2023
Ko e ʻAmanaki Lelei ʻa Sonalini ki he Temipalé
ʻEpeleli 2023


“Ko e ʻAmanaki Lelei ʻa Sonalini ki he Temipalé,” Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú, ʻEpeleli 2023.

Ko e ʻAmanaki Lelei ʻa Sonalini ki he Temipalé

Naʻe ʻikai fuʻu fiefia ʻa Sonalini ʻo hangē ko e niʻihi kehé ʻi he ʻamanaki ke ʻi ai ha temipale ʻi Haʻamoa ʻAmeliká—kae ʻoua kuo kole ange ke lea ʻi he tanupoú.

ʻĪmisi
fāmili ʻoku nau lue fakataha

Faitā ʻa Sam Solaita

ʻI ha ʻaho ʻe taha, naʻe maʻu ʻe Sonalini Y. ha telefoni taʻeʻamanekina.

Naʻe teu ke tanupou e Temipale Pago Pago American Samoá, pea kole ʻe he kau taki fakaʻēliá ki he taʻu 16 ko Sonaliní ke vahevahe ʻene fakamoʻoni ki he temipalé lolotonga e ouau tanupoú. Ka naʻe ʻi ai ha palopalema. Kuo teʻeki ai ʻalu ʻa Sonalini ia ki ha temipale. Naʻá ne fakaʻamu maʻu pē ke sila ki hono fāmilí, ka naʻe ʻikai ke ne ʻiloʻi pe ʻe hoko ia ʻi ha taimi vave maí.

ʻOku pehē ʻe Sonalini, “ʻI he taimi naʻa nau fanongonongo ai ʻe langa heni ha temipalé, naʻe ʻikai ke u fuʻu fiefia pe vēkeveke ʻo hangē ko e kakai kehé. Naʻá ku pehē naʻe ʻikai ha ʻuhinga ia ke u fiefia ai, koeʻuhí he naʻe ʻikai kau ʻeku tangataʻeikí ki he Siasí pea he ʻikai ke ne lava ʻo hū mo kimautolu ki he temipalé. He ʻikai liliu ʻe ha temipale ʻa e foʻi moʻoni ko ia ʻoku ʻikai silaʻi hoku fāmilí.”

Kuo laui toʻu tangata ʻa e kau ʻa e fāmili ʻo e faʻē ʻa Sonaliní ki he Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní. Naʻe akoʻi ʻe heʻene faʻeé kiate ia mo hono ngaahi tokouá ʻa e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí, pea naʻe papitaiso kinautolu ʻi he hoko honau taʻu valú. Ka kuo fili ʻe heʻene tamaí ke ʻoua naʻá ne hoko ko ha mēmipa.

ʻĪmisi
ko ha finemui ʻoku lea ʻi he tuʻunga malangá

ʻI he manatu ʻa Sonaliní, kuo feinga hono fāmilí ke tokoniʻi ʻene tangataʻeikí ke ului ki he ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí. Kuó ne fakaafeʻi mo ʻene faʻeé, ngaahi tokoua ʻe toko tolú, mo hono tuongaʻané ia ki he lotú, pea ʻokú ne faʻa haʻu ʻi he taimi ʻoku ʻikai ngāue aí. ʻOku nau fakahoko foki mo e efiafi fakafāmili ʻi ʻapí pea fakaafeʻi ia ki he ngaahi ʻekitivitī ʻa e Siasí. Kuo tokolahi ha kau faifekau kuo nau haʻu ki honau ʻapí, ka kuo teʻeki fakakaukau e tangataʻeiki ʻa Sonaliní ke laka ki muʻa ʻi he ongoongoleleí.

Koeʻuhí ko e meʻá ni, naʻe puputuʻu ai ʻa Sionalini ʻi hono kole ange ke ne lea fekauʻaki mo e temipalé. Naʻe hangē naʻe vēkeveke ange hono ngaahi kaungāmeʻá ki he temipalé ʻiate ia pea ʻikai ke nau faʻa tatali ke ʻalu ki ai mo honau ngaahi fāmilí kotoa. “ʻOku ou manatuʻi pē ʻeku fakakaukau, ʻKo e taʻahine au ʻoku ʻikai kau ʻeku tangataʻeikí ki he Siasí. Ko e hā ʻoku hoko ai ʻeni kiate aú?’” ʻOku pehē ʻe Sonalini.

ʻĪmisi
finemui ʻoku kuikui hono fofongá

Ko ha Liliu ʻo e Lotó

Ne ʻikai fuoloa kuo kamata ke liliu e ongo ʻa Sonalini fekauʻaki mo e temipalé. ʻOkú ne pehē, “Ko e meʻa naʻá ne liliu hoku lotó ko hono fili au ke vahevahe ʻeku fakamoʻoní. Naʻe hangē ia ha founga ʻa e ʻOtuá ke tokoniʻi au ke u ʻiloʻi ko e temipalé ko ha tāpuaki. Naʻá ku ʻiloʻi ko ʻEne founga ia ke fakafiemālieʻi hoku loto-veiveiuá.”

