Ntsáo Áłah Aleeh
Jesus Christ Bee Ak’ihaldóóh Nilį́
T’ą́ą́chil 2023 Ntsaago Áłah Aleeh


Jesus Christ Bee Ak’ihaldóóh Nilį́

Yisdá’iiníiłii bił t’áá haishį́į́ ats’íís dóó ii’sizíinii ádadiisnihígíí ak’ihaldóóh bee bíká’adiijah—ákót’éego nihí ak’ihaldóóh shódeediilt’eeł.

Jesus Christ yinídlą́ągo dóó Bi’álilee yaa dahodeezts’ą́’ígíí, hastiin ditłidii baa ádahalyánígíí Jesus yich’į’ deestį́. Yaa tsídadeezkeezgo yah adestį́—chaalayidę́ę́ ąą’ádayiilaago ni’nideesch’ą́ą́l, yikaah nit’éhé yee, Jesus na’nitinjį’. Jesus “bida’oodlą́ yiyiiłtsą́ągo, kwiidííniid [hastiin ditłidyę́ę ííłní], ni bąąhági át’éii naańdeet’ą́.”1 Áádóó, “Nídiinééh, dóó bik’i nít’éhé nídiiłtsóós dóó nighangóó náádááł.”2 Áádóó t’áá hooshch’į́’ hastiin ditłidyę́ę yiizį́’ dóó yik’i nít’éhé néédiiłtsóoz dóó bighangóó nikiníyá, “Diyin God yaa haniihgo.”3

Hastiin ditłidii yaa ádahalyanée bik’is hadaat’éego nihił ́béédahózin? Nihił béédahózingo Yisda’iiníiłii bida’ oodlą’ bá yaa ákoniizį́į́’. Dóó Yisda’iiníiłii deiyiiłtsą́ągo dóó deideezts’ą́ą́ dóó Bi’álílee dayiiłtsą́ągo, “tsídadeesyiz” dóó “Diyin God ayóó át’éego yaadahaznih.”4

Jesus Christ na’iiłdzih éí bíká-laanaa hwiindzin ńt’ę́ę́’—ats’íís diniih bik’ihaldóóh dóó naałniih adinoołtła’ii bits’ą́ą́dóó ti’hoo’nííh. Ayóó át’éego, Yisda’iiníiłii ałdó’ diyingo ak’ihaldóóh yee bíká eelwodgo hastiin bibąąhági at’éii baańdiit’ą́.

Dóó bik’is danilínée—bąąh dahaz’áanii yaa’ádáhalyą́ągo, ak’ihaldóóh hólǫ́ǫdę́ę́’ hadeidees’į́į́’; Jesus Christ yik’íkai.

T’áá aaníí éí Jesus Christ bee ak’ihaldóóhii nilį́. Jesus Christ be’iina’ yee nihá niná’nídlá, bąąhági át’éii bits’ą́ą́dóó hooyéé’ dóó ti’hoo’nííh bits’ą́ą́dóó nihik’ihodooldoh dóó nihíká’adoolwoł.

Dóó Diyin God ayóí’ííní’níigo dóó Bił aha’dinít’ą́ biká anéilwo’ dooleeł diiniidígíí biniinaa, Yisdá’iiníiłii bił t’áá háíshį́į́ bits’íís dóó bii’sizíinii atídaadzaago ak’ihaldóóh bee bíká adiijah—ákót’éego nihí ałdó’ Jesus Christ bee nihik’ihodooldoh.5

́Diyin yá yáłti’í ayóí’íínííníinii, President Russell M. Nelson, ánihidííniid ni’ bikáá’ bąąhági át’éii bik’ehdidiidleeł dóó ił hodéezyéél bik’idiidááł.6 Díí “t’áá aaníí háá’áyį́į́h” éí “ak’ihaldóóh dóó hołhodéezyééłgo aahyiłní.” President Nelson ádííniid, Yisdá’iiníiłii hooláágóó be’iina’ yee náánihisnii’, éí bąą, t’áá łá’í niidzínígo nihá niná’ídlá ch’ééh iit’į́įgo, ni’iyiilzííhgo, nihi bąąhági át’éii, nihaaneediní’ą́ dóó ti’hoo’niih ał’ąą ádaat’éii biihdę́ę́’, yínííł, dóó bik’ee dahóyéé’ii’, áko t’áá aaníí ádaaná’iikąąh dóó Bich’į’ ha’ííníílníigo, ni’ bikáá’ ach’į’ nahwiiná bik’áá’ hadiidááł.”7 Díidí ak’ihaldóóh Jesus Christ nihich’į’ yí’oołkąąh!

