Ntsáo Áłah Aleeh
Diyin k’eh aká e’elwo’
T’ą́ą́chil 2023 Ntsaago Áłah Aleeh


Diyin k’eh aká e’elwo’

Díí Jesus daazt’ąah dóó náhoonííh beehaniih nahalziizhgo, tá’nit’ééh la diné biká aneelwo’ doo, Hasdá’iiníílii nahalingo, diné ayóó’íí’níí’ní’ígíí dóó bich’į́ ałnah neidaahígíí ałdó.

Shik’is dóó shilah, yá’át’ééh díí nitsáago ałah alééhdi nooyahígíí.

Ghą́ą́ji Ntsaago Álah haaslį́į́’ ałtso baa na’asdę́ę́go Sister Gong dóó shi diné bitahgóó tádíít’aash diné yá’át’ééh bidíínį́į́go dóó háít’áó diyin bibinánitinji adahídííkai.

Naakai Bikéhyádę́ę́ ła’ aní, ”Hoy es el tiempo de Mexico.”

Na’ashch’ąąh
Gilly dóó Mary bił Elder dóó Sister Gong

Gilly dóó Mary éí ałk’is nidlį́ Keyah Bina’as’eel Englandę́ę́’. Mary sodizinji yidį́į́’yaago, bighan adin silį́į́’. Gilly t’áá shighandi shił nighan doo yidííniid. Gilly oodlá’nilį́į́’go ani,”Doo naaki shił nííígo Diyin God shił hólǫ́ǫ́’ doo jidííniid.” Ntsaago Álah Aleedi, Gilly hoł hózhǫǫgo yénáhoozį́į́d Sister Na’nitiní, éí bits’doo tó bee hódiilzį́į́h dizdiin doo biaan tsosts’id naahai yaadą́ą́’.

Na’ashch’ąąh
Jeff and Melissa with Elder and Sister Gong

Tsídá inda Ntsaago Áłah Aleehdi jiníaash, Jeff dóó be’esdzaan Melissa. Jeff éí jooł daakalí yeenąąnę́ę́’ nit’ę́ę́’ (jooł yihidideełí nilį́į́’ nit’ę́ę́’) k’ad éíyá azéé’alį́į́di nijilnish. Nt’ę́ę́’ Jeff shił hoolné’, ”Baa akó níízį́į́h, áko tó bee shi didoolzį́į́ł nisin, éí yá’át’ééhgo iina at’éíigo baa nisískees.”

Melissa ani, Ałtsé Jeff doo diyin k’eh akáe’elwo’ doo yinizin da nt’ę́ę́’, ”Jeff ani, doo biéé’ daalgai nihighandi yá’adoogaał ní nt’ę́ę́’.” Diyin k’eh akáe’elwo’í ani, “T’áá shí bidíneeshtá.” K’ah éí Jeff dóó bí ałk’is nilį́. Jeff tó bee bidiilzį́į́hdi lạí diné, Jeff, Melissa dóó bitsí, Charlotte, ayóó’á’dah’bó’níhii áádí nidahaaskai.

Jesus Christ bikéé neidáó, diné biká anaeelwo’go Diyin nahalingo, diné bee iiná Diyin łahgo anéídoodleeł biniyéh nihi bá.

Peggy shił holne’, shahastiin John t’áá’áko tó bee shididoolzííł, tádiin dóó biaan t’áála’í naahai ahiłjizh kéígo inda tó bee hódidoolzį́į́ł, há’át’íish éí lágo ádzaah.

Peggy ani, “John dóó shí ániidi diyin binaaltsoos New Testament yiniiltą́go Hágó Shikéé’ yínááł, John sodizinji nanitin yíná’adeelkid.“

Peggy ani, “Tsełkéé diyin yánidahnitinígíí hágó bididííniił.“

John ani, “Dooda tsełkéé diyin yánidahnitinígíí—shik’is niyaahgo t’éíyá.“ K’ad neeznaa naahai, John bik’is diyin k’ehji biká’analwo’ii éí k’ád t’áá aniinii bik’is. (Baa nisískeesgo, ákoshą John bi aka análwo’í tóó níkózaahgo, naahai, naaki, doodayeeh nahast’ééh naahaigo níkózaahgo?)

