Wase 9

Na Lawa ni iKatini

“Na ivakadinadina ni lawa ni ikatini ena yaco mai ni sa bulataki.”

Na Bula nei Howard W. Hunter

Ni sa vo vakalailai na gauna me rau vakamau o Howard W. Hunter kei Claire Jeffs, a lako o Howard vua na nona bisopi me dua nona ivolatara ni valetabu. A kurabui ni tarogi koya na bisopi ena gauna ni veivakatarogi, se na rawa ni na qarava na watina kei na nona matavuvale ena kena isau. A nanuma lesu o Howard, “Niu tukuna vua na levu ni ilavo au dau rawata, qai kaya na vuna e vakatitiqataka kina na noqu na rawata meu qarava na watiqu e yavutaki ena levu ni ikatini au sauma tiko.”

Me yacova mai na gauna oya, a sega tiko ni sauma vakadodonu o Howard na nona ikatini baleta ni se bera ni kila na bibi ni kena saumi vakadodonu na ikatini. A vakamacalataka o koya, “Baleta ni se bera ni lewena na Lotu o tamaqu ena gauna au tiko kina mai vale, e sega ni dau veivosakitaki na ikatini ena neitou matavuvale kau se bera vakadua ni bau vakasamataka na kena bibi.”

E kaya o Howard ni toso na nodrau veitalanoa kei na bisopi, “ena nona yalovinaka na bisopi … a vakavulica vei au na bibi ni lawa, ia niu tukuna vua niu sa na sauma vakadodonu na noqu ikatini me tekivu mai na gauna ko ya, a tomana na veivakatarogi ka vakaceguya na noqu nanamaki ena nona vakalewena ka sainitaka e dua na fomu ni ivolatara.”

Ni tukuna o Howard vei Claire me baleta na veika a sotava, a qai kila ni sa dau sauma tu vakadodonu ko koya [Claire] na nona ikatini. “Keirau sa mani duavata ni keirau na bulataka na lawa oqo ena gauna taucoko ni neirau bula vakawati ka na dau vakaliuci na ikatini,” e kaya o koya. ¹

vola tiko o cauravou na nona tikidua ni solika — “Na saumi ni ikatini e vaqaqacotaka na vakabauta, vakalevutaka na kaukauwa vakayalo kei na rawaka vakayalo, ka vakadeitaka na ivakadinadina.”

iVakavuvuli nei Howard W. Hunter

E rawarawa na nona ivakamacala na Turaga me baleta na lawa ni ikatini.

Na lawa [ni ikatini] e tukuni vakarawarawa ga ni “ikatini ni ka era taukena” (V&V 119:4). Na ka era taukena e kena ibalebale na nodra tubu, kedra isau, ka era rawata. Sai koya na kena isau e dua e cakacaka, na tubu mai na cicivaki ni dua na bisinisi, na ka e rawata e dua e teitei se bulibuli, se na ilavo e rawata mai e dua na tamata mai na ivurevure cava ga. E kaya na Turaga ni oqo e dua na lawa tudei “tawamudu” me vaka na veigauna sa oti yani.²

Me vaka na ivakaro kei na lawa kecega ni Turaga, [na lawa ni ikatini] e rawarawa kevaka e toka vakalailai vei keda na vakabauta. E kaya kina na Turaga, “Taura na digo e loma ka tosoya vakadua ki muri.” Oqori na lawa ni ikatini. E vaqori ga na kena rawarawa.³

Na lawa ni katini e a tu mai na ivakatekivu ka se tu ga nikua.

Na imatai ni kena cavuti na vosa “ikatini” ena iVolatabu e toka sara ga ena imatai ni vola ni Veiyalayalati Makawa. A sotavi Eparama … o Melikiseteki, na tui Selemi ka bete ni Kalou Cecere Sara. A vakalougatataki koya o Melikiseteki, ka solia vua o Eparama “na ikatini ni ka kecega.” (iVakate. 14:20.)

