Wase 11

Cecere Dina

“Na noda sasaga gugumatua ena veika lalai ena noda bula ena veisiga ena veimuataki ki na cecere dina.”

Na Bula nei Howard W. Hunter

E vakavulica o Peresitedi Howard W. Hunter ni cecere dina e sega ni yaco mai ena rawa-ka vakavuravura ia mai na “udolu na cakavinaka lalai … ni veiqaravi kei na solibula e umani kina na kena soli, se vakayali, ni nona bula e dua baleti ira na tamata vakakina vua na Turaga.”¹ E bulataka na nona bula o Peresitedi Hunter me vaka na ivakavuvuli oqo. E a sega ni vakasaqara me tamata kilai se dokai mai vei ira eso, ia a caka vinaka ga ena veiqaravi kei na solibula ena veisiga e dau sega tu ni kilai.

E dua na ivakaraitaki nei Peresitedi Hunter ni nona veiqaravi sega ni kilai o ya na nona qaravi watina ni sa tauvimate bibi tu ena tini na yabaki vakacaca. Ena itekivu ni 1970, sa tekivu me vakila o Claire Hunter na mosi ni ulu kei na yali ni nona vakasama. E muri a sotava na malumalumu ni uto, ka dredre kina vua me vosa se yavalata na ligana. Ni sa tekivu me gadreva na qaravi ena veisiga, a cakava o Peresitedi Hunter na levu ni ka e rawata ena gauna vata e qarava tiko kina na nona ilesilesi vaka-iApositolo. A vakarautaka me dua me mai tiko vata kei Claire ena siga, ia a mai qaravi koya ena bogi.

Ena 1981 a mavoa na nona mona ka sa sega ni rawa vei Claire me kalawa se vosa. Ia, eso na gauna e dau laveti koya mai na nona wilijea o Peresitedi Hunter ka mokoti koya ka rau danisi me vaka ga rau dau cakava ena veiyabaki sa oti.

Ni sa mai mavoa tale ena ikarua ni gauna na mona nei Claire, era sa vakasalataka na vuniwai me sa na laki qaravi e valenibula, ka tiko e kea o koya ena iotioti ni 18 na vula ni nona bula. Ena gauna kece oqori, e dau laki raici koya ena veisiga o Peresitedi Hunter vakavo ga ni dau gole ena ilesilesi vaka-Lotu. Ni dau lesu mai vale, e dau biuta mai na rara ni waqavuka me laki tiko vata kei koya. E vuqa na gauna a dau moce lutu tu o Claire se sega ni kilai koya, ia e tomana tikoga o Peresitedi me tukuna vei Claire ni lomani koya ka raica me lomavinaka tiko o koya.

E muri a kaya o Elder James E. Faust ena Kuoramu ni Tinikarua ni “loloma veikauwaitaki nei Peresitedi Hunter vei watina o Claire ena tini vakacaca na yabaki ena gauna e tiko tauvimate kina e a gauna ni yalodina qaqa ni dua na tagane vua e dua na yalewa ka vuqa vei keda eda sa raica ena noda bula.”²

Ni sa mai mate o Peresitedi Hunter, a toqai ena Ensign ena nona itukutuku ni bula e dua na ivakavuvuli baleta na dina cecere ka vakalekalekataki kina na kena a dusimaka na nona bula:

“E dina ga ni rawa ni tarovi koya me vakatauvatana na ivakarau tudei ni nona bula rawarawa, e sotava o Peresitedi Hunter na ibalebale dina ni cecere. E lasika mai na nona cecere ena gauna eso ni nona bula ka sega tu ni kilai ena nona digitaka vakabibi me cakacaka vakaukauwa, me tovolea tale ke sega ni rawata, ka vukei ira na wekana. E laurai na itovo oqori ena nona gugumatua vakasakiti me rawata na sasaga eso me vaka na ivakatagi, lawa, veimaliwai vakavanua, matai, ka kena cecere duadua, o ya me ‘tamata vinaka ka dina’ ni Turaga [Maciu 25:21]. …

