Ntsáo Áłah Aleeh
Ts’ídá Aláahdi Hane’ éí Jesus Nááhiina’go Bahane’
T’ą́ą́chil 2023 Ntsaago Áłah Aleeh


Ts’ídá Aláahdi Hane’ éí Jesus Nááhiina’go Bahane’

Naatsoos Mormon Wolyéhígíi nááníníł’į́įgo nááná ła’ bits’ą́ą́dóó óhiidoo’ááł choidííł’įįł dóó Christ nááhii’na’ígíí ts’ídá ayóó át’áo oo’íinii át’éego yaa halne’.

Táá’go Alą́ąjį’ Naat’áanii Danilíinii Jesus Nááhiina’go yá Naaltsoos Ádeiyiilaa

Táá’go Alą́ąjį’ Naat’áanii Danilíinii Jesus Nááhiina’go yá Naaltsoos Ádeiyiilaaígíí shį́į́ baa hosidíníts’ą́ą́’ éí sodizin yah anánídááhdi nihich’į’ wóolta’ díkwííshį́į́ damóo azlį́į́’yę́ędą́ą́’. Éí naaltsoos biyi’ nááDamóogo—Jesus Nááhiina’góne’ Damóogo—t’áá át’é sodizin ward dóó branch ałhínéíkahígíí éí tó dóó bááh bik’isohodizin t’éiyá yiniyé áłah dooleeł, áko t’áá hooghangi bił hajííjéé’ bił áłah jidooleeł áko díí ts’ídá ílį́įgo áná’ál’įįhyę́ę baa hodoolzhizh.1

Táá’go Alą́ąjį’ Naat’áanii Danilíinii Jesus Nááhiina’ yá Naaltsoos Ádeiyiilaaígíí, dóó t’áá nináháhááh biyi’ haaléít’áo sha’áłchíní bił Jesus Nááhiina’ ándeiilʼįįh nisingo baa nitsídékeez. Anída’iil’įįhígíí t’áá yéigo baa nitsískeesgo, t’óó yiwohdi t’áá daats’í t’áá ákót’áo bik’idadiit’ą́ągo ánda’iil’įįh niizį́į́’, éí t’áá ałtso Jesus Christ deiyoodlánígíí ts’ídá aláahgo yaa ntsédaakees.

Jesus Bi’deezchį́ dóó Nááhiina’ Bééhániih Ál’ínígíí

​Jesus Bi’deezchį́ dóó Nááhiina’ ał’ąąh át’éhígíí baa tsídákééz. Niłch’i’tsoh yiiziłígíí biyi’, hait’áo “Yoo’ Diits’a’”, yistłé nídadiilt’ih, ach’į’ é’élnééh dóó nááná ła’ bił, hózhǫ́ baa ntsídeikeesgo ándeil’įįh—ła’ t’áadoo le’é bee ádaadinígíí baa áháyą́, Keshmishgo sin nihił danilínígíí bee ndahwiitał, áádóó Diyin bizaad Luke 2 Késhmish bahane’ígíí biyi’ nídeiyíníiltah. T’áá nináháhááh Diyin God bizaad t’áá ałk’idą́ą́ biyi’dóó hane’ ayóó ádeiyíníníinii nídeiyíníiltah, nihighan haz’ą́ éí shį́į́ nihí nihighan haz’ą́ągi’ át’áo ánda’ooł’įįh—bee ádít’ǫǫdí nihitsiitsiin dóó nihiwos bik’ídaasti’go dóó táánda’diigisgo éé’ biih nídeinah Joseph, Mary, dóó Jesus awéé’go yá dahodísinyę́ę, Késhmishgo Jesus bi’dizchíígo ílį́įgo bahane’ígíí bénda’iilįįh.

Jesus Nááhiina’ígíí biniyé niha’áłchíní bił ahínéikah, ákót’ée ndi, éí éíí łahgo át’áo ándeil’įįh. “Sodizingóó áłnánéíkahgo” áyóó bada’íínídlį́ éí áádí Damóo ílínígíí, Christ-Nááhiina’ íiyisíí bééhániih; áádóó niha’áłchíní bił, nááná ła’ Christ Nááhiina’-ánda’alįįhígíí ándeil’įįh. Niha’áłchíní baa hazhǫ́ǫgo nésh’į́ áádóó k’ad nihitsóóké na’ahóóhai biyęęzhii nádíl’įįhgo nídeiyiilááhgo dóó ásaa’ yii’ hadeinitáago.

