Tauni Ara Bwai ni Buaka ni Kakaitara
Ti a tauni—n rangi ni kanakoi—waaki nako ni kakaitaraa te Atua inanon maiura ao n onei mwiina ma te nano ao te iango ae tatauraoi.
E koreaki n Ana Boki Moomon ae tao 90 te ririki imwain bungiakin Kristo ao natin te Uea Motiaea mwaane a waakina te mwakuri ni mitinare nakoia Reimwanaite ae 14 te ririki maana. A kaman iai nakobuaka inanon rooro aika mwaiti ni karokoan ana reirei Kristo nakoia tenaan Reimwanaite. Ma, n te tai aei, rinanon kamimiin ana mwakuri te Tamnei ae Raoiroi, ngaa ma ngaa Reimwanaite a tia n rairaki ao n riki bwa ana reirei Iesu Kristo.
Ti warekia, “Ao n aron ae koaua bwa e maiu te Uea, ao e koaua n aron mwaitiia aika a kakoaua, ke a mwaiti ake a kairaki nakon ataakin te koaua, man aia kabwarabwara Amon ma tarina, n aron tamnein te kaotioti ma te taeka ni burabeti, ao mwaakan te Atua are e karaoi kakai irouia—eng, I taku nakoimi, n aron ae maiu te Uea, ao n aron ae a mwaiti Reimwanaite ake a kakoaua aia kabwarabwara, man rairaki nakon te Uea, a bon aki manga tannako.”
Te kiing nakon kateimatoan rairakiia aomata aikai ae akea tokina e taekinaki n te kibu are imwiina: “bwa a riki bwa te botanaomata ae raoiroi; ao a kawenei aia bwai ni buaka ake a kakaitara iai, ao aki manga buaka ni kaitaraa te Atua, man aki naba manga kaaitaraia tariia.”
Te mwanewe aei “bwaai ni buaka ake a kakaitara” e rangi n teretere ao ni karariki n nanona. E nanonaki bwa aia kabaang ao bwaai ni buaka riki tabeua ma aia aki ongotaeka naba nakon te Atua ao Ana tua.
Aia uea Reimwanaite aika rairaki aikai e kabwarabwara n te aron aei: “Ao ngkanne nooria, tariu, … e a bon tia are ti kona ni karaoia … n rairinanora man ara bure nako ma tiritiri aika a mwaiti ake ti a tia ni karaoi, ma ni kona ni karekea te anga are te Atua e na anai mai inanorabwa bon anne ara kabanea ni kona n rairinanora raoi i matan te Atua bwa e na kanakoa memeara
Iangoi ana taeka te uea—e aki ti kairiia aia rairannano ni koaua nakon kabwaraan aia bure, ma e kanakoi naba te Atua memean taian bure aikanne ao riki nanoia ni kan karaoa te bure mai inanoia. N aron ae ko ataia, irarikin karekean te kangaanga ni manga kona n oki nakon aia moan n tai ni kaitaraa te Atua, a taunii aia kabaang. Ao ngkai a tauni aia kainikatebe, ma naano aika bitaki, a kakeai naba nanoia ni kan karaoa te bure.
Ti kona n titirakiniira bwa tera ae ti na karaoia ni kona n iira te kawai aei, ni “kawenei bwai ni buaka n [ara] kakaitara” tera are e na riki ke n riki n “rairaki [nakon] te Uea” bwa memean te bure ao te nano ibukin te bure anaaki mai inanora ao tiaki kona ni manga kitanna.
E kona te kakaitara ni kamwakuraki ke ni baka n aki ataaki. Te banna ni katooto n te kakaitara bon Rutibeero, are, n te aonaaba are imwain te maiu aei, e kaitaraa ana babaire te Tama ao e bobotiia aika mwaiti bwa a na kaitaraa naba, “ao, n te bong arei, a mwaiti aika iria.” E aki kangaanga aron atakin mwiin ana kakaitara ae reitinako n ara tai.
Karakinaia naake teniman ake taan kakaitara Kristo are koreaki n Ana Boki Moomon—Tierem, Neooa, ao Korioa—e katea tamnein te anua ni kakaitaraa te Atua. Te botoniango n aia koroboki Neooa ao Korioa a taekinna bwa akea te bure; ngaia are, akea kainnanoan te rairannano, ao akea te Tia Kamaiu. “Ma te aomata e nakorao[i] man aron wanawanana n te maiu aei, ao … aomata ni kabane a tokanikai ni kaineti ma korakoraia; ao te bwai ae karaoia te aomata [bon] tiaki te bure.” Te tia kakewea-Kristo e totokoi kariaia man aaro, ni kaotia bwa karaoan otenanti ao berita aika tabu a “kaweneaki irouia ibonga ngkoa, bwa a aonga ni kateimatoaa mwaakaia ma korakoraia.”
