Te Tangira ae Korakora ibukiia Natin Tamara
Te tangira bon oin te anua ao iango ni kan karaoan bwaai n te maiu n tamnei are ti tuangaki bwa ti na karaoi iroun ara burabeti.
Mauri tariu ao mwaaneu, aio te tai ae e rangi n okoro ao ni kakawaki ao ni manena n rongorongon te aonaaba. Ti rangi ni kakabwaiaki ngkai ti maiu n te kabanea ni bong imwain Kauaokin te Tia Kamaiu. N uakaan ma moanakin te mwioko n tararua aio n 1829, te ririki imwain moan katean te Ekaretia, e karekeaki te kaotioti are e rangi n tatangiraki n taekinna bwa “te mwakuri ae kamiimi” e nang waakinaki.” Te kaotioti aio e taekina bwa tekoraki ake iai nanoia ni beku ibukin te Atua a tau ibukin te mwakuri rinanon “te onimaki, te kantaninga, te tangira ae kororaoi ao te tangira, ma ni mata teuana nakon mimitongin te Atua”1 Te tangira, are “te tangira ae kororaoi bon ana tangira Kristo ae itiaki,”2 ni ikotaki ma Ana tangira ae akea tokina te Atua ibukiia Natina ni kabane.3
Au kantaninga n te ingabong aei bwa N na katuruturua aekakin te aeka n tangira anne n te mwakuri ni mitinare, tembora ao mwakuri n rongorongon te utu, maiuakinan te aro n nebonebo n te utu ae e boboto n te mweenga, ao e boutokaki n te Ekaretia. Ana tangira te tia Kamaiu ao aia tangira raora ni mwaane ao aine4 bon oin te anua ao te kan karaoa te mwakuri n ibuobuoki ao ibukin te maiu n tamnei5 are ti tuangaki bwa ti na karaoi iroun ara burabeti, Beretitenti Russell M. Nelson, n te bitaki are e katanoataki n 2018.
Ana Kekeiaki te Mitinare ni Bootia Iteraera ake a Maenako
Iai au taneiai ni irekereke imarenan te mwakuri ni mitinare ao te tangira ngke I kairake. Ngke 11 au ririki, I karekea au kakabwaia n tamanuea iroun te tamanuea are bon ngaia naba tibu te unimwaane.6 E taku mwakoron te kakabwaia anne, “I kakabwaiako ma te tangira ae korakora nakoia aomata nako, bwa are ko na weteaki bwa ko na uota te euangkerio nakon te aonaaba … ni kairiia tamnei nakon Kristo.”7
I mataata inanon uarerekeu bwa tibwaan te euangkerio e boboto iaon te tangira ae korakora ibukiia ni kabane natin Tamara are i Karawa.
Ngke I riki bwa temanna te Mataniwi ni Kabuta ti kaoaki bwa ti na mwakuri iaon Tataekina Au Euangkerio 15 te ririki n nako, ngaira Abotoro ti motikia bwa te anua ae te tangira bon te bwai ae riai n te mwakuri ni mitinare n ara bong, n aron arona mai mwaina. Mwakoro 6 iaon Anuan Kristo, n ikotaki ma te tangira ao Ana tangira te Atua ae kororaoi, e a rang okioki bwa te mwakoro ae e ataaki irouia mitinare.
Ngkai taan tei ibukin te Tia Kamaiu, angiia mitinare a namakina te aeka n tangira aei, ao ngkana iai irouia, e na kakabwaiaki aia kekeiaki. Ngkana kaain te aro a karekea te atatai n te aekaki n tangira aio, ngkai e bon kainnanoaki ibukin buokan Ana kantaninga te Uea, e na tia te mwakuri ibukin te Uea.
I kakabwaiaki bwa iai te tai are I rinanon naba te aeka n tangira ae moan te tamaroa aei. Ngke I beku bwa te Beretitenti n Aonon te Betebeke, I karekea te tareboon mai iroun Beretitenti R. Wayne Shute. Ngke te kairake ngaia, e a tia ni beku n te mition i Samoa. Imwiina, e okira Samoa bwa te beretitenti n te mition.8 Ngke e tareboniai, ngaia bon te beretitenti n te Apia Samoa Tembora. Temanna ana mitinare ae e kairake, ngke e riki bwa te beretitenti n te mition, bon Elder O. Vincent Haleck, are e a riki ngkai bwa te Beretitenti n te Aono n te Betebeke. E rangi ni korakora ana tangira Beretitenti Shute ibukin Vince ao ni kabane ana utu. Angiia ana utu bon kaain te Ekaretia, ma taman Vince, Otto Haleck, are atuun te utu (te riki mai Tiaman ao Tiamoa) bon tiaki kaain te aro. E ataia Beretitenti Shute ae N na kaea te maungatabu n te titeiki ao bootaki riki tabeua i Amerikan Tiamoa, ao e butiai ngkana I iangoia n tiku ni mweengaia ana utu Otto Haleck ma te iango are N na tibwa te euangkerio ma Otto.