Ákondi Táá’go Alą́ąjį’ Naat’áanii Danilíinii naaltsoos ádeiyiilaayę́ę danihideesxiz. Doo t’óó Jesus Christ Niná’nídlá dóó Nááhiina’— t’éiyá aláahgo nahasdzáán bikáá’gi áhóótįįdgo béédeilniih da dooleeł—Diyin Bóhólníihii bá hodílzin dóó bił ídlínígíí béédadiilnih, áádóó áłdó’ nihooghan haz’ą́ągi dóó nihik’is hózhǫ́ bił honiidlǫ́ǫgo Jesus béédadiilnih.

Na’ashch’ąąh
Yisdá’iiníiłii nááhii’na’

Joseph Smith Diyin Yá Yáłti’ii díí bizaad Jesus Nááhiina’ígíí yighą́ą́hjį’ saad ánááyiidlaa: “Nihisodizin bitł’ááh naazléi éí Hastóí Naakits’áadah Bik’ihodiinii’ígíí dóó Diyin Yá Yádaałti’í t’áá aaníigo yaa dahoolne’ígíí át’é, éí Jesus Christ yaa yádááłti’, Éí náábi’diilyá, yóó’ályaa, dóó táá’ yiską́ągo nááhiina’, dóó yá’ąąshgóó dahnídiidzá; dóó t’áá ałtsó bídadéiti’ígíí éí nihisodizin łahjį’ bíghą́ą́hdadí’á’.”2

Lesa dóó Shí baa yeilti’ nihighan haz’ą́ągi Jesus bééhániihígíí hózhǫ́ yá’át’ééhgo ádiilnííł. Díí át’áo na’ádíílkidígíí éí t’áá áníiltso baa nitsídadiikos: Jesus Christ Nááhiina’go bééhaniih dóó bina’niiltin hait’ao hózhǫ́ ádadiilnííł, Nááhiina’go bahaneígííniléídę́ę́’ Jesus Christ bi’dizhchį́ Késhmishgo bahane’bééhánííh ádeil’ínée t’áá ákót’áo, Nááhiiná’ béédadiilnih, t’áá át’é dóó yéigo da’ílíinii bídadéíti’go ádadiilnííł?

T’áá ániiltso bidadiniilkaalgo ádeil’į́ nahalin. Dííjį́įdi-Akéedi Yá Naazíinii bitahgóó Christ-Nááhiina’ hózhǫ́ ílį́įgo yéédaalniihígíí yeda’ał’į́įgo baa ákoniizį́į́’. Tsin Sikaad Bich’il Bikáá Yah Íiyá dóó Jesus Biʼdiisxínę́ędą́ą́ʼ Bééhániih hózhǫ́ baa nitsé’áskeez dóó bééhániihígíí éí nááná ła’ da’oodlání áda’ał’į́. Nihídó’ Christ-Nááhiina’ Bééhániih áda’al’ínígíí łahdóó ádeil’į́į doo éí adahwiis’áago dahólǫ́.

Ániid Ałha’deet’ą́ yaa ííłta’ii N. T. Wright ání: “Jesus Nááhiina’ Bééhániih ał’ąąh át’áo hózhǫǫgo bá ánda’iil’įįh doo: na’achąąh bee, saad naadzohgi, áłchíní bidaane’é bee, saad nits’iiłkeesii bee, sin, azhish, baa ahíná’iildah, yoo’ diits’a’ da bee, dóó biniyéí ahíná’iildah ádaat’éí. … Díí ts’ídá aláahdi bá ahínéíkah. Késhmish nahjį’ kódaałaago, éí Matthew dóó Luke naaltsoos ániid ałha’deit’ą́ biyi’ naaki wólta’ doo baa hodoonih da, t’áa ákót’éhí. Jesus Nááhii’na’ bééhániih doo hólǫ́ǫgóó, Ániid Ałha’deet’áanii doo hólǫ́ǫ da dooleeł; áádóó Jesus Christ bikéé’ oodááł ałdó’ ádin doo.”3

