Kaboraoan Ara Kantaninga ma Ngaia
Iriiran ana kantaninga te Uea inanon maiura e na anganiira te konaa ni kunea te baeao ae bobuaka n te aonaaba—n abanuean karawa.
N te tai teuana, te Tia Kamaiu e taekina te tia bobwai ae ukoukouri “momi aika a raraoi.” N ana tai ni kakae te tia bobwai, e kunea teuana “ae bati boona.” E ngae n anne, karekean te momi ae bati boona, te mwaane aei e na kabonakoi ana bwai ni kabane, are e karaoia ma kukurein nanona.
Rinanon te kaikonaki ae kimototo aei, te Tia Kamaiu e reirei taekan abanuean karawa n te aro ae moan te tamaroa ae kaanga ai aron te momi ae bati boona, ni koauana te kaubwai ae moan te kakaawaki are e tangiraki riki iaon bwaai ni kabane. Te koaua are te tia bobwai e waekoa ni kabonakoi ana bwai ni kabane bwa e na karekea te momi ae kakaawaki anne e kamatata bwa ti riai ni kaboraoa ara iango ao nanora ma ana kantaninga te Uea ao n tatauraoi ni karaoi bwaai ni kabane ake ti kona n ara mwananga n te maiu n rabwata ni karekei kakabwaia ake akea tokina n abanuean te Atua.
N te aro bwa tina tau ni karekea te kanuanga ae korakora aei, ti bon riai ni koaua, ibuakon bwaai nako, n anga ara kona ae te kabanea n tamaroa ni katikuri bwaai ni kabane ake ti iangoia ibon ibukira ao ni katikui kabaeakira ake a tauiira man kabaeakira nakon te Uea ae bwanin n ana kawai ae rietata riki man mimitong. Aio are e aranna te Abotoro Bauro bwa “kareke[an] nanoni Kristo.” N aron are e kabwarabwaraaki iroun Iesu Kristo, aio nanona “[karaoan] bwai n tainako aika e kukurei iai [te Uea]” inanon maiura, ke are a taku tabeman aomata ni bong aikai, aio bon “karaoan are e tau ibukin te Uea.”
N taekana n te euangkerio, “[karaoan] baike a mwakuri ibukin [te Uea]” e irekereke nakon karaoan nanon ara kantaninga ni karaoan Ana kantaninga. Te tia Kamaiu e iango mwaaka n reirei kakaawakin te reirei aei ngkai e reireiniia Ana reirei:
“Ba I ruo mai karawa, tiaki i bukin karaoan oin nanou, ma bon i bukin te karaoa nanon Teuare kanakomaiai.
“Ao aio nanon Teuare kanakomaiai, ba N na aki kabua temanna i buakoia ake E anganai ni kabaneia, ma N na kautia n te bong n toki.
“Bon aio nanon Tamau, ba ane nora te Nati man onimakinna ao e na reke i rouna te maiu are aki toki: ao N na kautia n te bong n toki.”
Te tia Kamaiu e karekea te katiteboaki ae kororaoi n anga ngaia nakon te Tama ni kariaia n anga ngaia bwa e na anaaki ana baire nakon nanon ana baire te Tama. E taku, “Ao e memena irou teuare e kanakomaiai: E aki kiitanai te Tama n ti ngai: bwa I aki toki ni kakaraoi bwai ake e kakatonga iai.” Inanon reiakinan te burabeti Iotebwa Timiti i aon te rawawata ao te korakai n te mwakuri ni kamaiu, e taku te Tia Kamaiu:
“Ma nooria, Ngai, te Atua, I a tia ni karawaawataaki ni bwai aikai ibukia aomata ni kabane, bwa kam aonga n aki karawaawataaki ngkana kam raira nanomi; …
“Te karawaawata are e karika nakoiu, Ngai ae te Atua, te kabanea ni korakora i buakomi ni kabane, bwa N na ruru ibukin te maraki, ao ni wawanako te rara man bwangabwangan kuniu, ao n rawaawata n te rabwata ao te tamnei—ao n tangiria bwa N na aki nimma te mwangko ae e mao, ao ni keerikaaki—
“E ngae n anne, te mimitong nakon te Tama, ao I nimma ao ni katia au katauraoi ibukia natia aomata.”