Te anua ni kakaitara are e a tia n riki ni boong aika kaitira ae kakukurei tokina bon karakinan William W. Phelps. E kaaina te Ekaretia Phelps n te 1831 ao n riki bwa te tia boreeti ibukin te Ekaretia. E kaetii ana beeba ni kaongora te Ekareia aika mwaiti, e koroi anene aika mwaiti, ao n riki bwa te tia koroboki nakon Iotebwa Timiti. E kananokawaki bwa, e kaitaraa te Ekaretia ao te Burabeti, riki ngke e anga ana koaua ae kewe ni kaitaraa Iotebwa Timiti n te kabowi i Missouri, are e a karika iai kaburean te Burabeti ikekei.
Imwiina, ao e korea ana reta Phelps nakon Iotebwa ni butiia ibukin kabwaraan ana bure. “I ataa au kangaanga, ko ataia, ao e ataia te Atua, ao I tangiria ni kamaiuaki ngkana e kona ni buokai raoraou.”
N ana kaeka ao e taku te Burabeti: “E bon koaua bwa ti a tia n rang ni karawawataaki n ae korakora man mwiin anuam. … E ngae n anne, e a tia n nimaki te mwangko, ana kaantaninga Tamara are i Karawa e a tia ni karaoaki, ae ngaia ae ti teimatoa ni maiu. … Waaki, tariu ae ko tangiraki, ngkai ai akea te buaka, bwa rao ngkoa ao manga rao n te kabanea.”
Ma te rairannano ni koaua, e tauni ana “bwai ni buaka ni kakaitara” William Phelps ao e a manga butimwaeaki ma te nano n iraorao ni koaua, n aki manga tannako.
Tao te waaki ae tabe n rikirake ni kaitaraa te Atua, bon teira n aki kan kuba—rawara ni kan karaoa Ana kaantaninga inanon maiura. A mwaiti aika tao akea iangoan te kakaitara irouiia ma a bon kona n teimatoa n rawa nakon ana kaantaninga te Atua ni karaoi oin kawaia n aki tabe ma kairiiri ake a roko mai iroun te Atua. I kauringaaki n te anene ae rang n ataaki n ririki aika nako iroun te tia anene ae Frank Sinatra ma taekana ae rang nakoraoi “I karaoia n oin au kawai.” Inanon maiura aei bon iai bwaai ake ti mateakinii ao ake ti tangiria n rinei, ma ngkana ai taekan te kamaiuaki ao te maiu are akea tokina, te kibu ni koora n ara anene bon, “I karaoia nakon nanon te Atua,” ibukina ni koaua bwa akea riki te kawai teuana.
Taraa ana banna ni katooto te Tia Kamaiu, ni kaineti ma te bwabetito. E kariaia ni bwabetitoaki bwa kaotan ana karinerine nakon te Tama ao te katooto nakoira:
“E kaotia nakoia natiia aomata, bwa n ana tai ni maiu n rabwata ao e karinanoa imatan te Tama, ao e kakoaua nakon te Tama bwa e na ongeaba nakoina ni kaawakin ana tua ni kabane. …
“Ao e taku ana taeka nakoia natiia aomata: Kam na iriirai. Mangaia ae, tariu aika kam tangiraki, ti na kan n irira Iesu ngkana ti aki tauraoi ni kaawakin ana tua te Tama?”
Akea ae “oin kawaiu” ngkana ti na ira ana kawai Kristo. Kataakin kakaean te kawai riki teuana nako karawa ti tebo ma te mwakuri ae akea manena iaon te Tauan are Babera nakon ae butimwaean Kristo ao Ana kamaiu.
Kabaang ao bwaai ni buaka riki tabeua ake a taunaki irouia Reimwanaite ake a tia n rairaki bon bwaai ni buaka ake a tia ni kabonganai bwa bwaai ni kakaitara. Bwaai ni buaka akanne titebo ma ake inanon baiia natiia mwaane, ake a tia ni kabonganai ni kamanoaia ao ni kainaomataia utu, tiaki bwaai ni buaka ibukin kaaitaraan te Atua. Titebo naba anne ma bwaai ni buaka inanon baia Nibwaite: “Aki buaka ibukin te kan uea ke te mwaaka ma … a bon buaka ibukin mweengaia ma inaomataia, ma buuia ma natiia, ma aia bwai ni kabane, eng, ibukin waakin aia taromauri ao aia ekaretia.”
N te aro naba aei, iai bwaai ni maiura aika ti kona ni maiuakin ke bwaai aika aki tabe itera ma ngkana e kabonganaaki ni kawaina ae bure ao a na riki bwa “bwaai ni buaka ni kakaitara.” Ara taetae, n te katooto, e kona ni kanakoraoira riki ke ni kakea bonganara. N aron are e taekinna Iakobo:
“Ma te newe [kanga] bon akea te aomata temanna ae kona ni kamananaa; bon te tia iowawa ae aki wene n rau, ae on n te bwai ae kakamate.
“Ti karaoiroa te Atua, ae te Tama; ao ti karereantia naba n te newe, aomata aika karaoaki ba katotongan te Atua.
“E oti nako te taetae ni kakabwaia ma te karereanti naba man te wii ae ti teuana. Tariu, a bon aki riai bwaai aikai.”