Jesus Nááhiina’ Bééhániih, Diyin God bizaad, dóó Naaltsoos Mormon Wolyéhígíí

​Diyin God bizaad t’áá át’e bina’nitinígíí nihił danilį́ éí Jesus Christ bi’dizhchį́, na’neezt’ą́ą́’, Bi’diis’yį́, dóó Nááhiina’ígíí yaa halne’. T’áágo saad ha’ólníi dóó hool’áágóó nihokáá’ dine’é t’áá át’é bee bá ahóót’i’ éí nááhii’na abínígoniit’į́įdi yá’ąąshdéé’ Diyin Yá Naal’a’í ádííniid: “Éí náádiidzá.”4 Diyin Bizaad Ániid Ałha’deet’ą́ yéigo baa ahééhdaniidzinéí Nááhii’na’ Bééhániihii yaa halne’ éí hasht’e’niilyáago yaa halne’ dóó Yisdá’iiníiłii Judea dóó Galilee di na’neezt’ą́’ígíí ałdó’.

Shí dóó Lesa łah yéigo baa ntsííkees hait’áó Christ-Nááhii’na’ hózhǫ́ ntsaago béédeilniih dooígíí, Diyin bizaad hait’áó nihighan haz’ą́ deiyółta’ dooígíí baa yéílti’—Luke 2 góne’, bił aheełt’éhígíí.

Áádóó diyingo nihił ádzaa: Jesus Christ Nááhii’ná Ániid Ałha’deet’ą́ biyi’ ílį́įgo bééhaniih bighą́ą́jį’ baahane’, Nihí Dííjį́įdi-Akéé Nisiizíinii Jesus Náahii’na’ niheilyáí bee nihik’ihodiinii’ígíí! A’ílyéí ła’í oo’íinii át’é, éí Jesus Nááhii’na’ Bééhániih t’áá aaníí bi’élílee át’é éí Diyin bizaad biyi’ ts’ídá aláahdi Jesus Nááhiina’ t’áá ałtsogóó Da’oodláanii bi ayóó át’éii át’é. Naaltsoos Mormon Wolyéhígíí ááłdishní, dóó hózhǫ́, díí Kéyah Ániidii yikáá’ kéédahatíínii yich’į’ ííshjání a’diilyaa éí Nááhii’na’ii bits’íís ayóó át’áo yee.

Diyin Yá Yáłti’ii Joseph Smith Naaltsoos Mormon Wolyéhígíí éí “ts’ídá aláahdi t’áá aaníí naaltsoos át’é,” níigo yaa halne’5 dóó kwe’é bił hahoolzhiizh 3 Nephi 11gi, Christ nááhii’na’go Nephi Dine’é ts’ídá nizhónígo yaa níyáago yaa halne’, éí Yisdá’iiníiłii Nááhiina’go na’neezt’ą́ą́’. Díí Jesus Nááhiina’ Diyin bizaad biyi’ baahane’, éí Diyin Bóhólníihii Jesus Christ Nááhii’na’go t’áá aaníigo baa ná’íísdzoh.

Díí wólta’ii biyi’, Christ Hastóí Naakits’áadah nayizláá’, Dziłdi Áłah Azlį́įgo Yee Na’neezt’ą́ą́yę́ę yee na’nitin, Moses bibeendahaz’áanii ałtso Ye’iilaa níigo yee haadzíí’, dóó dííjį́įdi Israel ahínáhiidoot’ishígíí náás ádahodoonííłgo yaa haadzíí’. Bitah dahoneezgaiígíí néyíłdzíí’ dóó ayóó át’áo diné yá sodoolzin “dóó díí ayóó át’éego dóó ayóó ánoolningo Jesus haadzíi’go deiiltsánígíí dóó dasidiits’ą́’ígíí, éí doo bee hadoodzih át’ée da, doo ndó’ ndi diné nááyíizóóh át’ée da, doo diné yaa ntsékees át’ée ndi da. Áádóó doo diné yik’idookahígi át’éego nihił dahóóshǫǫd aTaa’ yich’į’ nihá sodilzingo dasidiits’ą́ą́’.”6