Táá ła’í niidzínígo azis bee nida’iiljid. Ts’iizis’ daats’í nihik’i’dahnaaz’ą́ doodaii’ azis doodaii’ naat’ąhí bee nida’iiljid dóó nihiwostxisgóyaa dahnaastsooz. Ndi nihi éí, azis naaljidí bidiiníi dooleeł.

Díí azis bee na’iiljidí éí ni’ bikáá’góó iiná ach’i’ nahwii’ná biyi’. Nihiyéél éí tsé danidaazígíí azis bee nijiłjid nahalin. Táá’go ałkéé’ daasdzoh, łeh:

  • T’áá nihí bąąhági ádeii’t’į́įgo biniinaa tsé nideigéh.

  • Doo hazhó’ó ádá nitsideikees da, bąąhági ádeiit’į́, dóó doo dajiiniiba’ da, éí biniinaa nihe’azis tsé dabiyi’go nideiłjid.

  • Dóó bąąhági ádaat’éii biyi’ kééhwiit’ínígíí biniinaa tsé nideeljid. Naałniih, adiniih, ka nideikai, ąąh nahakaad, ch’íínáí, dóó nahasdzáán bikáá’dóó shóndahoot’įįh biniinaa tsé nideigéh.

Shił hózhǫ́ǫgo baa haasdziih éí nihe’iina’ bee ndaazígíí, tsé nideigéh ha’ninígíí, doo nidaaz dago át’é.

Jesus Christ nihiyéél ászólí íidoolííł.

Jesus Christ nihich’į’ nidahwiinánígíí nihá nahjį’ kwíídoolííł.

Jesus Christ nihí bąąhági át’éii nihich’į’ nidahwiiłnánígíí nihá nahjį’ kwíídoolííł.

Jesus Christ bee nihik’ihaldóóh nilį́.

Ádííniid:

“Shaa hoohkááh, dziil nihigháanii dóó nihiyéél dandaazii t’áá ánółtso, dóó háá’áyį́į́h nihaadeeshłééł [éí, ak’ihaldóóh dóó iłhodéezyéél].

“Shizéédéétą́ ádąąh dah sítįįh; dóó shíhooł’aah; shijéí baa át’e’ ádin dóó shá’áhwiinít’į́: dóó nihi’sizíinii háádadoolyįh.

“Haalá shizéédéétą doo nanitła da, dóó shiyéél ászólí.”8

Éí azéédéétą́ doo nanitł’a da dóó ach’į’ nahwii’ná ászólí ha’ní éí Yisdá’iiníiłii bił azéédéétą́ choiníł’įįh, éí nihich’į́’ nahwii’ná Bił ałts’ąą, éí bíni’ łahdóó nihiyéél dahyooyééł. Éí Diyin God bił ałha’didiit’áál dóó bił ałha’diit’ą́ diníilzin doo, éí, President Nelson hazhó’í yaa haadzíí’, “éí iiná t’áá ałtsojį’ bee t’áá bíínííghah.” Á́hodííniid, “Ni dóó Yisdaʼiinííłii bił nihí zéédéetą́ągo Bi beʼadziilii dóó yisdá’iildeeh adziil ná hólǫ́.”9

Haashą’ yit’áo nitsé bił naníché? Jooł yikałí yá jooł yee adiłniihígíí ch’ééh deeyáago hashą’ yit’áo doo nahgóó haaghááh da bíká adoolwołígíí t’áá ííłdį́į́h hasht’e’ ádoolzin ndi? Ha’át’éego lá shika’ adoolwołigíí nahdéé’ hasht’e’ ádoolzingo doo bá hwiish’a’ da t’áá shí jooł dahyishááł dishníigo?