A mwaiti marooro aika karaoaki imatan te botanaomata ao bon iroun temanna ma temanna n te bong aei ae ribaaki ao n akea te tangira iai. A mwaiti marooro aika a kaun ao ni bakanrerei, i bon ibuakoia naba kairake. Te aeka ni marooro aei bon “bwaai ni buaka ni kaaitaraa” te Atua, “ae on n te bwai ae kamamate.”
Iangoa te katooto n te bwai ae rang n tamaroa ma e kona ni bitaki ni kaitarai kaetieti mai ieta—nakoan te aomata. E kona temanna ni karekea te kukurei n rabakauna, nakoana, ke n ana ibuobuoki, ao ngaira ti bane ni kakabwaiaakaki man aia konabwai ao aia tarena aika a tia ni kakoroi bukiia ao ni karaoi.
Ma, e kona kabanean te nano nakon te mwakuri n riki bwa ai te moan bwai ae kakawaki ni maiun temanna. Ngkanne bwaai ni kabane ake tabeua a nang riki n aki kakawaki, n raonaki ma baike e na taekin te Tia Kamaiu iaon ana tai ao ana tarena temanna. Ibukiia naba mwaane, ao aine, kakeaan te tai ni mare ni kaeti ma te tua, kabwaka n nim ao n tabekiiarake buuia, kabwaka n tararuaiia natiia, ke n karioi aanga ake ana kona n totokoi kakabwaia ao katabeakiia ibukin karikirakeaia natiia ibukin moanibwaian rikirakeia n aia mwakuri e kona ni bita kamoamoakiia bwa kanga tein te kakaitara.
Te katooto riki teuana ni kaineti ma arora n aomata. E kauringiira Bauro bwa ti na karinea te Atua n rabwatara ao n tamneira ao te rabwata aei bon maneaban te Tamnei ae Raoiroi, “are reke i iroumi mairoun te Atua, ao tiaki ami bwai ngkami.” Ngaia ae, iai nanora ae korakora ni kabanea ara tai n tabeakin rabwatara nakon ara kabanea ni kona. Tabeman mai ibuakora aika a na karekea te tokanikai n aron ae ti a tia n nooria n te tai ae aki maan n nako n aia tokanikai taan takakaro n te Olympic ao Paralympic, ao tabeman mai ibuakora ti rinanon te kangaanga n ara ririki, ke are e atongnga Beretitenti M. Russell Ballard “a moanna ni matana bwaai n tautau.”
Ma, I kakoaua bwa e na kukureia ara Tia Karikibwai ngkana ti karaoa ara kabanea ni kona n tararua Ana bwaintangira ae moan te tamaroa ae te rabwata. E na riki bwa te kanikina n te kakaitara n urua ke ni kamwaraea rabwatan temanna, ke ni bwainikirinna, ke ni kabwaka ni karaoa te bwai ae kona ni karaoia temanna ni wakina te maiu ae kamarurung. Ni bon te tai naba anne, ao ana oti kainikatongara inanon taraakira, ke ara kunikai ao n riki bwa bwaai ni kakaitara, ao ni kairiira bwa ti na taromaurii ana bwai n tituaraoi te Atua irarikin te Atua.
N tokina, taunakin ara bwai ni buaka ni kaitaraa te Atua e nanonaki n ae te kakauongo nakon ana wirikiriki te Tamnei ae Tabu, ao n tokanikai i aon te aro n aomata ao n riki bwa “te aomata ae itiaki rinanon ana mwakuri ni kamaiu Kristo ae te Uea.” E nanonaki n ae karimoan te moan n tua inanon maiura. Nanona bwa ko na karimoa te Atua. Ngkana ara tangira ibukin te Atua ao nanora ni kan beku Ibukina ma korakorara ni kabane, ara iango, ma marurungira a riki bwa bwaai aika ti na bairei iai taekan bwaai ni kabane ao ni karaoi ara babaire ni kabane, ti na riai ni kaman tauni ara bwai ni buaka ni kakaitara. Man ana akoi Kristo, e na kabwarai ara bure te Atua n ara kakaitara n taai ake rimoa ao ni kanakoa memean bure ao kakaitara akanne mai inanora. Inanon te tai, E na kanakoi naano ni kan karaoan te buakaka n aron are E karaoia ma Reimwanaite n taai ake rimoa. Mangaia ae, ngaira naba “ti na bon [aki] manga tannako.”
Taunakin ara bwai ni buaka ni kakaitara e kairiira nakon te kimwareirei ae onoti. Ma naake a kaman rairaki nakon te Uea, ti a “kairaki nakon anenean [kunan ana] tangira ni kabomwi.” Tamara are i Karawa ao Natia, ae te Tia Kabooi Maiura, a tia ni kamatoaa Aia anganano ae aki totoki nakon tokin kukureira rinanon te tangira ao te angakarea ae nano. Ti namakina Aia tangira ni katoabong. Eng ti kona ni katotongnga ma oin ara tangira ao ara kakaonimaki. Ti a tauni—n rangi ni kanakoi—waaki nako ni kakaitaraa te Atua inanon maiura ao n onei mwiina ma te nano ao te iango ae tatauraoi. N aran Iesu Kristo, amen.