“Ki vua na ikatinikava ni Peresitedi ni Lotu, na nona vakayacora na inaki ni Turaga a cakava ena lomasoli ka vakaivakarau ena nona cakacaka ni se gonevuli, tama vou, bisopi yalodina, ka iApositolo sega ni guce. Me vaka na nona raica o Howard W. Hunter na werenivaini ni Turaga, e gadrevi me samaki tikoga, ia na ka duadua ga e gadreva vua na Vakavuvuli o ya me ‘tamata vinaka ka dina.’ A vakayacora rawa oqo o Peresitedi Hunter ena dina cecere, ka raica matua tiko na ivakaraitaki ni iVakabula, ni a qaravi Koya tu me yacova na iotioti ni gauna.”³

iVakavuvuli nei Howard W. Hunter

Na ibalebale vakavuravura ni cecere e dau veivakacalai ka rawa sara me vakauqeta na veivakatauvatani e veivakacacani.

E vuqa na Yalododonu Edaidai era bula marau ka rekitaka tiko na veimadigi ni bula oqo. Ia au kauwai tiko ki na so vei keda ni ra sega tiko ni marau. Eso vei keda era nanuma ni da sa sega ni yacova na keda ituvaki e namaki tiko. Au kauwai vakatabakidua tiko vei ira era sa bula dodonu tiko ia era nanuma-ena vuku ga ni ra sega ni rawata ena vuravura oqo se ena Lotu na veika era sa rawata eso-era sa tamata guce kina. Eda gadreva yadua meda rawata e dua na ivakarau ni cecere ena bula oqo. Na cava meda kakua kina? E dua a vola, ni tiko vakayadua vei keda e dua na tuwawa e saga tiko me lesu ki silesitieli. (Raica na Iperiu 11:13–16; V&V 45:11–14.)

Ni da kilai keda tiko kei na ituvaki meda yacova e vakadeitaka ni sega ni dredre dina vua na Kalou e dua na ka. Mai na gauna eda vulica kina ni gadrevi keda o Jisu meda Raramanisiga ki na gauna eda vulica kina vakataucoko na ivakavuvuli taumada ni kosipeli, eda a vakavulici meda gumatuataka meda uasivi sara. E sega ni ka vou kivei keda, ia meda qai veivosakitaka na bibi ni rawa-ka. E dau basika na leqa ni moica na ibalebale ni cecere na veinanamaki vakalevulevui ni vuravura.

Na cava na cecere dina? Na cava mada e yaco kina e dua me cecere?

Eda bula tiko ena dua na vuravura e vaka me vakaliuci ira ga na nona mataqali tamata cecere ka vakarautaka ga na nodra tamata qaqa. E laurai ena dua na vakadidike wale ga oqo vei ira na itabagone yabaki tinikawalu ki na ruasagavulu ka-va ni ra vinakati ira cake era “kaukauwa, tuvakataki koya, ka ravuta na veika tawa kilai” ka ra vakasaqara vakamatata sara mera bula vakataki ira na tamata totoka ka “vutuniyau sara.” Ena veiyabaki ni 1950, era okati mera tamata qaqa o Winston Churchill, Albert Schweitzer, Peresitedi Harry Truman, Ranadi Elizabeth, kei Helen Keller—na daunivola-qasenivuli mataboko ka didivara. Oqo o ira na tamata rogo era a vukea na kena veisautaki na itukutuku kei vuravura se na nodra bula veivakauqeti era kilai kina. Nikua, e vuqa vei ira na tini na tamata qaqa era dauvakaraitaki ena iyaloyalo yavala kei na so tale na dauveivakamarautaki, ka sa tukuna tiko na kena sa taiki na noda ivakarau ni rai. (Raica na U.S. News & World Report, 22 ni Epereli, 1985, tt. 44–48.)

Sa dina sara ni o ira na tamata qaqa ni vuravura oqo era na laki madra ga mai e matadra na tamata; ia, sega ni dua na ka, ena sega vakadua ni oti o ira na tamata qaqa kei ira na daurawa-ka cecere. Eda voleka ni rogoca tu ga ena veisiga ni ra rawata na isausau vou o ira na dauqito; era dikeva rawa na dauvakadidike vakasainitisi na veigacagaca vou; misini, kei na veiparokaramu; ka ra veivakabulai na vuniwai ena sala vou eso. Era dau vakaraitaki mai vei keda o ira na kenadau ena sereivakatagi kei na dauveivakamarautaki vakakina vei ira era vakataledi duatani ena droini, daubulibuli, kei na dautaravale. Eda sa boloraki tu oqo ena mekasini, saini lelevu, kei na volivolitaki ena retio yaloyalo ena kedra itaba na tamata e totoka tu na batidra ka tuvaki vinaka na yagodra, ka ra daramaka tu na isulusulu vou ka cakava na veika era dau cakava na tamata “rawa-ka.”