John Íísts’ąą’. T’áá aniigo Naaltsoos Mormon wolyéhígíí yiyiiłtą́. Tsełkéé ndahnitinígíí nábídeelkid, John da tó bee nididoolzííł, oo’ diiniid. Peggy, “Asdą́ą́’ bikidaasdahí yikąą’dę́ę́’ naatł’iizh áádóó haajííchá.“

John ani, “Diyin God bich’į́ dahdiiyaahgo ła’go asdzaahgo dahííyá.“ Bikaadę́ę́’, John dóó Peggy Diyin bighan ntsaadí ahidiiljeeh. Áłtsé Nilch’itsoh yeedą́ą́’ , John bee iina ninitį́, náhást’éídiin dóó biaan naaki binaahai nt’ę́ę́’. Peggy ani, John diné yá’át’ééhii nilį́ nt’ę́ę́’ ndi bikéédę́ę́’ tó bee bidiilzį́į́’go diné ayóó bá hózóhní silį́į́’.

Na’ashch’ąąh
Jenny and Meb

Covid náhalziizh yaadą́ą́’, Sister Gong dóó shí beesh naalkidí biyídę́ę́’ Meb dóó Jenny bee hosiilzįįd. (Covid nahalziizh yeedą́ą́’, Naat’aanii Stake President bits’ąądę́ę́’ lą́’í diné bee hosiilziid niłch’į́ naalkidí biyídę́ę́’.)

Meb dóó Jenny iinají bidiiłá’ígíí éí hooghan ntsaadí ahąą’yííts’aashyaa daastí, haash yit’áó haashté nídooniił, áko háít’áó doo. T’áá ájiłah Jesus Christ ninánidlá’ígíí joodlą́ dóó diyin biłagha deit’á yaah daatsí nihiká’adoolwoł jinizin.

Shił hoozhǫ́ǫ́d Meb dóó Jenny diyin bighan gone’ bikégo yá’iildę́ę́’ígíí temple recommend aniid bá’analyaah dóó akǫ́ǫ́’ naashaash la. Naasgo áhoolziizhgo Meb asdą́ą́’ dahjizt’ą́. Meb dóó Jenny, Diyin bił áhádeesht’á yaah hanijoodlá, áko k’ad nizhónígo nijiaash, dóó lá’í diné bee ayóó’óó’ní náwiidiisnąąhgo hák’idhojiisdlí.

Diné bitah naashaago, shił baa hózhǫ́ diné aká anádaalwo’go baa hane’ dóó dajooba’ Yisdá’iinííłii nahalingo.

Na’ashch’ąąh
Salvador with Elder and Sister Gong

Naakai bikéyah Perudi, Sister Gong dóó shí Salvador dóó yił haajeehii baa niit’aash.1 Salvador dóó yiłhaajeehígíí bimá dóó bizhe’é adin. Dííjí Salvador bidizch’į́jí baa hoolziizh. Sodizin binaat’áanii dóó diné díí iłhaajeehígíí yikáh anájahgo binahjí násíínąą’ diyin k’éhjí. “Niłtólígo binahaghá dóó doo chin baa’ígíí “ éí … ”bizhe’é adaadinígíí dóó saanii bąąh ádahasdíí’dii bąąh ndééká doo,”2 bá hajooba’ígíí dóó bilá yaah ádaats’ąą’ígíí, … dóó bigod doo dábidzíílígíí biká’adííjaah.”3

Hong Kongdi, eldir dahyikáígíí binaat’áanii nihił hoolne’ díí diyin k’ehjí aká’e’elwojí t’áá át’é 100% go eldir nizhónígo t’áá ałtso diné yiká’anidaalwo’. ”Sodizin bee eldirs ahiłnidaalnishgo áko t’áá át’é binaanish dah hólǫ́ dóó diné yiká anidaajah,” nihił ní. ”Nidabidiilkid, díí ahiłnidaalnishígíí háíshą́ biká anidaalwo’. Doo t’óó naaltsoos bikaagi adeelį́į́’ da, t’áá ayisíí diné baa nideeká dóó baa’áhí dahníídzin.”