Ni oti e vica tale na wase ena ivola vata oqori, a bubului kina o Jekope, mai Peceli ena vosa oqo: … “Ia na ka kecega ko sa solia vei au, au na solia vakaidina na kena ikatini vei kemuni.” [iVakate. 28:20–22.]

Na ikatolu ni kena cavuti e semati ki na lawa vaka-Livai. A vosa na Turaga kivei Mosese:

“Ia na ikatini ni vuata kecega ni vanua, na sila ni vanua, se na vuanikau, sa nei Jiova: sa tabu me nei Jiova.” (Vunau ni Soro 27:30.)

Ena lawa vaka-Livai sa dau soli na ikatini vei ira na Livai me baleta na nodra bula, ka qai namaki vei ira me ra sauma na ikatini ni veika era ciqoma me vaka e vakaraitaki ena vosa ni Turaga ena nona vakaroti Mosese:

“Ia mo kaya vei ira na Livai, Ni dou sa kauta na ikatini ni nodra ka na Isireli, ko koya kau sa solia vei kemudou mai vei ira me nomudou ivotavota, dou na qai vakacabora vei Jiova me isoro e lavelaveti, na ikatini ni kena ikatini.” (Tiko mai na Lekutu 18:26.)

E vakaraitaka vakamatata oqo ni lawa ni ikatini e tiki ni lawa vaka-Livai ka sauma na tamata kecega—o ira sara mada ga na Livai ka a vakaroti vei ira me ra sauma na ikatini ni katini era a ciqoma.

Eso era dau dreta na ile ni lawa ni ikatini e lawa ga vaka-Livai, ia sa vakadeitaka na itukutuku ni a dau lawa raraba tu ka se lawa raraba tikoga. E a lawa taumada vaka-Mosaia. A se tu sara mai na ivakatekivu ka kunei ena lawa makawa vaka-Ijipita, mai Papilonia, ka rawa ni laurai ena itukutuku kece vakaivolatabu. A tukuna na Parofita o Emosi [raica na Emosi 4:4] kei Niemaia ka a nuitaki vua me tara tale na bai kei Jerusalemi [raica na Niemaia 10:37–38; 12:44; 13:5, 12]. Ni oti vakalailai mai na gauna oya sa tekivuna o Malakai e dua na cakacaka levu cake ni kena tarai cake tale na vakabauta kei na yalo ni dua na matanitu. Ena nona sasaga kaukauwa me vosa saqata na nodra kocokoco o ira e yacana wale tu ga na lotu, a vosataki ira ena nona beitaki ira ni ra sa voroka na lawa ni Kalou.

“E dua li na tamata me butakoci koya na Kalou? Ia dou a butakoci au. Ia dou sa kaya, Keitou a butakoci kemuni vakaevei? Dou sa butakoca nai sigana kei nai madrali.

“Ena dua na veicudruvi dou sa cudruvi kina: ni dou sa butako vei au, io koi kemudou na matanitu taucoko oqo.

“Dou kauta kece mai nai sigana ki na lololo, me so kina na kakana ena noqu vale, ka vakatovolei au mada kina, sa kaya ko Jiova ni lewe vuqa, se’u na dolava se segai na katuba ni lomalagi ka sovaraka vei kemudou na ka ni veivakalougatataki, me na sautu dina sara.” (Mala. 3:8–10.) …

E sogota na Veiyalayalati Makawa na vosa nei Malakai ena nona tokaruataka na lawa ni ikatini, ka tukuna ni se bera ni bokoci na lawa oqo ka se tu sara mai na ivakatekivu. Na itabagauna ni Veiyalayalati Vou, a tekivu ena ivakasala oqo. …

Sega ni dede ena kena vakalesui mai na kosipeli ena itabagauna oqo, a solia na Turaga e dua na ivakatakila vei ira na nona tamata mai vua e dua na parofita ni gauna oqo ka vakamacalataka na lawa … :

“Ia ni sa oti oqori, me ra na qai solia ga ena veiyabaki na ikatini ni ka era taukena ko ira era sa solia oti na vo ni nodra iyau; raica sa kena ivakaro tudei oqo vei ira me tawamudu; io vei ira kecega na lewe ni noqu lotu, sa kaya na Turaga. (V&V 119:4.)⁴

Eda solia e dua na iloloma ka sauma e dua na icolacola ena noda ikatini.