Baleta ni da sa dau tadravi vakalevu ena ivakamacala nei vuravura me baleta na cecere, ka sa kilai tu ni da na vakatauvatana na ka e baleti keda kei na ka e baleti ira eso—se me vakatoka o ya—vakakina na duidui ni veika e tu vei keda kei na veika e tu vei ira eso tale. E dina ga ni rawa ni yaga na noda veivakatauvatani ka rawa me vakauqeti keda meda rawata na veika vinaka ka vakatorocaketaka na noda bula, ia eda sa dau vakatara na veivakatauvatani tawadodonu ka veicalati me vakarusa na noda marau ni ra vakavuna meda yalo tawamacala se yalolailai se tawayaga. Eso na gauna, ena vuku ni yalo vakaoqo, eda sa muataki cala kina ka bula voli ena noda druka ka vakawalena na ituvaki ni noda bula ka rawa ni umani tu kina na gacagaca ni cecere dina.⁴

e dua na tagane e vukea tiko e dua na buinigone — “ Na cecere dina [e yaco mai na ] udolu na cakavinaka lalai ni veiqaravi kei na solibula ka umani kina na kena soli, se vakayali, ni nona bula e dua baleti ira na tamata vakakina vua na Turaga.”

Na noda sasaga gugumatua ena veika lalai ena noda bula ena veisiga ena veimuataki ki na cecere dina.

Ena 1905, a cauraka kina o Peresitedi Joseph F. Smith na itukutuku bibi oqo ni veika e baleta na cecere dina:

“Na veika oqori ka da na vakatoka me cecere duatani, totoka sara, se duatani ena rawa ni itukutuku ni veigauna, ia era sega ni dau bulia na bula dina.

“Ni sa dina ga, ni da cakava vinaka na veika sa vakatabuya na Kalou me yavu tudei ni kawatamata, o ya sa cecere dina sara. Ni gadrevi meda tama rawa-ka se tina rawa-ka e sa cecere cake mai na noda via turaga-ni-valu rawa-ka se iliuliu vakamatanitu rawa-ka.” (Juvenile Instructor, 15 ni Tise. 1905, t. 752.)

Na itukutuku oqo e vakavurea e dua na vakatataro: Na veika cava sa vakatabuya na Kalou me sa “yavu tudei ni kawatamata”? Sa dina sara era oka kina na veika me vakayacori vakadodonu me dua kina na tama se tina vinaka, e dua na gonetagane se dua na goneyalewa, e dua na gonevuli vinaka se dua na itokani ni rumu vinaka se dua na neiba vinaka.

… Na noda sasaga gugumatua ena veika lalai ena noda bula ena veisiga ena veimuataki ki na cecere dina. Vakatabakidua, sa ikoya na udolu na cakacaka lalai kei na qaravitavi eso kei na solibula e umani kina na kena soli, se vakayali, ni nona bula e dua baleti ira na tamata vakakina vua na Turaga. Era oka kina na noda kila na veika baleta na Tamada mai Lomalagi kei na kosipeli. Era oka talega kina na noda kauti ira mai na tamata ki na vakabauta kei na veitokani ena nona matanitu. Na veika oqo e sega soti ni dau rogoca se qoroya ko vuravura.⁵

A kauwai sara o Parofita Josefa ena cakacaka ni veiqaravi ena veisiga kei na nodra vukei na tamata.