Na’ashch’ąąh
Bokolo family

Kinshasa, Democratic Republic of the Congodi, Naat’áanii President Bokolo, Francedi, kot’áó sodizinjí bideekai shí dóó shá’ałchíní. Hádąąlee’ patriarchal blessing jo’tą́ nt’ę́ę́’ diyin bisizíínii bik’égo Brother Bokolon hooghangóó DR Congo nidooneeł wódiiniid. Brother Bokolo bił bee hózin t’óó áhayoo aji’náwííná hólǫǫ doo akóó nijinąągo. Dóó diyin bisodizin bishdiikai’ígíí éí adaadi Kinhasadi doo hólǫǫ da.

Nihé’oodla’ badahííniidlį́į́’go, lá’í ákodaadzaah, Bokolos diyin yikéh dahałį́į́’go dahnidííkai. Kinshasadi diné binąągóó keidahat’inígíí yiká anajahgo, dóó ach’į́anáhoot’į́ yííchíkai, áko diyin kéhjí dóó t’áá bí bikidahojisdlį́. Diishjí éí t’áá bi bikeyahdi Diyin bighan ntsaaii bee dah hólǫ́.4

Sodizinjí ádííyah éí diné aká anáwo’í binaalgo ádííiyah. Anii naagha haadą́ą́’ tábaahdi t’áá’akwíijí aadi naaghaa łeh. Yoołkaałgo nt’ę́ę́’ at’ééd ayóó baajóní leeh yiyiiłtsą́, táyí’éé’ nizhónigo bikétį́go biéé’. T’ááyó bik’éé jideesyiz, díí at’ééd ayóó baa jolni’ígíí táyí’éé’ nizhónígo yíísitį́. Nt’éé’ at’ééd Jesus Christ Bisodizin Bá Hooghan akéédí Yołkaaldi Diné Bikéé Yánaaszinjí nilíí lá, ”Da’ Dimóogo sodizindí nihiłyá’ádiinaałish?” Aoo’ dííniid.

Eldir L. Tom Perry yaa halne’, Bostondi Shí dóó biłnánitinígíí asdzaani t’áá sáhibighandi baa neit’aash, akwe’é doo yá’a’t’ééhgí atah bigha. Áádi neit’aash nt’ę́ę́’ asdzaani anhiłní, ”Diyin bighan binaaltsoos daadilkal biyaadoo ooniił.” Áádóó nihinaaltsoos yiyiiłtéégo inda daadilkał nihá ąą’ayiiłį́į́h.5 Doo adiishní’ígíí éí, diyin bighan binaaltsoos wééhólǫǫgo t’éíyá diné diyin k’ehji biká aná’áwo’. Ndi baa nisískeesgo, t’áá háíshį́į́h diyin yiłahádeest’ánígíí éí hooghan dóó diné bijéí bá’ąą’adaat’ééh doo.

Eldir Perry díí saad bee hoyaanii yee nihich’į́ haadziih. Áko inhiłní, ”Áhiłnaalnishígíí éí házhó binaanish sodizin bee bitah haasdlaahgo dóó bich’i ná’ádahígíí házho’í baa nitsé’eskeezgo, inda yá’át’ééhgo binaanish doo.” ”Yéígo bich’į́ annídahast’į́’ígíí ałtsé bich’į́ nidaakai. Ałtsé t’áá haishį́į́h doo nantł’ágóó baa na’idahígíí bits’ąą doo há’halzizh.” Ákéédi kónihiłní, ”Tsídá yéígo baa nijilniishgo, álí’lii hałeeh.”