Na ikatini sa lawa ni Kalou me baleti ira na luvena, ia na kena saumi e dui vakatau sara ga vei keda . Ena vuku ni ka oqo e sega kina ni duidui mai na lawa ni Siga ni Vakacecegu se mai na dua tale na nona lawa. Eda na sega beka ni via muria e dua se o ira kece. Na noda talairawarawa kina e vakatau sara ga vei keda, ia na noda sega ni via sauma ena sega ni bokoca se me sa sega kina ni vakabau na lawa.

Kevaka e dui vakatau ga vei keda na ikatini, e sa isolisoli beka se na saumi ni dua na icolacola? E dua na duidui levu vei rau na rua oqo. Na isolisoli e dua na soli ni ilavo se iyauqaqa ka sega ni namaki me saumi. E soli wale. E sega ni dua e vakacolati me solia e dua na isolisoli. Kevaka e isolisoli na ikatini, e rawa ni da solia na veika ga eda via solia, ena gauna eda vinakata kina, se da sega sara ga ni solia e dua na ka. Sa na biuta na Tamada Vakalomalagi ena itutu vata sara ga e tu kina na daukerekere e gaunisala ka da rawa ni viritaka vua e dua na tikinisiliva ni da lakosivita.

Sa tura na Turaga na lawa ni ikatini, me vaka ni nona lawa, sa yaco kina me noda itavi me da rokova kevaka eda lomani koya ka gadreva me da muria na nona ivakaro ka ciqoma na nona veivakalougatataki. Ena sala oqori sa yaco kina me dinau. Na tamata e sega ni sauma na nona ikatini baleta ni dinau tu sa dodonu me tarogi koya kevaka e sega talega ni dinau tu vua na Turaga. Sa kaya na iVakavuvuli: “Ia dou vakasaqara taumada na matanitu ni Kalou kei na nona yalododonu ia ena soli me kena ikuri vei kemudou na ka kecega oqo.” (Maci. 6:33.)

E sega ni rawa ni da lako ki na tokalau kei na ra ena dua vata ga na gauna. E sega ni rawa me da qarava vata na Kalou kei na iyau. Na tamata e cata na lawa ni ikatini sai koya e se bera ni vakatovolea rawa. Sa saumi vakaidina kina e dua na ka. E ka ni cakacaka kei na vakasama kei na sasaga me bulataki e dua na lawa ni kosipeli se dua na kena ivakavuvuli. …

Sai koya beka me da solia e dua na isolisoli ka sauma talega e dua na icolacola ena noda ikatini. Na saumi ni icolacola e soli vua na Turaga. Na isolisoli e soli vei ira na kainoda me baleta na kena taraicake na matanitu ni Kalou. Kevaka e dua e vakasamataka vakamalua na kaulotu era cakava na daukaulotu, na parokaramu ni veivakavulici ena Lotu, na ivakarau cecere ni vuli, kei na parokaramu ni taravale me tarai kina na vale ni sokalou, ena yaco mai na kila ni sa sega ni dua na icolacola na saumi ikatini, ia e sa dua na ka dokai. E wasei na veivakalougatataki ni kosipeli vei ira e lewevuqa mai na ikatini.⁵

e soli tiko na marama na nona waqanivola vei bisopi — “E sega ni dua na icolacola na saumi ikatini, ia e sa dua na ka dokai.”

Na isolisoli vua na Turaga sa dodonu me na isau ni dua na ka yaga vua na dausolisoli.

Ena 2 Samuela 24:18–25 eda wilika kina ni a sega ni via vakacacabo vua na Turaga o Tevita ena ka a sega ni sauma kina e dua na ka. A vakaulubaletaka o koya ni vakavo na isolisoli me na isau ni dua na ka yaga vua na dausolisoli, e sa sega ni dodonu se ganita me na dua na ivakacabo vua na Turaga.