E sega ni dau nanumi tu o Josefa Simici me dua na turaga-ni-valu, meya, daubulibuli, edita, se me veiqatitaka na idabedabe vakaperesitedi. Eda nanumi koya ga ni a parofita ni Veivakalesui mai, e dua na turaga e yalodina sara ki na loloma ni Kalou kei na kena tosoi na Nona cakacaka. E a dua o Parofita Josefa me bula Vakarisito ena veisiga. A kauwai sara o koya ena veika lalai, na cakacaka ni veiqaravi ena veisiga kei na nodra vukei na tamata. Ni se qai cauravou lailai yabaki tinikatolu, o Lyman O. Littlefield a laki lewe ni keba o Saioni, ka ra gole cake yani ki Missouri. E muri a qai vola kina e dua na nona cakacaka bibi ni veiqaravi ena nona bula na Parofita:

“A dredre sara na ilakolako kivei ira kece, vata kei na rarawa vakayago, ka vakaogai tale ena itukutuku ni veivakacacani era a vosota voli na veitacini keimami sa goleva tiko me vukei, a vakavuna meu rarawataka vakabibi ena dua na siga. Ni sa vakavakarau tiko na keba me biubiu au a dabe oca ka vakasama voli ena bati ni gaunisala. E a tamata osooso duadua ena keba na Parofita; ia ni sa raici au, a biuta mai na oga levu ni itavi tale eso me mai kaya e dua na vosa veivakacegui vua e dua na gonelailai. A tabaka na buradelaqu, ka kaya, ‘E sega beka ni dua na nomu tikina, noqu gonetagane? Ke sega, me daru cakava e dua.’ Na ka oqo a vakauqeta sara na noqu vakasama ka sa sega ni kauta laivi rawa na calati balavu ni gauna kei na kauwai ni yabaki sautu eso.” (Ena George Q. Cannon, Life of Joseph Smith the Prophet, Salt Lake City: Deseret Book Co., 1986, t.344.)

Ena dua tale na gauna, ena nona talai Sheriff Thomas King ena Adams County o Carlin na Kovana e Illinois kei na so tale mera laki vesuka mai na Parofita ka soli koya yani kivei ira na italai nei Kovana Boggs mai Missouri, a qai tauvi mate bibi sara kina o Sheriff King. Mai Nauvoo a qai kauta na serifi na Parofita ki na nona vale ka laki qaravi koya me vaka na tacina ena va na siga. (Ibid., t. 372.) E a sega ni vakagauna wale tu ga vua na Parofita na veiqaravi lalai ni loloma ka bibi sara.

Ni volai na kena dola na sitoa nei [Parofita Josefa Simici] mai Nauvoo, a toqa kina vakaoqo o Elder George Q. Cannon:

“A sega tale ni lomalomarua na Parofita me tekivu cakacakataka na bisinisi kei na veivoli; na kosipeli a vunautaka voli o koya o ya na veivakabulai vakayago kei na bula vakacerecerei vakayalo; ka sa gu na yalona me qara na nona iwase ni kena cakacaka. Oqo e cakava okoya ena tawananumi ni rawaka vakaikoya.” (Ibid., t. 385.)

Ena dua na ivola, a vola kina vakaoqo na Parofita:

“Na [Sitoa Vatu Damudamu mai Nauvoo] sa sinai vutucoqa sara kau sa veiqaravi tikoga ena siga taucoko, ena noqu veisoliyaka vakavinaka na kakana me vaka e dua na vunivola ko ni sa bau raica, meu qaravi ira era sa voraki ni sega na ka mera kania ena Siganisucu kei na Tawase ni Yabaki ena gadrevi vakalailai ni suka, molasese, resini, kei na so tale; ka meu lomavinaka talega, niu sa taleitaka meu waraki ira na Yalododonu ka meu dauniveiqaravi ni tamata kecega, ka nuitaka voli meu na vakacerecerei ena nona gauna na Turaga.” (Ibid., t. 386.)

Me baleta na ituvaki oqo, e kaya kina o George Q. Cannon:

“Sa qai dua na irairai totoka sa tu oqo! E dua na tamata e digitaka na Kalou me tauyavutaka na yavu ni Nona Lotu ka me kena Parofita ka Peresitedi, e rekitaka ka doka na nona waraki ira tu na turaga kei na marama me vaka e dua na dauveiqaravi. … A sega ni sotava o Josefa na siga me sega ni bau vakila ni sa qarava tiko na Kalou ka sa dau vinakati koya kina o Jisu Karisito ena nona ivakaraitaki ni yalololoma kei na veikauwaitaki ‘vua e dua sa lailai vei ira oqo.’ ” (Ibid., t. 386.)⁶

E vukea tiko o Josefa Simici e dua na kena turaga — “E a dua o Parofita Josefa me bula Vakarisito ena veisiga. A kauwai sara o koya ena veika lalai, na cakacaka ni veiqaravi ena veisiga kei na nodra vukei na tamata.”