Tsídá alaadi diyin k’ehji aká aná’alwo’6 éí, ”Diyin Christ bee áyóó’ó’óó’ni” biká sodiilzingo7 dóó bikéh honiil’íígo. Kót’áó ałdó, eldir dahyika’ígíí dóó saanii Relief Society binaat’áanii, bishop bik’égo diné biká’ana’awo’ígíí binaanish, dóó áhiłnidaalnishígíí hazhó’í bitah hadlaago. T’áá shǫ́ǫ́di tsełkéé áshííké dóó át’ééké chó’daałį́į́’ doo, háálá bił bee dah hozin doo díí diyin kéhji áká’á’na’awo’jí biná’anish. T’ááshǫ́ǫ́di aniid hanaanoot’aanii binahjí t’áá nihí ałdó binahjí diné biká káneelwo’ doo.

Nihitahgóó, sodizin doo là’ dóó diné bich’į́ nidahaldeeh da. Áláádaneilaago adaaní, diné biká adeejah, ndi doo nát’ąą nihiká’ana’jah da. Doo ałkéé bihididzoohígíí át’éíí đạ. Doo t’óó yá’át’ééh diiniid doo, dooda yeeh, ”Haash yitao niká’iish yeed?” chidí ninádaabaas’idi. Tóó ahayóídi haasąądi, diné baa diidaał, hait’ao biká’adiilwoł, dóó hazhó’o beehosiilziid dóó t’áá ałahji baa neidaahgo t’áá bighandi. Diyin k’ehgo dine hágó bidiní’ígíí binahji’ iina łahgo anáyiilį́į́h. Hágó nihidiníí’go dóó diyin bił aha’deet’áyaah bikégo neidao, Diyin t’áá ayiidigo naagha dóó diné ałdó t’áá ayiidigo bił nijilnish łeh.

Áhání t’áá nizhónígo aká aná’wo’í bił bee hozingo éí nizhónígo diné yił naalnish, łá’ígíí éí t’áá bi’óho diné yił naalnish. Há’iishjąąhshį́į́h la’ígo adahdiilniił, Hasdá’iinííłii nahalingo. Sin bee dahwiit’aal, ”Éí naanish dóó ayóó’ó’óó’ní át’é.”8

Ward Council, eldir dahikáígíí dóó saanii Relief Society, t’ááshǫ́ǫ́dí Yá’át’ééhgo Ná’niłkaadí bikédahoonił’į́ ”yóó’iiya’hígíí hadahnót’á … yóó’adahbidinoolch’ąą’ígíí bił ninahokaah … ké’eltǫ́ígíí bik’idadodiiz … dóó bitah dahoneezgai’ígíí bidziilgo andaadleeh.”9 Doo nihił baah hozingóó, ”Diyin bánidaal’a’í nihigha nidaakai”10 hoghan bá’ąąíí niilzingo t’áá át’é bá.11

Diyin k’ehgo diné biká’ajijahgo, hakíhojidlí dóó hooghandi ałdo bikihojidli; áádóó wards dóó branches bidziil nidahaleeh. Niward dóó nibranch diyin k’éhji nizhónígo ałhinaalnish. Naaltsoos Mormon Wolyéhígíí biyídę́ę́’ hane’, tsin olive bee nanitin, tsin olive keedeelyahidi Diyin dóó bá’nidaalnishii tsin bineest’ą́ ayóó łikanígíí nidahyiishjaah, dóó olive tsin doo dah bidziilígíí yił nidaanishgo dabidziil nidaasdĺííh.12 Diyin dóó yiłnidaalnishígíí nidahidiłkid, ”Ha’atíísh bilaagóó ánaadiiniił nt’ę́ę́’?”13 Áhiłna’anishgo, akidhojiłdlí, ajéí dóó hoghandi, wards dóó branches, diyin k’éhgo, dóó aká anáwo’ t’áá náhadizíídgo t’áá doo nihiilzííhi.14