Inanon maiura n te maiu ae mamate, ti aki toki ni inimaki ma bwaai ake ti taku bwa ti atai, ni bwaai ake ti taku bwa a tamaroa, ao ake ti taku bwa angaraoi ibukira, a kaitara ma ake e atai Tamara are i Karawa, bwaai aika a tamaroa n akea tokina, ao bwaai ake a nakoraoi ibukiia natina inanon Ana babaire. Te ininimaki ae korakora aei e kona n rang ni mwaiti arona, riki n iangoan taetae ni burabeti ake ni koroboki aika tabu ibukin ara bong: “Aio are e ataaki naba, bwa ni bong aika kaitira … ana riki aomata bwa taan tangiriia ibon irouia, … taan tangira riki te maie nakon te Atua”
Teuana te kanikina are e kaota koron nanon te taetae ni burabeti aei bon rikiraken te bitaki n te aonaaba, ae e a bwainaki irouia aika mwaiti, aomata ake a bon tii iangoia ibon irouia ao a teimatoa n tataekinna, “N aki tabe ma tera, I maiuakina oin au koaua ke are e nakoraoi ibukiu.” N aron are e taekinna Bauro te Abotoro, a “bane n ukoukori aia bwai, ao aki ukoukori ana bwai Iesu Kristo.” Te aro n iango aei e taekinaki bwa e “tiku n arona” irouia tabeman ake a kukurei ni karekei bwaai ibon ibukiia, ni boboto iaon baike a bong tangiri, ke a tangiria n kaoti aekakin nako anua ake aki bootau ma ana babaire n tangira te Atua ao Ana kantaninga ibukiia. Ngkana ti anga nanora ao ara iango bwa e na bauta aron te iango aei, ti kona ni karika totokoakira man kawaira mani karekean momi ae bati boona are e a tia ni katauraoia te Atua ma te tangira ibukiia Natina—te maiu ae akea tokina.
Ngkai e koaua bwa ngaira n tatabemaniira ti mwananga ni bon oin kawaira bwa ana reirei iaon kawain te berita ae tabu, ni kataia ni kawakin nanora ao ara iango are e boboto iaon Kristo Iesu, ti riai n taratara raoi ao n teimatoa n aki kaririaki ni butimwaea aekakin ana koaua te aonaaba aei inanon maiura. Unimwaane Quentin L. Cook e taku “karekean anuan Kristo bon te kouru ae kakaawaki riki nakon ae kona tiku n arom.”
Raou aika kam tangiraki, ngkana ti rineia bwa tina kariaia te Atua bwa ngaia te kakairi ae korakora ni kairii maiura iaon bwaai ake ti tangiri ibukira, ti kona n rikirake n arora n riki bwa ana reirei ao ni karikirakei ara konabwai ni katiteuanai ara iango ao nanora ma te Tia Kamaiu. N rairana teuana, ngkana ti aki kariaia ana kawai te Atua bwa e na kairii maiura, tina bon tiku iroura, n akea ana kairi te Uea, ti kona ni motiki taekan bwaai ni kabane ake ti kona ni karaoi ke ti aki kona ni karaoi. Ti kona naba ni karekei angara ni karaoan bwaai n ara kawai, n taekinna, “I tii karaoi bwaai aika a tau ibukiu ao akea riki.”
N te tai teuana, ngke e taetaekina ana reirei te Tia Kamaiu, tabeman aomata, riki Bwaretaio ake a taku bwa a bon etieti, a aki butimwaea Ana rongorongo ao a ninikoria n taekinna bwa ngaiia kanoan Aberaam, ni kaotia bwa rikiia e na karekea tibwangaia ae onoti imatan te Atua. Anne n aia iango e kairiia nakon oin aia ataibwai ao aia aki kakoaua nakon are e taetaekinna te tia Kamaiu. Aia kaeka Bwaretaio’ nakon Iesu bon te kakoaua ae matata bwa aia kainikatonga e aki karekea butimwaean ana taeka te Tia Kamaiu ao ana kawai te Atua inanoia. Ni kaekaana, Iesu e taekinna ma te wanawana ao te ninikoria bwa ngkana ngaiia nati ni berita ni koaua iroun Aberaam, a na karaoi ana mwakuri Aberaam, riki n iangoia bwa Atuan Aberaam e tei imataia ao n reireiniia te koaua n te tai anne.
Tariu ao mwaneu, n aron ae kam nooria, karaoan bwaai “ake a ti tau ibukiu” e kaitara karaoan are “e tau ibukin te Uea” bon tiaki te kawai ae boou ae onoti ibukin ara bong. Bon te iango rimoa rimoa ae e a rootii roro nako are e kamataki mataia taan wanawana ao e kaminoi ao ni karooi aia iango Natin te Atua aika a mwaiti. Te iango aei, ni koauana, bon ana kamwane teuare e buakaka; bon te kawai ni kamwane are e kairiia nako natin te Atua man kawain te berita ae tabu ae koaua. E ngae ngke baike ti rinanona n aron tein rikira, tein abara, ao kanganga n te rabwata ao n te iango a roota aron mwanangara, ni bwaai aika a kakaawaki riki, iai ara konabwai n iango are ti kona ni karaoi rinerine ngkana tina iria ke ti na aki tina baireia n iriira ana banna te Uea are e a tia ni katauraoia ibukin maiura. Ni koauana, “E katanea te kawai ao e kairia, ao tabo nako [a matata].”