ʻOkú ne pehē, “Kuó u fanongo ʻoku fakaʻofoʻofa ʻa e temipalé, ʻoku nonga. ʻOku ou fuʻu fiemaʻu ke u ongoʻi ia ʻiate au pē. Naʻe ʻomi ʻe heʻeku teuteu ke vahevahe ʻeku fakamoʻoní ha faingamālie ke u fakakaukau ai ki he fakaofo ʻo hono langa ha temipale ʻo ofi ʻaupito ki ʻapí. Pea naʻá ne ʻomi ha ʻamanaki lelei ʻe ʻi ai ha ʻaho, fakatatau mo e taimi ʻa e ʻOtuá, ʻe silaʻi hoku fāmilí ʻi he temipalé.”

ʻOku fai ʻe Sonalini hono lelei tahá ke falala ki he taimi ʻa e ʻOtuá kae ʻikai ko e taimi ʻaʻaná. ʻOkú ne pehē, “ʻOku ngāue ʻa e ʻOtuá ʻi ha ngaahi founga fakamisiteli. Naʻá Ne ʻafioʻi ʻa e taimi totonu ke langa ai ha temipale ʻi Haʻamoa ʻAmeliká, ko ha taimi ʻoku siva ai e ʻamanakí ʻa e tokotaha kotoa koeʻuhí ko e mahaki fakaʻauha fakaemāmani lahí, ko ha taimi ʻoku fiemaʻu ai ʻe he kakai tokolahi ʻa e temipalé pea mo ha taimi naʻá Ne ʻafioʻi ʻeku fakaʻamu ke silaʻi hoku fāmilí. Ko ʻEne taimí ʻa e taimi lelei tahá.”

ʻĪmisi
Temipale Pago Pago American Samoa

Fiefia ʻi he Ongoongoleleí

Ko e ʻuhinga ʻe taha ʻoku fiemaʻu ai ʻe Sonalini ke papitaiso ʻene tangataʻeikí he kuo hoko ʻa e ongoongoleleí ko ha tāpuaki lahi ʻi heʻene moʻuí. ʻOku pehē ʻe Sonalini, “ʻOku ou saiʻia ʻi hono fakaʻaongaʻi e ngaahi akonaki ʻo e ongoongoleleí ʻi he akó, pea ʻoku tokoni moʻoni ia. ʻOku ou houngaʻia ʻaupito ʻi heʻeku hoko ko ha mēmipá pea ʻoku ou fiefia ke kau atu ki he ngāue maʻongoʻonga mo fakaofo ko ʻení.”

ʻĪmisi
fāmili ʻoku nau kai ʻaisikilimi fakataha

ʻOku feinga foki ʻa Sonalini ke vahevahe ʻa e fiefia ʻo e ongoongoleleí mo hono ngaahi kaungāmeʻá, pea ko e tokolahi tahá ko ha kau mēmipa ʻo e Siasí. ʻOkú ne pehē, “Ko e taimi pē ʻoku ou hohaʻa ai ki ha meʻa, ʻoku ou ʻā pongipongia ʻo sio ki he langí. ʻOkú ne fakafiemālie ʻaupito. “Ko e taimi ʻe niʻihi lolotonga ʻeku fai ʻení, ʻoku ou ongoʻi ʻoku totonu ke u hiki ha fanga kiʻi fakamatala, hangē ko e ngaahi lēsoni kuó u ako mei he lotú. Peá u ʻave leva ʻa e ngaahi fakamatala ko iá ki hoku ngaahi kaungāmeʻá ʻi ha fetalanoaʻaki fakakulupu. ʻOku ʻi ai hoku kaungāmeʻa ʻe taha ʻoku ʻikai ko ha mēmipa, pea ke sio ki heʻene tali mai ia ʻaki ha founga angaʻofá—ʻoku fakaʻofoʻofa ʻaupito, pea ʻoku ou saiʻia ʻaupito ai.”

ʻAmanaki Lelei ki he Kahaʻú

ʻI he vahevahe ʻe Sonalini ʻene tuí mo hono ngaahi kaungāmeʻá, ʻokú ne kei ʻamanaki pē ʻe ʻi ai ha ʻaho ʻe ului ai ʻene tamaí ki he ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí. ʻOkú ne pehē, “ʻOku ʻafioʻi ʻe he ʻOtuá hoku lotó mo ʻafioʻi ʻa e lahi ʻo ʻeku fiemaʻu ke papitaiso ʻeku tamaí.” Ka ʻoku mahino foki kiate ia ʻoku maʻu ʻe heʻene tamaí ʻa e tauʻatāina ke filí. “Naʻe ʻi ai ha ngaahi taimi naʻá ku fehuʻi ai ki he ʻOtuá pe ko e hā ʻoku fuoloa pehē ai [ke papi] ʻeku tangataʻeikí. Ka ʻoku kei tatau pē ʻa e tali ʻa e Tamai Hēvaní: faʻa kātaki. Ko ia, te u faʻa kātaki.”

ʻĪmisi
finemui

ʻOku pehē ʻe Sonalini, “ʻOku ou lotua ʻe ʻi ai ha ʻaho ʻe silaʻi ai hoku fāmilí ki ʻitāniti. ʻOku ou ʻiloʻi ʻoku moʻoni ʻa e ongoongoleleí. Kuó ne faitāpuekina hoku fāmilí ʻi ha ngaahi founga lahi. ʻOku ou fakamoʻoni ʻoku fanongo mai ʻa e ʻOtuá ki heʻetau ngaahi lotú. ʻOku ou monūʻia ke hoko ko ha konga ʻo ʻEne ngāué pea ʻe hokohoko atu ʻeku moʻui ʻo fakatatau ki Hono finangaló.”

Paaki