Na’ashch’ąąh
Intertwining roots and branches

Aká anáwo’—dibé baa’áhayah—k’édoolyah ”t’ááłá’í naanish”15—éí baa hast’į́go kéhdoolyahígíí at’é. T’áá ałtso tsintahdi éí iłhaajeehii tsin át’é. Bikédlǫ́ǫ́l dóó bigaan éí dah áhot’ah. Diyin k’eh diné biká’aníjilwo’go bits’ąądę́ę́’ naasgóó oochiiłígíí bik’éhojidlį́ leh. Aká aná’alwo’ haleehgo, biship, eldir dahyikahígíi dóó saanii Relief Society binaat’áanii nidahídiłkid, ”Haashą́ aají aká anáwo’í baadeet’ą́?” Ward councils dóó diyin k’éhji aka’ aná’elwo’ bee nahwídíkidgo haash yit’áó ach’į́nawííná baa nidaalnish, ndi hádahdíno’į́į́’ hait’áó Diyin bee ajoobá yeeh nihí ka’elwod, t’áá Bí nahalingo aká’adoolwoł nt’ę́ę’.

Hasdá’iinííłii nizhónígo nighá nihinaał áyiilaah.16 Háálá Bí éí ayóó jooba’, áko Bí éí yá’át’ééhígíí binaanish.17 T’ááłá’í yóó’ííyahígíí yikidhójidlí dóó náhástéídiin dóó bian’náhást’éí’ígíí ałdó bikihójisdlí. Ayóó Diyin diné yiká analwo’ áko bee beehódilzin. Jesus Christ nahalingo, ”tsídá bahojoobáígíí bikáh aneelwo’go18 biighagóó dahbighanii ayóó’á’níi’́ní 19 diyin ayóó’an’hó’ní nahalingo, diné ayóó’íí’níí’ní doo,”20 dóó ”t’áá háíshį́į́h ayóó’at’éí diyin kéhji nihi káh anáwo’ii nilį́į́’ doo.”21

Jesus Christ aká análwo’. Diyin yanidaalá’í ałdó aká anájaah.22 Jesus Christ yikéénaakai’i’gíí ”ałkáh anídaajah nt’ę́ę́’, dóó daachá’go bí ałdó daach’á,”2324 diné yikáh dahdeezį́į́’, [dóó] yá’át’ééhii yeeh yiká anádaaljah,”25 ”baah dahojoobá’ígíi? dóó baah nidahasąąnii bê deelnííh doo,”26 Diyin bizhí bee hanííh dóó diné yiká anáwo’go.27 Diyin kéhjí diné biká’aneeiwo’go, álílee dóó ákidhójidlí yíídiilts’ééł.28 Binahji’ díí éí nihí ”tsídá nizhónígo diné biká’aneelwo’ii níídlí.”29

Ładah ch’ééh diidaah. Ndi diyin báneilnishgo, ”Doo yá’a’t’ééhgo baa ch’éé’ididaahígíí at’é.”30 T’áá nihỉ yéígo baah nelnish, dóó bilaagóó bííniighago yiilwoł da,31 ndi diyin yáyałtí’í Paul bina’nitin, ”Diyin God diné bił hózhóógo aayííniłígíí ayóó’á’yó’ní.”32 Háálá Diyin God ”ké’dileehígíí ak’ǫ́ǫ́h yeeh yiká anáwo’go baah hólǫ́, dóó áhąągha nanilyaahgo anił’t’į́į́h.”33 Jó háálá, Diyin God ”t’áá át’é binahjí noosééłii bilaahdí nidonoot’į́į́ł.”34 T’áá haishį́į́h ”lą’í keedííláógo lạ’í yidinǫǫłt’ééł.”35

Díí Jesus daazt’ąah dóó náhoonííh beehaniih nahalziizhgo, tá’nit’ééh la diné biká aneelwo’ doo, Hasdá’iiníílii nahalingo, diné ayóó’íí’níí’ní’ígíí dóó bich’į́ ałnah neidaahígíí ałdó. Díígí’at’áó, Jesus Christ t’áá ayidígóó bíígha’dí síídzíígo dóó diné, áko naasjí diyin nahalingo néídaah doo, áko díí éí Diyin niha yinizin. Jesus Christ bízhi’ baa hast’ii binahjį́ ’ádishní, áamen.

Béé’ídlééh