E kaya na Karisito ni sa ka ni veivakalougatataki vakalevu me soli ka, ka vakalailai ga me taura na ka [raica na Cakacaka 20:35], ia eso era solia walega kevaka era a sega ni sauma kina e dua na ka. Oqori e sega ni vaka na nona ivakavuvuli na iVakavuvuli ka a kaya: “Kevaka e dua sa via muri au, me kakua ni muria na lomana” (Maciu 16:24).

Era tu eso era sega ni rawa ni bulataka na lawa ni ikatini baleta na kena isau. Oqo e veibasai sara ki na iulubale nei Tevita ni na sega ni cakava e dua na ivakacabo vua na Turaga vakavo ke a sauma ena dua na ka. Na ivakavuvuli savasava cecere e kovuti ena lawa ni ikatini era raibaleta o ira era sega ni dau sauma na ikatini, ka ra sega ni kila na lawa kei na vuna.⁶

Na saumi ikatini e kauta mai na veivakalougatataki cecere.

A solia na Turaga na lawa [ni ikatini]. Kevaka eda muria na lawa oqo eda na bula sautu, ia ni da raica e dua na ka eda nanuma ni sala vinaka cake, eda na sotava na druka. Niu veilakoyaki voli ena Lotu ka raica na vua ni saumi ikatini, au sa kila kina ni sega ni dua na icolacola, ia e dua na veivakalougatataki cecere.⁷

Sauma vakadodonu na nomu ikatini. Na lawa tawamudu oqo, a vakatakila mai na Turaga ka ra bulataka na yalodina mai vei ira na parofita ni gauna makawa ki vei ira ena gauna oqo, e vakavulica vei keda me da vakaliuca na Turaga ena noda bula. Ena sega beka ni kerei vei keda me da sorovaka na noda itikotiko se na noda bula, me vakataki ira na Yalododonu taumada. Eda sa bolei nikua me da kauta laivi na noda yalokocokoco. Eda sauma na ikatini baleta ni da lomana na Turaga, sega ni baleta ni tu vei keda na ka me da vakayacora vakakina. E rawa ni da namaka ni na dolava na Turaga na “katuba ni lomalagi” (Malakai 3:10) ka sovaraka mai na veivakalougatataki vei ira na yalodina.⁸

Eda muria na ivakavuvuli ni kena vakalesui vua na Turaga e dua na tiki ni nona vinaka vei keda, ia na tikina oqori eda vakatoka me ikatini. Na ikatini … e ka sara ga ni dui yaloda. E rawa ni da saumi ikatini se sega ni saumi ikatini. O ira era sauma, era ciqoma na veivakalougatataki ka ra sega ni kila eso tale.⁹

O Mary Fielding Smith [e dua na] tina painia sega ni rawa ni vakadrukai, na watina ka nona yada na Peteriaki o Hyrum Smith, na tuakana na Parofita. … Ena dua na vulaitubutubu ni ratou dolava na matavuvale na nodratou qara ni pateta, a tukuna vei iratou na luvena tagane me ratou tawana na pateta vinaka duadua me kau ki na valenivolavola ni ikatini.

A sotavi koya ena ikabakaba ni valenivolavola e dua na vunivola, ka a [vosavosa] ni ratou talaca na gonetagane na pateta. “Yada Simici,” e kaya o koya, ni nanuma vinaka tu nona veivakatovolei kei na nona solibula, “Sa dua na ka vakamadua mo saumi ikatini.” A … vosataki koya vakamalua ena nona sauma na nona ikatini, ka kacivi koya ena so tale na ka mai na yalomatua kei na dau bula manini. …

A tucake mai ena kena balavu taucoko na marama yada lailai oqo ka kaya, “William, e dodonu mo madualaki iko. O na bureitaka li vei au e dua na veivakalougatataki? Kevaka au sega ni sauma na noqu ikatini sa dodonu meu namaka na Turaga me tarova na Nona veivakalougatataki vei au; Au sauma na noqu ikatini sega ni baleta walega ni lawa ni Kalou ia baleta niu namaka e dua na veivakalougatataki ena noqu cakava tiko. Ena noqu maroroya oqo kei na lawa tale eso, au namaka meu sautu ka rawa ni qarava noqu matavuvale.” (Joseph Fielding Smith, Na Bula nei Joseph F. Smith [Salt Lake City, 1938], 158–59.)¹⁰