President Nelson na’neeztą́ą́’, “Jesus Christ … nihich’į’ dahdoolnihgo sizį́, laanaa niho’ní dóó nabideesdzih nízin, bąąhági át’éii aanéídii’aah, tánihigis, nihidziilgo ánhidoolííł, haałt’é ánihilééh, dóó nihidoosį́į́h.”10

Ha’át’íí biniyé tsé t’áá nihí yigééł dii’ní?

T’áá ła’í noozínígo nanhi’díkid baa ntsóohkees dooleeł biniyé?

Shi éí, t’áá-shiidą́ądii ádaahodzódlí bee ánísht’é. “Bííníshghah,” dishniih. “Doo yínííł át’ée da; ła’ deeshłííł.” Ayóó át’éii bina’adlo’ii ání Diyin God bits’ąą na’nítin, bits’ą́ąjį’ dahdiinááh, t’áá sáhí ánít’į́.

Shilah dóó shik’iské, t’ááłah dinisht’éhégo doo bíneesh’ą́ą da, dóó doo ádeeshnííł da. Yisdá’iiníiłii baa’ádinisht’ą́, Jesus Christ, Diyin God bił aha’dinisht’ánígíí binahjį’, “T’áá ałtsoní ła’ deeshłííł Christ Bi’adziil bee bíneesh’ą́.”11

Yisdá’iiníiłii yił ahada’deest’ą́ągo deidósinígíí ak’ihaldóóh bee bik’idahojídlí.

Naaltsoos Mormon Wolyéhígíí biyi’ ííshjání ályaa: Alma bidine’é atídaalyaa “naanish bee, dóó … naanish-binant’a’í binaakaigo.”12 Sodizin bee yá’áti’ doo bee haz’ą́ą́góó, ndi “bijéí bitł’ááhdę́ę́’ yich’į’ sodadoolzin [Diyin God]; dóó bijéí bii’dę́ę́’ bíni’ yá bił bééhózin.”13

Dóó “tidahoo’nííhgo Diyin Bóhólníihii, bich’į’ haadzíí’, kóníigo: Nihitsiits’iin de’ ádaalééh dóó nihił dahózhǫ́, háálá bee shił ahada’sidóht’ánée éí shił bééhózin; dóó shidine’é bił áłha’dinisht’ą́ dóó ąąh shijéé’dę́ę́’ ch’ídeesh’ish.

“Dóó nihiwos bik’i hxééł ászólígo ádeeshłííł, éí azhą́ deiyínółjiid ndi doo baa ákodanohsin da dooleeł.”14

Aoo’ biyéél bik’e’áyéé’ “aszolí bá áyiilaa,” dóó “Diyin Bóhólníihii dabidziilgo ábiilaa áko biyéél doo nanitł’ágóó” nideiłjid dooleeł, dóó bił dahózhǫ́ dóó Diyin Bóhólníihii t’áá ałtso íínízinígíí yida’iilaa.”15

Éí Diyin God yił ałhada’deest’ánée t’áá deedósingo ak’ihaldóóh shódaost’é yá’áhoot’éehgo, hodéezyéél dahazlį́į́’ dóó ił hózhǫ́, t’áá yídeiyíghahgo be’iina’ yidadeeshnish áko doo bik’é’ayéé’góó, dóó náasdi yisdáákai.16

K’ad bee nida’iiljidyę́ę baa yánáádeelti’ dooleeł.

Ni’ayiilzííh nihaanídiit’aah, Jesus Christ Bi’iiná yee nihá niná’ídlá, éí binahji’ bąąhági át’éii tsé nidaaz nahalin éí yee nihíká’análwo’. Dóó díí ayóó’ánoolningo niheelyáhígíí, Diyin God be’ajooba’ yee nihik’ihaldóóh t’áá ha’át’ííshį́į́ niha nidaaz dóó doo bííníighahgo bee nihá nihoot’ánígíí. 17

Jesus Christ Bąąhági Át’éii Yik’é Niná’íldláhígíí binahjį’ nihidziilgo ańdahidiit’aah, éí binahjį’ atídanihiłínígíí biniinaa ndaazgo deiyínííljeedyę́ę nihá ászólí áyiił’įįh.18

Haash yit’áo Yisdá’iiníiłii díí nahasdzáán bikáá’ bąąhági át’éii biih ooldee’ígíí dóó ats’íís yinííł dóó ach’į’nahwii’ná bee átí’hooníłígíí ak’ihaldóóh yee áká’análwo’?