Kainnabau, Mary, ao Ngai ti tiku irarikin Otto ao kainnabana, Dorothy, n aia auti ae moan te tikiraoi. N tain ara kaingabong I tibwa rongorongon te euangkerio ao ni kaoa Otto bwa e na reirei ma mitinare. E rangi n akoi, ma e bon rangi ni matoatoa, n aki butimwaean au kakao. E taku bwa e rangi ni kukurei ngkai angiia kaain ana utu a riki bwa Aomata Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira. Ma e kamatoa n taekinna bwa tabeman ana bakatibu tinana ae kaain Samoa bon ngaiia ngkoa mitinare ni Kiritian i Samoa, ao e namakinna ae e na karineia n tiku n aia koaua ni Kiritian.9 Ma e ngae n anne, ti maenako ma ti riki bwa raao aika a kaan.
Imwiina, ngke e katauraoi Beretitenti Gordon B. Hinckley bwa e na katabua te Suva Fiji Tembora, e tuanga ana tia koroboki, Te tari Don H. Staheli,10 bwa e na tareboniiai i Nu Tiran bwa na karaoa aron te mwananga. E tangiria Beretitenti Hinckley bwa e na kiba mai Biti nako American Samoa ni kaitibo ma kaain te Aro. A tangiria bwa a na tiku n te outero are a tiku iai mai mwaina. I tuangnga ngkana I kona ni bita ana tabo n tiku. E taku te tari Staheli, “Ngkoe te Beretitenti n te Aono; akea te kangaanga n anne”
I waekoa naba n tareboniia Beretitenti Shute ao n tuanga ae tao e a manga reke riki ara tai ni kakabwaia n te maiu n tamnei raraora ae Otto Haleck. N te tai aei te mitinare ai bon Beretitenti Gordon B. Hinckley. I titirakina ngkana e raoiroi irouna ibukiia ana utu Haleck bwa ana butimwaira n tiku irouia ngaira ni kabane ake ti mwananga ma Beretitenti Hinckley.11 Beretitenti ao Titita Hinckley, natia te aine Jane, ao Unimwaane ao Titita Jeffrey R. Holland bon kaain te mwananga naba anne. Beretitenti Shute, ni buokaki ma kaain te utu, a karaoa aron bairean tikuia.12
Ngke ti a roko mai Biti imwiin katabuan te tembora, ti rangi ni butimwaeaki raoi.13 Ti taetae nakoia nga kaain te aro i Samoa ao imwiina ti nako nakon ana tabo ana utu Haleck. Ngke ti a ikotaki ni kaingabong n te ingabong are imwina, a kaman riki bwa rao aika tamaroa Beretitenti Hinckley ao Otto Haleck. E rangi ni kakan ongoro irou bwa a bon karaoa naba te marooro ae aekakin are I karaoia ma Otto tabeua te ririki n nako. Ngke e kaota bwakan nanona Otto n te Ekaretia ao ni manga kamatoa teimatoana inanon ana ekaretia ae e mena inanona, e katoka baina Beretitenti Hinckley iaon angan Otto ao n taku, “Otto, e aki tau anne; ko riai ni kaina te Ekaretia. Aio Ana Ekaretia te Uea.” Kanga tao ko na nora ana totoko Otto bwa e bitaki nakon te kariaia n te bwai are e taekinna Beretitenti Hinckley.
Aio bon moan manga kauataoan te reirei ni mitinare ao te nanorinano n tamnei are e a kaira Otto Haleck bwa e na babetitoaki ao ni kamatoaki teuana te ririki imwiina. Teuana te ririki imwiin anne, a kabaeaki ana utu Haleck ibukin te maiu are akea tokina n te tembora.14
Te bwai ae e ringa nanou rinanon te bwai ae riki ae tamaroa aio bon te ibuobuoki n tangira ae taonako are e kaotaki iroun Beretitenti Wayne Shute ibukin ana mitinare ngkoa Unimwaane Vince Haleck, ao nanona ni kan noriia ana utu Haleck ni kabaeaki n aki toki.15
Ngkana ti a mwakuri iaon ikotakia Iteraera, ti riai n taraia bwa ti namakina te aeka n tangira aio ao ni kitana te nano are ti na ti karaoa tabera16 ke namakina te kairua n namakinan te tangira ao n riki bwa kaain te bootaki ae rine n tibwauaan ana rongorongo te tia Kamaiu, ana mwakuri ao te mition nakon te aonaaba.17
Ngkai membwa ngaira ti kona ni kaota ara tangira ibukin te tia Kamaiu ao tarira ao mwanera ni kabuta te aonaaba ni karaoa te kakao ae bebete. Bairean te tai ae boou n te Tabati e tei bwa te waaki ae raoiroi ibukiia membwa bwa a na nakoraoi ao n tatangiria ni kaoiia raraoia ao ake a tataneiai ma ngaiia n roko ao n nora ao n namakina te bwai ae e namakinaki n te Ekaretia.18 Te bootakin te toa ae iai te tamnei iai ae tabu are e kabwarabwara Unimwaane Jeffrey R. Holland ngkoananoa, e na rimwiiaki ma te 50 ni miniti ni bootaki are e boboto iaon te Nu Tetemanti ao te Tia Kamaiu ke ake a kaineti man marooro n te maungatabu ao ake a boboto iaon te tia Kamaiu ao Ana reirei.
