa lain. “Umari kamo karon, ug usahan ta paghusay, nag-ingon si Jehova” (Isa. 1:18).21
Wala kaayoy makatabang sama sa pagbutang sa usa ka butang diha sa mga kamot sa Ginoo. … Dili ko magpanuko nga moingon nga aduna na koy mga pag-ampo nga natubag. Nasayud ako niana. Dili ko makalimud niini. Kinahanglan kita nga mag-ampo alang sa paggiya niini nga lisud nga panahon. … Ang kahibulongan nga butang mao nga kamo dili kinahanglan mahimong usa ka henyo aron mag-ampo. Maminaw Siya sa tingog sa labing mapainubsanon. … Tawag sa Ginoo. Mihatag na Siya sa pagdapit, ug Siya motubag.22
Tuo sa gahum ug pagkahalangdon sa pag-ampo. Ang Ginoo nagtubag sa atong mga pag-ampo. Nasayud ako niana. Nakita ko nga kini nahitabo sa makadaghan. Ang pag-ampo nagdala kanato ngadto sa kahugpongan uban sa Dios. Kini nagtanyag kanato og usa ka oportunidad sa pakigpulong uban Kaniya, sa pagpasalamat Kaniya alang sa Iyang maanindot nga mga panalangin, ug sa pagpangamuyo Kaniya alang sa paggiya ug pagpanalipod sa panahon sa atong mga kinabuhi. Kining halangdon nga buhat, nga mikaylap sa tibuok kalibutan, nagsugod uban sa pag-ampo sa usa ka batang lalaki. Iyang nabasa sa Biblia sa pamilya: “Ug kon aduna man kaninyoy nakulangan og kaalam, papangayoa siya sa Dios, nga nagapanghatag ngadto sa tanang mga tawo sa madagayaon gayud, ug sa walay pagpamoyboy; ug kini igahatag kaniya. Hinoon kinahanglan nga mangayo siya uban sa pagtoo, sa walay pagduhaduha. Kay siya nga nagaduhaduha, sama sa balud sa dagat nga ginahandos ug ginakosokoso sa hangin” (Santiago 1:5–6). Kana mao ang saad. Aduna bay mas halangdon pa nga saad sa bisan asang dapit sa kalibutan kaysa niana nga saad?23
Magmainampuon, akong mga higala, ug maminaw. Mahimong dili gayud kamo makadungog og tingog. Lagmit kamo dili makadungog. Apan sa paagi nga kamo dili makapasabut, kamo maaghat ug mapanalanginan. Tungod kay ang Ginoo misaad, “Ako mosulti kanimo diha sa imong … kasingkasing, pinaagi sa Espiritu Santo, nga moabut diha kanimo. …” (D&P 8:2.)
Magmainampuon, ug kamo masayud nga ang Dios modungog ug motubag. Dili kanunay sama sa tingali atong gusto nga siya motubag, apan sa paglabay sa mga katuigan, adunay moabut nga pagkaamgo nga sama ka sigurado sa pagsubang sa adlaw ugma nga siya midungog ug mitubag.24
Kupti kana nga pagkamapainubsanon nga makapaluhod kaninyo sa pag-ampo, sa pag-ila sa Iyang gahum ug pagkamaayo. Dili Siya mopakyas kaninyo. Dunggon Niya ang inyong mga pag-ampo. Tubagon Niya ang inyong mga pag-ampo. Sa kahilom sa kagabhion, madungog ninyo ang mga hunghong sa Iyang Espiritu aron sa paggiya kaninyo panahon sa inyong kalisud ug panginahanglan. Kana nga mga panahon moabut kaninyo sama nga kini moabut sa tanan. Ipadayon ang hugot nga pagtuo diha sa Dios, ug Siya dili gayud mapakyas sa pagpanalangin kaninyo. Dili gayud Siya mosalikway kaninyo.25
Himoa nga ang inyong Amahan sa Langit kanunay nga inyong higala, kang kinsa kamo mahimong moduol diha sa pag-ampo.26
Mga Sugyot alang sa Pagtuon ug Pagtudlo
Mga Pangutana
-
Sa unsang paagi nga ang pag-ampo nakatabang kaninyo nga mas maduol ngadto sa Langitnong Amahan? Ribyuha ang tambag ni Presidente Hinckley mahitungod sa unsay ilakip sa mga pag-ampo (tan-awa sa seksyon 1). Kanus-a nga ang pag-ampo nakatabang kaninyo nga makakaplag sa “kaalam nga labaw sa inyong kaugalingon”? Kanus-a nga ang pag-ampo midala kaninyo sa “kahupayan ug kalipay”? Ngano nga ang pipila ka mga pag-ampo kinahanglan “mga panag-istoryahanay sa pagpasalamat”?
-
Pamalandungi ang matag-usa sa mga panalangin nga giingon ni Presidente Hinckley nga mahimong moabut pinaagi sa pag-ampo sa pamilya (tan-awa sa seksyon 2). Unsa ang pipila ka mga paagi nga ang inyong pamilya napanalanginan pinaagi sa kauban nga pag-ampo? Unsa ang pipila ka mga butang nga mahimong mopugong kanato nga adunay makanunayon nga pag-ampo sa pamilya? Sa unsang paagi nga ang mga miyembro sa pamilya magtinabangay sa pagbuntog niini nga mga babag?
-
Sa unsang paagi nga ang paggamit sa mga pagtulun-an ni Presidente Hinckley sa seksyon 3 makatabang kanato nga ang atong mga pag-ampo mahimong mas makahuluganon? Unsay inyong nakat-unan mahitungod sa mga paagi nga ang Langitnong Amahan motubag sa mga pag-ampo? Ngano nga ang pag-ampo adunay gahum nga modala kanato “ngadto sa kahugpongan uban sa Dios”?
May Kalabutan nga mga Kasulatan
Mateo 6:5–15; Lucas 18:9–18; 2 Nephi 32:8–9; Alma 34:17–28; 37:36–37; 3 Nephi 18:15–25; D&P 19:28
Tabang sa Pagtuon
“Kuhaa ang overview o kinatibuk-ang panabut, mahimong pinaagi sa dinali-dali nga pagbasa sa basahon [book], hugna [chapter], o tudling [passage] o pinaagi sa pagribyu sa mga ulohan [headings]. Tinguhaa ang pagsabot sa kinatibuk-ang kahulugan o konteksto ug sa lintunganay o background.” (Isangyaw ang Akong Ebanghelyo [2004], 27). Ikonsiderar ang pagbasa og usa ka kapitulo o tudling sobra sa kausa aron inyong mas masabtan kini. Samtang kamo magbuhat niini, mahimo kamong makadiskubre og lawom nga mga panan-aw.