T’áá ahą́ą́h, ak’ihaldóóh ákót’éhigíí bá ła’yiil’įįh! BiSodizin biyi’ ałhada’deet’ánígíí, díí bee ádééhadeidzíí’ “yínííł danilíinii bił yínííł danohsingo bíká adoohjah” dóó “doo bił dahatsʼíidii bee bił hatsʼííd bee bíká oohjeeh.”19 Háálá nihí “Diyin God bidideeshááł nohsin” dóó “bidine’é bee nihi’dójí,” dóó “biyéél danidáázii biká ahiilyééd, akó aszólí ndahalééh.”20

T’áá ałtsoní Diyin God ba’ałchíní, t’áá áłah atsʼíískʼeh dóó iiʼ siz’íiniikʼehjí atídaadzaaígíí, Jesus Christ bił ak’ihaldóóh bee bíká adiijahgo bee bił ałhada’deet’ą́. Bí éí nihí nihinahjį’ ak’ihaldóóh yee áká’análwo’.21

Áádóó áko, hastiin ditłidyę́ę dabik’isígi’ át’áo, nihí “doo dabidziilii biká ánídeijah doo, bilá yaago ndahííláhígíí bá de ádeilne’ doo, dóó bigod daditł’idígíí bidziilgo ádeilne’ doo.”22 Nihí éí “nihide ádahoot’éego … ahíłká anáhjah, ákódaaht’į́įgo Christ yee has’áanii bida’oł’į́įgo át’é.”23 Kódeet’į́įgo, Béédahoniilzįįh, Bidaniilt’ée doo, dóó Bi’ak’ihaldóóh bik’ídiikah.24

Ak’ihaldóóh ha’át’íísh óolyé?

Ha’át’íí da biniinaa atihojoonííhgo, hach’į’ anáhóót’i’go, doodago hooyéé’ biih jííyáago éí ászólí doodaii’ nahjį’ há kóyiił’įįh, doodago bich’į’ hadziilgo áwiił’įįh. T’áá háíshį́į́ náánáła’ yitsék’eh iighahígíí ííłní. Beehaz’áanii bik’ehgo bą́ą́hági át’éii hasht’e’nálnéhígíí.25 Bilagáana-Dáághahii saad éí Ałk’idą́ą Dáághahii, saad bits’ą́ą́dóó át’é, éí díí saad relever, doodago “de kólyaago” óolyé, dóó Latinjí éí relevare, doodago “de ánáánálnééhgo” óolyé.26

Shik’is dóó shilahkéí, Jesus Christ bee ak’ihaldóóh nilį́. Bí éí t’áá aaníí tágí jį́ azlį́į́’go nááhii’na áádóó, ayóó’ó’óní bee dóó hool’áágóó Bąąhági Át’éii Nihá Yik’é Niná’níldlá, nihichʼįʼ dah doolnihgo sizį́, náádidiidáałgo nihich’į’ yo’oołkąąh, yisdá’diidááłgo, áádóó Bígi’ át’áo ayóó ádaniit’éego ánihidi’doolnííł. Aki’haldóóh nihich’į́ yó’oołkąąhígíí éí hool’áágóó nihá hólǫ́.

Diyin yá naal’a’í asdzání áłtsé Jesus Daaztsą́ą́dę́ę́ʼ Náádiidzáhígíí Bééhániih bijį́ yaaniyáhígíí nahalingo, “tsxį́įłgo nílááh” áádóó “t’áá íiyisí shił hózhǫ́ǫgo” Nááhii’na’ígíí baahodeeshnih nisin.27 Yisdá’iiníiłii ayóí ííníí’níinii, Jesus Christ bízhi’ bináhjį’, amen.

Deizóh

  1. Luke 5:20.

  2. Mark 2:11.

  3. Luke 5:25.

  4. Luke 5:26.

  5. {D. Todd Christofferson, “The First Commandment First Yídííłtah” (Brigham Young University devotional, Mar. 22, 2022), 2, speeches.byu.edu: “Our love of God elevates our ability to love others more fully and perfectly because we in essence partner with God in the care of His children” (emphasis added).