Tabeman kaain te Bootaki n Aine a titiraki bwa bukin teraa a manga anganaki te beku ni “ikoikoti” irarikiia kaain te kooram n te nakoanibong. Iai bukin aio, ao Beretitenti Nelson e kabwaranakoi mwaitiia n te maungatabu ni kabuta ae e nako. E motikia, “Ti aki kona n ikota Iteraera ngkana akea ngkami.”19 N ara tai ti kakabwaiaaki bwa e kaniia 30 te katebubua ara mitinare aika a bwanin aia tai bon titita. Aio are e karekea manga te unganano ibukiia titita n te Bootaki n Aine n tangiria ni tibwaua te euangkerio. Te bwai ae e kainnanoaki bon te tangira, te nanoanga, te motinnano n te maiu n tamnei iroura—mwaane, aine, te roronrikirake, ao ataei—n tibwa Ana euangkerio Iesu Kristo. Ngkana ti kaota te tangira, te akoi, ao te nanorinano, a na bati ake a na butimwaea ara kakao. Naake a rineia bwa a na aki butimwaea ara kakao a na bon tiku bwa raraora.
Tembora ao te Kekeiaki n Rongorongon te Utu ni Bootiia Iteraera
Te tangira bon boton naba te kekeiaki n ara waaki n te tembora ao rongorongon te utu ni ikotiia Iteraera ake ni iteran te rabuna are teuana. Ngkana ti reiakin rawawataia ao aia kaangaanga ake a kaitarai ara bakatibu, ara tangira ao ara kakaitau ibukiia e na rikirake. Ara konamaki ni mwakuri n ara tembora ao kakaean rongorongoia ara utu e a tia n rangi ni kakorakoraaki n ae e mwaiti man te bitaki ae boou ni bairean te tai ni bootaki n te Tabati ao kakerakeaia kairake n aia kiraati nako ao kooram. Bitaki aikai a moantaai ni katauraoa ao n anga riki te korakora n reiakinaia ara bakatibu ao ni bootiia Iteraera ni iteran te rabuna are n te iterana. E a kakorakoraki riki te mwakuri n te tembora ao te mwakuri ibukiia ara bakatibu.
Te intanete bon te bwai ni mwakuri ae korakora, mweengara ngkai a riki bwa ai te tienta ibukin rongorongon te utu. Ara roronrikirake a rangi n rianako n rabakauiia iaon te kakae n rongorongon te utu ao a rangi ni unga ni maiuia n tamnei ni karaoi bwabetito ibukiia aia bakatibu ake a rangi n tangiriia ao ni kakaitau ibukiia. Imwiin te bitaki ni kariaiakaia ataei aika 11 te ririki ni karaoa te bwabetito ibukia maate, beretitenti n tembora ni kabuta te aonaaba a ribotinna bwa e a rangi n rikirake te roroko. Temanna te beretitenti n te tembora e kaongoira ae “e a rangi ni korakora te kerake irouia ake a roko ni karaoa te bwabetito … ao kairaia ake 11 aia ririki a karokoia riki utu aika mwaiti. … E ngae ngke a rangi ni [uarereke], a taraa n ataa raoi tabun ao te kantaninga n te otenanti are a karaoia. E rangi n tamaroa taratarakina!”20
I ataia bwa taan kairiiri n te Moanrinan ao te roronrikirake a tangiria n reitanakoa te kekeiaki n te mwakuri n rongorongon te utu. Aine n te Bootaki n Aine ao taari n te nakoanibonga a kona ma te nano n tangira ni buoka kakoroan nanon tibwangaia n te tembora ao n rongorongon te utu irouia n tatabemaniia ao ni buokiia ao ni kaungaia ataei ao te roronrikirake ni bobota Iteraera mai ibuakoia aomata ake a tia ni mate. Aio are moan te kakawaki inanon te mweenga ao n te bong ae te Tabati. I berita bwa karaoan te otenanti ma te nano n tangira ibukiia ara bakatibu e na kakorakoraia ao ni kamanoia ara roronrikirake ao utu n te aonaaba ae e a rikirake ni buakaka. I anga naba ae bon au kakoaua bwa Beretitenti Russell M. Nelson e a tia ni karekei kaotioti aika a rangi ni kakawaki ni kaineti ma te tembora ao te mwakuri n te tembora.