Na’ashch’ąąh
Jesus Christ Nephi Dine’é yich’į’ ííshjání í’diilyaa

Díí k’ad Jesus Nááhii’na’ bééhániih, nihighan haz’ą́ądi baa yádeilti’ dooleełígíí éí áłtsé 17 góne’ saad dashijaa’ígíí 3 Nephi 11 wólta’ígíí biyi’, éí baa ákódanohsin. Shą́ą́ béédaałniih kéyah Bountifuldi lą’í da Diyin bighangi áłah az’lį́į́’ éí Diyin God aTaa’ nilíinii binéé’ deidiizts’ą́ą́’ dóó Jesus Christ yá’ąąshdéé’ ádah yigááłgo deiyiiłts’ą́ éí Náádiidzáago ts’ídá nizhónígo bééhániihgo ha’oodzíí’:

Daoohsįįh dóó wóshdę́ę́’ shaa hohkááh, … áko shooshk’iizh tídiilyaa yę́ę bídadidoołnih, áádóó shíla’ dóó shikee’ góne’ bił ada’askaalę́ę bídadidoołnih, dóó nahasdzáán t’áá át’éé ńt’ę́ę́’ biDiyin God nishłį́, dóó nahasdzáán bibąąhági át’éii biniinaa shi’diisxínígíí … nihił béédahodoozįįł.

“Áádóó … áłah danilíínii baa haaskai … t’áá ła’í nízínígo… dóó t’áá bí bináá yee dayiiłtsą́, dóó bila’ yee yidadeesnii’, … dóó t’áá aaníigo yaa dahoolne’, éí át’į́į lá. …

“Áádóó … t’áá áłahjį’ hadadeeshghaazh, kódaaníigo:

“Hosanna! Aláahdi Diyin God Nilíinii nízhiʼ baa dahwiiʼniih! Áádóó Jesus deesʼeezjįʼ niʼ aníídeeʼ, dóó yichʼįʼ sodadoolzin.”7

Baa nitsídaohkees: Nephi Dine’é Diyin bighandi t’áá aaníígo Diyin Bóhólníihii nááhii’na’go bilá yee yídadeesnii’! Díí wólta’ii 3 Nephi Jesus Nááhii’na’ yéénihiiłnííhgo bił áda’ool’įįłii áda’iil’į́į doo Luke 2biyi’gi Jesus Bi’deezhch’į́ yéénihiiłnííhgo bił áda’ool’įįłígi’ át’áo. Biniiyéii, Naaltsoos Mormon Wolyéhígíí biyi’ ts’ídá aláahdi hane’ át’éego Jesus Nááhii’na’go yaa halne’. Jesus Nááhii’na’ígíí ts’ídá aláahdi hane’ át’éego doo baahidiyoo’nah da.

Naaltsoos Mormon Wolyéhígíí nááná łahgi át’éego dóó t’áá aaníí Christ nááhii’na’go yaa halne’ígíí baa ntsídadoohkos áádóó ałdó’ Christ bina’nitin ts’ídá íl’į́įgo baa hane’ígíí.

Naaltsoos Mormon Wolyéhígíí Jesus Christ T’áá Aaníigo Yaa Halne’

Łahdah kót’áo nida’ádídíílkił Diyin bizaad Naaltsoos Mormon Wolyéhígíí deiyíníilta’go haaléit’áo Jesus Nááhii’na’ Bééhániih nihe’iina’ dóó ayóó ádeiyínííníinii íiyisíí ák’idiit’ą́ągo yik’ijisdli’? Ła’ yaa ákoniizį́’ígíí bilááhgo. T’áá haa’ída Naaltsoos Mormon Wolyéhígíí deiyíníilta’ dóó ndeilkaahgo, ts’ídá nizhónígo dah nihił áhoodoonííł.

T’áá ániidígo, Lesa dóó shí nihik’is yóó’álnééhgóó nishiit’áázh, asdzání oodlą́ągo bitahoneezgaiígíí biniinaa be’iina’ t’áá áyídíjį́ ninít’i’ silį́į́’. Bik’éí dóó bik’is danilínígíí bił áłah siidlį́į́’, díí asdzáá ts’ídá baa hózhǫ́ǫgo nihí nihe’iina’ ałdó’ nizhónígo áyiilaa éí baa yádeilti’.