Ngkai ana reirei Iesu, ti tangiria n nakonako n te kawai are e mwakenna ibukira N ana tai n reirei ngke E maiu. Ti aki tii kan karaoa Ana kantaninga ao bwaai ni kabane ake e kakatonga iai ma ti ukoukoria naba bwa tina katotonga. Ngkai ti kataia ni kokoaua nakon berita nako ake ti a tia n rin inanona ao ni maiuakin man “taeka nako ake a otinako mai wiin te Atua,” ti na katanaki bwa ti na aki bwaka nakon kairuan te aonaaba—kairuan reirei ao tua ake a na kairiira nako man momi aika bati booia akanne.
I a tia n rang kaungaaki bwa e kanga te rairaki nakon te Atua n tia roota maiuia ana reirei aika kakaonimaki Kristo, ngkai a rineia bwa a na karaoi bwaai are e nakoraoi aika a kakukurei i matan te Uea. I kina te ataeinimwane are e aki rau ibukin nakona n ana mition ma e kaungaaki nanona bwa e na beku ibukin te Uea ngke e ongora nakon te tia kairiiri n te Ekaretia ae te Unimwane ngke e taekina ana koaua ao te bwai are e rinanona ae tabu ngke e beku bwa te mitinare.
N oin ana taeka, te ataeinimwaane aei, n te tai aei e a oki man ana mitinare, e taku: “Ngke I kakauongo nakon ana koaua ana Abotoro Iesu Kristo, I a kona n namakina ana tangira te Atua nakoiu, ao I tangiria n tibwa ana tangira te Atua anne ma aomata. N te tai anne I ataia bwa I riai ni karaoa au mition n aki tabe ma te maaru, te nanokokoraki, ao te tabeaianga. I namakina te mweengaraoi ae tabwanin n te kakabwaia ao ana berita te Atua ibukiia Natina. N te bong aei, I a riki bwa te aomata ae boou, I karekea te koaua are te euangkerio aei e koaua bwa ana Ekaretia Iesu Kristo e a tia ni kaokaki nako aon te aba.” Te ataeinimwaane aei e rinea ana kawai te Uea ao e riki bwa te banna ni katoto bwa ana reirei ni koaua n arona nako.
Te ataeinnaine ae kakaonimaki e baireia bwa e na aki kataorikaaka ana kainibaire ngke e tuangaki bwa e na kunnikainna ni kunikai ae oti iai rabwatana bwa e na booraoi ma tein kunikain te kambwana are e mwakuri iai. N ataakin rabwatana bwa te bwaintangira ae tabu mairoun Tamara are i Karawa ao are e maeka iai te Tamnei, e anaaki nanona bwa e na maiuakina te kainibaire are e rietata riki nakon are n te aonaaba. E aki ti karekea te mwiokoaki irouia ake a nooria ni maiuakina te koaua n ana euangkerio Iesu Kristo ma e kateimatoaa naba ana mwakuri, are e kona ni kabua n te tai anne. Nanona n tatauraoi ni karaoa ae riai ibukin te Uea, nakon are e ibukin te aonaaba, e anganna te mwengaraoi n ana berita ibuakon rinerine aika a kanganga.
Tariu ao mwaneu, ti reitinako ni kaitaraaki ma aekakin rinerine ae aron aikai ni mwanangara ni katoabong. E kainnanoa te ninikoria ao te nano ae tatauraoi n tei ao n tirobaea nanona ma te kokoaua ao te nimamannei ni kakoauaa bwa iai mamaaran te iriko inanon maiura are e kona ni kamemerei ara konabwai n anga ngaire nakon te Atua, ao ni baireia n tokin te tai ni butimwai Ana kawai nakon are bon ara kawai. Kataakin arora n tokin te tai n riki bwa ana reirei e reke n ara tatauraoi n anga ngaira ao ni kaki arora ao n anga nanora ao tamneira ni kabane nakon te Atua bwa e aonga n riki Ana kantaninga bwa ara kantaninga.
Teuana te tai ae moan te mimitong n te maiu ae mamate e riki ngke ti kunea te kimwareirei are e reke ngkana ti aki toki ni karaoi “bwaai are e mwakuri ao ni kakukureia te Uea” ao “te bwai are e mwakuri iroura” a katiteuanaaki ao n katiteboaki! Ni motinnanoia ma te aki nanokokoraki n iriira ana kantaninga te Uea e kainnanoa te ninikoria ao te nanomatoa n riki bwa ana reirei! N te tai anne, ti a riki n katabuaki nakon te Uea, ao tia kabanei nanora nakoIna. Te aeka n ongeaba n te maiu n tamnei anne, n taraana, e rang tamaroa, mwakaroiroi, ao e kakorakora te bitaki.
I kakoaua nakoimi bwa iriiran ana kantaninga te Uea inanon maiura e na anganiira te konaa ni kunea te baeao ae bobuaka n te aonaaba—n abanuean karawa. I tataro bwa ngaira n tatabemanira, n ara tai, tina kona ni katanoata, ma te ninikoria n te berita, nakon Tamara are i Karaw ao te tia Kamaiu Iesu Kristo bwa “are e nakoraoi iroum e na nakoraoi irou.” I taekini bwaai aikai n aran Iesu Kristo ae tabu, amen.