Na cecere dina e yaco mai na gugumatua ena gauna ni dredre ni bula kei na veiqaravi ena sala e dau sega tu ni laurai.

Ni gadrevi na sekeriteri ni kuoramu ni italatala qase se qasenivuli ni iSoqosoqo ni Veivukei me rawa-ka se lomana e dua na neiba se vakarorogo vua e dua na itokani sa ikoya sara ga oqo na cecere dina e tukuni tiko. Ni dua e cakava nona vinaka taucoko ni sotava na veituvaki dredre ni bula—ka vakakina ena gauna ni druka—ka tomana tiko me vosota ka gugumatua tiko ena dredre ni bula ena veisiga ka yaco na sasaga kei na itavi oqo me cau ki na nodra vakatorocaketaki kei na marau eso kei na veivakabulai tawamudu ni tamata yadua—sai koya oqo na cecere dina.

Eda gadreva taucoko meda rawata e dua na ivakarau ni cecere ena bula oqo. E vuqa era sa rawata na veika cecere; ka so era saga tiko mera rawata na cecere. Au vakayaloqaqataki kemuni mo ni na rawata, kei na gauna vata oqo, mo ni nanuma tiko o cei o iko. Kakua ni vakatara na tatadra cala ni cecere totolo vakavuravura me rawai iko. E vuqa na tamata era sa vakayalia na yalodra ki na veitemaki vakaoqo. E sega ni kilikili me volitaki na yacamu vinaka—ena isau cava ga. Na cecere dina o ya mo dina tikoga—“Dina tu ga ena vakabauta, Dina ka ra a mate ki na nona lewa.” (Sere ni Lotu 1985, naba 154.)

Au nuidei ni ra tiko ena keda maliwa e vuqa na tamata cecere, sega ni laurai, kei ira era guilecavi tu. Au vosa tiko baleti kemuni ko ni cakava galugalu ga ka gugumatua ena veika mo ni cakava. Au tukuni ira tiko era sa dau tu vakarau ka lomadra tikoga. Au tukuni koya tiko na tina qaqa sega ni kilai, e tiko ga ena veiauwa veitaravi, siga kei na bogi, me qarava e dua na luvena tauvimate ni gole tu o watina ki cakacaka se ki koronivuli. Au okati ira talega era volodia mera soli dra se mera laki cakacaka vei ira na malumalumu. Au vakasamataki kemuni ko ni yalodina tiko ena nomuni itavi ni matabete kei na lotu kei kemuni na gonevuli ko ni dau volavola lesu tiko ki vale me vakavinavinakataki na nodra loloma kei na veitokoni na nodra itubutubu.

Au tukuni ira tale tikoga era vakatikora kivei ira e so na vakabauta kei na gagadre mera bulataka na kosipeli—o ira era cakacaka vagumatua mera tara cake ka bulia vou na nodra bula eso ena ka vakayago, bula raraba, ka vakayalo. Au tukuni ira tiko era tamata dina ka lomavinaka ka dau cakacaka vakaukauwa ena nodra siga ni cakacaka, ia era sa dauveiqaravi ni Vakavuvuli ka ivakatawa ni nona sipi.

Ia oqo, au sega kina ni guilecava na veika cecere sa rawati ena vuravura oqo sa solia vei keda e vuqa sara na madigi ka vakarautaka e dua na ivakarau kei na dodonu kei na marau ena noda bula. Au via tukuna tikoga meda raica matua tiko vakamatata na veika ni bula oqo e yaga cecere sara. Ko ni na nanuma tiko ni a kaya vakaoqo na iVakabula, “Ia ko koya sa uasivi cake vei kemudou, me nomudou tamata ko koya.” (Maciu 23:11.)⁷

Na cecere dina sa gadreva na kalawa lalai, gugumatua ka rawa ni taura e dua na gauna balavu.