Tsits’aa’ bá ályaaígíí bííghah dóó t’áá nighéidi ndatsiidzį́įgo, áłch’į’ yádeilti’go, naakigo at’ééké yázhí-Primaryjí ániłtso léi’ tsits’aa’ yaa ní’áázh dóó bikézhoozh yee yiizį́—bináá’ k’asdą́ą́’ yii’ déez’į́į́’ bíighahgo—bimáyázhí ayóó áyóó’nínígíí yá hodíísįįd. Doo nááná ła’ bíighah sizį́į́góó, Lesa áájį’ yaa níyá dóó yííghahgi yaa kódzaa neidínóótį́į́ł dóó yizeedoochił biniyé. T’áá ájíłah daats’í t’áá yá’ájít’ééh dóó k’ad hamáyázhí háadi naagháhígíí daats’í bił bééhózingo neiyídéíłkid. Yínííł nízinígíí yaa hoolne’, ákondi díí Diyin God bits’i’ké ílíinii, bináá’ biyi’ ha’ólní bii’ ha’deezbingo, bimáyázhí k’ad bił hózhǫ́ dóó Jesus yił hóló t’áá aaníí nihił bééhózin níígo yaa haadzíí’.

Azhą́ ániid naa’aash ndi, ts’ídá ayóó át’áo ił hózhǫ́ bił hoot’ááł yee áhodiilzee’ dóó, áłchíní yázhí ádeinízingi’ át’éego, Yisdá’iiníiłii baa hózhǫ́ǫgo Nááhii’na’ígíí t’áá aaníí ayóó át’éego ahoodzaa níigo yaa hoolne’. Bimá dóó bizhé’é ayóó ábóónínígíí, yił háájéé’, dóó Primaryjį’ naat’áanii bina’nitin biniinaa díí bijéí biyi’di bił bééhózin, éí Jesus Christ dóó hooláágóó iiná yoodlą́ągo biyi’ k’ideidíílá. Binááhaiígíí bilááh hóyą́ągo, díí at’ééké yázhí Jesus Nááhii’na’ baa hane’ígíí dóó Yisdá’iiníiłii nááhii’na’go binaanish dóó Naaltsoos Mormon Wolyéhígíí biyi’ Diyin yá yádaałti’ii dabizaadígíí t’áá aaníigo yik’idiit’ą́ .

President Russell M. Nelson Naaltsoos Mormon Wolyéhígíí háída doo nihisodizin atah nilínígíí yee yí’aahgo, adahwiis’áágóó naat’áanii danilínígíí ałdó’, t’áá áko 3 Nephi wólta’ii ąą áyiił’įįh dóó Christ Nááhiina’go Nephi dine’é yich’į’ ííshjání í’diilyaaígíí yich’į’ yółtah. Kót’į́įgo, k’ad diyin yá yáłti’ii hiinánígíí Christ hiinánígíí t’áá aaníigo yaa náhálnih.

Doo Jesus Christ bá siidzį́į da dooleeł t’áá hazhó’í t’áá aaníigo Baa yéílti’go t’éiyá. Naaltsoos Mormon Wolyéhígíí éí Jesus Christ t’áá aaníigo yaa halne’ígíí át’é háálá dílzingo ahet’áád dabiyi’ígíí biniinaa, diyin yá yádaałti’í t’ááłá’í nízínígo doo Christ doogááłgo t’éiyá yaa hadaasdzíí’ da ákondi t’áá aaníí Níyáago yaa hadaasdzíí’.

Bí Biniinaa

Díí ​Naaltsoos Mormon Wolyéii dahyishááłígíí éí ts’ídá áltsé haaltsidígíí át’é. Dahyishááłgo t’áá áko shidiiłnááh. Nááshidiiską́ądi, Joseph Smith tsíłkéí nilį́įgo díí diyin bizaad dílzingo néíyíízoh dóó naaltsoos biyi’go áyiilaaígíí shił nilį́, nashiiłná, dóó shíni’ bich’į’ íí’ą́. Álilee ádahoodzaaígíí baa nitsáhákeesgo tsʼída ayóó ánéélą́ą́ʼ.