Katauraoa te Utu ae Akea Tokina ao Aomata n Tatabemaniia bwa Ana Maeka ma te Atua
Te waaki ae boou iaon kamatebwaian ao maiuakinan te euangkerio ae boboto n te mweenga ao bwaai ni ibuobuoki ake a katauraoaki man te Ekaretia bon te anga ae e rangi n tamaroa ni katauraoakin te utu ae akea tokin ao aomata n tatabemaniia ni kaitibo ao ni maeka ma te Atua.21
Ngkana e kabaeaki te mwaane ao te aine n te tembora, a rin n te karinan ni mare ae tabu inanon te berita ae tabu ae boou ae akea tokina, te karinan n nakoanibonga.22 Ana uaia n taua ao ni karekea te kakabwaia man te nakoanibonga ao te mwaaka ni kaira kawain aia utu. Aine ao mwaane iai bukinaia ae onoti are e taekinaki inanon “Te Utu: Te Katanoata nakon te Aonaaba,”23 ma aron aia tararua e na titebo ni korakoraia ao kakawakiia.24 Iaia irouia te mwaaka i marenaia ni karekei kaotioti ibukiia aia utu. Ngkana a kaai ni mwakuri inanon te tangira ao te etieti, aia babaire a kakabwaiaaki mai i karawa.
Tekoraki ake a ukoukora nanon te Uea ibon ibukiia ao ibukiia aia utu a na riai ni kekeiaki nakon te etieti, te nanorinano, te akoi, ao te tangira. Te tangira ae e itiaki ao te tangira bon anuaia tekoraki ake a ukoukora nanon te Uea, ae e moamoa riki ibukiia aia utu.
Kakororaoakira, katauraoara nakon kakabwaia n te berita, ao katauraoara ni kaitibo ma te Atua bon tabera n tatabemaniira nako. Ti riai n riki ni maiu n toronibwai ao n rangi ni ingainga ni kan karika mweengara bwa te tabo ni katantan man bwain te aonaaba25 ao nnen katanan te onimaki.26 Kaaro iai katabeaia n reireiniia natiia ma te tangira. Te mweenga ae e on n te tangira bon te kimwareirei, te kakukurei, ao bon kanga karawa iaon te aba.27
Te anene ae mamaten nanon tinau bon “Tangira Mweengra”28 Ngkana e ongo te moan mwakoro, “E raoiroi te aonaaba n te tangira” e aki toki n oti ae ringaki iai ao n ranran matana. Ngke ti uarereke ti bon ataia ae ti maeka n te aeka ni mweenga anne, bon anne teuana te moani bwai ae rine irouna.29
Irarikin kaungakin te tangira n te mweenga, Beretitenti Nelson e kataia ni kauarerekea kabonganaan bwaai ni kaongora ake a kamangaoa oin raoi ara kantaninga.30 Teuana te bitaki ae e na manena ibukiia tao utu ni kabane bon karikan te intanete, bwaai ni kaongora, te terewitin bwa te toro ao tiaki te bwai ae na katabetabe ke, ae moan te buakaka riki, te Mwatita. Te buaka ibukin tamneira, ma e moamoa riki nakoia ataei, bon inanon mweengara. Ngaira kaaro ti riai n taraia bwa bwaai ake a nako man bwai ni kaongora a raoiroi n tainako, e tau ibukiia ataei, ao n reitinakoa te tatangira n te tabo are ti kataia ni kateia.
Reirei inanon mweengara a na riai ni mataata ao n anai nano31 ao a na anga naba namakinan te tamnei, te kimwareirei, ao e onrake n te tangira.
I berita bwa ngkana ti kabotoa ara tangira iaon te Tia Kamaiu ao Ana Mwakuri ni Kamaiu, ni Karikia bwa boton ara kekeiaki ni boboto Iteraera ni iteran te rabuna aika uoua, ni mwakuri n ibuobuoki nakoia tabeman, ao ni katauraoira n tatabemaniira nako ni kaitibo ma te Atua, korakoran te tia kaitaraira e na uarereke ao te kimwareirei, te kukurei, ao te rau n ana euangkerio e na rikirake ni mweengara n aron ana tangira te Kristo.32 I kakoauai berita aikai ao n taekina kakoauaan raoi Iesu Kristo ao Ana karea ni kamaiu ibukira n aran Iesu Kristo, amen.