Oi keda yadua eda sa raici ira na tamata eso ni yaco mera vutuniyau mai se rawa-ka ena dua na gauna lekaleka sara—e vakasauri ga. Ia au vakabauta ni dina ga ni mataqali rawa-ka vakaoqo e yaco kivei ira eso ka sega vakalevu kina na dredre, ia e sega ni dau yaco na bula cecere e vakasauri. Na rawati ni cecere dina e cakacakataki ena dua na gauna balavu. Ena rawa me yaco kina na veivakataotaki eso. Na kena icavacava ena rairai sega beka ni matata mai, ia e vaka me na gadrevi ga kina na ikalawa ni veisiga, tudei, lalai, ka so na gauna e luluqa ena dua toka na gauna balavu. Meda qai nanuma tiko ni a kaya vakaoqo na Turaga, “Ia e na tubu mai e na veika lalai na veika lelevu.” (V&V 64:33.)

Na cecere dina a sega ni rawati mai ena vakacalaka se ena dua ga na gauna ni sasaga se rawa-ka. Na cecere e gadrevi kina na vakatorocaketaki ni itovo. E gadrevi vakavuqa kina na vakatulewa dodonu ena digidigi ni veisiga mai na ka vinaka kei na ka ca me vaka a kaya o Elder Boyd K. Packer, “Ni toso na yabaki na digidigi lalai vakaoqo era na vakasokomuni vata mai ka na vakaraitaka na veika eda sa vakaliuca.” (Ensign Nove. 1980, t. 21.) Na digidigi oqori ena vakaraitaka sara tikoga o cei oi keda.⁸

Na noda cakacaka ena veisiga sa dau mana cecere sara kivei ira na tamata.

Ni da vakadikeva na noda bula, sa ka bibi meda raica mada, sega walega na noda gugumatua ia ena ituvaki cava eda a cakacaka kina. Eda duidui ka duatani sara; ka duidui sara na noda itekitekivu ni noda ciciva na bula oqo; e duidui na veimataqali taledi totoka kei na kila e tu vei keda; ka sa tu ga na noda bolebole kei na veika dredre meda sa na marautaka tiko. O koya gona, na noda raici keda kei na noda rawa-ka e sega ni okati walega kina na levu se rabailevu kei na iwiliwili ni noda rawa-ka; ia e dodonu me oka talega kina na ituvaki e yaco tiko kina kei na kena yaco na revurevu ni noda sasaga kivei ira na tamata.

Ena iotioti ni gacagaca ni noda dikevi keda vakaikeda—na revurevu ni noda bula ki na nodra bula na tamata—ena vukei keda meda kila vinaka na vuna, e dodonu me vakaliuci cake sara eso na noda cakacaka ni bula ena veisiga. Sa dau vakawasoma na noda cakacaka ena veisiga sa dau mana cecere sara ki na nodra bula na tamata, ni vakatauvatani ki na veika e dau raica na vuravura oqo me ka cecere.⁹

Ni da cakava na veika sa vakatabuya na Kalou me ka bibi ena veimuataki yani ki na cecere dina.

E vaka vei au na mataqali cecere e gadreva vei keda na Tamada mai Lomalagi meda sasagataka, sa tu ga e matada kece eda tiko ena loma ni lawa ni kosipeli. Sa tu vei keda na veimadigi e sega ni wili rawa meda cakava kina na veika rawarawa ka lailai eso ka na yaco kina meda cecere sara. Kivei ira era sa vakayagataka na nodra bula ki na veiqaravi kei na solibula baleta na nodra matavuvale, kivei ira eso, vakakina vua na Turaga, sa ivakasala vinaka duadua o ya mera tomana cake tikoga na veika oqo.

Kivei ira era sa tosoya tiko na cakacaka ni Turaga ena sala e vuqa e sega ni rogo ia e bibi sara, vakakina kivei ira era sa masima kei vuravura ka ra sa kaukauwa ni vuravura oqo ka ra sa suitu ni veimatanitu yadua—keimami vakaraitaka ni keimami qoroi kemuni. Kevaka ko ni na vosota me yacova na ivakataotioti, ka qaqa tiko ena vakadinadinataki Jisu, ko ni na rawata na cecere dina ka yaco na siga ko ni na tiko vata kei na Tamada mai Lomalagi.

Me vaka a kaya o Peresitedi Joseph F. Smith, “Meda sa kakua ni saga meda vakaisosomitaka na bula dina oqo ena dua na bula lasulasu.” (Juvenile Instructor, 15 ni Tise. 1905, t. 753.) Meda sa qai nanuma tiko ni na yaco ga mai na cecere dina, ena gauna eda cakava kina na veika sa vakatabuya na Kalou me sa ka bibi ka gadrevi ka dodonu, e dina ga ni na kaya ko vuravura ni ra sega ni ka bibi ka sega ni vinaka.