Na ivakavuvuli ni ikatini e dodonu me levu cake mai na kena muri vakafika, ka vakamuri tu ga vakamataboko na lawa oqo. A vosataki ira na Farisi na Turaga ena nodra solia na ikatini ni co ka sega ni raica vakataucoko na veika bibi vakayalo [raica na Maciu 23:23]. Kevaka eda sauma na noda ikatini baleta ni da lomana na Turaga, ena galala e taucoko kei na vakabauta, sa na voleka sara na keda yawa mai vua ka yaco me taleitaki cake noda veiwekani vata kei koya. Eda sa vagalalataki mai na ivesu ni veika vakalawa, ka tarai keda na yalo ka da vakila noda duabau kei na Kalou.

Na saumi ni ikatini e vaqaqacotaka na vakabauta, vakalevutaka na kaukauwa vakayalo kei na rawaka vakayalo, ka vakadeitaka na ivakadinadina. E solia na vakacegu ena noda kila ni da sa muria tiko na loma ni Turaga. E kauta mai na veivakalougatataki e dau yaco mai ena noda wasea vata kei ira na tani ena inaki e dau vakayagataki kina na ikatini. E sega ni rawa ni da vakuwai keda mai na veivakalougatataki oqo. Eda sega ni rawa ni da sega ni sauma na noda ikatini. E matata na keda isema ni veiwekani ki na veisiga ni mataka vakakina ki na gauna oqo. Na ka eda solia, kei na ivakarau eda solia kina, kei na ivakarau eda sotava kina na noda itavi vua na Turaga e tawamudu na kena bibi.

Na ivakadinadina ni lawa ni ikatini ena yaco mai ni sa bulataki.¹¹

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taro

Railesuva na ivakamacala ni lawa ni ikatini ena iwasewase e 1. Na cava na ikatini? Na cava e rawa ni da vulica mai vei Peresitedi Hunter me baleta na kena rawarawa na lawa ni ikatini?
Na cava eso na vakasama o sa rawata mai na ivakavuvuli nei Peresitedi Hunter me baleta na itukutuku ni katini? (Raica na iwasewase e 2.) Na cava na vuna o nanuma ni vinakata kina o Peresitedi Hunter me da kila ni lawa ni ikatini “a dua na lawa raraba ka se lawa raraba tu ga ena gauna oqo”?
E rawa vakaca me da “solia e dua na iloloma ka sauma e dua na icolacola ena noda ikatini? (Raica na iwasewase e 3.) Eda vakaraitaka vakacava na noda lomana na Turaga, ena noda sauma na ikatini? Ena rawa vakacava me da nanuma ni saumi ikatini e ka dokai, sega ni icolacola?
Na cava na vuna me sauma kina e dua na ka ena ivakacabo vua na Turaga o koya e solia? (Raica na iwasewase e 4.) E rawa ni lakosiviti vakacava na dredre se na lomalomarua ni saumi ikatini?
Railesuva na veivakalougatataki e vuqa e tukuna o Peresitedi Hunter ni yaco mai ena saumi ikatini (raica na iwasewase e 5). O sa raica vakacava ena nomu bula na veivakalougatataki oqo?

iVolanikalou Veisemati

Alama 13:15; V&V 64:23; 104:14–18; 119; 120; Bible Dictionary, “Tithe”

Veivuke ni Veivakavulici

Ni o se qai wilika vakadua e dua na wase, o na vinakata beka mo wilika vakatotolo se railesuva na ulutaga me rawa ni o vakila toka na lewena. Qai wilika tale vakavica na wase, me vakamalua ka vulica vakatitobu. O na gadreva tale beka mo wilika na veiwasewase yadua ka tiko ena nomu vakasama na taro ni vuli. Ni ko sa vakayacora ko na sotava eso na vakasama kei na kena ivakavakayagataki bibi.