Ákondi díí biniinaa éí doo díí naaltsoos shidiisnááʼ da. Ndi, nááná ła naaltsoos díí nahasdzáán bikáá’ ályaaígíí ts’ídá biláahdi, Jesus Christ be’iina’, binaanish, bina’nitin, Bąąhági Át’éii Nihá Yik’é Niná’nídláhígíí, dóó Nááhii’na’ígíí t’áá aaníigo yaa halne’. Shik’is dóó shiláhkéí, díí naaltsoos biyi’ t’áá ahąąh Jesus Christ baa ajółta’go nihe’iina’ łahgo át’áo íídoolííł. Nináá’ aa íídoolííł dóó nááná ła’ ná bee bóhoneedzánígíí yidííłtsééł. T’áá yéigo ha’íínílį́įgo ándoolííł dóó diyink’ehgo ayóó’ó’óní nii’ hólǫ́ǫgo íídoolííł. Ts’ídá aláahdi éí, Jesus Christ yinídlánígíí niłdzilgo íídoolííł dóó Bí dóó nihiTaa’ t’áá aaníí nihéé hósin, ayóó anihóó’ní, dóó baa nídiikahgo nihá yinízinígíí éí nihił bééhodoozįįłgo yee nihik’ihojidoodliił, éí t’áá íiyisíí nihá yinízin.

Shikʼis dóó shilahkéí, kʼad baahoolzhiizh, ałkʼidą́ą́’ Diyin Yá Yádaałti’ii yaadahoolneʼ, “Tʼáá ałtso nihokááʼ dineʼé dahdeikááhgóó, ałk’éí danilį́įgo, bizaad ałąą ádaatʼéégóó, dóó dineʼé Yisdáʼiiníiłii hólónígíí bił béédahodoozįįł.”8 Díí áhoodoonííł beehadaʼiisdzíʼígíí kʼad nihinááʼ bidááhgóó áhoonííłgo deetʼį́. Naaltsoos Mormon Wólyéhígíí biyiʼ Jesus Christ yiiltsánígíí éí ayóó átʼáo bibee ąąndítį́hí átʼé.

Na’ashch’ąąh
Diyin Bóhólníihii Jesus Christ

Naaltsoos náánáłaʼ doo kótʼáó yaa halneʼ da:

  • Jesus Christ biniinaa, tʼááʼałtsoní łahgo átʼé silį́į́ʼ.

  • Jesus Christ biniinaa, tʼááʼ ałtsoní yáʼátʼééh ndaasdlį́į́ʼ.

  • Jesus Christ biniinaa, tʼááʼałtsoní tʼáá bííghah silį́į́ʼ—yéego tiʼdahoonííh dahólǫ́ǫgo íiyisíí.

  • Jesus Christ biniinaa, tʼááʼałtsoní bóhonéédzą́ silį́į́ʼ.

Yisdaʼiiníiłii nááhiiʼnaʼgo níyáago, NihTaaʼ God yaahoolneʼgo, éí tsʼídá ayóó átʼé dóó tsʼídá akʼeh deesdlgo nááhiiʼnaʼígíí bééháʼniihgo baa hóóneʼ. Éí nihighan ndahazʼą́ą́góó Jesus Christ tʼáá aníí nihi Yisdaʼiinííłii dóó nihá Nináʼnídláí tʼáá áníí bił béédahózingo yíkaʼadoolwoł, éí anoonééłdę́ę́’ náádahinii’náa dooleełgo íyiilaa.

Kaʼd tʼáá aníigo shił bééhózin Naaltsoos Mormon Wolyéhígíí dóó Jesus Christ Diyin God yiYeʼ nilinígíí bee ałchʼįʼ ánáshdlééh. Jesus Christ bízhi’ binahjį’, amen.

Deizóh

  1. Táágo Aláahjį’ Naazíinii Naaltsoos Adeiyiilaaígíí dínííł’įįł, Feb. 15, 2023.

  2. Teachings of Presidents of the Church: Joseph Smith (2007), 49; hózhǫ́ bee yit’į́į doogo ályaa.

  3. N. T. Wright, Surprised by Hope: Rethinking Heaven, the Resurrection, and the Mission of the Church (2008), 256.

  4. Matthew 28:6.

  5. Teachings: Joseph Smith, 64.

  6. 3 Nephi 17:17.

  7. 3 Nephi 11:1–17 Níníł’į́.

  8. Mosiah 3:20.

Béé’ídlééh