Sa dodonu sara meda saga meda nanuma tiko na vosa nei Paula na iApositolo, vakabibi ena gauna eda bula ka yalo rarawa tiko kina baleta ni da sa sega ni rawata eso na ka cecere. A vola vakaoqo:

“ia na noda rarawa mamada, sa dede vakalailai sara ga, sa vakayacora vei keda na serau levu sa uasivi cake vakalevu sara, ka tawamudu;

“Ni da sa sega ni vakananuma tiko na veika sa rairai mai, na veika ga sa sega ni rairai mai; ni sa dede vakalailai ga na veika sa rairai mai; ia sa sega ni mudu na veika sa rairai mai.” (2 Korinica 4:17–18.)

Era sa ka bibi na veika lalai. Eda na sega ni nanuma na levu ni nodra soli na Farisi ia na facigi nei yada dravudravua, sega ni nodra kaukauwa kei na qaqa ni mataivalu ni Filisitia ia na yaloqaqa kei na dina nei Tevita.

Meda sa qai kakua ni yalolailai ena vakayacora na noda cakacaka ni veisiga ka sa vakatabuya na Kalou me sa “ilesilesi ni bula vinaka ni tamata.”¹⁰

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taro

Na cava eda veilecayaki kina ena ibalebale ni cecere dina? (Raica na iwasewase e 1.) Na cava e muataka kina eso na tamata mera yalo luluqa ka sega ni marau ena ka e kaya ko vuravura baleta na cecere?
E duidui vakacava na nona ivakamacala o Peresitedi Hunter kei na ka e kaya o vuravura baleta na cecere dina? (Raica na iwasewase e 2.) Ena vukea vakacava na nomu bula na ibalebale ni cecere dina oqo? Vakasamataka mada eso na “veika lalai” dina ena vinaka cake meda vakayagataki gauna ka raimatua kina.
Na cakacaka lalai ni veiqaravi cava nei Josefa Simici e vakauqeti iko, me vaka e tuvanaki tiko ena iwasewase e 3? Na cava eso na cakacaka lalai ni veiqaravi o sa vakalougatataki kina?
Railesuva na ivakaraitaki ena iwasewase e 4 e tukuna tiko na cava na cecere dina. O sa raica vakacava na nodra sa bulataka tiko na tamata na cecere dina ena sala oqo?
Na cava eda rawa ni vulica mai na ivakavuvuli era tiko ena iwasewase e 5 me baleta na sala meda rawata kina na cecere dina?
Na cava eso na ivakaraitaki o sa raica mai na “cakacaka ena veisiga eda vakayacora [sa yaco kina] na revurevu cecere vinaka ki na nodra bula na tamata”? (Raica na iwasewase e 6.)
Vakasamataka vakatitobu na ivakavuvuli nei Peresitedi Hunter ena iwasewase e 7. E veimuataki vakacava na veiqaravi kei na solibula ki na cecere dina? Ena vukei keda vakacava na “noda qaqa tiko ena vakadinadinataki Jisu” meda rawata kina na cecere dina?

iVolanikalou Veisemati

1 Samuela 16:7; 1 Timoci 4:12; Mosaia 2:17; Alama 17:24–25; 37:6; Moronai 10:32; V&V 12:8; 59:23; 76:5–6; 88:125

Veivuke ni Veivakavulici

“Ni o masu ka vakavakarau tiko mo veivakavulici o na vakauqeti ena so na gauna mo vakabibitaka e so na ivakavuvuli. Ena rawa talega ni soli vei iko e so na vakasama ni kena vakavulici e so na ivakavuvuli. O na raica talega e so na ivakaraitaki, se ena so na iyaya mo vakayagataka e na lesoni, na italanoa e dau veivakauqeti kei na ogavata rawarawa tale e so. O na vakauqeti beka mo sureta mai e dua na tamata me mai vukei iko e na kena vakarautaki se vakavulici na lesoni. Ena rairai votu tale mai vei iko eso na veika o sa sotava oti mai ka rawa ni wasea vei ira na lewe ni kalasi” (Veituberi Me iLutua Ni Noda Bula [1999], 54).