  6. Russell M. Nelson, “Overcome the World and Find Rest,” Liahona, Nov. 2022, 95–98 Yídííłtah.

  7. Russell M. Nelson,“Overcome the World and Find Rest,” 96.

  8. Matthew 11:28–30.

  9. Russell M. Nelson, “Overcome the World and Find Rest,” 97.

  10. Russell M. Nelson, “We Can Do Better and Be Better,” Liahona, May 2019, 67.

  11. Philippians 4:13.

  12. Mosiah 24:9.

  13. Mosiah 24:12.

  14. Mosiah 24:13–14; hózhǫ́ yaa halne’ doogo ályaa.

  15. Mosiah 24:15.

  16. Mosiah 24:13–14 Yídííłtah.

  17. Alma 34:14–16 yídííłtah; Mosiah 15:8–9 ałdó’ yídííłtah.

  18. Russell M. Nelson, “Four Gifts That Jesus Christ Offers to You yídííłtah” (First Presidency Christmas devotional, Dec. 2, 2018), broadcasts.ChurchofJesusChrist.org: “A second gift the Savior offers you is the ability to forgive. “Nihá nina’ídlahígíí binahji’, háíshį́į́ atí’daniilaahígíí baa nídidíí’ááł azhą́ doo yits’íídgóó doo yaa ákodanízin da ndi.

    “Doo nanitł’ah da asiihígíí ádaaná’ookąąhgo t’áá aaníí áníigo dóó shanídiní’aah hałníigo. Ndi Yisdá’iiníiłii bíínighahgo áńdoolííł áko háíshį́į́ t’áá ha’át’áo atí’niilaahígíí baa ńdídíí’ááł. Áko índa atí’da’íł’į́įgo doo niih sizíinii yilch’ozh da dooleeł.”

  19. Mosiah 18:9.

  20. Mosiah 18:8.

  21. Relief Society, the women’s organization of The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints, was organized by the Prophet Joseph Smith on March 17, 1842, as “a divinely established appendage to the priesthood” (Dallin H. Oaks, “The Keys and Authority of the Priesthood,” Liahona, May 2014, 51). In selecting a name for the new organization, the word benevolent was considered, but relief was favored by the women. Emma Smith, the organization’s first president, and Eliza R. Snow, its secretary who later served as the second president of the Relief Society, explained that benevolent was a popular word—popular with the institutions of the day—but that popular “should not be our guide.” Emma expounded that the word relief better described their mission. “We are going to do something extraordinary … we expect extraordinary occasions and pressing calls” (Emma Smith, in Nauvoo Relief Society Minute Book, Mar. 17, 1842, 12, josephsmithpapers.org). Indeed, the mandate of Relief Society has always been to provide temporal and spiritual relief. Joseph Smith taught, “The Society is not only to relieve the poor, but to save souls” (in Nauvoo Relief Society Minute Book, June 9, 1842, 63, josephsmithpapers.org). And so the Relief Society continues to provide relief: “Relief of poverty, relief of illness; relief of doubt, relief of ignorance—relief of all that hinders the joy and progress of woman” (John A. Widtsoe, Evidences and Reconciliations, arr. G. Homer Durham, 3 vols. in 1 [1960], 308).

  22. Doctrine and Covenants 81:5; see also Hebrews 12:12.

  23. Galatians 6:2.

  24. In one of the early meetings of the newly organized Relief Society, Lucy Mack Smith, the mother of the Prophet Joseph Smith, said, “We must cherish one another, watch over one another, comfort one another and gain instruction, that we may all sit down in heaven together.” Historian Jennifer Reeder wrote of this, “In a united cause to provide relief, the women partnered with Christ, and in so doing, they found His relief” (First: The Life and Faith of Emma Smith [2021], 130).

  25. Merriam-Webster.com Dictionary yídííłtah, “relief.”

  26. Dictionary.com, “relief” yídííłtah.

  27. Matthew 28:1–8 yídííłtah.

Béé’ídlééh