2023
Ko e Lulú mo e Tofuaʻa ʻŌkaá (Orca)
Mē 2023


“Ko e Lulú mo e Tofuaʻa ʻŌkaá,” Ko e Kaumeʻá, Mē 2023, 8–9.

Ko e Lulú mo e Tofuaʻa ʻŌkaá

ʻE tokoni fēfē nai e ngaahi tā valivali ʻa Tietá ki he niʻihi kehé?

Naʻe hoko ʻa e talanoa ko ʻení ʻi Kānata.

ʻĪmisi
Ko ha kiʻi tamasiʻi ʻokú ne valivali ha foʻi lulu ʻi ha laʻipepa

Naʻe fie fanongo ʻa Tieta ki he konifelenisi lahí. Naʻá ne feinga ke tangutu maʻu. Naʻá ne feinga ke fanongo ki he ngaahi leá. Ka ʻi heʻene moʻua ʻi he ʻōtisimí (autism), naʻe faingataʻa ke ne tokanga taha ki ai. Naʻá ne ngaungaue holo pē ʻi he seá. Naʻá ne vaʻinga ʻaki ʻene meʻa vaʻingá. Naʻá ne lele takai holo.

Peá ne sio atu ki heʻene Tamaí. Naʻe tangutu fakalongolongo ʻene Tamaí ʻo fanongo ki he kau leá. Naʻe loto ʻa Tieta ke hangē tofu pē ko iá. Ko ia naʻá ne toʻo hake ʻene naunau ʻātí. Mahalo ʻe tokoni hano valivali ha fakatātā ke tangutu fakalongolongo ai.

Lolotonga e valivali ʻa Tietá, naʻá ne fakafanongo ki he lea ʻa ʻEletā Sefilī R. Hōlaní. Naʻe fai ʻe ʻEletā Hōlani ha talanoa fekauʻaki mo Sīsū. Naʻe kole ʻe Sīsū ki ha talavou koloaʻia ke foaki kotoa ʻene paʻangá ki he masivá.*

Naʻe fie tokoni ʻa Tieta ki he kakai naʻe ʻikai ke nau maʻu ha paʻanga feʻungá. Pea naʻá ne maʻu ha foʻi fakakaukau.

Naʻe pehē ange ʻe Tieta, “Mami, ʻoku ou fie valivali ha foʻi lulu.” “Te ke lava ʻo tā ha foʻi lulu maʻaku?”

Naʻe pehē ange ʻe heʻene faʻeé, “ʻIo.” Naʻá ne tā ha foʻi lulu.

Naʻe unu ʻe Tieta ʻene polosi valivalí ʻi he valí. Naʻá ne ʻuluaki valivali e kapakau ʻo e foʻi lulú. Naʻá ne valivali lanu melomelo ha ngaahi fulufulu ʻe niʻihi pea lanu moli ha niʻihi. Naʻá ne fanongo ki he ngaahi lea kehé lolotonga ʻene valivalí. Naʻa mo e ʻosi kotoa ʻa e ngaahi leá, naʻe kei hoko atu pē e valivali ʻa Tieta. Naʻá ne fiemaʻu ke fakaʻofoʻofa e foʻi lulú.

Ne faifai pea ʻosi ʻene valivalí. Naʻá ne fakaʻaliʻali ki heʻene Faʻeé e foʻi lulú.

“ʻOku fakaʻofoʻofa!” Naʻe pehē ange ʻe heʻene faʻeé. “Te ta tautau ia ki ʻolunga?”

Naʻe kalokalo ange ʻa Tieta. “ʻOku ou fie fakatau atu ia pea foaki e paʻangá ke tokoni ki he kakai ʻoku ʻikai ke nau maʻu ha paʻanga feʻungá. Hangē ko ia ne nau lea ʻaki ʻi he konifelenisí.”

Naʻe malimali ʻene faʻeé. Ta vakai angé pe ko e hā te ta lava ʻo fakahokó.”

Naʻá ne tuku hake ʻi he ʻinitanetí ha fakatātā ʻo e tā valivali ʻa Tietá ke fakatau atu. Naʻe tohi ʻe heʻene Faʻeé ʻo pehē ʻe foaki ʻe Tieta ʻa e paʻangá ki ha nofoʻanga maʻá e kakai ʻoku ʻikai haʻanau ʻapí.

ʻI he ʻaho hono hokó, naʻe vakaiʻi ʻe Tieta mo ʻene Faʻeé ʻa e tohi naʻá na tuku hake ʻi he ʻinitanetí. Naʻe ʻikai tui ʻa Tieta ki he meʻa naʻe hokó! Naʻe tokolahi ʻa e kakai naʻa nau fiemaʻu ke fakatau ʻene fakatātaá. Naʻá ne fiefia ʻi he tokolahi ʻa e kakai naʻa nau fie tokoní.

ʻI ai ha falekai ʻi he kolo ʻo Tietá naʻa nau kole ke fakatau ʻa e tā valivalí. Naʻa nau pehē te nau totongi ʻo liunga 10 ʻi he mahuʻinga naʻe fiemaʻu ʻe Tieta mo ʻene Faʻeé! Naʻe kole ange foki mo ha ngaahi falekoloa kehe ha ngaahi fakatātā. Naʻe lahi ange e ngāue ʻa Tieta ke fakahokó!

Naʻe toe tā ʻe heʻene Faʻeé e fōtunga ʻo ha fanga monumanu, kae valivali ʻe Tieta. Naʻá ne valivali ha ulofi, laione, mo ha ʻōka. Naʻá ne saiʻia taha ʻi he ʻōkaá. Naʻá ne fakahingoa ia ko e “Tofuaʻa ʻŌka ko ʻŌtisí.” Naʻe fakatau ia ʻe ha falekoloa ofi ki hono ʻapí. ʻI he taimi hoko naʻe ʻalu ai ʻa Tieta ki he falekoloá, naʻá ne fakatokangaʻi ʻoku tautau he holisí!

ʻĪmisi
Ko ha kiʻi tamasiʻi ʻoku tuhu ki ha tā valivali ʻo ha tofuaʻa kae malimali ʻene faʻeé

“Mami, sio!” Naʻe tuhu ʻa Tieta ki he tā valivalí.

“Fakaʻofoʻofa!” Ko ʻene faʻeé ange ia. “ʻI he taimi kotoa pē te ta haʻu ai ki hení, ʻe lava ke ta manatuʻi e founga naʻe tokoni ai ho ngaahi talēnití ki he kakaí.”

Naʻe fiefia ʻa Tieta ʻi he saiʻia ʻa e kakaí ʻi heʻene ngaahi tā valivalí. Ka naʻá ne fiefia ange ʻi he lava ke ne tokoniʻi e niʻihi kehé. Naʻá ne fiefia ʻi heʻene fakafanongo lolotonga e konifelenisi lahí.

ʻĪmisi
Tamasiʻi ʻokú ne pukepuke e tā valivali ʻo ha lulu.
ʻĪmisi
PDF talanoa

Ngaahi tā fakatātaá ʻa Natalie Campbell

  • Toʻo mei he “Ko e Koloa Lelei Tahá,” Liahona, Nōvema 2021, 8–10.

Paaki